Morgunblaðið - 14.06.2013, Blaðsíða 28

28 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. JÚNÍ 2013
✝ Lilja Jakobs-dóttir fæddist í
Kvíum í Jökul-
fjörðum 24. apríl
1928. Hún lést á
Sankt Lukas Stift-
elsens hospice í
Hellerup í Dan-
mörku 31. mars
2013.
Foreldrar henn-
ar voru Guðbjörg
Jónsdóttir, f. 15.
desember 1898 í Kvíum, d. 8.
apríl 1972, húsmóðir í Kvíum
og Jakob Falsson, f. 8. maí 1897
í Barðsvík, d. 24. október 1993,
bóndi í Kvíum og bátasmiður.
Lilja var þriðja í sex systkina
hópi, þau eru Guðrún Rebekka,
f. 28. mars 1925, d. 8. júní 2011,
Jónína Kristín, f. 18. maí 1926,
Steinn, f. 1991, Álfrún, f. 31.
maí 1993 og Jökull Örn, f. 1.
ágúst 2002.
Lilja ólst upp í Kvíum í Jök-
ulfjörðum og flutti þaðan með
fjölskyldu sinni til Ísafjarðar
1948. Á meðan fjölskyldan bjó í
Kvíum stundaði Lilja skólanám
í Bolungarvík og bjó þá hjá föð-
ursystkinum sínum, en tók svo
landspróf frá Núpi. Eftir það
vann hún á Ísafirði og í Reykja-
vík, en lengstan hluta starfsævi
sinnar átti hún hjá Pósti og
síma á Ísafirði. Síðustu árin á
Ísafirði settist Lilja á skólabekk
og kláraði meginhluta stúdents-
prófs. Árið 1993 flutti hún til
Reykjavíkur til að gæta dóttur-
sonar síns og bjó eftir það í ná-
býli við dóttur sína. Síðustu ár-
in bjó hún hjá dóttur sinni í
Danmörku þar sem hún lést.
Útför Lilju fer fram frá
Garðakirkju á Álftanesi í dag,
14. júní 2013, kl. 13.
Þórarinn Svein-
björn, f. 24. desem-
ber 1929, d. 2.
september 2012,
Óli Aðalsteinn, f.
20. júlí 1935 og
Hörður, f. 13. maí
1938.
Lilja var ógift en
átti dóttur, Drífu
Leonsdóttur, f. 20.
febrúar 1962.
Barnsfaðir Leon
Einar Carlsson, f. 12. júní 1935,
d. 24. febrúar 1973. Drífa var
gift Sigurði Helga Helgasyni, f.
7. ágúst 1961, þau eru skilin.
Börn Drífu og Sigurðar eru:
Guðbjörg Lilja, f. 24. apríl
1985, sambýlismaður Stefan
Graf, f. 8. mars 1980, Arnaldur,
f. 14. október 1987, Nökkvi
„Einu sinni var“ er byrjun
allra ævintýra.
Einu sinni var bær norður í
Jökulfjörðum er heitir Kvíar. Á
fyrri hluta síðustu aldar óx þar
upp systkinahópur, þrjár syst-
ur, þrír bræður ásamt foreldr-
um, afa og ömmu, oft frænd-
fólki og ýmsum óskyldum til
skemmri eða lengri dvalar. Á
Kvíum bjó nefnilega gott fólk
og ríkt. Þar var alltaf til matur.
Á þessum slóðum var eðlilegur
mælikvarði á ríkidæmi einmitt
þessi, matur. Og stærsta matar-
kistan var sjórinn. En peninga-
grös uxu ekki í kartöflugarð-
inum. Það varð hlutskipti Lilju
að dvelja langdvölum fjarri ríki
bernsku sinnar. Rétt fyrir
miðja 20. öld flytur fjölskyldan
til Ísafjarðar. Ungt og dugmik-
ið fólk hjálpast að við að ná fót-
festu í hinum stóra Ísafjarð-
arkaupstað.
