Morgunblaðið - 27.09.2014, Side 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 2014
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Stytting hámarksbótatíma at-
vinnulausra úr þremur árum í tvö
og hálft ár, sem lögð er til í fjár-
lagafrumvarpinu fyrir næsta ár,
mun koma til með að auka kostnað
sveitarfélaga landsins umtalsvert
vegna fjölgunar þeirra sem talið er
að muni leita eftir fjárhagsaðstoð
sveitarfélaganna. Forsvarsmenn
sveitarfélaganna hafa lýst áhyggj-
um af þessu.
100 milljóna kr. lægri
greiðslur tryggingagjalds
Að sögn Halldórs Halldórssonar,
formanns Sambands íslenskra
sveitarfélaga, sýna útreikningar
sambandsins að heildaráhrifin
verði þau að ný útgjöld sveitarfé-
laganna muni aukast um 500 millj-
ónir króna á ári verði bótatímabilið
stytt í tvö og hálft ár. Á móti kem-
ur að til stendur að lækka trygg-
ingagjald
um 0,1% á næsta ári, sem þýðir
að sveitarfélögin munu greiða 100
milljónum króna minna í trygg-
ingagjald en ella. Nettó nið-
urstaðan fyrir sveitarfélögin verð-
ur því væntanlega sú að kostnaður
þeirra vegna styttingar bótatímans
verður 400 milljónir króna á árinu
2015 að sögn Halldórs.
Vilja atvinnuátak með ríkinu
Við útreiknigana eru þeir ein-
staklingar undanskildir sem vitað
er að munu ekki eiga rétt á fjár-
hagsaðstoð þrátt fyrir að þeir falli
út af atvinnuleysisbótum s.s. vegna
tekna maka o.fl. Einnig er áætlað
hversu stór hluti þeirra sem missa
bótaréttinn muni fá vinnu.
,,Við höfum bent á að það er
verið að þvinga þessu verkefni upp
á okkur en um leið höldum við
áfram að greiða inn í Atvinnuleys-
istryggingasjóð með trygginga-
gjaldinu sem launagreiðendur. Við
viljum fara í atvinnuátak þessu
samhliða sem ríkið taki þátt í með
okkur,“ segir Halldór.
57 milljóna króna ný útgjöld
Kostnaðaraukinn kemur mis-
þungt niður á sveitarfélögunum.
Fram kemur í nýrri fundargerð
fjölskylduráðs Hafnarfjarðar að
beinn kostnaður sveitarfélagsins af
þessum aðgerðum er áætlaður 57
milljónir á næsta ári.
Fjölskylduráðið gerir alvarlegar
athugasemdir við þær fyrirætlanir
ríkisvaldsins að stytta hámarks-
bótatíma atvinnulauss fólks úr
þremur árum í tvö og hálft ár.
,,Ekkert samráð var haft við
sveitarfélögin auk þess sem fyr-
irvari vegna þessa er nær enginn,“
segir í fundargerð.
Er lögð áhersla á að ríkisvaldið
leggi til mótvægisaðgerðir vegna
þessara aðgerða og fjármagni þær,
meðal annars í formi virkniúrræða
fyrir þennan hóp en að öðrum
kosti verði þessi áform dregin til
baka.
Morgunblaðið/Golli
Aukinn kostnaður Sveitarfélögin þurfa að taka á sig aukinn kostnað þar sem búist er við að fjölga muni í hópi
þeirra sem þurfa að leita sér fjárhagsaðstoðar. Sveitarfélögin vilja að ráðist verði í atvinnuátak.
