Frúin - 01.02.1963, Síða 13

Hér birtist frásögn
af einum mesta vel-
gerðarmanni mann-
kynsins, IGNAZ
SEMMELWEIS.
BJARG-
V/ETTUR
MÆÐRANNA
UNGI laeknirinn stendur alveg
ráðþrota uppi; og ekki aðeins
hann einn, heldur allir læknarnir í
Vín og allar hinar ungu konur, sem
málið snertir. En hann einan heltek-
ur ráðgátan og gefur engan frið fyrr
en lausn málsins finnst.
Á borgarsjúkrahúsinu í Vín eru
tvær fæðingardeildir, sem taka barns-
hafandi konur. Fyrirkomulagið á
deildunum er þannig, að þær konur,
sem koma á sunnudögum, eru sendar
á fæðingardeild I, og þær, sem koma
á mánudögum, eru sendar á fæðingar-
deild II, og þannig skiptist það niður
á daga vikunnar. En konurnar, sem
eiga að fara á fæðingardeild I, kvarta
hástöfum og grátbiðja um að fá held-
ur inni á fæðingardeild II og margar
tefla jafnvel á tvær hættur með fæð-
inguna, ef það hjálpar þeim að kom-
ast á fæðingardeild II.
Þær vita nefnilega ósköp vel, og
allir aðrir í Vín hvort heldur það
eru læknar eða sjúklingar, að á fæð-
ingardeild I er dauðinn á næstu grös-
um. Reyndar birtist hann líka á fæð-
ingardeild II, en ekki nærri eins oft
og á hinni. Á fæðingardeild I deyja
þrisvar sinnum fleiri sængurkonur en
á fæðinsardeild II, og með þeim deyja
líka nýfædd böm þeirra.
Auk þess að berjast
við voveiflegan
sjúkdóm, barðist
hann við hleypi-
dóma og skilnings-
leysi samtíðarinnar.
Þeirri baráttu Iauk með
sigri hans, en kostaði
hann sjálfan heilsuna
og lífið.
Dr. Semmelweis.
Prófessor Klein, sem er yfirlæknir
fæðingardeildar I, yppir öxlum og
segir: „Já, reyndar er það svo, — en
enginn getur við því gert. Þetta eru
andrúms-, geims- og jarðhitagufurn-
ar! Það eru þær, sem eru orsök barns-
f arar sóttarinnar!“
Læknarnir standa uppi ráðþrota.
En aðstoðarlæknir hans, Ungverj-
inn Ignaz Semmelweis, „vilti Ung-
verjinn“, eins og þeir kalla hann,
þolir þetta ekki lengur. „Ég vil ekki
horfa upp á meiri eymd og þján-
ingu, sem náttúran leggur á okkur,“
hrópar hann ástríðufullri röddu. Er
barnsfararsóttin máske náttúrulög-
lögmál? Hvernig ættu þá andrúms-,
geims- og jarðhitagufurnar aðeins að
geta verkað á sunnudögum og þriðju-
dögum, en ekki á mánudögum eða
miðvikudögum?
Þarna deyja sumarið 1846, úti um
allan heim, sængurkonur og börn
þeirra, úr svokallaðri barnsfararsótt,
sem er í raun og veru blóðeitrun, og
til dæmis deyja á spítalanum í Stokk-
hólmi fjörutíu af hundraði. Enginn
veit, hver ástæðan getur verið fyrir
þessum dularfulla sjúkdómi. ítalskir
læknar tala um „hið hulda“ (l’oc-
culto). Enelendingar um „þetta ó-
þekkta“ (unknown something), og í
öðrum löndum um „eitthvað guðdóm-
legt“ (divinum aliquid). Komið
var með hinar fáránlegustu kenning-
ar, snevddar allri skvnsemi, til lausn-
ar ráðgátunni, sem fram að þessu
hafði verið óleysanleg. Er orsökin
FRÚIN
13