Morgunblaðið - 05.03.2012, Blaðsíða 17

17
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. MARS 2012
Esjuganga Hreyfing er yfirleitt til góðs og fátt er betra en að ganga úti í guðs grænni náttúrunni nema ef vera skyldi að ganga á Esjuna hvernig sem viðrar, eins og margir gerðu um helgina.
Kristinn
Söngurinn um
að fjórflokkurinn
sé dauður er
kyrjaður dag-
langt. Söngurinn
um að færa allt
vald til fólksins
og taka upp al-
vöru lýðræði hér
á landi er sung-
inn. Reynt er að
búa til eftirspurn
eftir „alvöru“
grasrótarflokkum því
flokkakerfið á Íslandi sé
gjörspillt og óalandi. Nú
ætla ég ekki að leggja mat
á þennan spuna en ætla að
beina kastljósinu á stað-
reyndir.
Þeir sem tala fyrir „ein-
hverju öðru“ en fjór-
flokknum tala gjarnan um
að lýðræðið þurfi að vera
virkt og frjótt, sam-
félagsleg umræða þurfi að
vera sanngjörn og upp-
byggileg, leggja eigi niður
deilur og allir eigi að vinna
saman. Hugtökin vinstri og
hægri eru víst úrelt.
Stjórnskipunar- og um-
hverfismálum er gjarnan
blandað inn í þessar um-
ræður. Ísland á að hafa
fallið vegna úreltrar stjórn-
arskrár og að Íslendingar
séu umhverfissóðar. Rétt-
læti og jöfnuður er gjarnan
notað sem slagorð í þessum
umræðum. Gott og vel –
það má vel vera að pláss sé
fyrir fleiri flokka í rúmlega
300 þúsund manna sam-
félagi – tíminn leiðir það í
ljós.
Eftirtektarvert er að
skoða stöðuna á sviði
stjórnmálanna í dag. Kraf-
an um „nýja
flokka“ virðist
fyrst og fremst
koma innan úr
Alþingishúsinu
sjálfu. Frá sitj-
andi þingmönn-
um sem hafa
fundið sig knúna
til að yfirgefa þá
flokka sem þeir
voru kjörnir á
þing fyrir. Slag-
orðið „ég yfirgaf
ekki flokkinn –
flokkurinn yf-
irgaf mig“ er notað af
flokkaflökkurum. Svo er
rokið til og stofnaður nýr
flokkur. Þetta eru svo sem
ekki ný vísindi. Helstu
flokkaflakksdrottningar
stjórnmála samtímans eru:
Jóhanna Sigurðardóttir, fór
í fýlu og stofnaði nýjan
flokk, Steingrímur J. Sig-
fússon, tapaði formanns-
kjöri, fór í fýlu og stofnaði
nýjan flokk, Albert Guð-
mundsson, fór í fýlu og
stofnaði nýjan flokk, Guð-
mundur Steingrímsson, fór
í fýlu og stofnaði nýjan
flokk, og Lilja Mósesdóttir,
fór í fýlu og stofnaði nýjan
flokk.
Hvað á þetta fólk sam-
merkt? Jú, að lýðræðið fel-
ist í því að það sjálft sé
sjálfskipað sem leiðtogar
nýrra afla/grasrót-
arsamtaka. Hvar er hið
virka og frjóa lýðræði sem
á að fylgja nýjum fram-
boðum? Hugsunin um að
hleypa landsmönnum að til
að hafa áhrif, móta stefnu
og kjósa forystu, er notuð
til skrauts því á endanum
snýst stofnun nýrra flokka
um afturendann á þessum
drottningum en ekki ást
Eftir Vigdísi
Hauksdóttur »Eftirtektarvert
er að skoða
stöðuna á sviði
stjórnmálanna í
dag. Krafan um
„nýja flokka“ virð-
ist fyrst og fremst
koma innan úr Al-
þingishúsinu sjálfu.
Vigdís
Hauksdóttir
Höfundur er lögfræðingur og
þingmaður Framsókn-
arflokksins í Reykjavík.
Drottningar
íslenskra stjórnmála
þeirra á lýðræðisumbótum.
Hugsunin „komið til mín
því ég er leiðtoginn“ er of-
arlega í huga þessa fólks,
svo ógeðfellt sem það nú
er.
Einstakir atburðir eru nú
að gerast í kolli þingmanna
Hreyfingarinnar. Nú boða
þeir framboð með Borg-
arahreyfingunni sem þeir
yfirgáfu fljótlega eftir síð-
ustu alþingiskosningar
ásamt flokksbroti Frjáls-
lynda flokksins – þetta er
tær snilld – til að reyna að
hanga eins og hundur á
roði í þingmannsstólnum.
Allt í anda lýðræðisumbóta
og grasrótarhugsjóna.
Fylgifiskar svona drotting-
arframboða eru flokkaf-
lakkarar sem knýja á dyr
og vilja „teika“ með von um
frama. Yfirleitt er ekki
pláss fyrir nema eina
drottningu í nýjum flokki.
