Morgunblaðið - 05.03.2012, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. MARS 2012
B
irt
m
eð
fy
rir
va
ra
um
p
re
nt
vi
llu
r.
H
ei
m
sf
er
ð
ir
ás
ki
lja
sé
r
ré
tt
til
le
ið
ré
tt
in
g
a
á
sl
ík
u.
A
th
.a
ð
ve
rð
g
et
ur
b
re
ys
t
án
fy
rir
va
ra
.
Alicante
*Flugsæti aðra leið með sköttum.
Netverð á mann.
Skógarhlí› 18 • 105 Reykjavík • Sími 595 1000 • Akureyri • Sími 461 1099 • www.heimsferdir.is
29.900 kr.*flugfr
á
Fyrstu sætin
á þessu frábæra verði
Bókaðu strax
á www.heimsferdir.is
Þökkum frábærar viðtökur!
Höfum bætt við páskaferð
28. mars - 10. apríl
FRÉTTASKÝRING
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Hjón með meðaltekjur, sem skulda
25 milljónir króna og eiga 10 millj-
óna króna hreina eign, mega þola
265 þúsund kr. skerðingu vaxta-
bóta á ári, bæði í fyrra og á þessu
ári, ef miðað er við þær vaxtabæt-
ur sem þau fengu á árinu 2010.
Ástæðan er lækkun á eignaskerð-
ingarmörkum sem tók gildi í byrj-
un seinasta árs.
Þetta kemur fram í dæmum sem
Alþýðusamband Íslands hefur
reiknað um áhrif eignaskerðingar-
innar í útreikningi vaxtabóta á
meðalfjölskyldu.
Af útreikningum ASÍ má sjá að
þrátt fyrir greiðslu sérstakra
vaxtabóta í fyrra og á þessu ári
hefur hópur skuldugra fjölskyldna
mátt sæta mikilli skerðingu vaxta-
bóta miðað við eldri reglur. Skerð-
ingin þurrkaði út mun meira af
vaxtabótum heimila sem eru í þess-
ari stöðu en sem nemur sérstöku
vaxtabótunum, sem teknar voru
upp í fyrra, samkvæmt upplýsing-
um Gylfa Arnbjörnssonar, forseta
ASÍ.
Skerðingarmörkin hækkuð
2008 en lækkuð 2011
Með samkomulagi sem náðist á
árinu 2008 á milli ASÍ og ríkis-
stjórnarinnar sem þá var við völd
hækkuðu eignaskerðingarmörk
vaxtabóta um 35%. Í lok ársins
2010 voru þessi skerðingarmörk
hins vegar lækkuð í meðförum
meirihluta efnahags- og viðskipta-
nefndar á frumvarpi um ráðstaf-
anir í ríkisfjármálum og tók sú
breyting gildi í byrjun árs 2011,
þannig að vaxtabætur hjóna féllu
eftir það niður við 10,4 milljóna
króna hreina eign í stað 18,2 millj-
óna áður. Greiðsla sérstakra vaxta-
bóta vegur aðeins að litlu leyti upp
á móti skerðingunni eins og sjá má
af dæmi ASÍ.
Hjónin sem lýst er í útreikn-
ingum ASÍ áttu rétt á nálægt 480
þús. kr. vaxtabótum á árinu 2010
skv. reglunum sem þá giltu en
vegna eignaskerðingarinnar fengu
þau einungis samtals rúmlega 200
þús kr. í fyrra, þrátt fyrir að inni í
þeirri fjárhæð séu einnig sérstakar
vaxtabætur sem greiddar voru á
seinasta ári.
Hlutfall bótanna af vaxtaútgjöld-
um hjónanna fór úr rúmlega fjórð-
ungi á árinu 2010 niður í 3-4% í
fyrra og á yfirstandandi ári.
Ef engin skerðing hefði átt sér
stað gætu þessi hjón samkvæmt
dæmi ASÍ vænst þess að fá nálægt
650 þúsund kr. í vaxtabætur í ár og
fast að 800 þúsund kr. samtals ef
sérstöku vaxtabæturnar bætast við
en miðað við núgildandi reglur fá
þau aðeins ríflega 200 þús. kr. eins
og fyrr segir.
Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ,
segir gefa augaleið að skerðingin
samkvæmt sömu reglum um há-
mark og giltu 2010 hefði tryggt
fjölskyldunni í dæminu 265 þúsund
kr. hærri bætur.
Hefðu hækkað um ríflega 500
þúsund krónur
„Ef hækkun bótafjárhæða hefði
verið framkvæmd án lækkunar á
skerðingarmörkum hefðu bæturnar
hækkað um ríflega 500 þúsund
krónur, sem er auðvitað umtals-
vert,“ segir hann.
„Við gerðum kröfu um að þetta
yrði leiðrétt afturvirkt sumarið
2011, líkt og Geir H. Haarde [þá-
verandi forsætisráðherra] og Árni
M. Mathiesen [þáverandi fjármála-
ráðherra] gerðu sumarið 2008 að
kröfu ASÍ, með tilvísun í yfirlýs-
ingu ríkisstjórnar frá febrúar 2008.
Því var hafnað en því lofað að laga
þetta fyrir lok ársins [2011] vegna
útborgunar á þessu ári.
Ekkert gekk að fá Steingrím [J.
Sigfússon, þáverandi fjármálaráð-
herra] til að hreyfa sig í málinu í
haust og var þetta eitt af þeim at-
riðum í yfirlýsingu ríkisstjórnar-
innar sem voru svikin,“ segir Gylfi.
Eignaskerðingarmörkin verði
hækkuð í 18-20 milljónir
Að mati Gylfa tókst samkomu-
lagið ágætlega sem gert var við
ríkisstjórnina árið 2008 um að
hækka eignaskerðingarmörk
vaxtabóta þannig að þau voru kom-
in í rúmar 18 milljónir hjá hjónum.
Þegar skerðingarmörkin voru
svo lækkuð frá ársbyrjun 2011
mótmælti ASÍ því og taldi það vera
inngrip í samkomulagið sem gert
hafði verið.
Að sögn Gylfa hefur ASÍ á und-
anförnum mánuðum unnið að því
að móta og kynna hugmyndir um
leiðir til að greiða úr skuldavanda
heimilanna. Að mati ASÍ myndi
það hjálpa mjög mörgum skuld-
settum heimilum umtalsvert ef rík-
isstjórnin færði með afturvirkum
hætti eignaskerðingarmörkin upp í
18 til 20 milljónir, afturvirkt frá
2009.
Í fyrra greiddi ríkið rúma 12
milljarða í almennar vaxtabætur og
6,3 milljarðar fóru í sérstaka vaxta-
niðurgreiðslu. Skv. skattatölfræði
ríkisskattstjóra fengu rúmlega 102
þúsund sérstaka vaxtaniður-
greiðslu en þeim sem fengið höfðu
almennar vaxtabætur 2010 fækkaði
hins vegar um tæplega 13 þúsund í
fyrra.
265 þús kr. bótaskerðing
 Skerðing vegna eigna þurrkaði út stóran hluta vaxtabóta hjá meðalfjölskyldu
 Sérstakar bætur vega lítið upp á móti  ASÍ vill hækka eignaskerðingarmörkin
Þróun vaxtabóta hjóna með meðaltekjur
skulda 25 m. kr. og eiga 10 m. kr. hreina eign
900.000
800.000
700.000
600.000
500.000
400.000
300.000
200.000
100.000
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Greiddar vaxtabætur
Skerðing vegna eigna
Sérstakar vaxtabætur
Þrír slösuðust alvarlega í bílveltu
við Áslandsbrú á Reykjanesbraut
aðfaranótt sunnudags. Slysið átti
sér stað skömmu eftir miðnætti í
fyrrinótt en ekki er ljóst hvað olli.
Alls voru fimm manns í bifreið-
inni sem allir voru fluttir á sjúkra-
hús. Tveir eru alvarlega slasaðir og
er öðrum þeirra enn haldið sofandi
í öndunarvél á gjörgæsludeild, sam-
kvæmt upplýsingum frá lækni á
vakt á Landspítala í gærkvöldi.
Einn liggur slasaður á almennri
deild en tveir farþeganna hafa ver-
ið útskrifaðir af skammvist slysa-
deildar.
