Morgunblaðið - 15.03.2014, Síða 34

34 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. MARS 2014
✝ Þorgeir EinarÞórarinsson
fæddist á Grásíðu,
Kelduhverfi 12.
desember 1915.
Hann lést á Dval-
arheimilinu
Hvammi, Húsavík
5. mars 2014.
Foreldrar hans
voru Þórarinn Þór-
arinsson, bóndi á
Grásíðu, og seinni
kona hans, Sigurrós Sigurgeirs-
dóttir. Þorgeir ólst upp á Grá-
síðu og var yngstur fjögurra al-
systkina.
Hinn 20. júlí 1942 kvæntist
hann Ragnheiði Ólafsdóttur frá
Fjöllum í sömu sveit, f. 23. ágúst
1920, d. 23. júní 2002. Þau
bjuggu á Grásíðu allan sinn bú-
skap. Þorgeir og Ragnheiður
eignuðust þrjá syni: 1) Sigurður,
f. 20. desember 1944, d. 14. maí
2006. Hann var kvæntur Guð-
nýju Björgu Þor-
valdsdóttur og eiga
þau þrjú börn og
níu barnabörn. 2)
Ólafur Þór, f. 23.
febrúar 1950,
kvæntur Stefaníu
Björgu Einars-
dóttur og eiga þau
fjögur börn, 13
barnabörn og tvö
barnabarnabörn. 3)
Friðgeir, f. 3. nóv-
ember 1955, kvæntur Ingveldi
Árnadóttur, þau eiga þrjá syni
og tvö barnabörn.
Fljótlega eftir andlát Ragn-
heiðar flutti Þorgeir í Dval-
arheimilið Hvamm á Húsavík og
bjó þar til æviloka.
Útför Þorgeirs verður gerð
frá Húsavíkurkirkju í dag, 15.
mars 2014, og hefst athöfnin kl.
11.
Jarðsett verður í Garð-
skirkjugarði í Kelduhverfi.
Sveitina okkar að alföður ráðum,
eflið þið mesta og breytið í hag.
Stundirnar notið með dugandi dáðum
dreifbýlisafréttar grói hvert flag.
Fóðrið úr mýrinni virðið og metið,
menningu feðranna sýnið þá hlýju
Magnið þá grósku sem fyllir hvert fetið,
fallandi gæðin öll reisið að nýju.
Þetta er erindi úr ljóði eftir
Ólaf Jónsson bónda á Fjöllum í
Kelduhverfi, ort til ungu brúð-
hjónanna Rögnu og Dodda 1942.
Þetta ljóð á vel við lífshlaup
mætra hjóna.
Í einkalífi sínu var Doddi mikill
gæfumaður, átti fallegt og ham-
ingjuríkt heimili með Rögnu
sinni. Mikill gestagangur var allt-
af á heimilinu, enda gesrisni þar
mikil. Oft voru börn hjá þeim í
sveitinni til lengri eða skemmri
tíma og hafa haldið tryggð alla
tíð.
Fagra vornótt 1968 sá ég til-
vonandi tengdaföður minn í
fyrsta skipti á hlaðinu á Grásíðu.
Hann hélt í hönd konu sinnar,
eins og hann gerði alltaf, og beið
komu elsta sonar og kærustu sem
var kvíðin við fyrstu kynni. Faðm-
lag þeirra bauð mig velkomna á
Grásíðu og þar leið mér vel frá
fyrstu stundu, allt einkenndist af
hlýju og kærleika.
Stundirnar sem við fjölskyldan
áttum á Grásíðu eru margar
ógleymanlegar. Á hverju sumri
var haldið af stað norður. Mikil
tilhlökkun var í börnunum að
hitta ömmu og afa.
Meðan maðurinn minn lifði
ferðuðust þeir feðgar saman um
landið nokkra daga á sumri, það
var þeim báðum ógleymanlegt.
Um páskana 2006 fóru þeir feðg-
ar í síðustu ferð saman ásamt mér
og tveimur barnabörnum okkar
Sigurðar. Ferðin farin með Nor-
rænu frá Seyðisfirði til Færeyja.
Þetta var eina ferð tengdapabba
út fyrir landsteinana. Þessi ferð
var yndisleg í alla staði og barna-
börnin minnast þess hvað langafi
var skemmtilegur, alltaf til í að
spjalla, taka eina skák eða spila,
eins og smástrákur.
