Morgunblaðið - 09.05.2012, Qupperneq 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. MAÍ 2012
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Þeir taka það rólega strákarnir á
Steinunni SF 10 þessa vikuna. Eftir
að hafa aflað einstaklega vel í apríl og
fengið rúmlega 720 tonn upp úr sjó af
blönduðum afla er farið að skerðast
um kvóta. Afli aprílmánaðar skilaði
þeim Íslandsmeti meðal trollbáta, en
eldra metið áttu þeir sjálfir, sett í
mars í fyrra.
„Já, þetta hefur gengið vel í vetur,“
segir Erling Erlingsson skipstjóri.
„En það er samt ekki nokkur hemja
að maður skuli vera í fríi nú þegar
vertíðin ætti að vera í hámarki og
dunda í staðinn við að þrífa pallinn
heima í garði.“
Erling segir að það sé þorskur um
allan sjó og ekki eftir neinu að bíða
með að auka þorskvótann. „Loksins
þegar Hafró hefur áttað sig á að það
er miklu meira af þorski í sjónum en
þeir héldu á að auka kvóta skipanna
strax um 100-200 tonn að jafnaði.
Slíkt skiptir þjóðarbúið gífurlegu
máli. Nei, nei, í staðinn virðist eiga að
geyma þetta fram á haustið og hygla
þeim sem ekki hafa stundað þessa at-
vinnu,“ segir Erling.
Þrettán daga í landi í apríl
Erling segir að veturinn hafi á
margan hátt verið sérstakur. Þeir
hafi byrjað á Vestfjarðamiðum og úti
af Breiðafirði. Þegar kom fram yfir
áramót hafi þeir verið fyrir norðan og
landað á Skagaströnd í janúar og
febrúar. Þá hafi þeir farið austur fyrir
og landað á Hornafirði. Síðustu tvo
mánuði lokuðu þeir hringnum og voru
fyrir Suðurlandi og lönduðu einkum í
Þorlákshöfn.
Fiskiríið í apríl var með ólíkindum
hjá Erling og áhöfn hans á Steinunni,
oft 60 til 85 tonn í róðri og stundum
voru þeir ekki úti nema einn dag. Þeir
voru 13 daga í landi vegna páska,
hrygningarstopps og kvótaskorts.
„Það er nóg af þorski og stundum
erfitt að athafna sig við að ná öðrum
tegundum. Við tókum ýsuna að miklu
leyti fyrir norðan í byrjun ársins og í
fyrsta skipti síðan ég byrjaði á sjó
fékk ég símtal frá útgerðarmanninum
um 20. apríl sem sagði mér að forðast
ýsuna, kvótinn væri búinn,“ segir Er-
ling, sem byrjaði á sjó 16 ára gamall
og hefur verið á sjó síðan eða í um 30
ár.
Tólf eru í áhöfn Steinunnar og afla-
verðmæti aprílmánaðar gæti hafa
verið um 150 milljónir króna. Háseta-
hlutur gæti hafa verið um 2,5 milljónir
króna. „Ég held að það hafi allir unnið
fyrir kaupinu sínu,“ segir Erling.
Skinney-Þinganes á Steinunni SF
og er þorskurinn, og ufsinn að hluta,
unninn á Höfn, en annað er selt á fisk-
mörkuðum. Erling segir að hver túr
taki venjulega 2-5 daga og framundan
sé vonandi meiri botnfiskveiði, en síð-
an verði farið á makríl í sumar.
Einstakur vetur og afli
í apríl með ólíkindum
Ljósmynd/Sverrir Aðalsteinsson
Kallinn í brúnni Erling Erlingsson á Steinunni SF 10 segir nóg af þorski.
 Ekki eftir neinu
að bíða með að
auka þorskkvótann
Reynslan af stjórnun þorskveiða við Ísland frá 1976
styður niðurstöður rannsóknar sem nýlega var greint frá
í vísindatímaritinu Science. Þetta er mat Jóns Kristjáns-
sonar, fiskifræðings, sem kemur fram í nýjasta hefti
Fishing News (FN). Fjallað var um greinina úr Science í
Morgunblaðinu 25. apríl síðastliðinn (Vilja veiða og hirða
allt sem hafið gefur). Þar setti hópur 18 vísindamanna
víða að úr heiminum fram þá skoðun að valbundnar fisk-
veiðar, þar sem mikið sé sótt í fáar tegundir og fiska af
tiltekinni stærð, auki hvorki framleiðni né dragi úr áhrif-
um af fiskveiðum á vistkerfi hafsins.
Í greininni í Fishing News er haft eftir Jóni að niður-
stöður vísindamannanna sem skrifuðu greinina í Science
ættu að ýta við yfirvöldum fiskveiða í Evrópusamband-
inu og eins vísindamönnum Alþjóðahafrannsókna-
ráðsins, ICES. Þær ættu að hvetja til þess að fallið verði
frá viðteknum viðhorfum í fiskveiðistjórnun og tekið upp
„afslappaðra“ fyrirkomulag fiskveiðistjórnunar.
Tilraunin á Íslandsmiðum
Fishing News segir að umfangsmikil tilraun hafi haf-
ist á Íslandsmiðum þegar erlendir fiskiskipaflotar yfir-
gáfu miðin 1976. Við hafi tekið róttækar breytingar.