Með samstilltu átaki tókst
það. Um svipað leyti fóru tvær
Reykjavíkurmeyjar á fund æv-
intýra í hinu villta, íslenska
vestri. Báðar með nýbakað at-
vinnupróf upp á vasann og
reiðubúnar að frelsa heiminn
eins og ungu fólki er eðlilegt.
Ein afleiðingin var að undirrit-
uð kynntist og tengdist bróð-
urnum Sveinbirni úr áðurnefnd-
um systkinahópi. Þar með
eignaðist ég líka þrjár tengda-
systur og tvo tengdabræður
eins og þau segja svo fallega
þarna fyrir vestan.
Þrjú úr hópnum eru fallin
frá; Guðrún (2011), Sveinbjörn
(2012), Lilja (2013).
„Hvar sem mest var þörf á
þér, þar var best að vera“.
Þessi orð vinar okkar og land-
nemans mikla hljóta að koma
upp í hugann þegar við minn-
umst hennar Lilju.
Starfsævi Lilju, þessi sem
finnst í opinberum skjölum, leið
hjá ritsímanum á Ísafirði. Þau
störf, sem önnur, voru vel unn-
in.
Lilja úr Jökulfjörðum eign-
aðist lífsblóm sitt, hana Drífu,
þegar fjölskyldan hafði gjört
sér skjól á Ísafirði. Í því skjóli
ólst Drífa upp. Tíminn leið.
Drífa stækkaði, mannaðist og
menntaðist rétt eins og hinir
krakkarnir, og aftur lá leiðin
suður. Lilja varð tengdamóðir
og amma. Hún fylgdi Drífu og
hennar fjölskyldu og viðkomu-
staðir voru m.a. Reykjavík,
Hafnarfjörður, Danmörk,
Frakkland. Danmörk varð að
lokum síðasta heimili Lilju.
Barnabörnin urðu fimm og voru
hennar yndi og umhyggja alla
tíð. Má segja að hún hafi verið
lífsakkeri síns fólk allar sínar
lífsstundir.
Oft veitir manni ekki af að
rifja upp vers úr gömlum sálmi:
„Jörðin er Drottins og allt sem á
henni er, heimurinn og þeir sem á
honum búa.“
Það er notalegra að hafa
staðkunnugan sér til halds og
traust, ef maður lendir í ferða-
lögum.
Lilja var mikill náttúruunn-
andi. Þegar við gengum saman
fyrir margt löngu um götur
bernskunnar, þá sáust „smávin-
ir fagrir“ hneigja sig við hvert
hennar skref. Allt, sem Lilja
vann, var fallegt, vel gert, vand-
að. Hún var sannarlega bæði
velvirk og vandvirk og algjör-
lega fjaslaus um verk sín.
Á síðastliðnum páskum
kvaddi Lilja þetta líf. Gjafir
hennar flestar og bestar er að
finna í hugskoti þeirra sem
þótti vænt um hana og voru
ferðafélagar á langri leið.
Þau systkin, Guðrún, Svein-
björn og Lilja hafa nú gengið
aðrar götur um sinn. Ég fann
þessi góðu kveðjuorð í ljóðlínu
hans Hannesar Péturssonar,
Páskaliljur:
„Þið skínið í garðinum
sólir fæddar af mold“.
Nanna Jakobsdóttir.
Þeir eru óðum að hverfa úr
þessu jarðlífi einstaklingarnir
sem tilheyrðu þeirri kynslóð
sem ólst upp við aðstæður sem
nútíminn skilur ekki hvernig
hægt var að búa við. Lilja er sú
þriðja sem hverfur yfir móðuna
miklu úr systkinahópnum frá
Kvíum í Jökulfjörðum. Í dag
eru Kvíar langt norðan við hinn
byggilega heim og erfitt að
gera sér í hugarlund harðbýlið
og einangrunina sem fólkið sem
þar bjó þurfti að glíma við.
Óblíð náttúruöflin í formi veð-
urs og landshátta áttu sinn þátt
í að móta persónuleika þeirra
sem þurftu að heyja þar sína
lífsbaráttu. Ekki þýddi að
hlaupa til næstu bæja eftir
hjálp því fjöll og firnindi skildu
að byggð ból. Útsjónarsemi og
úthald var það sem gilti. Kvía-
systkinin lærðu því frá blautu
barnsbeini þrautseigju, sjálfs-
björg, nægjusemi, þolgæði og
vera sjálfum sér næg, nokkuð
sem nútímamaðurinn mætti
temja sér meira en hann gerir.