400 milljóna ný út-
gjöld sveitarfélaga
 Styttri bótatími atvinnulausra eykur kostnað sveitarfélaga
Árleg gjöld ríkissjóðs til að mæta af-
skriftum á töpuðum skattkröfum
hafa verið vanáætluð á undanförnum
árum að meðaltali um tæplega 4,9
milljarða króna á ári að mati Rík-
isendurskoðunar. Fram kemur í
nýrri umsögn Ríkisendurskoðunar
við fjárlagafrumvarpið að samanlagt
gjaldfærði ríkissjóður tæpa 60 millj-
arða króna á þriggja ára tímabili (ár-
unum 2010-2012) vegna tapaðra
skattkrafna en í fjárlögum þessara
ára var áætlað að tapaðar skattkröf-
ur yrðu samtals 40 milljarðar.
Bent er á að erfitt er að áætla með
nokkurri vissu gjöld ríkissjóðs vegna
tapaðra skattkrafna en tekið er fram
að í fjárlagafrumvarpi fjármálaráð-
herra er nú að finna viðleitni til að
draga úr þessu vanmati. Þar eru 12
milljarðar ætlaðir til að mæta af-
skriftum á töpuðum skattkröfum
sem er hækkun um tvo milljarða frá
fjárlögum í ár.
Óvarleg lækkun framlaga
Í umsögn Ríkisendurskoðunar til
fjárlaganefndar Alþingis er m.a.
fjallað um lækkun útgjalda vegna
sjúkratrygginga sem stofnunin segir
að þýði í reynd 1,7 milljarða lækkun
útgjalda eða um 6,3% miðað við áætl-
aða útkomu ársins. „Að mati Ríkis-
endurskoðunar sýnir reynslan að
stjórnvöldum gengur illa að haga út-
gjöldum vegna þessa málaflokks í
samræmi við fjárlög og hafa aðhalds-
markmið sem boðuð eru í fjárlögum
iðulega ekki náð fram að ganga. Því
verður að telja óvarlegt að draga svo
mjög úr fjárveitingum til sjúkra-
trygginga nema sýnt sé að stjórn-
völd ætli í reynd að hækka kostn-
aðarhlutdeild sjúklinga eða grípa til
annarra aðhaldsaðgerða sem duga,“
segir í umsögninni.
Hækkun iðgjalda nauðsynleg
Í umfjöllun um lífeyrisskuldbind-
ingar ríkisins kemur fram að áfalln-
ar skuldbindingar A-deildar Lífeyr-
issjóðs starfsmanna ríkisins voru 5,7
milljarðar um seinustu áramót og
ítrekar Ríkisendurskoðun nauðsyn
þess að hækka iðgjöldin til að rétta
af hallann. omfr@mbl.is
Milljarða vanmat á ríkisútgjöldum
 Ríkisendurskoðun segir tapaðar skattkröfur vanáætlaðar í fjárlögum á undanförnum árum  12
milljörðum ætlað að mæta afskriftum skattkrafna 2015  60 milljarða skattkröfur töpuðust á 3 árum
Ýmsar athugasemdir
» Ríkisendurskoðun telur að
þróa beri áfram aðferðir við að
færa niður tapaðar skattkröfur
svo hægt sé að áætla þær með
meiri vissu.
» Útlit er fyrir að gjöld sumra
ríkisstofnana á þessu ári verði
talsvert meiri en nemur fjár-
heimildum þeirra.
Halldór Halldórsson var endurkjörinn formaður Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga á landsþingi sambandsins
á Akureyri, sem lauk laust fyrir hádegi í gær. Mikil end-
urnýjun varð í stjórn sambandsins þegar kosin var ný
stjórn á þinginu til næstu fjögurra ára.
Kjörnir voru ellefu aðalmenn og ellefu varamenn í
stjórnina og urðu úrslitin þau að sex nýir fulltrúar voru
kjörnir í stjórnina sem er nákvæmlega sama endurnýj-
unarhlutfall í stjórn sambandsins og varð meðal fulltrúa
í sveitarstjórnum í sveitarstjórnarkosningunum síðast
liðið vor eða 54,5%. Í ellefu manna stjórn Sambands íslenskra sveitarfé-
laga eiga sæti þrír fulltrúar Reykjavíkur og önnur kjördæmi eiga samtals
átta fulltrúa. Hvert kjördæmi utan Reykjavíkur á því tvo fulltrúa í stjórn.
