Fréttir - Eyjafréttir - 19.10.2000, Blaðsíða 10

10
Fréttir
Fimmtudagur 19. október 2000
íslendingar þekkja
Prince Polo betur en ég
-segir Pólverjinn Anna Wiktoria Federowics sem dvalið
hefur í Eyjum fró óramótum og hefur ekki enn fengið heimþrá.
Anna: -Þessi dvöl mín er svolítið meira en bara au pair, þetta er líka það sem kallað er „cult
exchange“ og er ekki ósvipað skiptinemakerfinu. Þetta gefur ungu fólki tækifæri til að
kynnast lífi og starfi í öðrum löndum.
Oft hneykslast íslendingar
á fáfræði útlendinga um
ísland og íslenskar
aðstæður. Hella úr
eyrunum af vanþóknun
þegar fólk heldur að við
búum í snjóhúsum eða
séum bara ein stjarna í
bandaríska fánanum. En
hvernig skyldi svo kunnátta
Islendinga sjálfra vera um
aðrar þjóðir, jafnvel þjóðir
sem ekki eru svo ýkja íangt
frá okkur á landakortinu?
Hvað skyldu íslendingar
almennt vita um Pólland,
annað en að þar er fram-
leitt Prins Póló kex og
Vyborowa vodka? Jú, þar
eru líka skipasmíðastöðvar
sem unnið hafa verkefni
fyrir íslenska flotann,
eitthvað af flotanum okkar
hefur líka verið smíðað
þar.
Líklega eru ekki allir sem
vita að Pólverjar eru
einhver elsta menningar-
þjóð Evrópu, með langa
sögu og merkilega að
baki. Aftur á móti hafa
þeir lengstum mátt líða
fyrir að eiga volduga
nágranna, bæði í austri og
vestri, nágranna sem hafa
ásælst pólskt land og skipst
á að leggja það land undir
sig. Engin Evrópuþjóð
hefur orðið að líða annað
eins og Pólverjar vegna
styrjalda og í síðari heims-
styrjöldinni misstu Pólverjar
fleiri mannslíf en nokkur
önnur þjóð sem tengdist
þeim hildarleik.
Ekki er langt síðan
Pólverjar losnuðu undan
því oki sem kommún-
isminn lagði á þær þjóðir
sem voru austan járn-
tjaldsins svonefnda. Þó svo
að frelsi ríki nú í þeim
löndum er þó enn langt í
land með að efnahagur og
almenn velferð nái því sem
þykir eðlilegt á vestrænan
mælikvarða. Atvinnuleysi
er t.d. verulegt í Póllandi
og algengt að verkafólk
þaðan hafi verið fengið til
starfa við fiskvinnsluna á
Islandi.
Á þessu ári hefur einn Pólverji
(a.m.k.) dvalið í Vestmannaeyjum.
Ekki þó í fiskvinnslu heldur sem au
pair hjá þeim Jarli Sigurgeirssyni og
Helgu Dís Gísladóttur á Steinsstöðum.
Þetta er tvítug stúlka, Anna Wiktoria
Fedorowicz, kom hingað í janúar og
verður hér út árið að minnsta kosti.
Anna er frá vesturhluta Póllands,
skammt frá þýsku landamærunum og
var borgarbam fram að 16 ára aldri en
þá flutti fjölskyldan út í sveit þar sem
hún býr nú. Þar er mikil náttúru-
fegurð, segir Anna, og þar eru þau
með hundarækt. Faðir Önnu er smið-
ur að atvinnu en móðir hennar rekur
sveitakrá og nú er fjölskyldan á næst-
unni að fara að opna matvöruverslun.
Anna á tvö systkin, bróður sem er ári
eldri en hún og yngri systur, Mariku,
sem heimsótti hana til Eyja í sumar.
Er skólakerfið í Póllandi svipað og hér
á landi?
„Krakkar byrja í skóla um svipað
leyti og hér og grunnskólanum lýkur
um 16 ára aldur. Þá hefur fólk um
tvennt að velja, bóknám í menntaskóla
sem tekur venjulega um íjögur ár eða
verklegt nám sem alla jafna tekur þrjú
ár. Eg lauk mínu skyldunámi 15 ára
og er búin með íjögur ár í framhalds-
skóla. Mér hefur alltaf þótt gaman að
læra og ætlunin er að halda áfram í
háskóla í listtengdu námi, með áherslu
á hönnun.“
Vill vera lengur
Hvemig stóð á því að þú ákvaðst að
koma sem au pair til Islands?
