Morgunblaðið - 28.02.2013, Síða 33

MINNINGAR 33
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 2013
andi að aka henni um allan bæ og
fá innsýn í hennar stundaskrá.
Fundur hér og þar, skila inn
grein til Morgunblaðsins og
sendast með Ásgerðarmarmelaði
til ættingja. Þá fórum við gjarn-
an með henni á tónleika og leik-
sýningar og hún mætti sjálf á alla
tónleika sem við tókum þátt í.
Skömmu fyrir andlátið heimsótt-
um við hana öll þrjú og sögðum
henni að öll værum við komin í
söngnám. „Það gleður mig að þið
skulið leggja stund á fegurð,
söngurinn fegrar lífið.“ Nærvera
þín og stuðningur hefur fegrað líf
okkar, elsku Ásgerður. Far vel.
Hildur Guðný, Ólafur Torfi
og Ásgerður Ólöf.
Í ævi allra manna skiptast á
tímabil, löng og stutt, þar sem við
tökumst á við fjölbreytni lífsins.
Þáttaskilin eru sum skýr og af-
gerandi en önnur skynjum við á
dýpri máta, við kveðjum gamla
tíma og heilsum nýjum. Lát Ás-
gerðar frænku minnar á 94. ald-
ursári kom ekki á óvart en með
því eru þó orðin þáttaskil í lífi
okkar frændsystkinanna, nú hafa
systkinin á Gautlöndum öll kvatt
okkur. Gjafir þeirra til okkar sem
eftir lifum voru stórar, ekki endi-
lega efnislegar en þeim mun efn-
ismeiri. Hugsjónir, réttlætis-
kennd og heiðarleiki voru aðall
þeirra allra.
Ásgerður var elst systkina
sinna og lifði lengst. Hún var í
senn hinn sístritandi ábyrgðar-
fulli bóndi, barnakennari og upp-
fræðari, unnandi allrar fegurðar,
menningarfulltrúi frænda sinna
og vina, en einnig borgardaman
með stóra hattinn á kaffihúsi,
hugsjónamanneskja í pólitík og
náttúruverndarmálum.
Ásgerður bauð mér stundum á
stefnumót við tímann. Ein minn-
ing um það hefur leitað sterkt til
mín. Ég var 12 ára í sveit á Gaut-
löndum og við fórum saman í
dagsferð með nokkrar kindur
vestur í heiði. Við fórum ríðandi
með nesti í gömlum hnakktösk-
um. Þennan dag bast ég forfeðr-
um mínum, gróðrinum í heiðinni
og fegurðinni í góðu mannlífi,
sterkum böndum. Ásgerður
fræddi mig um gamla tíma á
sama tíma og hún ræddi um
framtíðina, búskap, menntun,
náttúruvernd og margt fleira.
Hún talaði við mig sem fullorðna
og gaf mér innsýn í það hvernig
maður tekst á við lífið með hug-
sjónir að leiðarljósi.
Eftir því sem árin hafa liðið
hefur mér skilist betur hve arfur
þessi er mikilvægur og það er því
með miklu þakklæti og angur-
værri gleði í hjarta sem ég kveð
Ásgerði frænku mína .
Sólveig Anna Jónsdóttir.
Á sinni löngu ævi var Ásgerð-
ur móðursystir mín hinn stöðugt
miðlandi, gefandi og trausti bak-
hjarl sem við öll, fjölskylda og
vinir, áttum öruggan, hvað svo
sem annars gekk á í lífi okkar.
Elstu minningar mínar um Ás-
gerði eru frá margra ára sum-
ardvöl á Gautlandaheimilinu sem
barn. Hún stjórnaði þessu stóra
og gestrisna heimili í mörg ár,
seinna dvaldi hún þar yfir sum-
artímann og gekk þá í öll tilfall-
andi verk, gjarnan með krakka-
stóðinu sem var þar í sveit eins
og kallað var. Hún átti eftir að
verða vinur, stundum besti vinur
margra okkar. Hún var gáfuð,
andrík og skemmtileg, öll heims-
ins málefni, smá og stór, voru
henni viðkomandi og það fundum
við börnin.
