Morgunblaðið - 11.01.2013, Blaðsíða 27

MINNINGAR 27
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. JANÚAR 2013
eins og mara yfir borginni. Við
vorum raunar um það bil að flytja
okkur suður að Miðjarðarhafi, til
Nice, og þegar við kvöddum
Sverri bjuggumst við ekki við að
sjá hann í bráð. Við urðum því
öldungis undrandi þegar hann,
fáum dögum síðar, situr í stól í
dagstofu hótelstýrunnar, frú Du-
vert, þegar við komum heim á
hótel neðan af strönd.
Hann staldraði við fáa daga og
fór með okkur í gönguferðir um
borgina, oft um þröng öngstræti
fátækrahverfanna, víðsfjarri pró-
menaðinum fræga sem dregur
nafn sitt af enskum aristókrötum.
Þessir dagar lifa í minninu nú
þegar Sverrir er allur.
Hildigunnur
Hjálmarsdóttir.
Góðan daginn Ogúggúnennin!
Það tekur undir í götunni. Sverrir
frændi kemur á hröðu skeiði eftir
Austurstræti, veifandi og hlæj-
andi, þar sem ég, skvísan, var að
spóka mig í vinkvennahóp hinum
megin á götunni. Ég veifa á móti
en vinkonurnar stara flissandi á
mig. Var maðurinn að kalla á þig?
Gaggagú – hvað? Æ, þetta var
bara hann Sverrir frændi, en
Sverrir var löngu horfinn inn um
dyrnar á Moggahöllinni. Ég stóð
eftir, blóðrjóð og meðvituð um að
það væri nú kannski ekki alveg
eftir meðalformúlunni að vera
kölluð Oggúggúnennin og það yf-
ir allt Austurstrætið.
En Sverrir var ekki bara
Sverrir frændi. Á milli okkar
voru alltaf einhver sérstök tengsl.
Einhvers staðar, djúpt í móðu
minninganna, er myndskeið,
Sverrir að syngja, Ogúggunenn-
in, Ogúggunennin, dansandi og
hoppandi, sem mér fannst ógur-
lega fyndið og mikið hlegið og
skríkt.
Í okkar fjölskyldu er það
lenska að finna upp á gælunöfn-
um fyrir alla og allt en ekkert
toppaði Ogúggúnennin.
En nú er lokið merkri sögu
sem spannar meira en eina öld.
Sverrir er sá síðasti sem kveður
úr systkinahópnum sem oft var
kenndur við Klepp, þar sem faðir
þeirra, Þórður Sveinsson, var yf-
irlæknir. Móðir þeirra, Ellen Jo-
hanne Sveinsson, fædd Kaaber,
kom úr danskri borgarastétt.
Kleppur og umhverfið var heim-
ur barnanna. Þar ólust þau upp í
tengslum við náttúruna, almenn
bústörf, leik og ekki síst sam-
skipti við sjúklingana. Faðir
þeirra innrætti þeim að sýna
sjúklingunum virðingu. Það var
þetta umhverfi sem mótaði þau
öll sem eitt. Þau höfðu ekki endi-
lega viðtekna sýn á hvað teldist
„eðlilegt“ í mannlegri hegðun. En
það, ásamt léttri lund, mikilli
kímnigáfu og ótrúlegri lífsorku
einkenndi þau öll. En nú er þess-
um kafla lokið. Sverrir var yngst-
ur og kveður síðastur í hárri elli
eins og flest hinna systkinanna.
Eftir að fjölskyldan fluttist frá
Kleppi varð miðbærinn, Kvosin
og Þingholtin, lífsvettvangur
Sverris, en hann starfaði allan
sinn starfsferil á Morgunblaðinu,
lengst af sem blaðamaður. Og
Sverrir var miðbæjarmaður, ætti
maður leið um miðbæinn var eins
víst að maður rækist á hann á
hlaupum.
Sverrir var gæfumaður í
einkalífinu. Kona hans Petra Ás-
geirsdóttir, eða Peta, var einstak-
lega hlý og skemmtileg kona.
Sverrir kallaði hana Hildi. Ég
spurði móður mína hvort hún
vissi af hverju. Hún svaraði:
„Sverrir hefur alveg original
húmor.“ Ég held að það megi
segja að akkúrat þessi original
húmor hafi ráðið ríkjum á heim-
ilinu, a.m.k. er alveg ljóst að börn
þeirra, Ása Steinunn, Þórður og
Ásgeir fengu öll ríkulegan skerf í
arf.