„Þessi dvöl mín er svolítið meira en
bara au pair, þetta er líka það sem
kallað er „cult exchange" og er ekki
ósvipað skiptinemakerfmu. Þetta gef-
ur ungu fólki tækifæri til að kynnast
lífi og starfi í öðrum löndum. Eg sótti
um að fara til Belgíu en þegar til kom
var það ekki hægt. Eg gat valið um að
fara til Bandaríkjanna, Noregs,
Svíþjóðar og íslands. Mér fannst
Island mest spennandi og valdi þann
kost. Og ég sé ekki eftir því, þetta er
búið að vera frábært. Eg kom hingað
í janúar og dvalarleyfið mitt gildir í eitt
ár. En ég ætla að reyna að fá það
framlengt unt þrjá mánuði, það kæmi
sér betur fyrir mig þar sem ég sæi
fram á dauðan tíma sem ekki myndi
nýtast mér í námi ef ég færi heim í
janúar á næsta ári.“
Þú hefur verið í námi í Framhalds-
skólanum, hvemig hefur það gengið?
, Já, í vetur var ég á listabraut sem var
mjög skemmtilegt og nú í haust
langaði mig að bæta meiru við. Ég
hef mjög góðan tíma þar sem ég er
ekki þjökuð af heimilisstörfum og
íjölskyldan mín á Steinsstöðum vill að
ég geri það sem ég hef áhuga fyrir. í
haust langaði mig þess vegna til að fá
svolítinn samanburð af skólakerfmu
héma og heima og komast um leið
betur niður í íslensku. Ég er búin að
vera í tölvutímum sem er líka mjög
gaman. En íslenskan er alveg svaka-
lega erfitt tungumál.
Rússneska ekki lengur
skyldufag
Anna skilur íslensku prýðilega og talar
hana ágætlega, kveður sterkt að orði
og vandar framburðinn mjög þegar
hún talar íslensku. Þá talar hún mjög
góða ensku.
Er enskukunnátta almenn meðal Pól-
veija?
„Við læmm ensku í tvö ár í grann-
skólanámi og fjögur ár í framhalds-
námi. Reyndar er hægt að velja um
þrjú tungumál í framhaldsnáminu,
ensku, þýsku og frönsku en flestir
velja ensku. Sá tími er liðinn þegar
rússneska var skyldunám í skólum,
reyndar lenti bróðir minn í því að læra
rússnesku eitt ár og foreldrar mínir
kunna báðir rússnesku. En ensku-
kunnátta er mjög bundin við yngra
fólk, það er ekki mikið um að fólk yfir
fertugsaldri tali ensku. Aftur á móti
finnst mér eins og allir íslendingar
skilji ensku og geti talað hana, meira
að segja börn sem ekki era búin að
læra hana í skóla. Ég held að sjón-
varpið haft þar mikil áhrif. Hér er
talið látið halda sér á kvikmyndum en
þær svo textaðar á fslensku, öfugt við
það sem er víðast hvar í Evrópu, þar
sem myndir era talsettar eða eins og er
algengt heima, þá er enska talið haft
mjög lágt en svo kemur þulur sem
þýðir á pólsku það sem sagt er. Mér
finnst þetta frábært eins og það er
héma, þá get ég bæði haldið enskunni
við og auk þess lært íslensku af
textanum.“
Með skömmtunarseðla út í
búð
Getur þú borið saman lífið í Póllandi í
dag, miðað við það sem var þegar
kommúnismi var ríkjandi í landinu?
„Ég man voðalega lítið eftir þeim
tíma. Þó man ég eftir því þegar við
systkinin voram send út í búð til að
kaupa kjöt. Það var mjög lítið til af
því og var skammtað, við voram með
skömmtunarseðla og afgreiðslukonan
klippti af kortinu þegar við voram
búin að fá okkar skammt. Og svo er
það sú pólska vara sem Islendingar
þekkja líklega hvað best, Prince Polo.
Það hefur verið til á fslandi í áratugi en
ekki mörg ár síðan farið var að selja
það í verslunum í Póllandi. Jafnaldrar
mínir á íslandi þekkja þetta pólska kex
miklu betur en ég.
Aftur á móti veit ég ekki hvort fólki
líkar betur eða verr við þetta nýja
kerfi. Þó held ég að þetta sé betra, við
höfum alla vega ffelsi til flestra hluta,