Það var aldrei lognmolla í
kringum Ásgerði. Hún var hug-
myndarík, gagnrýnin og hápóli-
tísk í hugsun, vinstrisinnuð fram
í fingurgóma. Hún barðist fyrir
jafnrétti hvar sem henni fannst á
skorta. Hún elskaði landið sitt,
og var gallhörð í mótmælum sín-
um gegn stórum virkjunarfram-
kvæmdum og öðrum pólitískum
stórmennskuáformum. Það varð
ekki hjá því komist að taka af-
stöðu gagnvart umræðuefninu
þegar Ásgerður átti í hlut, enda
hafði hún lítinn skilning á and-
vara- og skoðanaleysi þorra fólks
á þjóðmálunum. Maður var henni
ekki alltaf sammála, fór stundum
æstur og upprifinn af hennar
fundi, en alltaf með víðari sýn,
kannski nýtt sjónarhorn eða
jafnvel nýtt áhugamál.
Ásgerði var ákaflega annt um
íslenska menningu, jafnan rétt til
náms, rétt barna. Eitt af hjartans
áhugamálum hennar var íslenskt
mál og málnotkun, og nemendur
hennar hafa sagt mér að hún hafi
haft einstakt lag á að vekja áhuga
þeirra á málfræði. Eftir áratuga
búsetu erlendis bað ég hana að
leiðrétta málfar mitt þegar með
þyrfti. Hún gladdist yfir beiðn-
inni, leiðrétti mig oft, og ævin-
lega af stakri nærgætni. Nú hefði
sannarlega verið gott að geta
leitað til hennar til að lesa yfir
þessar línur.
Ásgerður átti ótal vini og
kunningja úr öllum þjóðfélags-
stéttum og gerði aldrei upp á
milli fólks. Sjálf var hún mikill
bóhem og fór sínar eigin leiðir.
Henni var annt um eigið sjálf-
stæði og þoldi illa ef henni fannst
einhver vilja ráðskast með sig.
Hún var afar skilningsrík á
breyskleika manneskjunnar og
gaf sér ávallt tíma til að sinna
þeim sem áttu erfitt með að fóta
sig í samfélaginu.
Ég er þakklát fyrir að hafa átt
Ásgerði að. Hún auðgaði líf mitt
og var mér ásamt foreldrum mín-
um, systkinum og eiginmanni
kærust allra.
Anna Áslaug Ragnarsdóttir.
Elsku Ásgerður frænka hefur
yfirgefið þennan heim. Eftir að
amma Sigga dó gekk Ásgerður
okkur í ömmustað og það var
alltaf jafn spennandi að fá hana í
heimsókn. Reyndar líka stundum
þreytandi, því hún var alltaf að
leiðrétta okkur eða láta okkur
hafa eitthvað fyrir stafni (þá
helst að læra). Hún var stöðugt
að leggja fyrir mann verkefni, til
dæmis heimagerð íslenskuverk-
efni, sem hún hafði handskrifað
og síðan afritað með kalkipappír.
Ásgerður var frábær kennari,
einn sá besti sem við höfum
kynnst. Hún hafði óbilandi trú á
okkur og lét mann ekki komast
upp með neina vitleysu. Okkur
verður til að mynda alltaf hugsað
til Ásgerðar þegar einhver talar
um „mikið af fólki“. Maður á
nefnilega að segja „margt fólk“,
augljóslega. Við munum alltaf
búa að þekkingunni og vinnu-
brögðunum sem Ásgerður færði
okkur í skaut.
Ásgerður var óþreytandi. Hún
var stöðugt að strauja, þrífa,
mótmæla, skrifa greinar, kenna,
segja sögur (t.d. af Hlina kóngs-
syni og Smjörbita – þær voru
allavega í uppáhaldi) eða baka
pönnukökur og kleinur. Við mun-
um aldrei gleyma Ásgerði í
kleinubakstri heima í Smiðju-
götu. Minningin er ljóslifandi:
Ásgerður í „full swing“ (afsakaðu
slettuna frænka!) á brjóstahald-
aranum, með svuntu og plast-
poka á hausnum, fjöldafram-
leiddi bestu kleinur sem
fyrirfundust á þessari jörð, litlar,
sætar og stökkar. Kleinurnar
mörg hundruð enduðu í litlum
nestispokum en voru að sjálf-
sögðu langbestar nýbakaðar og
volgar. Svo auðvitað stalst maður
inn í eldhús til að næla sér í poka,
áður en þeir lentu í frysti, en
maður varð að vera snöggur.
Ásgerður var stolt kona, en
ástrík og einstaklega hjartagóð.