Trúlega hefðu þessir eiginleikar
getað forðað þjóðinni frá því
hruni sem græðgin og sjálfs-
umhyggjan felldi hana í. Þótt
skólagangan væri stutt og slitr-
ótt og langt frá heimahögum er
aðdáunarvert hve þekking
þessa fólks stóð og stendur að
engu leyti að baki þekkingu
þeirra sem fullrar skólagöngu
hafa notið. Kvíafólkinu var bæði
í blóð borið að sækja sér þekk-
ingu auk þess sem heimilið á
Kvíum var menningarheimili
þótt lítill tími gæfist til lestrar.
Þekkingin var borin milli kyn-
slóða í formi sagna og þekking-
arþörfinni fullnægt á allan
mögulegan hátt. Sjálfsagt hefðu
öll Kvíasystkinin farið í gegnum
háskólamenntun hefðu þau haft
til þess tækifæri því ekki vant-
aði greindina.
Lilja lét sig ekki muna um að
taka landspróf á Núpi og fá þar
ágætiseinkunn. Aðstæður sáu
hins vegar til þess að lengri
varð skólagangan ekki. Þessari
ágætu fyrrverandi mágkonu
minni náði ég að kynnast nokk-
uð vel á síðasta skeiði ævi henn-
ar. Sjaldan hef ég kynnst jafn
skarpgreindri konu og henni og
ekki vantaði fróðleikinn. Dag-
legt mas var henni ekki að
skapi en vitrænar umræður á
hvaða sviði sem var létu henni
vel og þar var ekki komið að
tómum kofunum. Eins gott að
fara ekki með fleipur því Lilja
var fljót að reka slíkt ofan í
mann.
Með aldrinum dapraðist sjón-
in svo mjög að hún gat ekki
lengur lesið. Þá var bara að
bjarga sér eins og fyrri daginn
og tæknin notuð til að hlusta á
það sem hún vildi heyra. Einka-
dóttirin var henni einkar hug-
læg, svo mjög að hún helgaði
sitt líf henni og hennar fjöl-
skyldu.
Þar af leiðandi bjó hún síð-
ustu árin hjá dóttur sinni í Dan-
mörku og naut þess að geta rétt
henni hjálparhönd með börnin
og heimilið. Það var mannbæt-
andi að fá að kynnast þeirri
mannkostakonu sem Lilja var
og lærdómsríkt að sjá hvernig
hægt er að njóta lífsins í nægju-
semi og sífelldri þekkingaröfl-
un. Barnabörn Lilju hafa fengið
gott veganesti út í lífið með
mannbætandi nærveru og um-
hyggju ömmu sinnar.
Valdís Ingibjörg Jónsdóttir.
Lilja Jakobsdóttir
✝ HólmfríðurKristdórsdóttir
fæddist á Sævar-
landi í Þistilfirði 6.
júní 1926. Hún lést
á Dvalarheimilinu
Nausti á Þórshöfn
3. júní 2013.
Foreldrar henn-
ar voru Kristdór
Gamalíelsson og
Hansína Pálsdóttir
bændur á Sævar-
landi. Systkini hennar voru
Lilja, Vigdís, Guðjón og Guð-
rún. Þau eru öll látin.
Hólmfríður giftist Geir
Björgvinssyni, f. 3. apríl 1915 í
Borgum, d. 5. júní 1954. Börn
þeirra eru: 1) Hreinn Geirsson
Hólmfríður ólst upp að
Sævarlandi í Þistilfirði og hóf
þar búskap ásamt fyrri manni
sínum árið 1947. Hún missti
Geir mann sinn árið 1954 frá
fjórum ungum börnum. Eftir
lát hans hélt hún áfram búskap
á Sævarlandi með aðstoð systk-
ina sinna Guðrúnar og Guð-
jóns. Þar ólust börn hennar
upp til fullorðinsára. Hólm-
fríður gerðist ráðskona hjá Óla
Halldórssyni á Gunnarsstöðum
á áttunda áratugnum og giftist
honum árið 1987. Eftir lát hans
hélt hún heimili með Gunnari
eftirlifandi bróður Óla, allt til
ársins 2007 er þau fluttu á
Dvalarheimilið Naust á Þórs-
höfn. Hólmfríður sinnti alla tíð
heimili og bústörfum, auk þess
að taka þátt í félagsstörfum í
sveitinni.
