Morgunblaðið - 18.01.2012, Blaðsíða 11

Ljósmynd/SCANPIX
Þunglyndi Það getur lagst þungt á karlmenn að ná ekki að standa sig í svefnherberginu.
upp úr því greindist ég,“ segir
Steinar.
Ræddi ekki óþægindin
Steinar segir óþægindin ekki
hafa haft mikil áhrif á karlmennsku-
ímynd sína á meðan hann var með
þau í felum. Hann lét þáverandi eig-
inkonu sína ekki vita þó að það væri
óþægilegt þegar þau stunduðu kyn-
líf og ræddi ástandið ekki við hana
fyrr en meinið var orðið að upplýstu
krabbameini.
„Það sem skiptir mestu máli í
þessu öllu saman er að ræða við þá
sem eru manni næstir. Eftir á að
hyggja gerði ég alls ekki nóg af því.
En þegar fólk skilur vandamálið þá
þarf í raun ekkert meira en skilning,
ást og umhyggju,“ segir Steinar.
Eistað var fjarlægt með aðgerð
en við slíkt tekur hitt eistað alfarið
við testósterónframleiðslu. Þetta
varir þó aðeins tímabundið og í
kringum 2005 fór Steinar því að
finna til þreytu og minnkandi áhuga
á kynlífi.
„Ég náði honum ekki upp oft á
tíðum og fann til flestar þær ástæð-
ur sem ég gat fyrir að stunda ekki
kynlíf. Það var mjög erfitt fyrir mig
að takast á við þetta. Enda er mín
skoðun sú að það að menn geti ekki
staðið sig í svefnherberginu sé oft
spurning um líf eða dauða. Þá á ég
við að þetta leggst svo þungt á
marga karlmenn. Margir skilja í
kjölfarið og leggjast í þunglyndi.
Það er mikilvægt að muna að þetta
er ákveðið getuleysi sem hægt er að
laga og ekki eitthvað sem er manni
sjálfum að kenna,“ segir Steinar.
Óttaðist að verða trítilóður
Í ljós kom að testósterónmagn-
ið í líkama Steinars var úr skorðum,
sem gerist oft þegar annað eistað er
tekið, og því hafði kynlífslöngun
hans minnkað til muna.
Það kom að því að Steinar sett-
ist niður með Sigurði Björnssyni
krabbameinslækni sem vildi að
Steinar skoðaði möguleikann á því
að fá testósterón.
„Í fyrstu vildi ég ekki fá testó-
sterónsprautu því ég sá fyrir mér
trítilóðan vaxtarræktarmann. En
þetta snerist bara um að ná
ákveðnu jafnvægi og ég var í raun
erfiðari í skapi af því að mig vantaði
þetta. Ég kannaði málið áður en ég
tók þá ákvörðun að nota testósterón
enda vildi ég virkilega fá bót meina
minna. Síðan þá hefur þetta verið á
uppleið. Ég þarf að sprauta mig
núna á sjö vikna fresti og er örugg-
lega einn af mjög fáum íslenskum
karlmönnum sem er heimilt sam-
kvæmt íslenskum lækningalögum
að sprauta sig í rassinn með testó-
steróni,“ segir Steinar í léttum dúr.
En þetta hefur gert það að verkum
að almenn orka hans og áhugi á
kynlífi yfir höfuð hefur aukist.
Hann segir þó testósterónið ekki
skipta öllu máli í dag heldur að
hann hefur getað talað um vanda-
málið. Með þessu sé til að mynda
auðveldra að viðhalda nánd við
maka sem geri kynlífið um leið
betra.
Samfélagið á Sólheimum hefur um
nokkurra ára skeið stutt við upp-
byggingu á Heimili friðarins (Ikha-
ya Loxolo), systurþorpi Sólheima í
Suður-Afríku. En árlega styrkja
Sólheimar uppihald fimm heimilis-
manna.
Í tilefni 80 ára afmælis Sól-
heima, árið 2010, var ákveðið að
Sólheimar styrktu byggingu nýs
húss í samfélaginu. Húsið er nú
tilbúið og hefur hlotið nafnið Sól-
heimahús og hýsir nokkra heimilis-
menn. Auk þess er útieldhús áfast
húsinu, en eldað er yfir opnum eldi
líkt og víða tíðkast í álfunni. Heim-
ili friðarins er stórt sveitaheimili
þar sem fatlaðir einstaklingar búa
ásamt starfsfólki og sjálf-
boðaliðum. Heimilið er rekið af
þýskum hjónum, þeim Alex og
Michael, en þau leitast við að
mennta og þjálfa íbúana með að-
stoð sjálfboðaliða og starfsfólks úr
nágrenninu.
