Morgunblaðið - 27.09.2014, Side 19

FRÉTTIR 19Innlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 2014
efni með okkur. Þessi niðurstaða
og þessi umræða hjálpar sann-
arlega ekki til,“ segir Einar.
Hann bendir á að Mjólkur-
samsalan er ekki starfrækt með
hagnaðarsjónarmið að leiðarljósi.
„Markmiðin í rekstrinum eru að
fyrirtækið geti endurnýjað sig,
stöðugt lækkað kostnað við mjólk-
urvinnslu og þróað nýjar vörur til
að þjóna markaðnum sem best.
Þrátt fyrir mikinn árangur í
rekstri er ekki meira afgangs en
rétt dugar fyrir endurnýjun
tækjabúnaðar. Fyrirtækið er því
ólíkt almennum fyrirtækjum sem
rekin eru í hreinu hagnaðarskyni,“
segir Einar.
Jafnvægi á markaði
Mjólkursamsalan í núverandi
mynd varð til með samruna meg-
inhluta mjólkuriðnaðarins í eitt
fyrirtæki fyrir áratug. Það var
gert á grundvelli heimildar-
ákvæðis í búvörulögum sem heim-
ilar sameiningu og samkomulag
um verkaskiptingu á milli mjólk-
ursamlaga, þrátt fyrir bannákvæði
samkeppnislaga. Þingmaður hefur
boðað tillögu um að afnema þessa
undanþágu og fleiri þingmenn
hafa einnig gert athugasemdir við
núverandi kerfi, eftir að úrskurður
Samkeppniseftirlitsins kom fram.
Afnám undanþágunnar gæti leitt
til mikilla breytinga.
Einar lýsir þeirri skoðun sinni
að nauðsynlegt sé að fara vel yfir
málið áður en núverandi fyr-
irkomulagi verði kollvarpað. Að
hans mati er það ljóst að sú hag-
ræðing sem unnið hefur verið að í
mjólkuriðnaðinum hefur lækkað
verð mjólkurafurða til neytenda
umtalsvert. Því þurfi að fara vel
yfir hugsanleg áhrif breytinga á
hag neytenda og bænda til lengri
tíma litið.
Hann getur þess að ákveðið
jafnvægi hafi náðst á markaðnum,
á milli framleiðenda og smásöl-
unnar. Það hafi skilað sér í því að
bændur fá stærri sneið af út-
söluverði mjólkur en í flestum öðr-
um löndum og að sama skapi taki
vinnslan og verslunin minna til
sín. Telur Einar óráð að grípa til
skyndiákvarðana sem kynnu að
raska þessu jafnvægi.
Sveiflur í hlutfalli mjólkur í lausu máli
miðað við verð til bænda
Verð á mjólk
í lausu máli MismunurVerð til bænda
1. jan. 1999
1. jan. 2003
1. jan. 2005
1. jan. 2006
1. jan. 2007
1. jan. 2008
1. nóv. 2008
1. ág. 2009
33,79
41,71
44,17
45,45
48,64
49,96
71,13
71,13
50,7
60,28
60,28
60,28
60,28
63
79,22
85,82
50%
45%
36%
33%
24%
26%
11%
21%
Heimild: MS
Verð á mjólk hefur lækkað að raunvirði
Hækkanir verðlagsnefndar á mjólkurvörum 30% minni en
almennar verðlagshækkanir á 10 ára tímabili
Hækkun á vísuitölu
neysluverðs
Hækkun heildsöluverðs
mjólkurvara
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0
Heimild: SAM
85%
60%
sett í framleiðslu og sölu á síðustu
tólf mánuðum.
Guðni nefnir sérstaklega að sam-
tök launafólks eigi sinn þátt í þessum
árangri með þátttöku í verðlagningu
búvara. Hagræðingin hafi skilað sér
til neytenda og bænda. „Við erum
með ódýrustu mjólkina á Norð-
urlöndum,“ segir Guðni og bætir því
við að þróunin hafi komið sér sér-
staklega vel fyrir barnmargar fjöl-
skyldur.
Þarf nýjan ramma
Spurður um þörf á breytingum á
kerfinu í ljósi aukinnar eftirspurnar
eftir mjólkurvörum og aukinnar
framleiðslu segir Guðni að mjólk-
urframleiðslan standi nú á vegamót-
um. „Við þurfum að skoða stöðuna
upp á nýtt og kanna nýjar leiðir,“
segir Guðni. Hann nefnir að mikill
áhugi sé hjá ungu fólki að komast í
mjólkurframleiðslu. „Umgjörðin þarf
að vera þannig að auðveldara sé fyrir
unga fólkið að hefja búskap og taka
við búrekstri.“ Tekur hann fram að
núverandi landbúnaðarráðherra sé
með málið í skoðun og telur að hann
þurfi sem fyrst að setja nýjan ramma
um atvinnugreinina.
helgi@mbl.is
BÆJARLIND 16 - KÓPAVOGUR - SÍMI 553 7100 - WWW.LINAN.IS
OPIÐ MÁNUDAGA TIL FÖSTUDAGA 11 - 18 LAUGARDAGA 11 - 16
Finn skenkur 160 cm kr. 153.700
Smile 3ja sæta sófi 217 cm kr. 217.900
Mia Borðstofuborð 110x180/270 kr. 169.900 - Stóll kr. 19.990 - Glerskápur kr. 174.000
Finn TV skenkur 150 cm kr. 89.900Gina Stóll
kr. 19.900
Litir: svart
hvítt, grátt
eða orange
Yumi Borð
kr. 28.700
2 saman
í setti YumiSófaborð
kr. 55.800
Hose Doctor
Vegghilla
kr. 15.000
Hose Doctor
ljósakróna
kr. 53.900
House Doctor
Lofljós
kr. 21.100
Porgy Stóll
kr. 17.900
Litir: svart
hvítt, grátt
eða orange
Flinga
vegghilla
160
cm
kr.16.900
MIA