Morgunblaðið - 02.10.2013, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. OKTÓBER 2013
Frumvarp til fjárlaga 2014
SVIÐSLJÓS
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Gert er ráð fyrir hallalausum rekstri
á ríkissjóði á næsta ári í fjárlaga-
frumvarpi ársins 2014, sem lagt var
fram á Alþingi í gær. Gangi það eftir
yrðu fjárlög næsta árs fyrstu halla-
lausu fjárlögin í sex ár.
Heildargjöld ríkissjóðs á næsta ári
eru áætluð 587,1 milljarður kr. og
lækka útgjöldin um 6,6 milljarða frá
fjárlögum yfirstandandi árs að frá-
töldum gengis- og verðlagsbreyting-
um. Heildartekjur ríkissjóðs eiga að
nema 587,6 milljörðum á rekstrar-
grunni og er það aukning um 31,9
milljarða frá áætlaðri endurmetinni
útkomu á yfirstandandi ári. Vaxa
þær um 5,7% að nafnvirði frá fyrra
ári.
Bjarni Benediktsson, fjármála- og
efnahagsráðherra, sagði er hann
kynnti frumvarpið á fréttamanna-
fundi að markmiðin væru að ná jafn-
vægi í ríkisfjármálum, breikka skatt-
stofna og lækka skatta, auka ráð-
stöfunartekjur heimila og örva
atvinnulífið.
Benti hann á að á þessu ári stefndi
í 31,1 milljarðs kr. halla á ríkissjóði
en í fjárlögum var gert ráð fyrir 3,7
milljarða kr. halla.
Boðaðar eru viðamiklar aðhalds-,
hagræðingar- og niðurskurðar-
aðgerðir í frumvarpinu upp á tæpa
12 milljarða króna. Aðahaldsaðgerð-
unum er skipt í þrennt. Í fyrsta lagi
var ráðuneytunum sett almennt að-
haldsmarkmið um að draga úr út-
gjöldum sem nemur 1,5% af veltu
málaflokka ráðuneytanna. Eiga út-
gjöldin að lækka um 3,6 milljarða
með þessum aðgerðum. Í öðru lagi
var ákveðið að hætta við ýmis nýleg
eða óútfærð verkefni og skera þau
framlög sem ella hefðu komið til nið-
ur um 5,8 milljarða kr. Þetta eru að-
allega ýmis verkefni sem fyrri rík-
isstjórn hafði ákveðið í svonefndri
fjárfestingaráætlun 2013-2015 að
frátöldum verkefnum sem búið er að
bjóða út og samningsbinda, s.s.
Norðfjarðargöng og nýtt fangelsi. Í
þriðja lagi á svo að grípa til ýmissa
sértækra aðhaldsaðgerða sem eiga
að lækka útgjöld um 2,6 milljarða.
„Fá að nýju alvöruviðspyrnu“
Þessu til viðbótar er lagt til að
dregið verði úr vaxtabyrði ríkissjóðs
með endurskoðun á skilmálum
skuldabréfs sem gefið var út í kjölfar
hruns viðskiptabankanna til að
styrkja eiginfjárstöðu Seðlabank-
ans. Það stóð í 170 milljörðum í lok
síðasta árs. Eiga vaxtagreiðslur rík-
isins að lækka um 10,7 milljarða með
þessari aðgerð.
Ráðstafanir sem gripið verður til á
tekjuhlið eiga að skila ríkissjóði sjö
milljarða kr. tekjuauka á næsta ári.
Þar vegur þyngst hækkun banka-
skattsins og breikkun skattstofns-
ins, sem á að skila 14,2 milljörðum. Á
móti lækkar fjársýsluskatturinn á
fjármálastofnanir. Miðþrepið í tekju-
skattskerfinu verður lækkað í 25%
eða sem gæti numið um fimm millj-
örðum kr. en fram kom í máli ráð-
herra að um 80% skattgreiðenda
greiddu skatt í þessu skattþrepi.
Nú er útlit fyrir að skuldir ríkis-
sjóðs verði samanlagt 1.500 milljarð-
ar kr. eða 84% af landsframleiðslu í
lok þessa árs. Fram kom í máli ráð-
herra að skuldaaukning ríkisins
vegna hallarekstrar síðustu ára
verði nærri 400 milljarðar í lok árs-
ins 2013.
„Þessi mikla skuldastaða, ófjár-
magnaðar skuldbindingar og háar
vaxtagreiðslu draga upp óviðunandi
stöðu. Þess vegna er það forgangs-
atriði í fjárlagagerðinni fyrir árið
2014 að stöðva skuldasöfnunina og
leggja áherslu á hversu miklu jöfn-
uður í ríkisfjármálunum skiptir fyrir
okkur til þess að fá að nýju alvöru-
viðspyrnu,“ sagði Bjarni.
Stefnt að hallalausum rekstri
 Boðaðar aðhalds- og niðurskurðaraðgerðir upp á 12 milljarða  Markmið sett um að breikka
skattstofna, lækka skatta, stöðva skuldasöfnunina, auka ráðstöfunartekjur heimila og örva atvinnulífið
Morgunblaðið/Kristinn
Fjárlagafrumvarpið Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra kynnti frumvarp til fjárlaga fyrir fréttamönnum í gær.
Dregið verður úr nýfram-
kvæmdum á vegum ríkisins á
næsta ári samkvæmt fjárlaga-
frumvarpinu fyrir um 800 millj-
ónir króna og segir í greinargerð
frumvarpsins að þetta sé gert til
að vega á móti auknum út-
gjöldum við stórverkefni á borð
við jarðgangaframkvæmdir.