Doddi sagði í bréfi til mín eftir
ferðina: „Þó að Færeyjar byðu
ekki upp á sumarfegurð á þessum
árstíma var mjög gaman að sjá
hvernig þeir byggja sitt land allt í
smáþorpum sem kúra sig að
landslaginu, eins og lítil börn að
móðurbrjósti.“
Tengdapabbi elskaði sveitina
sína, var mikill bóndi, átti fallegt
fé og hafði mikla ánægju af dýr-
um. Sýndi þeim virðingu eins og
náttúru okkar almennt. Snyrti-
mennska og reisn fylgdi honum
alla tíð.
Rauður þráður í lífi sauðfjár-
bóndans var að halda refastofni í
lágmarki. Menn höfðu af því bitra
reynslu að ef ref fjölgaði mikið
jókst hættan sem sauðfénu staf-
aði af honum. Þótt menn beittu
öllum tiltækum ráðum til eyðing-
ar dugði það ekki til. Í meira en 60
ár starfaði hann við grenjaleit og
aðra refaeyðingu á heiðum í
Kelduhverfi og víðar. Oft urðu
menn að þola bæði kulda og vos-
búð við þessar veiðar en í minn-
ingum Dodda voru það björtu
kyrru júníkvöldin sem upp úr
stóðu.
Þessi þrjú erindi úr ljóði sem
Þorfinnur Jónsson frá Ingveldar-
stöðum orti til Dodda lýsa honum
best.
Bjargföst hans trú á samspil manns og
moldar
metur og skilur kosti lands og foldar.
Búfé hans löngum yndi og eftirlæti
þar eflaust er sauðkindin í heiðurssæti.
Veiðimannseðlið í hans blóð var borið
baráttugleði, kraftur, snerpa og þorið.
Lesandi snjall á ljóðin náttúrunnar
löngum þau voru nautn og fróðleiks-
brunnar.
Glaðastur allra á góðra vina stundum
grínið var nærri oft á slíkum fundum.
Gjarnan þá tekið lag og látið óma
liðtækur vel við söngsins fögru hljóma.
Aldrei bar skugga á samskipti
okkar Dodda í 46 ár. Það ber að
þakka.
Guðný Björg
Þorvaldsdóttir.
Þá hefur hann afi minn kvatt
98 ára að aldri. Sáttur við Guð og
menn. Hann var búinn að vera
lengi „tilbúinn“ að fara, eða nán-
ast frá þeim degi sem amma
kvaddi okkur árið 2002. Var það
ótrúlega sorglegt að horfa á hann
kveðja ömmu. Enda voru þau ein
af þeim samrýndustu hjónum
sem ég hef kynnst. Ólík en samt
svo samstiga. Þau gengu saman í
gegnum lífið hönd í hönd í orðsins
fyllstu merkingu og fannst mér
það svo fallegt.
Á kveðjustundum sem þessum
koma upp góðu minningarnar
sem maður á í hjarta sínu. Allar
ferðirnar norður í sveitina þegar
ég var lítil. Stundum fékk ég
meira að segja að fara ein í flug-
vélina og það var ekkert smá æv-
intýri. Þá beið afi á flugvellinum í
Lödunni með blokksúkkulaði í
hanskahólfinu. Hann sagði líka
alltaf að það hefði verið feitt kjöt
og súkkulaði sem hélt í honum líf-
inu svona lengi. Afi var mikill
náttúruunnandi og bóndi fram í
fingurgóma. Fannst mér ótrúlega
gaman að fylgjast með honum í
fjárhúsunum, hann þekkti allt sitt
fé í sundur og það með nafni þeg-
ar mér fannst þær nánast allar
vera eins. En afa fannst skrýtið
að ég gæti ekki séð hversu ólíkar
þær væru, bara rétt eins og við
mannfólkið. Afi gerði allt vel sem
hann tók sér fyrir hendur. Hann
hlaut m.a. verðlaun fyrir sauðfé
sitt og mörg verðlaun fyrir hlaup
og þeim sigrum fylgdu oft
skemmtilegar sögur, en nokkrar
af þeim á ég einmitt til í fallega
handskrifuðum bréfum sem afi
sendi mér í gegnum árin. Þau
bréf geyma einnig mikinn fróð-
leik um hans ævidaga. Þar sést
hve mikil breyting hefur orðið á
þessum rúmu 98 árum sem hann
lifði. Skólaganga hans var ekki
löng eða um níu mánuðir samtals í
þrjá vetur og svo fullnaðarpróf.