Útför Hólmfríðar fer fram
frá Svalbarðskirkju í Þistilfirði
í dag, 14. júní 2013, og hefst
athöfnin kl. 14.
bóndi í Kollavík, f.
4. ágúst 1948, k.h.
Jakobína Ketils-
dóttir. Sonur
þeirra er Hólmgeir
Rúnar, sambýlis-
kona hans er Re-
bekka Ásgeirs-
dóttir, þau eiga
dótturina Rakel. 2)
Guðrún Hansína
sjúkraliði, f. 7. apr-
íl 1950. 3) Svanhvít
bóndi á Sævarlandi, f. 20. júní
1952 og 4) Geir bóndi og
verkamaður á Sævarlandi, f.
28. mars 1954. Seinni maður
Hólmfríðar var Óli Halldórsson
bóndi á Gunnarsstöðum, f. 1.
ágúst 1923, d. 2. maí 1987.
Elsku Hólmfríður, það er
með söknuði en jafnframt hlý-
hug sem við kveðjum þig í
hinsta sinn. Þegar við rifjum
upp samverustundir okkar út í
bæ eru ótal minningar sem rifj-
ast upp. Þó er það tvennt sem
kemur fyrst upp í hugann: Kex
og djús. Heimsóknir okkar til
þín út í bæ voru óteljandi og
þar af leiðandi öll þau skipti
sem við fengum hjá þér kex og
djús. Alltaf tókstu á móti okkur
róleg í bragði og með bros á
vör, hvort sem við værum að
koma til þín eftir langa fjarveru
eða þriðja skiptið þann daginn.
Sumum lá svo á að komast út í
bæ til þín að þeir drifu sig seint
að kvöldi á náttfötum og stíg-
vélum einum fata. Þegar við
þurftum að eiga rólega og nota-
lega stund fórum við oft til þín
og hlustuðum með þér á plöt-
urnar og á tyllidögum gátu þeir
sem vildu fengið naglalakk á
tærnar, enda fátt sem gerir
mann jafn fínan og naglalakk-
aðar táneglur. Þar sem málæði
hrjáir nánast alla fjölskyldu-
meðlimi var gott að geta komið
til þín, þú varst alltaf tilbúin að
hlusta á sögur um allt og ekk-
ert. Eftir að við fluttum að
heiman fækkaði heimsóknunum
en þú varst alltaf jafn áhuga-
söm um hvað á daga okkar
hafði drifið síðan við sáum síð-
ast.
Það má segja að þú hafir ver-
ið ská-amma okkar, alltaf voru
dyrnar að heimili þínu okkur
opnar og þar vorum við svo
sannarlega velkomin, hvort sem
við værum eitt á ferð eða hálft
fótboltalið.
Að hafa átt þig að var ómet-
anlegt, takk fyrir allt.
Berglind, Ragnheiður,
Sunna Björk og Þórarinn.
Hún fer að engu óð,
er öllum mönnum góð
og vinnur verk sín hljóð. –
Sumir skrifa í öskuna
öll sín bestu ljóð.
Svo farast skáldinu Davíð
Stefánssyni orð í þekktu kvæði
og þessar ljóðlínur lýsa Hólm-
fríði og hennar lífshlaupi betur
en gert verður í löngu máli.
Dagfarsprúð og hógvær stóð
hún alltaf fyrir sínu, lagði gott
til mála, hlúði að sínum nánustu
og hugsaði um annarra hag um-
fram eigin þarfir. Það fór ekki
mikið fyrir henni en heimurinn
er samt fátækari án hennar.