Þá er fylgt þeirri vinnureglur að skipting kynjanna skuli vera jöfn og tekið
er tillit til styrkleika flokkanna í seinustu kosningum við val í stjórnina.
Halldór endurkjörinn formaður
SAMA ENDURNÝJUN Í STJÓRNINNI OG VARÐ Í KOSNINGUNUM
Halldór
Halldórsson
Viltu selja eða
kaupa fyrirtæki?
Firma Consulting, Þingaseli 10, 109 Reykjavík,
GSM: (+354) 820 8800 og (+354) 896 6665,
Fax: (354) 557 7766, Veffang: firmaconsulting.is
Magnús Hreggviðsson viðskiptafræðingur og lög-
giltur fyrirtækja-, fasteigna- og skipasali. Magnús er
með áratuga reynslu af endurskoðunarstörfum, sem
rekstrarráðgjafi, fyrirtækja- og fasteignasali, útgef-
andi, fasteignarekandi, „land-developer“ í Smára-
hvammi og starfandi stjórnarformaður í nokkrum
fyrirtækjum. Er aðalráðgjafi hjá Firma Consulting.
(magnus@firmaconsulting.is)
Firma Consulting (www.firmaconsulting.is) er
ráðgjafafyrirtæki sem sérhæfir sig í ráðgjöf við
kaup og sölu millistórra og stórra fyrirtækja.
„Við vonumst til að sjá aukningu í
neyslu ávaxta og grænmetis og á
grófu brauði. Íslendingar skora hátt í
sykurvörum og væri ánægjulegt ef sú
þróun væri niður á við,“ segja verk-
efnisstjórar rannsóknar á mataræði,
hreyfivenjum og áfengis- og tóbaks-
neyslu á Norðurlöndunum. Um er að
ræða stórt norrænt verkefni en það
er landlæknisembættið sem stendur
að rannsókninni hér á landi.
Rannsóknin var gerð í fyrsta sinn
árið 2011 en nú á að safna niður-
stöðum að nýju, til að fylgjast með
þróuninni og bera hana saman milli
landa. Í fyrri umferðinni var ein-
göngu spurt um mataræði og hreyfi-
venjur en nú stendur einnig til að
mæla áfengis- og tóbaksneyslu.
Þátttakendur eru valdir af handa-
hófi en stefnt er að því að safna svör-
um um 2.000 fullorðinna og 500 barna
hér á landi. Könnunin er gerð gegn-
um síma og tekur um 10-15 mínútur
en skipuleggjendur hennar hvetja þá
sem haft verður samband við ein-
dregið til að taka þátt í henni.
„Almenn þátttaka og velvilji fólks
hefur mikið að segja til að sem réttust
mynd fáist af venjum Norð-
urlandabúa, hvort sem er í sveitum,
bæjum eða borgum. Þar sem venjur
einstaklinga eru mismunandi tapast
upplýsingar með hverjum þeim sem
velur að taka ekki þátt í rannsókn-
inni.“
Í rannsókninni 2011 kom í ljós að
mataræði og hreyfivenjur á Norð-
urlöndunum voru fjarri þeim mark-
miðum sem sett hafa verið fram í nor-
rænni aðgerðaáætlun um bætta
heilsu og lífsgæði með næringu og
hreyfingu. Þá töldu sérfræðingar að
9-24% fullorðinna borðuðu í samræmi
við umrædd markmið en aðeins um
8% barna. Íslendingar borðuðu þá
langminnst þessara þjóða af brauði
og voru duglegastir við að nota olíu
við matargerð. holmfridur@mbl.is
Morgunblaðið/Eggert
Hollt Íslendingar mættu borða
meira af ávöxtum og grænmeti.
Meira af ávöxtum,
minna af sykri?
 Rannsaka þróunina frá 2011