Morgunblaðið - Sunnudagur - 06.07.2014, Blaðsíða 40

40 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6.7. 2014
N
ú eru fjórir mánuðir liðnir síðan
Morgunblaðið upplýsti að Már
Guðmundsson seðlabankastjóri
hefði látið greiða sér þann
kostnað sem hann hafði af mála-
vafstri sínu gegn Seðlabanka
Íslands. Málarekstur bankastjórans gegn bankanum
sem hann stjórnar sýndi óvenjulegt dómgreindarleysi,
og er ekkert sambærilegt dæmi þekkt. Hann tapaði
málinu fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur og ákvað að
áfrýja því til Hæstaréttar Íslands. Þar tapaði hann
málinu einnig. Á báðum dómstigum krafðist bankinn,
svo sem sjálfsagt var, að tapaði Már máli sínu skyldi
honum gert að greiða bankanum þann kostnað sem
hann hafði af þessum sérkennileg málarekstri. Banki
sem gerir slíkar kröfur fyrir dómi, með fullri vitneskju
bankaráðs, er ekki um leið að pukrast með að ætla sér
að greiða málskostnað bankastjórans auk síns eigin.
Falið fyrir bankaráðinu
Enda er fyrra bankaráðið algjörlega saklaust af slík-
um tvískinnungi. Það sem einn einstaklingur í banka-
ráðinu gerði síðan, án nokkurrar heimildar, batt
hvorki bankaráðið né bankann.
Bankaráð Seðlabankans, sem setið hefur í eitt ár,
hafði ekkert heyrt af því að ákveðið hefði verið að
greiða Má Guðmundssyni persónulegan kostnað hans
af því að stefna bankanum og krefjast viðbótarlauna
við þau laun sem kjaranefnd hafði að lögum ákvarðað
honum.
Viðbótin var hærri en meðallaun á almennum vinnu-
markaði. Á sama tíma og þetta dómsmál stóð mættu
æðstu embættismenn bankans á fundi hér og þar og
vöruðu alvörugefnir við því að laun almennings hækk-
uðu um 10–12.000 krónur á mánuði.
En það var ekki aðeins það bankaráð sem setið hefur
í heilt ár sem ekki hafði heyrt orð af þessum óvenju-
lega gerningi. Bankaráðinu sem sat allan þann tíma
sem þessar greiðslur fóru fram var haldið óupplýstu.
Enginn embættismaður innan bankans skrifaði upp á
þessar launagreiðslur til samþykktar. Sérstakar regl-
ur gilda í bankanum um það hverjir geti heimilað slík-
ar greiðslur utan bankastjórans sjálfs. Enginn sem
slíkar heimildir hefur samþykkti greiðslurnar en samt
voru þær inntar af hendi.
Aðkoma Ríkisendurskoðunar
Eftir að Morgunblaðið hafði birt fréttir sínar og
bankaráð bankans hafði sannreynt að þær voru réttar
óskaði það eftir áliti Ríkisendurskoðunar á málinu.
Endurskoðun tók sér langan tíma til vinnslu þess álits
og því vakti það mikla undrun hversu veikt og vand-
ræðalegt það var, er það loks barst. Skýrslan virðist
leggja framburð fyrrverandi formanns bankaráðsins
til grundvallar gagnrýnislítið og án frambærilegrar
skoðunar og þar er dregin upp sú mynd að bankastjór-
inn sjálfur hafi ekki haft neitt með þessar greiðslur til
sjálfs sín að gera og varla haft vitneskju um þær! Þess-
ir örlætisgerningar hafi allir verið gerðir að frum-
kvæði og á ábyrgð formanns bankaráðsins og hann
hafi ekki rætt þær við nokkurn mann. Seðlabanka-
stjórinn vissi og veit fullvel að bankaráðsformaður hef-
ur ekkert stöðulegt umboð til slíkra verka frekar en
einstaklingur úti í bæ. Hafi þessar miklu summur bor-
ist óvænt inn á bankareikninga hans, eins og Íslenskar
getraunir hefðu sent þær, hlaut hann að rannsaka mál-
ið.
Rökstuðningur formannsins, sem Ríkisendurskoðun
reynir að réttlæta að nokkru, er einkum sá að hann
hafi talið að bankaráðið myndi vera samþykkt þessu,
þótt slíkt hafi aldrei verið þar rætt, hvað þá samþykkt.
Á þeim langa tíma sem Ríkisendurskoðun er að
bjástra við að setja saman þessa óburðugu og raunar
óboðlegu skýrslu ræða starfsmenn hennar aldrei við
þá sem sátu í bankaráðinu, sem algjörlega var farið á
bak við. Þar sem látið er eins og seðlabankastjórinn
sjálfur hafi ekki komið að málinu, sem er ekki trúverð-
ugt, svo ekki sé meira sagt, hefði verið nauðsynlegt að
kanna aðkomu staðgengils hans, aðstoðarbankastjór-
ans. Ekkert er um það. Þegar í ljós kemur að enginn
þeirra sem að lögum hafa prófkúru fyrir bankann
Var efnakljúfur
sjálfrar náttúr-
unnar notaður
í kattaþvott og
hvítskúringu?
Reykjavíkurbréf 04.07.14