Frúin - 01.02.1963, Side 22

Rose Bertin varð fyrsti tízkuteikn-
arinn, sem náði heimsfrægð, og síð-
an á hennar dögum hefur París aldrei
sleppt veldissprota tízkunnar úr
hendi sér nema þegar heimsstyrjald-
ir hafa geisað, en þá hefur engin
borg komið í hennar stað, því að
heimurinn hefur þá haft um annað
að hugsa en tízku, er svo hefur á
staðið.
★
SaiiiBleikurinn
Þessi eini vissi — er oft nauða-
líkur legsteininum, sem á er letrað:
„Hér hvílir (hann eða hún)“: Nafnið
á holdi því, sem er að fúna í moldu,
sökum óþreytandi eljusemi bakterí-
anna, sem hafa yfirumsjón á jörð-
inni, með manninum. Þegar nafninu
og fæðingar- og dánardegi sleppir,
og hvar kroppurinn liggi, ber oss
ekki saman um nokkurn. Sannleikur
eins er öðrum lygi. Einn segir að sá
látni hafi verið góður, en annar
vondur. Einn fullyrðir að sál hans
sé í faðmi Abrahams eða einhverra
júðanna. Annar segir að hún haldi
sig við jörðina. Þriðji að hún sé kom-
in til himna. Fjórði að hún hafi far-
ið til þess gamla og grálynda. Sá
fimmti glottir að hinum öllum og
fullyrðir, að hinn dáni hafi aldrei
átt ódauðlega sál. Svona mismunandi
eru trúarhugmyndirnar (sannleik-
urinn, sem við nefnum hvert í sínu
horni). Allir eru að leita vizkusteins-
ins um allan heim.
Hvaðan kom ég? Hví er ég hér?
Hvert fer ég?
Sannleikur þinn er sú mynd og
lögun heims og hugsjóna, er skiln-
ingur þinn og vit fær réttast greint
þennan og þennan daginn.
Tízkustofa Rose Bertin í byrjun borgarastyrjaldarinnar. Þrílitt skraut er
haft á höttunum.
léti hana enn sauma á sig, meðan
hún mátti, og sat þó í fangelsi. Það
hlýtur að hafa verið þungbær dagur
fyrir Rose, þegar múgurinn brauzt
inn í Tuilleries-höllina, rændi þar
og ruplaði, eyðilagði öll hin fögru
og dýrmætu föt, sem hún hafði saum-
að á drottningu og aðrar fyrirkonur
eða stal því, sem hægt var, án þess
að eftir væri tekið.
Er svo var komið, skildist Rose,
að úti mundi verða um drottning-
una. Múgurinn á götunum söng níð-
vísur um hana, og nokkru síðar var
konungur tekinn af lífi. Ekkert ann-
að en kraftaverk gat bjargað lífi
drottningar. Meðal þess, sem sungið
var um í níðvísunum, var eyðslusemi
drottningar, og þegar Rose heyrði
þær, tók hún djarflega ákvörðun.
Þegar saksóknari ríkisins, Fouquier-
Tinville, kom á fund hennar og krafð-
ist þess að fá bókhald hennar fram-
selt, svo að hann gæti fengið þar
sannanir fyrir eyðslusemi drottn-
ingar, var Rose búin að brenna all-
ar bækurnar. Hún hikaði ekki við
það, þótt hún fórnaði um leið öll-
um sönnunum fyrir því, hvað ýmsar
hefðarkonur skulduðu henni. Þetta
bragð hefði getað orðið henni dýr-
keypt, hún hefði getað misst höfuðið
vegna þess, en henni tókst að kom-
ast til Lundúna. Einnig er fullyrt,
að hún hafi haldið til Vínarborgar
til að biðja Franz keisara að koma
drottningu til hjálpar.
Þegar kyrrð og regla var aftur kom-
in á í París, sneri Rose þangað aft-
ur, en þá var hún orðin langt á eftir
tímanum, því að margar tízkuverzl-
anir voru búnar að koma sér vel
fyrir, meðan hún var fjarverandi.
Hún afréð þess vegna að setjast í
helgan stein og fluttist til lítils þorps
skammt frá París, þar sem hún and-
aðist.
Þegar Rose var barn að aldri, hafði
sígaunakona spáð henni, að hún
mundi komast í mikil metorð við
hirðina, en þótt frami hennar yrði
ekki einmitt sá, sem faðir hennar
hafði gert sér i hugarlund, komst
Rose í slíka aðstöðu, að margir öf-
unduðu hana, og allar dyr hirðar-
innar stóðu henni lengi opnar, af því
að hún naut sérstakrar hylli drottn-
ingar, sem ætlaði henni sess innan
um hertogaynjur, ef henni fannst,
að hún hefði ekki nógu virðulegt
sæti.
Viðhafnar-
stofa drottn-
ingar. Hús-
gögnin voru
eyðilögð í
borgarastyrj-
öldinni. —
Hér sköpuðu
drottningin
og Rose nýja
tízku.
22
FRÚIN.