Á heimilinu fer fram ýmiskonar
búskapur og ræktun. Fjármögnun
starfsins er með fjölbreyttum
hætti, bæði með sölu landbúnaðar-
afurða svo sem grænmetis, kjúk-
linga, fræja og græðlinga og með
sölu handverks. Með sumum íbú-
anna er greidd framfærsla frá
suðurafríska ríkinu en jafnframt
hafa Alex og Michael þurft að
treysta á stuðning utanaðkomandi
aðila um fjármagn og hafa Sól-
heimar styrkt starfið um árabil.
Samfélagið á Sólheimum
Sólheimahús í Suður-Afríku
Sólheimahús Sómir sér vel á Heimili friðarins.
Ræktun Grænmeti er selt til fjármögnunar.
DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. JANÚAR 2012
Dr. Woet Gianotten hefur starfað um
árabil við lækningar og ráðgjöf á
sviði kynfræði (sexology) við há-
skólasjúkrahúsin í Utrecht og Rott-
erdam í Hollandi. Sérhæfing hans
felst í ráðgjöf og meðferð um kyn-
heilsu þar sem sjúkdómar, líkamleg
fötlun og læknisfræðileg inngrip eru
meginástæða kynlífsvanda skjól-
stæðingsins.
Algengt að dragi úr löngun
Þegar dregur úr kynlífslöngun eft-
ir krabbameinsmeðferð segir Gia-
notten í fyrsta lagi mikilvægt að gera
greinarmun á kynferðislegri andúð
og því að dragi úr löngun og áhuga
fólks. Andúðin skapist þegar fólk
elski ekki maka sinn lengur og sé í
nöp við hann. Að það dragi úr löng-
uninni sé hins vegar algengur fylgi-
fiskur krabbameins og krabbameins-
meðferðar. En ástæður fyrir því geta
verið skortur á nauðsynlegum horm-
ónum, aukaverkanir af lyfjum, blóð-
leysi, þreyta, tilfinningalegt umrót
og eymsli við kynmök. Svo aðeins
fátt eitt sé nefnt.
„Það er mikilvægt að greina þarna
á milli því annars getur fólk talið sér
trú um að það að finna ekki til löng-
unar sé til marks um það að þau elski
ekki lengur hvort annað. Sé um
raunverulega andúð að ræða getur
fólk þurft á aðstoð að halda við að
bjarga sambandinu. En hafi einfald-
lega dregið úr áhuga fólks tímabund-
ið má grípa til ýmissa ráða. Stundum
reynist vel að gefa fólki nauðsynlega
hormóna eins og testósterón og svo
getur þurft að byggja upp nánd á ný
eftir mikla fjarveru í veikindunum,“
segir Gianotten.
Að njóta þess sem hægt er
Hann mælir með því að pör reyni
að breyta samskiptamynstri sínu
þegar kemur að kynlífinu. Það sé t.d.
mikilvægt fyrir heilbrigða makann
að eiga frumkvæðið. Þá sé mikilvægt
að muna að annar aðilinn er ef til vill
ekki tilbúin/n til að fara alla leið og
getur átt erfitt með að ná fullnæg-
ingu. Því sé mikilvægt að láta vel
hvort að öðru eins og hægt er en
festa sig ekki í að „þurfa að“ hafa
fullar samfarir. Það verði oft til þess
að of mikil spenna skapist og fólk
einblíni á það sem ekki tekst frekar
en að njóta þess sem hægt er að
gera. Þetta auðveldi fólki líka að end-
urheimta nánd í sambandinu.
Húmorinn verður að vera með
Gianotten minnir fólk líka á að
gleyma ekki húmornum í svefn-
herberginu. Stundum gangi ekki allt
sem skyldi og þá sé sérstaklega mik-
ilvægt að geta bara slegið því saman
upp í grín. Eftir langt kynlífshlé geti
verið erfitt að byrja aftur. Þetta sé
svolítið eins og með íþróttir, það sé
ekki auðvelt að byrja en þegar fólk
sé komið af stað uppgötvi það hvað
íþróttirnar geti verið góðar.
Til að auka nánd í sambandinu
mælir Gianotten með því að gera alls
konar hluti saman eins og að fara í
sund og gufubað, dansa og taka til
hendinni heima fyrir. Þá sé mikil-
vægt að makinn sem enn hafi fulla
kynlífslöngun reyni að tæla maka
sinn en um leið að gera makanum
ljóst að hann/hún vilji nánd og krefj-
ist ekki „ fullrar frammistöðu“.
Loks sé mikilvægt að vera
óhrædd/ur að ræða þessi mál við
lækninn og muna að hann hefur ekki
endilega frumkvæðið að slíkri um-
ræðu en geti gefið mörg góð ráð sjái
sjúklingurinn sér fært að opna sig.
Kynfræðingur Woet Gianotten.
Húmorinn með
í svefnherbergið