Morgunblaðið/Eggert
Á gjörgæsludeild
eftir bílveltu
Loðnuskipin hafa verið við veiðar
norðan við Snæfellsnes síðan á laug-
ardagsmorgun. Ágætlega veiddist
fram eftir gærdeginum, en þá versn-
aði veður og var útlitið ekki gott fyr-
ir daginn í dag. Góð hrogna fylling
er í loðnunni sem er komin í Breiða-
fjörðinn og á hún ekki langt eftir í
hrygningu. Hrognafrysting er kom-
in í fullan gang.
Samkvæmt bráðabirgðatölum á
vef Fiskistofu er búið að veiða um
450 þúsund þúsund tonn á vertíð-
inni, en heildarkvótinn er um 590
þúsund tonn.
Loðnan komin
í Breiðafjörðinn
Þriggja manna fjölskylda slapp heil
á húfi þegar eldur kviknaði í íbúð-
arhúsi við bæinn Svarfhól í Staf-
holtstungum í Borgarfirði í gær.
Tilkynnt var um eldinn rétt fyrir
hádegi og náðist að slökkva hann á
innan við klukkutíma að sögn
Bjarna Kristins Þorsteinssonar,
slökkviliðsstjóra Borgarbyggðar.
Miklar skemmdir urðu á húsi og
innbúi af völdum hita og elds, sam-
kvæmt upplýsingum frá Bjarna.
Lögregla rannsakar eldsupptök en
þau eru enn óljós.
Fjölskylda slapp
ómeidd úr eldsvoða
Þegar Alþingi ákvað í lok árs 2010 að taka upp sérstakar vaxtabætur á
árunum 2011 og 2012 var um leið samþykkt að auka eignaskerðingu al-
mennu vaxtabótanna umtalsvert. Var þetta sagt nauðsynlegt til að halda
heildarupphæð vaxtabóta innan fjárheimilda.
Fyrir breytinguna byrjuðu vaxtabætur hjóna að skerðast við 11,4 millj-
óna kr. hreina eign og féllu alveg niður við 18, 2 millj. kr. Þessu var breytt
þannig að bæturnar byrja að skerðast við 6,5 millj. kr. og falla alveg niður
við 10,4 milljónir kr. Að mati fjármálaráðuneytisins á þessum tíma fækk-
aði vaxtabótaþegum í hópi hjóna og sambúðarfólks úr 28.884 í 22.354
eða um ríflega 6.500. Skv. Tíund, tímariti Ríkisskattstjóra, fækkaði þeim
sem fengu vaxtabætur í fyrra um 12.938. Á móti fengu mun fleiri sér-
stakar vaxtabætur en eins og dæmi ASÍ sýnir ná þær ekki nema að litlum
hluta að vega upp á móti skerðingunni sem fjöldi heimila varð fyrir.
Þúsundir fengu mun lægri bætur
EIGNASKERÐING VAXTABÓTA SNERTI MARGA
STUTT
Vaxtabætur í hlutfalli af vaxtaútgjöldum
Heimild ASÍ
25%
20%
15%
10%
5%
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Íslandsmót kaffibarþjóna fór fram
um helgina í Smáralind og hlaut
Finnbogi Fannar Jónasson Kjeld,
kaffibarþjónn hjá Kaffitári, titilinn
Íslandsmeistari Kaffibarþjóna
2012.
Finnbogi Fannar notaði kaffi frá
Kenía í sigurblönduna og hellti upp
á á tvo mismunandi vegu þannig að
hann blandaði saman ljósri og svo
öllu dekkri brennslu. Blandan var
síðan látin kólna í koníaksglasi þar
til hún var orðin volg. Finnbogi
Fannar segir að sér finnist kaffið
best eins og það er og hafi því
ákveðið að leyfa því að njóta sín án
nokkurra bragðefna.
Þetta var í fyrsta sinn sem Finn-
bogi Fannar tók þátt í keppninni
sem hann segir hafa verið harða og
skemmtilega. Finnbogi Fannar hóf
störf á Kaffitári fyrir ári og segir
kaffiheiminn smám saman hafa
verið að ljúkast upp fyrir sér. Enda
sé ótalmargt sem skipti máli þegar
kemur að kaffi. Úrslit Kaffibarþjónaþjálfarinn Sonja Björk Grant faðmar sigurvegarann.
Íslandsmót kaffibarþjóna 2012
Kenísk blanda sú besta
Morgunblaðið/Eggert