En forlögin eru grimm. Það
var skelfilegt áfall þegar þær
mæðgur Ása Steinunn og Peta
létust með skömmu millibili, báð-
ar af völdum krabbameins.
Sverrir bar hins vegar gæfu til
að eignast síðar Sigríði Flygenr-
ing að förunaut. Saman nutu þau
þess að iðka sameiginlegt áhuga-
mál sitt, golf og ferðalög.
Ég mun sakna Sverris frænda
míns. Ég þakka honum samfylgd-
ina og óska honum góðrar heim-
komu.
Aðstandendum votta ég mína
dýpstu samúð.
Unnur Úlfarsdóttir.
Sverrir Þórðarson móðurbróð-
ir minn er látinn og nú eru þau öll
farin, systkinin frá Kleppi. Sverr-
ir var þeirra yngstur, varð 90 ára
á sl. ári. Hann dvaldi á Skjóli síð-
ustu æviárin sín eftir lærbrot, en
fram að þeim tíma var hann kvik-
ur á fæti og sást þá gjarnan gang-
andi hröðum skrefum um bæinn,
einkum í miðbænum. Hann vann
alla tíð sem blaðamaður á Morg-
unblaðinu og í starfi sínu upplifði
hann margt sögulegt og var m.a.
fréttaritari við réttarhöldin yfir
nasistaforingjunum í Nürnberg.
Sverri var kvikur og hressileg-
ur í tilsvörum og hafði góðan
húmor. Hann var alla tíð grannur
og sportlegur í útliti og unglegur í
fasi fram til þess er hann lær-
brotnaði. Göngurnar hafa greini-
lega haldið honum í góðu formi.
Þegar hann var kominn á efri ár
og hafði orðið fyrir ástvinamissi
er hann missti eiginkonu sína og
dóttur á stuttum tíma, ákvað
hann að ganga á Kilimanjaro án
þess að undirbúa það sérstaklega
og fór á toppinn án vandræða.
Hann fór fleiri ævintýraferðir á
fjarlægar slóðir auk þess sem
hann tók upp á því að fara að spila
golf. Í golfinu hitti hann að nýju
vinkonu frá æskuárunum og urðu
þau góðir félagar og samferða í
golfi innan lands og utan meðan
heilsan leyfði.
Sverrir var mjög hjálpsamur
að eðlisfari og leit oft inn á
bernskuheimili mínu, til að gá
hvort hann ætti ekki að snúast
eitthvað fyrir systur sína. Þau
eru ófá viðvikin sem Sverrir sá
um að koma í verk. Þau mamma
höfðu á seinni árum mjög hentugt
fyrirkomulag sem bæði höfðu
gagn og gaman af, Sverrir kom á
bílnum, þau fengu sér morgun-
kaffi og saman fóru þau svo í út-
réttingar, m.a. versluðu þau í
matinn í versluninni Nóatúni.
Þar voru þau alltaf á sama
tíma, klukkan rúmlega 10 og voru
svo sæt og samhent systkin að
starfsfólkið í Nóatúni hafði orð á.
Svo útbjó mamma hádegisverð
handa þeim sem þau borðuðu
saman. Það var mikil hjálp fyrir
mig að Sverrir skyldi sjá um að
keyra mömmu nánast í allar þær
útréttingar sem hún þurfti, og ég
er honum ævinlega þakklát fyrir
það. Einnig var gott að vita af
þeim systkinunum í góðum fé-
lagsskap hvors annars. Eftir að
mamma lést áttum við Jón marg-
ar góðar stundir með Sverri, m.a.
ferðuðumst við á slóðir forfeðr-
anna til Ítalíu, Frakklands og
Þýskalands í góðum félagsskap
ættmenna og maka. Hann var
skemmtilegur ferðafélagi.
Ég og fjölskylda mín vottum
sonum Sverris, fjölskyldum
þeirra og Sigríði samúð og þökk-
um Sverri fyrir samfylgdina.
Kristín Halla Traustadóttir.
Með Sverri, frænda okkar, er
hið síðasta af systkinunum frá
Kleppi gengið á vit örlaga sinna.
