Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.06.1968, Blaðsíða 35

undir nafninu Acetabula sulcata Iijá Rostrup (1903) og Larsen (1932).
Eintök sem geymd eru í grasasafni Náttúrufræðistofnunarinnar, safn-
að á Möðruvöllum af Ól. Davíðssyni 1902, einnig nafngreind sem A.
sulcata, og sennilega eru tvítök af eintökunum, sem geymd eru í Höfn,
virðast tilheyra II. lacunosa, en eru þó mjög afbrigðileg. Sjálfur hef ég
fundið svarthnoðluna á fjölmörgum stöðum norðanlands, sem óþarft
er að telja, því tegundin virðist vera alltíð hér um slóðir. Auk þess
hefur M. Lange fundið hana í nágrenni Hveragerðis (1959). Á Austur-
landi hefur hún ekki fundizt svo vitað sé.
Á Norðurlandi er tegundin einkum fundin í skógum, í ágúst—sept.
Eru þessi skógaeintök oft mjög stórvaxin, dökk á lit og fagurlega sköp-
uð. Auk þess finnst hún á nokkrum stöðum í leirflögum, eða jöðrum
þeirra. Er liún þá smávaxnari og ljósari að lit, og að lögun mjög lík
H. sulcata. Sennilega er A. sulcata þeirra Ostenfelds (Rostrups) eitt-
hvað svipað fyrirbæri.
H. lacunosa hefur fundizt nyrzt í Skandinavíu, á n. st. á Vestur-
Grænlandi og á Svalbarða. Að öðru leyti nálgast útbreiðsla hennar al-
Iieimsdreifingu.
4. Helvella philonotis Dissing. Dýjahnoðla.
Hatturinn óreglulega disklaga (skífulaga) eða allt að söðullaga, oft
óreglulega klofinn í flipa, svartur á efra borði en grásvartur á neðra
borði, hárlaus. Stafurinn með 4—6 óreglulegum, langsfellingum, sem
eru lítið eða ekki samvaxnar, og halda oftast áfram sem æðar á neðra
borði hattsins, næst stafnum, grár eða grásvartur. Gróin 17—21 my á
lengd, sporbaugótt. Hæð sveppsins 1—3 sm, og hattþvermál svipað.
Tegund þessi líkist mjög litlum eintökum af H. lacunosa, enda er
enn lítið vitað hversu vel aðgreind hún er. Henni er frumlýst af H.
Dissing (1964), eftir eintökum sem M. Lange safnaði við Tinda í ná-
grenni Hveragerðis. Óx tegundin þar í mosa í dýjavætlum, og mun
það ekki sízt hafa verið vaxtarlendið sem vakti athygli á henni. Dissing
(1966) telur hana einnig hafa fundizt í héraðinu Pite í Lapplandi.
Haustið 1961 safnaði ég nokkrum eintökum af svepp sem ég taldi
vera H. lacunosa, í mjög blautu, hallandi landi, milli jnifna, í nánd
við Varmahlíð í Skagafirði. Eintök jjessi stemma að flestu leyti vel við
lýsingu Dissings á H. philonotis, en eru heldur ekki svo frábrugðin H.
lacunosa að þau geti ekki talizt þar til.
Trúað gæti ég Jdví, að H. philonotis Diss. sé aðeins raklendisafbrigði
af H. lacunosa, og þarf engan að undra þótt Jaað sé talsvert frábrugðið
hinni venjulegu tegund í útliti. H. lacunosa virðist hér geta vaxið í
s TÍMARIT UM ÍSLENZKA GRASAFRÆÐI - FlÓra 33