Möskvastærð botnvarpa hafi verið stækkuð úr 120 mm í
155 mm til að vernda smáþorsk. Þetta hafi valdið því að
veiðin færðist upp í aldursröð þorsksins. Þessu hafi fylgt
að dregið hafi úr vexti fiskanna miðað við aldur, sem
benti til fæðuskorts, og þyngd sex ára þorska farið úr
fjórum í þrjú kíló. Landaður afli minnkaði og 1984 var
tekið upp kvótakerfi, aflamarkskerfi. Blaðið segir að
fram að þessu hafi meðal þorskafli á Íslandsmiðum verið
um 450.000 tonn á ári um langa hríð. Eftir breytingarnar
hafi þorskveiðin minnkað niður í um 150.000 tonn á ári
og nú sé þorskkvótinn 170.000 tonn á ári. Í stað þess að
fara aftur til fyrra fyrirkomulags hafi verið hert á fisk-
veiðistjórnuninni og smáfiskavernd aukin með svæðalok-
unum.
Sama reynsla fékkst í Norðursjó, Írska hafi og vestan
við Skotland, að sögn FN. Eina undantekningin sé Bar-
entshaf en þar hafi stjórnmálamenn leyft stærri kvóta en
Alþjóðahafrannsóknaráðið lagði til. Þá hafi verið leyft að
landa smáum fiski vegna veiða Rússa á smáþorski.
gudni@mbl.is
Morgunblaðið/Helgi
Þorskur Reynslan af stjórnun fiskveiða við Ísland frá
1976 styður grein í Science, að mati fiskifræðings.
Segir að endurskoða
ætti fiskveiðistjórnun
 Reynslan af Íslandsmiðum
rakin í grein í Fishing News
Samkvæmt almanakinu er lokadagur
vetrarvertíðar á föstudaginn, 11. maí.
Erling man eftir gildi þessa dags,
enda alinn upp í Vestmannaeyjum,
sonur Erlings Péturssonar skipstjóra.
11. maí hafi hvert ár haft mikla þýð-
ingu við höfnina í Eyjum og ekkert verið gefið eftir í keppninni um afla-
kóngstitlilinn.
Áður fyrr var vetrarvertíð gerð upp þennan dag og oft var mikið um dýrð-
ir. Algengt var að skipseigandi eða bátsformaður héldi bátverjum veislu,
gerði vel við þá í mat og drykk, og gæfi jafnvel hverjum manni flösku ef vel
hafði gengið. Eftir lokadaginn héldu svo vertíðarmenn heim á leið til ann-
arra starfa.
Dagsetningin átti þó einkum við um verstöðvar á sunnanverðu landinu,
þar sem þorskurinn gengur síðar norður fyrir. Nú virðist lokadagurinn nán-
ast heyra sögunni til og hefur kvótakerfið átt sinn þátt í að breyta þessu.
Lokadagur hafði mikið gildi
KVÓTAKERFIÐ BREYTTI VERTÍÐARLOKUM
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Ásatrúarfélagið fagnaði 40 ára af-
mæli sumardaginn fyrsta. Af því til-
efni ákvað félagið að leggja fram
tvær milljónir króna til kaupa á
þyrlu fyrir Landhelgisgæsluna.
Gjöfin verður afhent á morgun um
borð í varðskipinu Þór.
„Okkur langaði að vinna eitt-
hvert þjóðþrifaverk og samfélags-
lega ábyrgt frekar en að vera með
rándýr veisluhöld,“ sagði Hilmar
Örn Hilmarsson allsherjargoði um
ástæðu gjafarinnar. Hann sagði að
litið hefði verið til þess hverjir
hefðu haldið nöfnum norrænna
goða á lofti. Þar væri Landhelgis-
gæslan í fremstu röð með varð-
skipin Óðin, Þór og Tý.
„Það hefur ekki farið framhjá
okkur frekar en öðrum að það hef-
ur verið peningaskortur hjá Land-
helgisgæslunni,“ sagði Hilmar Örn.
„Við hugsuðum okkur hvort ekki
væri hægt að búa til framtaksverk-
efni þar sem við legðum fram
stofnfé í þyrlukaupasjóð og afhent-
um hann öldungaráði Landhelgis-
gæslunnar til varðveislu. Síðan yrði
reynt að fá fleiri til þess að leggja
málinu lið.“
Félagsmenn Ásatrúarfélagsins
eru orðnir 2.000 og leggur félagið
1.000 kr. í sjóðinn fyrir hvern fé-
lagsmann. Hilmar Örn sagði að í
Ásatrúarfélaginu væri þverskurður
af samfélaginu, þar á meðal bæði
sjómenn og Landhelgisgæslumenn.
„Þetta er ágætlega vegleg upp-
hæð fyrir lítið trúfélag og ætti að
vera hvatning fyrir aðra að leggja
þessu lið,“ sagði Hilmar Örn. „Fyrst
við gátum safnað fyrir því ófleyg-
asta af öllu – geirfuglinum – þá ætt-
um við að geta farið aðeins með
himinskautum í þessari söfnun!“
Ásatrúarmenn
gefa í þyrlu
 Framlag í þyrlu-
kaupasjóð í tilefni
40 ára afmælis
Morgunblaðið/Ómar
Ásatrúarfélagið Gjöf til þyrlu verð-
ur afhent um borð í Þór í dag.