Bræðurnir sex og systir þeirra
voru öll litríkir persónuleikar
sem settu sterkan svip á samtím-
ann. Þau voru miðbæingar sem
lifðu og hrærðust í Kvosinni þar
sem þau unnu nær öll fyrst eftir
stríð. Á venjulegum degi mátti
sjá Hörð stika í SPRON, þar sem
hann var sparisjóðsstjóri, Úlfar
þjóta á milli húsa með lækna-
töskuna, Nínu á leið til vinnu á
tannlæknastofuna á Öldugötu,
Agnar arka frá Hressingarskál-
anum upp á Landsbókasafn,
Gunnlaug bruna eftir götunum og
blaðamanninn Sverri að ræða við
fólk fyrir utan Morgunblaðið sem
þá var til húsa að Austurstræti 8.
Sverrir var Moggamaður.
Blaðamennskan var honum í blóð
borin og starfið var líf hans og
yndi. Hann hafði ódrepandi
áhuga á öllu í kringum sig, naut
þess að ræða við fólk, en var einn-
ig góður hlustandi. Sverrir var
vinnusamur og fljótur til verka.
Allir þessir eiginleikar gerðu
hann að úrvalsblaðamanni sem
átti langan og farsælan feril.
Sverrir og Petra eignuðust
sjónvarpstæki langt á undan for-
eldrum okkar og þangað var
stundum haldið þegar ómissandi
þættir voru í Kanasjónvarpinu.
Agnar og eldri synirnir Uggi og
Úlfur bönkuðu gjarnan upp á
þegar vitað var að lögregluhetjan
Elliott Ness og flokkur hans „The
Untoucables“ myndu verða á
skjánum. Seinna kom Sveinn
stundum í heimsókn á Þórsgöt-
una á laugardagsmorgnum þegar
hver æsiþátturinn rak annan.
Alltaf var tekið á móti okkur með
opnum örmum og hressing boðin
og þegin með þökkum og eigum
við góðar minningar frá þessum
tíma.
Sverrir var léttur á sér og
kvikur í hreyfingum. Hann gekk
alla tíð mikið, og ekki dró úr
gönguferðunum þegar hundur
kom á heimili þeirra. Mátti oft sjá
þá vinina Sverri og hundinn fara
mikinn um Öskjuhlíðina. Á efri
árum greip Sverri mikill golfá-
hugi og hélt hann stundum í ferð-
ir til útlanda þar sem hann náði
að sameina áhuga sinn á íþrótt-
inni og ánægju sína af ferðalög-
um. Tvisvar fór Sverrir með í svo-
kallaðar Klepparaferðir, sem
farnar hafa verið á slóðir húge-
notta, forfeðra Ellenar Kaaber,
móður hans. Sú síðari var til Berl-
ínar og þegar ekið var um glæsi-
leg stræti borgarinnar hafði
Sverrir á orði að Berlín hefði mik-
ið breyst frá því er hann kom
þangað strax eftir seinna stríð
sem fréttaritari Morgunblaðsins
við Nürnberg-réttarhöldin.
„Þarna voru kálgarðar,“ sagði
hann og benti yfir breiðgötuna
Unter den Linden.
Sverrir var afar notalegur
maður og þægilegur. Hann hafði
góða kímnigáfu og gat verið
hnyttinn í tilsvörum. Það er með
mikilli eftirsjá og söknuði sem við
kveðjum góðan frænda.
Uggi, Úlfur og Sveinn.
Sverri Þórðarsyni var umhug-
að um aðra og lét mann vita af sér
ef á móti blés. Símtöl hans gegn-
um tíðina, til að teja í mann kjark
og vita hvort allt væri ekki í lagi,
verða mér lengi eftirminnileg og
mikils virði. Trúlega var hann það
af börnum Þórðar og Ellenar sem
ég kynntist mest, að pabba, dr.
juris Gunnlaugi Þórðarsyni, und-
anskildum.
Í barnæsku bjó ég í sama húsi
á Leifsgötu og þau hjónin Sverrir
og Peta og gerði mér oft ferð nið-
ur stigann til þeirra til að sverma
fyrir súkkulaði eða öðru góðgæti.
Dóttir þeirra heitin, Ása Stein-
unn, varð mín fyrsta vinkona sem
barn og varði vinskapur okkar líf
hennar til enda. Ása hafði mikinn
og stórskemmtilegan karakter.
Þá minnist ég þess enn að á jól-
um, í den tid, deildu Sverrir og
fjölskyldan með okkur jólakvöldi
hjá ömmu Ellen í Suðurgötu.
Ég hef oft rýnt í ljósmyndir af
föður hans, Þórði Sveinssyni yf-
irlækni á Kleppi, og er ekki frá
því að ég hafi fundið sterkari svip
Þórðar í andliti og fasi hans en
hinna systkinanna; hárinu,
hvernig hann brosti og hallaði
undir flatt.
