Húsbyggingar og mannvirkjagerð 1945-1986 - 01.04.1988, Síða 34

32
(d) Raunvextir.
Raunvaxtastigið, eða mismunur á ávöxtunarmöguleikum fjármagns í
íbúðarhúsnæði annars vegar og verðbréfum eða bankainnistæðum
hins vegar, ræður miklu um heildareftirspurn eftir íbúðarhúsnæði.
Að öllum líkindum leitar fjármagnið i þann farveg sem gefur besta
ávöxtun. Hið opinbera hefur veruleg áhrif í þessu samhengi. í fyrsta
lagi ákvarðar hið opinbera beint þá vexti sem lántakendur greiða
Byggingarsjóðunum. í öðru lagi hefur hið opinbera mikil áhrif á það
með peningastjórnun sinni hverjir raunvextir verða almennt og
hvernig þeir þróast. Aðhaldsöm peningastjórnun dregur úr misgengi
milli lánsfjár og fastafjár, og öfugt.
Hér að ofan hafa verið dregnar fram þær hagstærðir sem taldar
eru hafa hvað mest áhrif á þróun heildareftirspurnar eftir
íbúðarhúsnæði. Þær eiga það sammerkt að vera eins konar ytri
stærðir, þ.e.a.s. að ráðast af duttlungum nátturunnar eða af
stjórnvaldsaðgerðum. Vægi þeirra í áhrifum á heildareftirspurnina er
að sjálfsögðu mismikið. í 3 hluta hér á eftir verður vikið frekar að
því.
4.2. Framboð á íbúðarhúsnæði.
Framboð á íbúðarhúsnæði ræðst annars vegar af þeim húsakosti
eða fjölda íbúða sem til er í landinu og hins vegar af nýbyggingum.
í umfjölluninni hér á eftir verður leitast við að draga fram þær
hagstærðir sem hafa hvað mest áhrif á framboð íbúðarhúsnæðis.
4.2.1 Húsakostur.
Á hverjum tíma er til ákveðinn fjöldi íbúða í landinu eða
húsakostur, sem má að sé að meira eða minna leyti falur, séu ákveðin
skilyrði uppfyllt. Hér að neðan verður vikið að þeim skilyrðum.
(a) Núverandi og vænt verð á íbúðarhúsnæði.
Eins og fram kom í umræðunni um eftirspurn einstaklinga eftir
íbúðarhúsnæði er líklegt að þeir skoði verð á vöru og þjónustu í
samhengi hvert við annað, eða hafi m.ö.o. einhverja hugmynd um
ríkjandi verðhlutföll. Sömuleiðis er líklegt að þeir hafi einhverjar
væntingar um hvernig slík verðhlutföll breytast í náinni framtíð. Ef
sú er raunin, má búast við tvenns konar áhrifum á framboð á
íbúðarhúsnæði. í fyrsta lagi má telja að hlutfallslega hátt (eða lágt)
verð á íbúðarhúsnæði ýti undir (eða dragi úr) framboði á því. í öðru
lagi er líklegt að væntingar í þá veru að íbúðarhúsnæði lækki (eða
hækki) í verði í náinni framtíð auki (eða dragi úr) framboði þeirra.