Hann var fyrir löngu búinn að
ákveða að verða bóndi svo ekkert
varð um frekara nám. Hann hafði
líka séð að þeir sem fóru í bænda-
skólann sköruðu ekkert frekar
fram úr eftir útskrift. Alla tíð
hafði hann gaman af dýrum og
fannst ekki leiðinlegt að hafa inn-
angengt í skepnuhúsin þegar
hann var barn. Því var auðvelt
fyrir hann að kíkja á dýrin hvern-
ig sem viðraði. Þar eyddi hann
mörgum stundum. Æskan hans
afa litaðist einnig af því að faðir
hans lést langt um aldur fram
þegar móðir hans bar hann undir
belti. Móðir hans barðist eins og
hetja við að halda fjölskyldunni
saman og tókst það með mikilli
eljusemi. Hún var með þrjú börn
innan við fimm ára og gekk með
afa þegar langafi lést. Afi dáðist
alla tíð að dugnaðinum í móður
sinni.
Árið 2003 flutti afi í fyrsta sinn
á ævinni, inn á Hvamm, að verða
88 ára. Mestu viðbrigðin fannst
honum að að þurfa að fara að lifa
eftir klukkunni. Borða á vissum
tíma og fara að sofa á vissum
tíma. Sem hann hafði aldrei áður
gert á sinni löngu ævi. Enda voru
verkin í sveitinni aldrei unnin eft-
ir klukku.
Nú er ég búin að fara út og suð-
ur í þessari grein eins og þú gerð-
ir gjarnan í bréfunum þínum svo
þetta hlýtur að sleppa hjá mér.
Því ætla ég að „slá botninn í þessa
grein“, eins og þú skrifaðir alltaf í
bréfin til mín.
Vonandi finnur þú svo höndina
á ömmu sem fyrst til að þið getið
leiðst saman á ný.
Þín
Petra Rós.
Ef eitthvað getur sannfært
mig um að við þroskumst andlega
allt lífið til dauðadags, þá eru það
kynni mín af Dodda í Grásíðu.
Hann bjó yfir ómældum andleg-
um þroska sem gerðu samvistir
við hann eftirsóknarverðar og
mannbætandi. Því eldri sem hann
varð, því vitrari varð hann. Hann
var í mínum huga heimspekingur,
sem hjálpaði mér að skilja sam-
hengi hlutanna á allt annan hátt
en allir aðrir sem ég hef þekkt í
gegnum tíðina.
Hann hefur á hverjum tíma
mætt mér þar sem þroski minn
hefur leyft. Þegar ég var fimm
ára voru það frostpinnar, kók í
flösku og spilastundir sem heill-
uðu mig við Dodda. Þegar tíminn
leið breyttist umræðuefnið, allt
frá vangaveltum um samskipti
kynjanna, landbúnað og yfir í
trúarleg málefni og umburðar-
lyndi fyrir fjölbreytileika mann-
lífsins.
Í heimsóknum mínum á síð-
ustu árum fann ég fyrir vaxandi
áhuga mínum á að sitja bara og
hlusta. Heyra hvað hann hafði að
segja, því það var yfirleitt eitt-
hvað merkilegt. Þegar Doddi
sagði eitthvað, þá hlustaði ég.
Hann hugsaði í lausnum. Hann
forðaðist að dæma aðra en leit-
aðist við að víkka sinn eigin sjón-
deildarhring. Hann átti einstak-
lega hlýtt augnaráð og kunni að
segja fallega hluti sem komu
beint frá hjarta í hjarta.
Þegar ég kveð Dodda geri ég
það í fullkominni sátt. Ég veit að
hann var búinn að skila ríflega því
sem hægt er að vænta af einum
manni til samferðafólks síns.
Hann var tilbúinn til að yfirgefa
þetta jarðneska líf. Ég er fyrst og
fremst þakklát fyrir að hafa feng-
ið að eiga hann að vini næstum
allt mitt líf. Ég vil votta fjölskyldu
Dodda samúð mína og þakka inni-
lega fyrir að hafa fengið að sjá
hversu vel þau umvöfðu hann með
ást og umhyggju síðustu árin sem
hann lifði.
Hulda Ragnheiður
Árnadóttir.
Góður vinur minn Þorgeir Þór-
arinsson bóndi á Grásíðu er til
moldar borinn í dag. Það verður
ekki héraðsbrestur þótt öldungur
falli, en fjölskyldunni og vinum
hans er mikil eftirsjá að honum.
Við höfðum talað um að aka inn á
heiðina í sumar svo að Þorgeir
gæti í næði rifjað upp með mér
smámuni um fólkið sem þar bjó á
hans uppvaxtarárum, sagt mér
frá því þegar hann sat yfir grenj-
um eða fór í göngur. Þorgeir var
barn náttúrunnar í hug og sinni,
þótt kominn væri á hátt á tíðræð-
isaldur. Minnið hið sama og hug-
urinn brennandi.