Sverrir var mikill náttúruunn-
andi og kom oft upp í sumarbú-
stað hér á árum áður. Og þá
brugðum við okkur út á bát. Það
blundaði í honum grallari og oft
sagði hann góðar sögur. Á há-
skólaárunum í Stokkhólmi gisti
hann hjá mér stutta stund á
fréttamannaferðalagi og ég
minnist þess tíma, hve gaman var
að hafa hann í heimsókn. Vertu
sæll frændi minn, þín verður
saknað. Ég færi fjölskyldu hans
samúðarkveðjur.
Hrafn Gunnlaugsson.
Það var bjart yfir Sverri Þórð-
arsyni. Ég kynntist honum fyrst
þegar ég kom til starfa á Morg-
unblaðinu í afleysingum 1982.
Hann var hár og grannvaxinn
með mikið silfurgrátt hár, sístarf-
andi, kvikur í hreyfingum, fljótur
til svars og stutt í hláturinn.
Hann tók vel á móti reynslulaus-
um og fákunnandi nýliða og lét
honum líða eins og jafningja.
Sverrir var þá þegar einn af ne-
storum íslenskrar blaðamennsku.
Þegar hann hóf störf á Morgun-
blaðinu var ritstjórn þess í Aust-
urstræti og mátti telja starfs-
menn hennar á fingrum beggja
handa. Hann hafði ekki verið
lengi í blaðamennsku þegar hann
fór til Þýskalands 24 ára gamall
til að fylgjast með stríðsglæpa-
réttarhöldunum í Nürnberg árið
1946.
Í viðtali í Morgunblaðinu fyrir
fimm árum sagði hann að það
hefði verið „þrúgandi lífs-
reynsla“. Þýskaland var í rústum
þegar Sverrir kom þangað. Í
skrifum sínum færir hann lesand-
ann inn í réttarsalinn og lýsir sak-
borningunum. Hann lýsir einnig
Nürnberg, sem var vettvangur
helstu skrautsýninga nasista og
skrifar um þá „viðburðanna rás,
sem rak þá einkennisbúnu og
öfgafullu afbrotamenn ofan af
veldisstólunum og inn í fanga-
klefana. Nú sitja þessir menn
ákærðir fyrir alþjóða dómstóli.“
Sverrir var orðlagður fyrir að
hafa gott nef fyrir fréttum. Í við-
tali, sem Sveinn Guðjónsson tók
við hann og birtist í afmælisbók
Blaðamannafélags Íslands 2007,
segir Sverrir: „Eigum við ekki
bara að orða það svo að „skúbb“
komu öðru hvoru í gegnum tíðina,
og sum „skúbbin“ voru bara
skratti góð.“
Sverrir vann á Morgunblaðinu
í tæplega 50 ár og setti mikinn
svip á blaðið á þeim tíma. Í áð-
urnefndu viðtali segir Sverrir að
hann sjái ekki eftir að hafa valið
sér blaðamennsku að lífsstarfi:
„Þetta er besti skóli sem hægt er
að hugsa sér. Fyrir ungan mann,
sem er að fara út í lífið, er ekki
hægt að hugsa sér betri skóla en
blaða- og fréttamennsku, jafnvel
þótt menn hverfi svo síðar til ann-
arra starfa. Blaðamennskan opn-
ar margar dyr, gefur mönnum
nýja sýn og vekur ný viðhorf til
lífsins og tilverunnar.“
Það var gæfa Morgunblaðsins
að Sverrir skyldi gera blaða-
mennsku að ævistarfi sínu. Hann
var frábær starfsfélagi og ráða-
góður. Eftir að hann hætti stöfum
1992 hélt hann nánu sambandi við
blaðið og kom reglulega í heim-
sókn á meðan hann hafði heilsu
til. Morgunblaðið þakkar Sverri
að leiðarlokum langt og farsælt
samstarf og trausta vináttu og
sendir fjölskyldu hans innilegar
samúðarkveðjur.
Karl Blöndal,
aðstoðarritstjóri.
Í afmælisblaði Morgunblaðs-
ins 2. nóvember 1953 er grein eft-
ir Valtý Stefánsson, þar sem
hann gerir einskonar úttekt á
sögu blaðsins og þástarfandi
blaðamönnum á ritstjórn, fróðleg
grein og harla athyglisverð, ekki
sízt nú þegar aldarafmæli blaðs-
ins er í augsýn.