Það var alltaf svo gott að koma
til Hólmfríðar, rólegt og um-
fram allt notalegt. Alltaf átti
hún til djús og kex fyrir okkur
krakkana, nóg af spilum til að
byggja spilaborgir og leyfði
manni að setja eins mikið Nes-
quik út í mjólkina og maður
sjálfur vildi. Seinna þegar við
uxum úr grasi fylgdist hún með
okkur og hafði gaman af því að
fá til sín næstu kynslóð í djús
og kex. Hnyttin svör og lúmsk-
ur húmor einkenndu hana, þó
ekki hafi það farið hátt. Hún
unni sveitinni sinni, var heima-
kær og nú seinni ár þegar hún
var á dvalarheimilinu spurði
hún mig alltaf út í lífið á Gunn-
arsstöðum. Nú er langri ævi
lokið og hvíldin tekin við. Hólm-
fríður sameinast þar ástvinum
sínum og samferðarmönnum úr
sveitinni. Hún og amma hafa
örugglega um margt að spjalla.
Ég á eftir að sakna þess að
spjalla við hana og þakka fyrir
allt sem hún var mér og mínum.
Börnunum hennar og fjölskyld-
um votta ég samúð mína.
Hvíl í friði.
Gréta Bergrún
Jóhannesdóttir.
Nú hefur heiðurskonan
Hólmfríður Kristdórsdóttir
kvatt okkur um sinn. Á slíkum
stundum er hollt að líta yfir far-
inn veg og minnast samferð-
arinnar. Hólmfríði kynntist ég
þegar hún, uppúr 1970, gekk í
það verk að annast öll innan-
hússverk fyrir þá Gunnars-
staðabændur og móðurbræður
mína Óla og Gunnar. Þarna var
hún komin þessi fíngerða og
smávaxna kona með blíða bros-
ið sitt, það var bókstaflega eins
og hún hefði alltaf verið þarna.
Amma mín og móðir þeirra
bræðra, þá komin á níræðisald-
ur, hafði sinnt nánast öllum
húsverkum fram að því, enda
var henni ekki fisjað saman
frekar en öðrum Gunnarsstaða-
konum. Hólmfríður tókst á við
þetta verk af mikilli alúð og
natni eins og henni einni var
lagið. Það var hennar metnað-
armál að hafa nógan og góðan
mat á borðum og allt hreint og
snurfusað alla tíð. Þegar við
frændsystkinin komum í heim-
sókn var engu líkara en hún
væri að ofbjóða okkur með mat
og drykk og látlausum áskor-
unum og borða nú meira og
dvelja lengur. Það var vissulega
notalegt og vel meint í alla
staði. Það sama gilti auðvitað
um vinnumenn og verktaka á
vegum þeirra bræðra, það
skyldi enginn verða orkulaus í
fæðisvist Hólmfríðar Kristdórs-
dóttur.
Þeir bræður voru enda sælir
í vistinni og höfðu himin hönd-
um tekið. Hólmfríður og Óli
felldu fljótlega hugi saman og
það var flestum ljóst nema
þeim sjálfum að því er virtist.
Þau undu sér vel á Gunnars-
stöðum og ferðuðust jafnvel
saman um landið á sumrum.
Þau höfðu sig samt ekki í að
gifta sig fyrr en á dánarbeði
Óla vorið 1987 er hann féll frá
langt um aldur fram og var
okkur öllum mikill missir.
Hólmfríður sat áfram í búi með
Gunnari sem stundaði sína
mjólkurframleiðslu í nokkur ár
í viðbót og hellti sér síðan í
hestamennsku af miklum ákafa.
Þau fluttu svo saman á dval-
arheimilið Naust á Þórshöfn
hvar þau eyddu saman síðustu
æviárunum en Gunnar féll frá
haustið 2011.
Hólmfríður virkaði sem ákaf-
lega hógvær og nægjusöm
manneskja sem hún vissulega
var. En undir niðri bjó mikill
metnaður og atorka og ekki síst
umhyggja fyrir sínum nánustu.