Ég heyri enn með mínu innra
eyra rödd hans hljóma, – hún er
björt og glöð og fellur vel að per-
sónu hans. Hann var svo góður
sögumaður og talaði svo gott mál,
að maður tók undir eins eftir því.
„Ætli hann sé ekki tekinn fram
úr,“ sagði hann einu sinni við mig.
Tíðin hafði verið rysjótt og nú
spáði hann því, sem gekk eftir, að
vorið væri loksins komið og engin
hret meir. Þegar snjóa leysti hét
það að auðnast.
Sérstakt var það í háttum hans
og orðum, hversu jákvæður hann
var í lífsviðhorfum sínum. Missir
Ragnheiðar var honum þungbær,
en hann tók því sem að höndum
bar, – varð strax liðtækur þátt-
takandi í því starfi og daglegu lífi
sem var á Dvalarheimilinu
Hvammi, eftir að þangað var
komið, felldi net og hvaðeina.
Hann var góður fjárbóndi og
glöggur og natinn fjárræktar-
maður, átti afburðagott fé og tók
mjög nærri sér þegar hann var
látinn skera fé sitt vegna riðu.
Hann þekkti náttúruna og um-
hverfi sitt eins og fingurna á sér
og fylgdist glöggt með þeim
sveiflum, sem ávallt verða í nátt-
úrunni. Hann var mikill veiðimað-
ur, gekk til grenja og eyddi mink.
Og um það vorum við sammála, að
endurnar væru friðhelgar. Ekk-
ert er skemmtilegra á vorin en að
fylgjast með þeim, telja tegund-
irnar og sjá ungana vaxa og
dafna.
Þegar ég horfi til baka er ég
þakklátur fyrir hversu góða vini
og ólíka ég hef eignast í gegnum
stjórnmálastarfið. Og þegar við
hittumst þá er sjaldnast talað
um pólitík, líka þótt við séum
samherjar. Þorgeir er einn af
þeim, sem mér hefur þótt vænst
um að kynnast. Ljúfur og kátur
og þó skapmikill en þó umfram
allt einstakur. Mér finnst að í
persónu hans endurspeglist líf
og viðhorf sauðfjárbóndans í
þúsund ár.
Halldór Blöndal.
Nú þegar við kveðjum vin okk-
ar hann Þorgeir frá Grásíðu rifj-
ast upp minningar frá góðum
stundum, allt frá fyrstu fundum
okkar heima við Víkingavatn vet-
urinn 1988 og eru þær ofarlega í
huga okkar. Það var strax eins og
að koma heim til ættingja, slíkar
voru móttökurnar hjá Ragnheiði
og Þorgeiri. Frásagnargleðin og
kímnin var óviðjafnanleg hjá hon-
um. Á slíkum ánægjustundum
slær maður rótum í sveitinni og
síðan þegar maður ferðast þar um
er maður í reynd á heimaslóðum.
Eftir að Ragnheiður féll frá bjó
Þorgeir áfram á Grásíðu en flutt-
ist síðan að Hvammi á Húsavík
þar sem hann naut góðrar
umönnunar. Hann kunni vel við
sig þar þótt hann væri alltaf með
hugann við heimahagana í Keldu-
hverfinu og lengi vel skaust hann
á bílnum sínum heim þegar um-
ferðin var sem minnst.
Þegar við hjónin áttum leið
norður heimsóttum við hann æv-
inlega og nutum þess að spjalla
við hann um lífið og tilveruna.
Hann var sérlega áhugasamur
um samtíðina, þótt hann gerði sig
vel grein fyrir því að hans skoðun
ætti ekki alltaf upp á pallborðið
hjá þeim sem ráða ferðinni. En
hann var ætíð ófeiminn við að láta
sína skoðun í ljós.
Margt fólk hef ég hitt um dag-
ana, en enginn jafnast á við Þor-
geir. Hlýjan sem frá honum
streymdi og áhuginn á því sem ég
er að fást við hefur verið ein sú
besta hvatning sem ég hef fengið
um dagana.
Blessuð sé minning hans.
Hann lifir í hjörtum okkar.
Mats Wibe Lund og
Arndís Ellertsdóttir.