Umsögn hans um Sverri Þórð-
arson er svohljóðandi: „... gerðist
starfsmaður ritstjórnarinnar fyr-
ir 10 árum, en áður hafði hann um
skeið verið starfsmaður Lands-
bankans. Vinnur hann aðallega
að öflun og ritstjórn innlendra
frétta og er, sem kunnugt er, af-
kastamikill starfsmaður, áhuga-
samur og árvakur.“
Það er áreiðanlega engin til-
viljun að Valtýr notar orðið ár-
vakur um Sverri, enda var hann
einskonar tákngervingur blaðs-
ins á þeim tíma og þjóðkunnur
fyrir blaðamennsku sína. Samt
voru blaðamenn ekki eins í sviðs-
ljósinu og nú um stundir, en und-
irskriftin Sv.Þ. nægði öllum
landslýð sem höfundareinkenni á
pistlum og fréttaklausum. Síðar
varð sú mikla breyting með sjón-
varpinu að fréttamenn urðu að-
alfréttin í hverju máli og uppi fót-
ur og fit, t.a.m. í Bandaríkjunum,
þegar þjóðfrægir fréttahaukar
komu á vettvang, slík varð frægð
þeirra.
Þessi þróun hefur ekki orðið til
góðs, hún hefur ýtt undir tilgerð
og hégóma
Sverrir var ekki aðeins árvak-
ur fréttamaður, heldur kurteis og
hlédrægur og vann sín störf án
tilgerðar. Hann var öllum öðrum
meiri fréttahaukur og átti t.a.m.
mikinn þátt í því að upplýsa okk-
ur um flóðin miklu á sjötta ára-
tugnum, þegar Holland var á leið-
inni undir sjó, en þangað fór hann
fyrir blaðið og skilaði mikilli frá-
sögn, þegar heim kom. Annars
voru fréttir blaðsins þá yfirleitt
ómerktar, þótt fréttaritara eins
og Steina á Valdastöðum væri
oftast getið, en þeir fjölluðu mest
um sitt umhverfi, veður og
skepnuhöld og var vinsælt efni.
Þeir sáu um sína innansveit-
arkroniku, en Sverrir sá um það
sem hann þekkti flestum betur,
Reykjavík og umhverfi, en báðir
voru þeir partur af miðbænum,
hann og Ívar fréttastjóri, þar
þekktu þeir hvern krók og kima
og þorra íbúanna.
Það var blaðinu mikill styrkur.
Sverrir átti hamingju og gleði
að fagna í farsælu lífi sínu.
En þegar mestur harmur var
kveðinn að þeim Hildi og Ása
Steinunn lézt í blóma lífsins,
skrifaði ég minningargrein á
þessum vettvangi og fjallaði m.a.
um vináttu okkar og samstarf og
því engin ástæða að endurtaka
það (9. ág. 1984).
En um leið og ég þakka Sverri
vini mínum langa samfylgd er
gott að minnast orða Valtýs um
árvekni fréttahauksins mikla, af-
köst hans og áhuga og muna þau
einföldu sannindi að enginn lærir
blaðamennsku, ef hann er ekki
fæddur með bakteríuna. En það
er þó hægt að læra þau tæknilegu
atriði sem slíku starfi fylgja.
Sverrir Þórðarson var fæddur
blaðamaður.
Matthías Johannessen.
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússon
Á vettvangi Togarinn Jón Baldvinsson strandaði við Reykjanes 29. mars 1955. 42 voru um borð
og björguðust allir. Sverrir Þórðarson fór á vettvang fyrir blaðið og sést hann hér í forgrunni.
✝
Ástkær eiginkona mín, móðir, tengdamóðir,
amma og langamma,
SÆUNN SIGRÍÐUR GUÐJÓNSDÓTTIR,
verður jarðsungin frá Kálfatjarnarkirkju á
Vatnsleysuströnd laugardaginn 12. janúar
kl. 14.00.
Reynir Brynjólfsson,
Vigdís Elísabet Reynisdóttir,
Guðjón Vilhjálmur Reynisson,
Ragnheiður Reynisdóttir,
Ríkharður Vignir Reynisson
og fjölskyldur.
Lokað
Einkaleyfastofan er lokuð frá kl. 12 í dag, föstudaginn
11. janúar, vegna jarðarfarar
BJÖRNS KOLBEINSSONAR.
Einkaleyfastofan.