Aldrei talaði hún illa um eða nið-
ur til fólks – frekar voru það
sumar hugmyndir fólks sem hún
var ósammála, en það mátti alltaf
skeggræða allt og allan heiminn
við hana. Ásgerður var algjört
partídýr, þótti gaman að vera
innan um fólk, reykja, syngja,
dansa og hlæja. Hún var svo mik-
il dúlla. Hún hafði sterkar skoð-
anir á langflestu sem um var að
vera, einkum þó pólitík og nátt-
úruvernd, því hún var líka svo
mikill töffari. Einnig hafði hún
miklar mætur á listum hvers
konar, einkum tónlist og leiklist.
Hún talaði oft um hvað Böðvar
bróðir hennar var frábær leikari
og vildi helst að Tómas færi út í
leiklist, en var þó alltaf til í að
ræða við hann um tölvur og
tækni þegar það bar á góma.
Einnig var hún óþreytandi að
hvetja Dísu áfram á söngferlin-
um sem hún virtist hafa einhvern
djúpstæðan skilning á og mætti á
alla tónleika þar sem Dísa var að
syngja. Við áttum alltaf gott bak-
land í Ásgerði frænku.
Ásgerður var sannarlega ein-
stök kona og búum við systkinin
ákaflega vel að því að hafa þekkt
hana og umgengist. Elsku Ás-
gerður, takk fyrir allt, fróðleik-
inn, skemmtilegheitin, væntum-
þykjuna, samveruna. Þú verður
með okkur um alla framtíð.
Herdís Anna og Tómas Árni.
Kveðja frá Varmárskóla
Ásgerður Jónsdóttir kenndi
við Varmárskóla í 22 ár, 1967-
1989, og gat sér þar orð sem frá-
bær kennari og félagi, jafnt
barna sinna sem samstarfsfólks.
Einhver sagði um hana að hún
hafi verið „kennari fram í fing-
urgóma“ og það var sannarlega
rétt.
Allt sem hún tók að sér var vel
gert. Til dæmis skrifaði hún
fundargerðir frá kennarafundum
allan þann tíma, sem hún kenndi
við skólann. Þær fylla margar
þéttskrifaðar bækur og eru mikl-
ar heimildir um skólastarf í
byggðarlagi, sem tók ótrúlega
miklum breytingum á skömmum
tíma. Kennarafundargerð 1.
september 1980 lauk hún þannig:
Á vori hlær oss hugur við því
héðan að hverfa í sumarfrí.
Er haustið kemur vor kætist lund
þá komum vér aftur á vinafund.
Nú byrjar senn vort barnastríð
blessun fylgi því ár og síð.
Henni óx yfirleitt ekkert í aug-
um. Hún sá t.d. fram á að áætl-
unarferðir úr Hlíðunum í Mos-
fellssveitina hentuðu henni ekki
nógu vel. Til að mæta því þá vatt
hún sér í ökunám, komin um sex-
tugt, fékk sér bíl og fór sinna
ferða akandi eftir það eins og
ekkert væri. Hún var líka félags-
málafrömuður, stjórnaði ýmsum
leikritum og kenndi gamla dansa
eins og vefaradansinn og fleiri
slíka.
Það var heldur ekki alltaf
hægt að reikna út hvað gerðist
næst, eins og þegar Ásgerður og
Aðalheiður, sem þá voru aldurs-
forsetar á „vorblóti“ kennara í
Lágholtinu, vöktu skyndilega at-
hygli með fjarveru sinni. Þegar
betur var að gáð höfðu þær snar-
að sér á hestbak og voru óðara
horfnar út í sumarnóttina. Þá er
sextugsafmæli hennar, 31. maí
1979, minnisstætt þegar allt
starfslið skólans fjölmennti til
hennar niður í Hlíðar í ógleym-
anlega veislu. Þar var yfrið pláss
og hjartahlýja.
Ef átti að senda einhverjum
kveðju frá félögunum var leitað
til Ásgerðar. Hún var fljót að
koma með gullfallega kveðju í
bundnu máli. Okkur langar að til-
færa hér dæmi um stöku sem Ás-
gerður sendi samstarfskonu okk-
ar sem gekk í hjónaband:
Lánið blíða leiði þig.
Lánið veg þinn merki.
Lánið ýti læ á svig.
Lán þér fylgi í verki.
