Morgunblaðið - 20.07.2012, Síða 1

F Ö S T U D A G U R 2 0. J Ú L Í 2 0 1 2
 Stofnað 1913  168. tölublað  100. árgangur 
NÆST ERU ÞAÐ
SKOTAR HJÁ
STELPUNUM
STUNDAR TÓN-
SMÍÐAR Í
STÓRA EPLINU
THELMA LÍF BAKAR,
PRJÓNAR, HEKLAR
OG FÖNDRAR
DÚXINN AÐ VESTAN 38 SKÁTASTELPA 10KVENNALANDSLIÐIÐ ÍÞRÓTTIR
Litfagur repjuakur í Staðarsveit á Snæfellsnesi dregur að sér
athygli ferðafólks sem þar fer um. Fólkið kemur klyfjað
myndavélum út úr rútum og bílaleigubílum til að skjalfesta
minninguna. Myndavélarnar eru af mismunandi gerðum og
stærðum auk þess sem farsímar og tölvur eru notuð, eins og
erlendi ferðamaðurinn gerði sem lyfti iPad-tölvu sinni hátt á
loft. Á akrinum er sumarrepja sem Rúnar Atli Gunnarsson,
bóndi í Böðvarsholti, sáði til í vor. Tilgangurinn er að gera til-
raunir með ræktun jurtarinnar til olíuframleiðslu. Vel hefur
gengið það sem af er, það sýnir liturinn á akrinum. „Það er
stanslaust verið að mynda þetta enda liturinn fallegur. Vel væri
hægt að rækta þetta eingöngu þess vegna,“ segir Rúnar. Gott
útlit er með uppskeru í haust. „Ég lít á þetta sem úrslitatilraun.
Ef þetta góða sumar dugar ekki til að fræin nái að þroskast, er
sumarið hér á Snæfellsnesi ekki nógu langt fyrir repjuræktun.“
Repjuakurinn í Staðarsveit fangar hugi ferðafólks
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Fjárlagahalli Íslands á síðasta ári
nam 5,5% af landsframleiðslu sem er
meiri halli en í flestum ríkjum á evru-
svæðinu. Þetta er ennfremur töluvert
meiri halli en svartsýnustu hagspár
gerðu ráð fyrir árið 2009. Ljóst er að á
þessari stundu uppfyllir Ísland ekki
eitt af skilyrðum Maastrict-sáttmál-
ans sem kveður á um að halli á fjár-
lögum megi ekki vera meiri en sem
nemur 3% af landsframleiðslu við
aðild að ESB.
Sökum þráláts fjárlagahalla á ár-
unum 2009 til 2011, sem hefur ítrekað
verið meiri en áætlanir hafa gert ráð
fyrir, nemur uppsafnaður vaxtakostn-
aður ríkissjóðs um 220 milljörðum kr.
á tímabilinu. Skv. ríkisreikningi fyrir
2011 var hallinn á rekstri ríkisins 89
milljarðar. Það er 43 milljörðum
meira en var áætlað eftir samþykkt
fjáraukalaga en 52 milljörðum meiri
halli en áætlaður var þegar fjárlög
ársins 2011 voru fyrst lögð fram.
Oddný Harðardóttir fjármálaráð-
herra fullyrðir að þetta muni ekki
hafa nein áhrif á markmið stjórnvalda
um hallalaus fjárlög árið 2014 og
bendir á að útgjöld ríkisins drógust
saman um 8% að raunvirði á síðasta
ári. „Þetta eru jákvæðu skrefin sem
við erum að stíga.“
Illugi Gunnarsson, sem situr í fjár-
laganefnd fyrir Sjálfstæðisflokkinn,
segir að það grafi undan trúverðug-
leika ríkisfjármálastefnunnar þegar
hallinn á rekstri ríkissjóðs fer jafn
mikið fram úr fjárlögum og raun ber
vitni – tvö ár í röð.
MMeiri fjárlagahalli »18-19
220 milljarðar í
vexti á þrem árum
 Annað árið í röð sem fjárlagahallinn er 40 milljarðar um-
fram áætlun  Meiri halli en í flestum ríkjum evrusvæðisins
Oddný
Harðardóttir
Illugi
Gunnarsson
Færeysk og grænlensk fiskiskip hafa
oft landað makríl hér á undanförnum
árum, að sögn Gunnþórs Ingvasonar,
framkvæmdastjóra Síldarvinnslunn-
ar. Hann vísar til skýrslna Fiskistofu
máli sínu til stuðnings þar sem land-
anir erlendra skipa í íslenskum höfn-
um á undanförnum árum eru skráðar.
Grænlenska skipið Erika fékk ekki
að landa hér makríl úr grænlensku
lögsögunni fyrr í vikunni og var
ákvörðunin studd lögum frá 1998 um
að erlend skip megi ekki landa hér
afla úr nytjastofnum sem ekki hefur
verið samið um. Gunnþór sagði at-
hyglisvert að skoða hvernig og
hvenær fyrrgreindu lagaákvæði hefði
verið beitt hingað til.
„Þetta hefur aldrei komið upp áð-
ur,“ sagði Gunnþór. „Auðvitað er
þetta ekkert annað en makríldeilan.“
Hann sagði helst mega ætla að Ís-
lendingar geti ekki unnt Grænlend-
ingum þess að nýta makrílinn í sinni
lögsögu. Þó hafi íslensk skip getað
veitt þar makríl og landað hér á landi
undanfarið.
Gunnþór sagðist ekki heldur skilja
hvers vegna verið sé að koma í veg
fyrir að íslenskt landverkafólk fái að
vinna aflann sem erlend skip vilja
landa hér.
Máttleysi stjórnvalda
„Þessi taugatitringur gagnvart
Evrópusambandinu, um að við meg-
um ekki veiða þennan fisk, er óþol-
andi,“ segir Runólfur Guðmundsson,
stjórnarformaður G. Run í Grundar-
firði, og bætir við: „Þetta máttleysi
stjórnvalda, að standa ekki í lappirn-
ar gagnvart þessum kröfum, er alger-
lega út úr kú.“
Sjávariðjan í Rifi veiðir einnig og
vinnur makríl. „Ég skil ekki hvernig
mönnum dettur það í hug að taka af
okkur fisk sem fer inn í allar víkur og
hafnir landsins. Það er svo fjarstæðu-
kennt að ekki tekur því að tala um
það,“ segir Kristinn Jón Friðþjófsson
útgerðarmaður. »4 og 14
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Matur Makríllinn virðir engin
landamæri og sækir sér æti.
Hafa oft landað
makríl á Íslandi
 Máttleysi gegn kröfum ESB
5,5%
fjárlagahalli Íslands á síðasta ári
var meiri en í flestum evruríkjunum
350
milljarða uppsafnaður
fjárlagahalli á árunum
2009 til 2011
20
milljarðar falla á ríkið vegna
gjaldþrots SpKef
‹ FJÁRLAGAHALLI ›
»