Morgunblaðið - 20.10.2014, Blaðsíða 11

Ljósmyndir/Bryndís Geirsdóttir
Rammíslenskt Hér má sjá brauð bakað úr Forn korni í Árdal. Eflaust má bragða á brauði og ostum í Snorrastofu.
félag Borgfirðinga kemur líka að
þessum fyrirlestri í Snorrastofu og
hefur stutt við bakið á öllum þeim
litlu sprotum sem hafa verið að koma
fram að undanförnu í því sem kalla
má slow-food. Hugmyndin er að fæst
sé gert við vöruna áður en hún kemur
til neytandans þannig að hún sé
ómenguð af framleiðsluferli. Til
dæmis að hún sé óplöstuð og fleira,“
segir Jónína.
Af nógu er að taka og segist
Jónína stolt af unga fólkinu sem er
duglegt í frumkvöðlastarfinu á sviði
matvælaframleiðslu. „Þetta er svo
gott hérað sem við erum í og fólk
hefur verið duglegt við að nýta það
sem landið gefur af sér. Til dæmis
má nefna unga frumkvöðla í hér-
aðinu en það er fólkið í Árdal, sem
stendur að Búdrýgindum ehf. og
vakið hefur athygli með skemmti-
legri þáttagerð um matargerð í
sveitinni og það sem að baki henni
býr. Svo má nefna þá Davíð Frey
Jónsson í Matarsmiðjunni í Borg-
arnesi og Harald Örn Reynisson í
Hugheimum,“ segir Jónína Eiríks-
dóttir, verkefnastjóri Snorrastofu.
Hugheimar er nýsköpunar- og
frumkvöðlasetur sem er til húsa í
gamla bænum í Borgarnesi. Þar
geta frumkvöðlar fengið aðstoð við
að koma hugmyndum sínum á fram-
færi auk þess sem hægt er að fá
vinnuaðstöðu í húsi Hugheima. Mat-
arsmiðjan hefur það að markmiði að
efla fullvinnslu afurða og bjóða fyr-
irtækjum og frumkvöðlum upp á
samstarf í glæsilegri aðstöðu sem er
á Bjarnarbraut 8 í Borgarnesi, á
sama stað og Hugheimar.
Eggert Ólafsson hefði eflaust
kunnað að meta þær aðferðir sem
frumkvöðlarnir ungu nota við mat-
vælaframleiðsluna og ekki síður að
gjafir hinnar íslensku jarðar séu
nýttar svo vel.
Fyrirlesturinn í Bókhlöðu
Snorrastofu hefst klukkan 20.30
annað kvöld, þriðjudaginn 21. októ-
ber og kostar 500 krónur inn.
DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 20. OKTÓBER 2014
Samlífsmynstur fólks er breyt-ingum háð. Áður fyrr var litiðá þá sem bjuggu saman undir
einu þaki, snæddu saman og unnu
saman að framleiðslustörfum á býl-
inu sem eina heild. Rétt fyrir alda-
mótin 1900 áttu sér stað miklar þjóð-
félagsbreytingar við þéttbýlis-
myndun í landinu. Pör sem oft höfðu
verið vinnuhjú eða fullorðin börn á
býlum fluttu að sjávarsíðunni með
börn sín og sjávarplássin urðu til.
Þetta fólk var einskonar útflytj-
endur frá stórfjölskyldum sínum og
fékk seinna heitið kjarnafjölskyldur.
Það bar með sér menningu og gild-
ismat genginna kynslóða.
Margbreytilegar fjölskyldur
Stöðugar þjóðfélagsbreytingar
koma fram í breytingum á fjölskyld-
unni. Nú á tímum fjölgar hjónaskiln-
uðum og fólk velur sér sína eigin
fjölskyldugerð. Samfara skilnuðum
stofnar fólk til nýrra parsambanda,
jafnvel oftar en einu sinni. Heimilum
með einu foreldri eða einum ein-
staklingi fjölgar. Þessi breyting hef-
ur gífurleg áhrif á einstaklingana,
bæði börn og fullorðna. Þessar fjöl-
skyldur bera einnig með sér menn-
ingu og gildismat genginna kyn-
slóða. Margar þeirra líða vegna
erfiðra tilfinninga þar sem lífs-
munstur þeirra samsvarar ekki eigin
gildismati eða gildismati samfélags-
ins. Ríkjandi gildismat segir að ekki
eigi að skilja, það eigi að eignast
börn og ekki búa einn. Best sé að
eyða ævinni með sama maka og
skilnaðir séu vondir fyrir börnin.