Hún fylgdist vel með framgangi
fjölskyldumeðlima og gladdist
yfir sigrum þeirra og áföngum
á lífsleiðinni. Hún var ákaflega
stolt og ánægð yfir öllum ár-
angri, hvort sem voru próf eða
starfsframi. Með þessu öllu
fylgdist hún af mikilli athygli.
Veistu ef þú vin átt
þann er þú vel trúir
og vilt þú af honum gott geta.
Geði skaltu við þann blanda
og gjöfum skipta,
fara að finna oft.
(Úr Hávamálum)
Fjölskyldan í Reynihlíð send-
ir börnum og öllum afkomend-
um Hólmfríðar hlýjar kveðjur
við fráfall hennar. Við þökkum
samfylgdina, góða viðkynningu
og allar góðar stundir.
Pétur Snæbjörnsson.
Við fráfall Hólmfríðar Krist-
dórsdóttur koma í hugann
minningar frá bernsku okkar
þegar hún Hólmfríður tók okk-
ur og heimilið á Syðra-Lóni að
sér í þrjú skipti á árunum 1969
og 1970. Ekki leist okkur systk-
inunum á að fá ókunna konu til
að passa okkur, en hún var fljót
að vinna okkur á sitt band.
Móðir okkar fór fyrst í októ-
ber1969 að eiga Herborgu syst-
ur okkar á sjúkrahúsi í Reykja-
vík, síðan höguðu örlögin því til
að Hólmfríður þurfti að koma
tvívegis til okkar á árinu 1970
til að aðstoða á heimilinu, vegna
veikinda. Hólmfríður hafði mik-
ið lag á börnum, enda einstak-
lega barngóð manneskja sem
vann hug okkar og hjörtu með
hægð sinni og natni.
Hólmfríður fór síðan á Gunn-
arsstaði og gerðist ráðskona hjá
ömmu okkar og afa og síðar
móðurbræðrum. Hún hugsaði
vel um gamla fólkið, amma okk-
ar varð ríflega 94 ára og er það
meðal annars góðri umönnun
Hólmfríðar að þakka, en amma
bjó heima til dauðadags.
Hólmfríður var ekki kona
hávaða eða æsinga. Hún vann
verk sín af natni og iðjusemi,
steypti ekki stömpum eða
hafði hátt, heldur hélt stöðugt
áfram og féll aldrei verk úr
hendi. Hólmfríður var snyrti-
menni og vildi hafa heimilið
fallegt og notalegt. Hún lagði
mikið upp úr fallegum hlutum,
að klæða sig fallega og vera
snyrtileg. Hún viðhélt heimilis-
bragnum á Gunnarsstöðum og
bjó móðurbræðrum okkar
áfram það fallega og hlýja
rausnarheimili sem Gunnars-
staðir voru.
Hólmfríður var glaðlynd
kona og hafði góða kímnigáfu.
Átti hún því vel heima á Gunn-
arsstöðum, þar sem frændur
okkar voru miklir sagnamenn
og Óli mikill hagyrðingur og
sagnamaður.
Síðar fór svo að hún og Óli
móðurbróðir okkar giftust á
meðan Óli barðist við þann
sjúkdóm sem síðan dró hann til
dauða. Eftir það héldu hún og
Gunnar móðurbróðir heimili,
allt þar til þau fóru saman á
dvalarheimilið Naust.
Góð kona er gengin. Um leið
og við þökkum henni Hólmfríði
fyrir öll okkar góðu og löngu
kynni, þá vottum við börnum
hennar og afkomendum, okkar
dýpstu samúð.
Þuríður og Guðmundur
Vilhjálmsbörn Syðra-Lóni.
Hólmfríður
Kristdórsdóttir
Morgunblaðið birtir minn-
ingargreinar endurgjalds-
laust alla útgáfudaga.
Skil | Þeir sem vilja senda
Morgunblaðinu greinar eru vin-
samlega beðnir að nota inn-
sendikerfi blaðsins. Neðst á for-
síðu mbl.is má finna
upplýsingar um innsending-
armáta og skilafrest. Einnig má
smella á Morgunblaðslógóið efst
í hægra horninu og velja viðeig-
andi lið
Minningargreinar