Ásgerður var ávallt róttæk og
pólitísk í jákvæðri merkingu og
einlægur friðarsinni. Hún lá ekki
á skoðunum sínum án þess að
þröngva þeim upp á aðra. Henni
var ávallt annt um meðbræður
sína – alls staðar. Hún vissi eins
og skáldið Tómas, að „… hjört-
um mannanna svipar saman í
Súdan og Grímsnesinu.“ Ásgerð-
ur mætti í friðargöngur og kerta-
fleytingar í þágu friðar meðan
fæturnir báru hana og oftar en
ekki var hún mætt á ráðstefnur
og fundi um hin ólíkustu málefni,
því hún var stöðugt í leit að meiri
þekkingu, meiri visku og átti hún
þó ærna fyrir.
Við, sem vorum svo lánsöm að
fá að starfa með Ásgerði Jóns-
dóttur í Varmárskóla, söknum
hennar og sendum henni hinstu
kveðju með þessum fátæklegu
línum.
F.h. kennara og starfsfólks
Varmárskóla 1967-1989,
Birgir B. Sveinsson.
Við Ásgerður hittumst fyrir
tæpum aldarfjórðungi. Hún var
sjötug, ég 25 ára. Aldursmunur-
inn skipti ekki máli, við náðum
strax saman, eignuðumst trúnað
hvor annarrar.
Reyndar var það einn af helstu
bónusum þess að eignast Hjálm-
ar sem eiginmann að ég fékk að
kynnast Ásgerði og Böðvari
heitnum bróður hennar og bind-
ast þeim vinaböndum. Frá fyrstu
tíð tóku þau mér opnum örmum
og sýndu mér ávallt einstaka al-
úð, elsku og áhuga. Bæði voru
þau sönn náttúrubörn, sem unnu
sveitinni sinni og landinu öllu. Ég
á þeim það ekki síst að þakka að
hafa ræktað með mér ást á ís-
lenskri náttúru.
Þeir sem kynntust Ásgerði vel
komust fljótt að raun um hennar
góðu kosti. Óþrjótandi lífskraft-
ur, baráttuvilji og bjartsýni,
þrautseigja og þrjóska, allt eru
þetta eiginleikar sem lýsa henni
vel. Öll börn og ungmenni sem
umgengust Ásgerði fengu að
kynnast gæsku hennar og gjaf-
mildi og nutu þekkingar hennar á
íslenskum fræðum og máli, ljóð-
um, þulum og skáldskap. Alls
þessa fengu börnin mín tvö, Nína
og Snorri, sannarlega að kynn-
ast, í þau ótal skipti er Ásgerður
gætti þeirra, í styttri og lengri
fjarveru foreldranna.
Í mínum huga stendur þó bar-
áttukonan Ásgerður Jónsdóttir
upp úr. Henni var ekkert mann-
legt óviðkomandi og hún lét sér
ekki nægja að takast á um mál-
efnið, við eldhúsborðið, þótt þar
væri hún oft í essinu sínu. Grein-
ar hennar um frið og gegn stríði,
um réttindi og gegn ranglæti, um
mennsku og gegn vonsku, sem
birst hafa í íslenskum fjölmiðlum
og tímaritum, skipta mörgum
tugum. Í þeim var hún ætíð mál-
efnaleg og hver einasta þeirra út-
hugsuð. Í stuttri úttekt sýnist
mér sú fyrsta hafa birst á sjötta
áratug síðustu aldar og bíður það
verkefni fjölskyldunnar að safna
skrifum Ásgerðar saman og gera
aðgengileg.
En Ásgerður lét sér ekki
nægja að skrifa greinar. Hún var
aktífisti og gekk í, að ég held,
hver einustu friðarsamtök sem
stofnuð hafa verið í landinu og
var ein þriggja kvenna heiðurs-
félagi í Menningar- og friðarsam-
tökum kvenna. Hún starfaði með
stjórnmálaflokkum sem létu sér
annt um alþýðufólk, friðarbar-
áttu um heim allan, jafnrétti
kynja og náttúruvernd. Það síð-
astnefnda var henni ekki síst
hugleikið síðustu ár og er frægt
er hún og nokkrir tugir annarra
kvenna, margar á áttræðis- og ní-
ræðisaldri, stóðu vaktina á Aust-
urvelli vikum og mánuðum sam-
an og mótmæltu náttúruspjöllum
á Austurlandi og ólýðræðislegum
vinnubrögðum fyrirtækja og
stjórnmálamanna, löngu, löngu
eftir að allir aðrir voru búnir að
gefast upp á því að mótmæla.
