Húsbyggingar og mannvirkjagerð 1945-1986 - 01.04.1988, Blaðsíða 19

17
komið til, meðal annars að ekki sé lagt eins mikið í þau hús, sem
reist eru og vísitalan gerir ráð fyrir, með öðrum orðum að þau séu
óvandaðri. Eins getur tilkostnaður verið mun meiri en gert er ráð
fyrir í vísitöluhúsinu.
Annað vandamál sem upp kemur varðandi notkun vístölunnar
við verðlagningu húsnæðis er sú endurskoðun á grundvelli hennar
sem farið hefur fram nokkrum sinnum á undanförnum áratugum og
stundum hefur leitt til verulegra hækkana á rúmmetraverðinu. Síðast
var grundvellinum breytt í júlí 1987, en sú breyting nær ekki til þess
talnaefnis sem hér er sett fram. Þar áður var grundvellinum breytt
með lögum nr. 18 frá 23. mars 1983. Þá var vísitalan sett sem 100.0 í
janúar 1983, eftir verðlagi í fyrri hluta desember 1982. Þessi
breyting á grundvellinum, bæði nú síðast og eins áður, hefur leitt til
nokkurrar hækkunar á mati á byggingarkostnaði hvers rúmmetra.
Þessi hækkun hefur ekki verið tekin inn í tölurnar jafnskjótt og
grundvellinum hefur verið breytt. Ástæðan er sú að breytinguna má
rekja bæði til breytinga á byggingarháttum og byggingarreglugerðum.
Hér er því tæpast, nema þá að nokkru leyti, um að ræða
verðbreytingu, heldur miklu fremur breytingu á gæðum, það er
magni. Þessi gæðabreyting hefur hins vegar ekki orðið á því eina ári
er hinn nýi grundvöllur var tekinn upp, heldur nær hún yfir lengra
tímabil. Vandinn er því tvíþættur. Annars vegar sá, hve stóran hluta
þessarar breytingar eigi að líta á sem magnbreytingu og hins vegar
yfir hve langt árabil eigi að dreifa þessari magnbreytingu. Síðast
þegar breyting á grundvelli vísitölunnar var tekin inn í
útreikningana, en það var í tengslum við endurskoðun
þjóðhagsreikninga sem fram fór á árinu 1985, var ákveðið að hinn
breytti grundvöllur byggingarvísitölunnar kæmi inn frá og með árinu
1980 og að öll hækkun rúmmetraverðsins kæmi inn í fjárhæðum á
því ári. Þetta leiddi til þess að brot kom í allar tímaraðir. Af þessu
leiddi ennfremur, að þá var sleppt þeirri magnbreytingu, sem rekja
mátti til breytinga á grundvellinum.
Hinn möguleikinn var að dreifa magnbreytingunni yfir lengra
tímabil. Á árinu 1986 var áfram unnið að endurskoðun á
þjóðhagsreikningatölum og voru tölur áranna fyrir 1980 þá
samræmdar hinu nýja þjóðhagsreikningakerfi. Þá var ákveðið að
dreifa þeirri hækkun sem fram kom á rúmmetraverðinu á árinu 1980
yfir árin 1978-1980 í stað þess að láta hana koma alla fram á árinu
1980, eins og áður hafði verið gert. Rökin fyrir þessari breytingu eru
þau, að hækkun rúmmetraverðsins megi rekja til gæðabreytinga sem
eðlilegt sé að líta á sem magnbreytingu. Jafnframt er nú talið að
þessi breyting hafi orðið á síðustu árum, eins og ráða má af því að
við endurskoðun á vísitölugrunninum á árinu 1975 var ekki talin
ástæða til þess að endurskoða grunnfjárhæðir.
2