Fólk þjáist af sektarkennd og til-
finningu þess að hafa misheppnast.
Börnin bera menjar þessara tilfinn-
inga.
Viðhorf samfélagsins
Viðhorf samfélagsins þurfa að ein-
kennast af umburðarlyndi, skilningi
og virðingu fyrir því lífi sem lifað er.
Það þarf að meta það sem fjöl-
skyldur leggja af mörkum og hlúa
þannig að þeim að styrkleikar þeirra
nái að blómstra. Fólk þarf að geta
fundið samræmi milli þess hvernig
það lifir og hvernig því finnst að gott
líf eigi að vera. Með því móti eru for-
sendur lagðar fyrir farsæla aðlögun
fólks að síbreytileika samfélagsins,
hvort heldur um fullorðna eða börn
er að ræða.
Margbreytileiki
mannlífsins
Þuríður Hjálmtýsdóttir
sálfræðingur
Heilsupistill
Morgunblaðið/Heiddi
Breytingar Samfara skilnuðum stofnar fólk til nýrra parsambanda, jafnvel oft-
ar en einu sinni, og heimilum með einu foreldri eða einum einstaklingi fjölgar.
 Heilsustöðin sálfræði- ográðgjafarþjón-
usta, Skeifunni 11a, 108 Reykjavík.
www.heilsustodin.is
Á meðal þess sem boðið verður
upp á í Bókhlöðu Snorrastofu
annað kvöld eru dýrindis
krabbakrásir. Töluvert er veitt
af krabba við Ísland og ekki úr
vegi að nýta hann til mat-
argerðar. Hér á landi eru vin-
sældir krabbakjöts að færast í
aukana en víða erlendis er rík
hefð fyrir að þetta góðgæti
hafsins sé matreitt. Auk
krabbakrása verður boðið upp á
fjölmargt fleira matarkyns úr
sveitinni og næsta víst að ostar
verða á boðstólum og brauð úr
korni ræktuðu í sveitinni.
Krabbakrásir
og fleira gott
BORGFIRSK MATARÁST
Sitt sýnist hverjum um hvernig elda
skuli fisk. Sumir borða hann ekki
öðruvísi en ofnbakaðan á meðan aðr-
ir kunna best að meta hann soðinn
með rófum og kartöflum. Hvernig svo
sem hann er matreiddur má færa rök
fyrir því að neysla þessarar afurðar
hafsins sé bæði holl og góð fyrir
mannfólkið.
Á vef Matís er að finna frétt þess
efnis að fiskneysla fari vaxandi á
heimsvísu. Ástæðurnar má meðal
annars rekja til bættra geymsluað-
ferða sem verða til þess að fiskur
kemst ferskur á fleiri markaði og að-
gengið að honum er betra. Tölfræðin
kemur skemmtilega á óvart en fram-
leiðsla á fiski til manneldis hefur
aukist um 3,2% síðustu áratugi á
sama tíma og fólksfjölgun hefur ver-
ið um 1,9%.
Neysla á fiski eykst líka stöðugt,
en árið 1960 var meðalneysla 9,9 kg
á ári en árið 2012 hafði fiskneysla
tvöfaldast og meðalneysla nam 19,2
kg á heimsvísu. Fleira um aukna fisk-
neyslu má lesa á vefnum www.mat-
is.is undir flipanum fréttir.
Fiskneysla eykst í heiminum
Fiskur Fiskneysla hefur tvöfaldast frá 1960 og borðar hver um 19,2 kg á ári.
Fiskur í matinn!
Meira úrval
Meiri gæði
Íslensk
framleiðsla
eftir máli
Álnabær
Allt fyrir gluggann… úrval, gæði og þjónusta.
Síðumúla 32, Reykjavík ▪ Tjarnargötu 17, Keflavík ▪ Glerárgötu 32, Akureyri
Sími 588 5900 ▪ alnabaer.is ▪ Opnunartími: mán -fös 11-18
Sendum frítt hvert á land sem er gegn staðgreiðslu
Hringdu og bókaðu tíma í máltöku
MYRKVAGLUGGATJÖLD