Morgunblaðið - 03.01.2014, Qupperneq 24

Jafnvægi Jafnvægisþjálfun ætti að vera hluti af æfingarþjálfunarpró-
grammi þar sem hún eykur samhæfni hreyfinga,“ segir Gísli.
Morgunblaðið/Ómar
Eymsli „Allt of margir
þjást óþarflega mikið
vegna bakverkja sem
væri hægt að koma í veg
fyrir með réttri líkams-
beitingu, bættum vinnu-
aðferðum og reglulegri
líkamsþjálfun.“
Þ
etta námskeið er hugsað
fyrir fólk frá miðjum aldri
og upp úr,“ segir Gísli Sig-
urðsson, sjúkraþjálfari hjá
Klíník, aðspurður um
styrktarþjálfunarnámskeiðið, en
hann er sérfræðingur í greiningu og
meðhöndlun stoðkerfis. „Það verður
farið yfir markvissar og skemmti-
legar æfingar fyrir hvern æfingadag
en æft verður þrisvar í viku. Æfing-
arnar miðast við að þjálfa upp bæði
styrk og þol, með áherslu á styrkt-
arþáttinn. Lögð verður áhersla á að
kenna fólki að framkvæma æfing-
arnar vel og hver og einn ræður sinni
ákefð.“ Gísli bætir því við að tak-
markaður fjöldi verði á hverju nám-
skeiði þannig að allir fái mikla athygli
við æfingarnar til að ná sem mestum
árangri. Áslaug Guðmundsdóttir,
ÍAK-einkaþjálfari, stýrir hópnum en
hún hefur mikla reynslu úr einka-
þjálfarageiranum og mun ásamt
sjúkraþjálfara setja saman æfing-
arnar.“
Stöðuteygjur og hreyfiteygjur
Seint verður brýnt nægilega fyrir
fólki hversu mikilvægar vöðvateygjur
eru þegar líkamsþjálfun er annars
vegar, eins og Gísli bendir á. „Vöðva-
teygjur ættu að vera hluti af hverju
æfingaprógrammi en ætti aldrei að
framkvæma nema vöðarnir hafi verið
hitaðir upp og er virk upphitun talin
best. Algengustu vöðvateygjurnar
sem flestir þekkja eru stöðuteygjur
þar sem vöðvateygjunni er haldið í
ákveðinn tíma en best er að fram-
kvæma þær í lok æfinga. Sumar
rannsóknir hafa sýnt fram á að
vöðvateygjur þar sem haldið er
stöðuteygju og síðan slakað á milli
gefi betri árangur en látum það liggja
milli hluta. Hreyfiteygjur hafa komið
sterkar inn og margir íþróttamenn
notað þær fyrir keppni en rannsóknir
hafa sýnt fram á að best er að nota
þær eftir virka upphitun og fyrir
átök. Við hreyfiteygjur er hreyft í
gegnum hreyfiferilinn, sem eykur lið-
leikann og gefur líkamanum meiri
sveigjanleika fyrir átök. Rannsóknir
eru misvísandi varðandi árangur af
vöðvateygjum en flestar telja að þær
skipti máli. Almennt er talið að vöðva-
teygjur hjálpi til við að auka liðleika
og hreyfiferil en þær hafa slökunar-
áhrif á vöðva. Það sem er mikilvæg-
ast í vöðvateygjum er að halda teygj-
unni í 30-45 sekúndur til að ná fram
lífeðlisfræðilegum áhrifum.“
Jafnvægisþjálfun mikilvæg
Gísli undirstrikar í framhaldinu
mikilvægi jafnvægisþjálfunar, nokk-
uð sem færri gera sér eflaust grein
fyrir. „Jafnvægisþjálfun ætti líka að
vera hluti af æfingarþjálfunarpró-
grammi þar sem hún eykur samhæfni
hreyfinga og öryggi í hreyfingum.
Jafnvægisþjálfun ætti að vera enn
mikilvægari þáttur í þjálfun á efri ár-
um og er mikilvæg forvörn gegn
dettni, sem er algeng hjá eldra fólki
og skapar oft vandamál,“ bendir hann
á. „Sú æfing sem er talin einföldust í
jafnvægisþjálfun og hefur gefið góða
raun samkvæmt rannsóknum er að
standa á öðrum fæti og lyfta hinum
fætinum upp frá gólfi og halda stöð-
unni í 20-30 sekúndur og þeir sem eru
óöruggir ættu að halda sér í með
höndunum í byrjun. Á síðari stigum
jafnvægisþjálfunar er hægt að þjálfa
jafnvægið á jafnvægisbretti eða jafn-
vægispúða og enn síðar með lóðum.“
Hlúum að stoðkerfinu
Stoðkerfisvandamál eru einnig
kvilli sem má fyrirbyggja með mark-
vissri þjálfun. „Mikilvægast er að
þjálfa stoðkerfið heildrænt, og þá á
ég við að þjálfa bæði djúpa og yfir-
borðsvöðva líkamans,“ segir Gísli.
„Mikilvægast er að læra grunn-
þjálfun fyrir djúpvöðvana og síðan
byggja ofan á grunninn og gera æf-
ingar sem nýtast best í daglegu lífi.
Jafnvægisþjálfun, vöðvateygjur og
liðkandi æfingar ættu líka alltaf að
vera hluti af heildrænu æfinga-
prógrammi.“
Að sögn Gísla eru algengustu stoð-
kerfisvandamálin í vestrænu þjóð-
félagi í dag bakverkir en bakverkir
eru taldir næstalgengasta ástæða
tapaðra vinnustunda og kosta því at-
vinnulífið miklar upphæðir á ári
hverju. „Allt of margir þjást óþarf-
lega mikið vegna bakverkja sem væri
hægt að koma í veg fyrir með réttri
líkamsbeitingu, bættum vinnuaðferð-
um og reglulegri líkamsþjálfun. Í
þessu sambandi má nefna að hjá Klí-
ník Sjúkraþjálfun ætlum við að setja
af stað stoðkerfismat fyrir alla sem
vilja vita stöðuna á sér til betri fram-
tíðar. Stefnan hjá okkur er að leggja
aukna áherslu á forvarnir og matið er
liður í því. Ef viðvörunarljós eru farin
að blikka þýðir það einungis það eitt
að eitthvað er að í stoðkerfinu og því
þarf að veita athygli í stað þess að
hunsa það. Því þegar allt kemur til
alls erum við eins og bílarnir; við „bil-
um“ ef ekkert er að gert,“ segir Gísli
Sigurðsson að endingu.
jonagnar@mbl.is
Æfingar
og forvarnir
í forgrunni
Það er ekki óalgengt að fólk sé með stífasta og stirðasta
móti eftir kyrrsetu og kræsingar desembermánaðar. Hjá
Klínik Sjúkraþjálfun eru að fara af stað styrktarþjálfunar-
námskeið ásamt því að þar má fá ýmsa fræðslu um vöðva-
teygjur og liðkandi æfingar og rétta líkamsbeitingu.
24 | MORGUNBLAÐIÐ
Íþrótta- og Ólympíusamband Íslands kynnir:
Þín heilsa – þín skemmtun
Landskeppni
í hreyfingu
ÍS
L
E
N
S
K
A
/S
IA
.I
S
/I
S
I
66
77
5
12
/1
3
Skráðu þig
Skráning og nánari upplýsingar á:
www.lifshlaupid.is
Lífshlaupið
byrjar 5.febrúar!