Lífið gaf Dodda frænda næst-
um því eitt hundrað ár. Á svona
langri ævi var hann búinn að
safna mikilli visku og var gaman
að ræða við hann um lífið og til-
veruna. Hann var sáttur við lífið
og gat litið yfir farinn veg og verið
stoltur af sínu æviverki. Hann
ólst upp í fagurri sveit, í Keldu-
hverfi, en átti ekki því láni að
fagna að faðir hans gæfi honum
styrka hönd í uppeldinu. Aðrir
sáu til þess. Í sveitinni undi hann
hag sínum vel við bústörf á Grá-
síðu. Doddi var metnaðarfullur og
vildi ná sem bestum árangri í
sauðfjárrækt. Hann var álitinn
einn af fremstu mönnum á því
sviði á Íslandi á þeim tíma sem
hann var við búskap. Það var því
mikið áfall þegar hann þurfti að
bregða búi töluvert fyrr en hann
ætlaði sér því hann var maður
innri sannfæringa, stoltur og
stórhuga.
Ég naut þeirrar gæfu sem barn
að fá að vera í sveit hjá Dodda og
Rögnu. Sú reynsla, að fá að
mjólka kýrnar, strokka smjörið,
reka kýrnar í haga, vinna í hey-
skap og fara út á Víkingavatnið á
kvöldin með strákunum til að
vitja netanna, hefur ávallt verið
mér ógleymanleg og dýrmæt. Í
sveitinni gerðist margt og næg
voru störfin en Doddi hafði líka
lag á því að slá á létta strengi. Það
var ekki óalgengt að sveitungarn-
ir kæmu í klippingu til Dodda.
Margir af þessum bændum höfðu
ýmsa kæki. Gerði Doddi það
stundum að gamni sínu að herma
eftir þeim og vakti það ómælda
kátínu hjá okkur krökkunum. Við
báðum Dodda aftur og aftur að
sýna okkur hvernig þessi og hinn
hefði verið og hlógum okkur
máttlaus. Þetta voru dásamlegar
stundir. En í sveitinni var að
mörgu að hyggja. Eitt af því var
að gæta að jafnvægi náttúrunnar
og var Doddi einn af þeim sem
sáu um það að vinna á ref og
mink. Hann var jafnframt góður
rjúpnaveiðimaður. Hann hafði
einstaka næmni fyrir náttúrunni,
lá oft úti á heiðum, þekkti hljóðin
og vissi hvað var að gerast hverju
sinni. Hann skynjaði birtuna og
breytingar í veðurfarinu. Hann
átti gott með að lesa í náttúru-
öflin. Hann var því sannkallað
náttúrubarn sem af eigin ramm-
leik og með styrkum stuðningi frá
konu sinni byggði upp sterkt bú
og stýrði því af miklum myndar-
skap. Þannig var honum lýst á
ættarmóti sem haldið var árið
2001.
Hlífir sér lítt sá heiðurs góði drengur
hraðbeittur vel að hverju sem hann
gengur.
Af meðfæddum krafti lífsins skeiðið
skokkar
snerpan mun ávallt fylgja Dodda okkar.
(Þorfinnur Jónsson.)
Þannig lifir Doddi í minning-
unni. Á kveðjustund þakka ég
honum fyrir alla þá gæsku og göf-
uglyndi í gegnum árin sem ég og
fjölskylda mín varð aðnjótandi.
Megi Guð blessa minningu hans.
Ég færi sonum hans og fjölskyld-
Þorgeir Einar
Þórarinsson
✝
Ástkær móðir mín, tengdamóðir, amma,
langamma og langalangamma,
GUÐNÝ ÁSBJÖRNSDÓTTIR
frá Hellisandi,
lést á Hrafnistu laugardaginn 8. mars.
Jarðarförin fer fram frá Fossvogskirkju
föstudaginn 21. mars kl. 13.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Þórir Kristjónsson.
ÞAR SEM FAGMENNSKAN
RÆÐUR
Blómaverkstæði Binna | Skólavörðustíg 12 | Sími: 5613030
✝
Faðir okkar,
SÓLBJÖRN Á TOFTINI,
lést þriðjudaginn 18. janúar.
Hann var jarðsunginn í Götu, Færeyjum.
Magnús Sólbjörnsson,
Þórhildur Sólbjörnsdóttir.
✝
KARL JÓHANN GUÐMUNDSSON
leikari, þýðandi og orðsnillingur
lést aðfaranótt 3. mars á dvalarheimilinu
Grund.
Útförin fer fram frá Dómkirkjunni
mánudaginn 17. mars kl. 15.00.
Fyrir hönd fjölskyldunnar,
Soffía Lára Karlsdóttir,
Sigríður Helga Karlsdóttir, Garðar Hansen
Steingerður Sigurjónsdóttir