Einnig lækkar framlag ríkis-
sjóðs til starfstengdra endur-
hæfingarsjóða um 600 milljónir.
Þá verða styrkir til fisk-
vinnslustöðva felldir niður sem
leiðir til 200 milljóna kr. lækk-
unar á útgjöldum ríkissjóðs og
tímabundin 200 milljóna króna
lækkun verður á framlagi til flug-
valla og flugleiðsöguþjónustu,
að því er fram kemur í frumvarp-
inu.
Útgjöld aukast hins vegar
samtals um 1,5 milljarða kr.
vegna uppbyggingar á innviðum í
tengslum við atvinnuuppbygg-
ingu á Bakka við Húsavík. Þar er
um að ræða framlög vegna hafn-
arframkvæmda, vegtengingar og
lóðaframkvæmda.
Ennfremur er lagt til að fram-
lag til Norðfjarðarganga hækki
um tæplega 700 miljónir og
verði 3,2 milljarðar á næsta ári.
Þá kemur fram í frumvarpinu
að lagt er til að veita 500 millj-
ónir kr. til eflingar almennri lög-
gæslu í landinu.
1,5 milljarðar
vegna Bakka
DREGIÐ VERÐUR ÚR
NÝFRAMKVÆMDUM
Gert er ráð fyrir 4,5 milljarða kr.
fjárheimild í fjárlagafrumvarpi
næsta árs til að mæta fjárþörf
Íbúðalánasjóðs sem kunni að leiða
af rekstrarhalla vegna ósjálfbærs
vaxtamunar og kostnaðar við yfir-
teknar fasteignir, að því er segir í
greinargerð frumvarpsins.
Meðal annarra ráðstafana á út-
gjaldahlið er að ákveðið hefur verið
að gera breytingar á fæðing-
arorlofskerfinu með því að hækka
þak í fæðingarorlofi í 370 þúsund
krónur. Hins vegar verður fallið frá
lengingu orlofsins.
Átakið „Allir vinna“ verður fram-
lengt, en ella hefðu um áramót fall-
ið niður endurgreiðslur á virðis-
aukaskatti vegna vinnu við íbúðar-,
frístundahúsnæði og húsnæði sem
er alfarið í eigu sveitarfélaga.
Áformum um Stofnun ís-
lenskra fræða skotið á frest
Nokkrir fjárlagaliðir fá enga
fjárveitingu í ár og aðrar þurfa að
taka á sig verulega skerðingu.
Áformum um byggingu Stofnunar
íslenskra fræða við Suðurgötu í
Reykjavík verður skotið á frest og
sama á við byggingu nýs Landspít-
ala.
Embætti talsmanns neytenda
fær engar fjárveitingar á næsta ári,
en gert er ráð fyrir að embættið
sameinist Neytendastofu á næsta
ári. Embættið kostar 14,8 milljónir
í ár. Fóðursjóður verður lagður
niður, en hann veltir 1.400 millj-
ónum á þessu ári. Verðmiðlun á
landbúnaðarvörum verður sömu-
leiðis hætt, en 405 milljónir fara í
þennan lið í ár. Ekki er heldur gert
ráð fyrir neinu framlagi í jöfnun
flutningskostnaðar, en síðasta rík-
isstjórn beitti sér fyrir því að tæp-
lega 200 milljónir færu í þetta
verkefni í ár.
Hætt verður við nokkur verkefni
sem tengjast fjárfestingaráætlun
fyrri ríkisstjórnar. Framlög til
sóknaráætlunar landshluta lækkar
úr 400 milljónum niður 15 milljónir.
Liðurinn græn skref og vistvæn
innkaup fær ekkert í frumvarpinu,
en hann fékk 150 milljónir í ár.
Framlag upp á 280 milljónir í
Græna hagkerfið verður fellt niður.
4,5 milljarða
heimild til ÍLS
 Þak í fæðingarorlofi í 370 þúsund
Morgunblaðið/Jim Smart
Fæðingarorlof Launaþakið hækkar
um 20 þúsund kr. og fer í 370 þús.
Skannaðu kóðann
til að sjá viðtal við
fjármálaráðherra.
Alþjóðleg ráðstefna um bankahrunið og smáríkin í Evrópu
í stofu N-132 í Öskju, náttúrufræðahúsi Háskóla Íslands,
mánudaginn 7. október 2013 kl. 17–19
Dr. Eamonn Butler, forstöðumaður Adam Smith-stofnunarinnar í Lundúnum:
Causes of the Financial Crisis
Dr. Pythagoras Petratos, kennari í fjármálafræði í Said School of Business í Oxford:
Cyprus — the other island
Prófessor Hannes H. Gissurarson, Háskóla Íslands:
Causes of the Icelandic Bank Collapse
Dr. Ásgeir Jónsson, hagfræðilektor í Háskóla Íslands:
What Happened after the Icelandic Bank Collapse?
Umsegjandi: Dr. Stefanía Óskarsdóttir, lektor í stjórnmálafræði
Fundarstjóri: Ásta Möller, forstöðumaður Stofnunar stjórnsýslufræða og stjórnmála
Ókeypis aðgangur
Allir velkomnir, meðan húsrúm leyfir
Að kvöldi sama dags verður Frelsiskvöldverður RNH,
þar sem Davíð Oddsson ritstjóri verður ræðumaður og
rifjar upp bankahrunið, og er uppselt í hann.
Nánari upplýsingar: www.rnh.is
Þegar rykið er sest:
BANKAHRUNIÐ AÐ FIMM ÁRUM LIÐNUM
Dýpri skilningur, ný sjónarhorn