Það hefur Lilja Mósesdóttir
nú þegar fengið að reyna er
hún fékk „storminn“ í fang-
ið – en stormurinn sá gekk
hratt yfir.
Ríkisstjórn
Samfylkingar og
Vinstrihreyfing-
arinnar – græns
framboðs hefur
tekist að bjarga Ís-
landi og koma í veg
fyrir hrun sam-
félagsins, að mati
Steingríms J. Sig-
fússonar. Hann
sagði þetta svo
hógværlega á
flokksráðsfundi VG í Reykja-
vík föstudaginn 24. febrúar sl.:
„Eftir þessi þrjú ár sem við
höfum barist við þetta þá er
ég bærilega sáttur við þann
árangur sem við höfum náð.
Þetta hefur verið erfitt. Því
skal ekki leyna“. Ennfremur:
„Til þess fórum við í þennan
leiðangur ekki síst – jú það var
nú að bjarga Íslandi og sam-
félaginu hér í gegnum þetta
eins og vel mögulegt væri og
það tel ég að við höfum gert.“
Það er án efa rétt að mikið
hefur mætt á þeim sem staðið
hafa við stjórnvölinn und-
anfarin misseri. Stjórnmál
snúast um að hafa áhrif á þró-
un samfélagsins, menn þurfa
að komast til valda og ná að
halda þeim. Steingrímur vill
að kjósendur trúi því að hann
hafi unnið björgunarafrek. Því
hamrar hann á sjálfshólinu,
sem er skiljanlegt, en tekur á
sama tíma þátt í refsimáli á
hendur pólitískum andstæð-
ingi, sem er óhugnanlegt.
Kjarni málsins
Með neyðarlögunum í októ-
ber 2008 voru hagsmunir
fólksins settir ofar öðru.
Hagsmunir banka
og þeirra sem fjár-
magnað höfðu
þenslu þeirra sátu
á hakanum. Úr sér
sprottnir bankar
féllu og nýir tóku
við innlánum og
annarri þjónustu
við þá sem hér búa.
Innlán voru gerð
að forgangs-
kröfum. Trygging
innlána varð því
einnig á kostnað
erlendu kröfuhaf-
anna. Krónan féll og allir
landsmenn tóku á sig skertan
kaupmátt. Rekstur útflutn-
ingsgreina var tryggður.
Seðlabankinn greip inn í og
tryggði inn- og útflutning og
hélt alþjóðlegum greiðslukerf-
um opnum með því að lofa
þeim skaðleysi. Gjaldeyrishöft
voru sett á til að forða krón-
unni frá enn meira falli við það
að erlendir aðilar drægju fé
sitt til baka. Menn trúðu ekki
fyrr en í fulla hnefana að
bankarnir, sem skilað höfðu
verðlaunuðum ársreikningum
á glanspappír, uppáskrifuðum
af alþjóðlegum endurskoð-
unarfélögum, væru í raun
dúndrandi gjaldþrota. Þegar
það varð ljóst sýndu bæði
stjórnmálamenn og embætt-
ismenn yfirsýn, styrk og
æðruleysi.
Dómur sögunnar
Á örfáum dögum var gerð
uppskrift að fjárhagslegri
endurreisn Íslands sem vekur
nú athygli víða um heim, ekki
síst fyrir að setja hagsmuni
fólks ofar hagsmunum banka.
Hún gengur undir nafninu
neyðarlög. Á þeim grunni
byggir Steingrímur störf sín.
Hann verður að viðurkenna
staðreyndir. Síðustu daga var
ákæra Alþingis á hendur þeim
manni sem veitti neyðarlög-
unum pólitískt brautargengi
að vefjast fyrir aðstandendum
hennar. Það er auðveldara að
koma sér í vandræði en úr
þeim. Þeir sem mæðast í önn
dagsins eiga ekki alltaf gott
með að sjá hvernig aðrir sjá
þá og ekki heldur hvernig
dómur sögunnar verður. Þeir
leiðréttu ekki mistök sín og
verður getið á blöðum Ís-
landssögunnar í tengslum við
óheilindi og undirmál. Þeir
standa uppi sem undirmáls-
menn, hvernig sem Lands-
dómsmálið þróast. Ég tel eng-
ar líkur á að það fólk sem
skipar Landsdóm láti misnota
sig í argaþrasi daglegrar
stjórnmálabaráttu, en hvernig
sem fer verður dómur sög-
unnar sá að neyðarlögin hafi
verið grundvöllurinn að end-
urreisn landsins. Þeir sem að
þeim stóðu verða látnir njóta
sannmælis en háðung og fyr-
irlitning verða hlutskipti
þeirra sem í heift sinni vilja
misnota dómstól sér til fram-
dráttar.
Eftir Ragnar
Önundarson »Hvernig sem fer
verður dómur
sögunnar sá að
neyðarlögin hafi
verið grundvöll-
urinn að endurreisn
landsins.
Ragnar
Önundarson
Höfundur er viðskiptafræð-
ingur og fv. bankamaður.
Neyðarlögin björguðu
Íslandi, ekki
Steingrímur J. Sigfússon