Fólki eins og Ásgerði fer
fækkandi. Fólki sem allt sitt líf er
heilt í sinni hugsjón og tilbúið til
að berjast, þrátt fyrir ýmsan
mótbyr, fyrir málstaðnum. Fólki
sem aldrei setur sjálft sig í for-
grunn heldur stendur vaktina,
ákveðið en hljótt, einart, traust
og bjartsýnt, þess fullvisst að
réttlætið sigri að lokum. Hafðu
þökk fyrir allt og allt, kæra vin-
kona, og haltu áfram baráttunni
hvar sem þú ert – það veitir ekki
af liðshjálpinni hinum megin frá.
Ása Richardsdóttir.
✝
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir, afi og langafi,
EINAR VALMUNDSSON
frá Móeiðarhvoli,
lést á dvalarheimilinu Kirkjuhvoli sunnu-
daginn 17. febrúar.
Útförin fer fram frá Oddakirkju laugardaginn
2. mars kl. 14.00.
Guðrún Jónsdóttir,
Valmundur Einarsson, Elísabet Anna Ingimundardóttir,
Hermann Jón Einarsson,
María Rósa Einarsdóttir, Guðmann Óskar Magnússon,
barnabörn og barnabarnabarn.
✝
Innilegar þakkir færum við fyrir auðsýnda
samúð og hlýhug við andlát og útför
eiginkonu minnar, móður okkar, tengda-
móður, ömmu og langömmu,
INGIBJARGAR SIGURÐARDÓTTUR,
Lækjarsmára 8,
Kópavogi.
Hinrik Lárusson,
Lárus Hinriksson, Freygerður Anna Baldursdóttir,
Sigurður Hinriksson, Elsa Jenný Halldórsdóttir,
Guðbjörg Hinriksdóttir,
Bryndís Hinriksdóttir, Konráð Konráðsson,
Sigrún Hinriksdóttir, Þórir Gíslason,
Ingibjörg Hinriksdóttir,
ömmubörn og langömmubörn.
✝
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð, hlýhug
og vináttu við andlát okkar ástkæra
KRISTJÓNS ÞORKELSSONAR.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Rauða kross
Íslands fyrir ómetanlegan stuðning og
aðstoð.
Fyrir hönd aðstandenda,
Halldóra St. Kristjónsdóttir.
✝
Kæru ættingjar og vinir, þökkum ykkur samúð
og hlýhug við andlát og útför okkar ástkæru
móður, tengdamóður, ömmu og langömmu,
ÞÓRÖNNU RÓSU VALDIMARSDÓTTUR,
Stellu,
Strikinu 8,
Garðabæ.
Nærvera ykkar var ómetanleg.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki í Holtsbúð, Garðabæ, fyrir
alla þeirra alúð og frábæra umönnun.
Guð blessi ykkur öll.
Guðrún Stefánsdóttir, Felix Jóhannesson,
Arnþrúður Stefánsdóttir,
Gunnar Þór Stefánsson,
Hanna Stefánsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma,
langamma og langalangamma,
ÁSRÚN RAGNA ÞÓRÐARDÓTTIR,
Hrafnistu í Kópavogi,
síðast til heimilis að Kópavogsbraut 1b,
verður jarðsungin frá Kópavogskirkju
föstudaginn 1. mars kl. 13.00.
Þeim sem vilja minnast hennar er bent á líknarfélög.
Steinunn Karlsdóttir,
Jóhann Karlsson, Ragnheiður Björnsdóttir,
Þorbjörg Karlsdóttir, Þórir Ingason,
barnabörn, barnabarnabörn
og barnabarnabarnabarn.
✝
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir, afi og langafi,
ÓSKAR ÖRN HÁLFDÁNARSON,
Hrannargötu 6,
Ísafirði,
lést á gjörgæsludeild LSH, Fossvogi, sunnu-
daginn 24. febrúar.
Útför hans fer fram frá Ísafjarðarkirkju laugar-
daginn 2. mars kl. 14.00.
Dagný Jóna Jóhannsdóttir,
Sigurður G. Óskarsson, Sigríður Laufey Sigurðardóttir,
Guðbjörn Þór Óskarsson, Jónína Sigríður Jónsdóttir,
Hálfdán Óskarsson, Sigríður Hrönn Jörundsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.