Fréttablaðið - 19.07.2013, Síða 10

19. júlí 2013 FÖSTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is, Sigríður Björg Tómasdóttir, sigridur@frettabladid.is HELGAREFNI: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is
VÍSIR: Kristján Hjálmarsson, kristjan@visir.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætis-
ráðherra gerði góða för til Brussel í
vikunni og heimsótti meðal annars
Evrópusambandið og NATO. Það er gaman
að fylgjast með þessum yngsta forsætis-
ráðherra í sögu lýðveldisins á fundum með
erlendum stjórnmálaleiðtogum því að hann
talar ensku reiprennandi og á í engum
vandræðum með að tjá sig um flóknustu
mál á erlendri tungu.
Ég er reyndar viss um að hann talar
betri ensku en margir frammámenn
Evrópusambandsins sem hann ræddi við,
eins og Jose Manuel Barroso, forseti fram-
kvæmdastjórnar Evrópusambandsins,
Herman van Rompuy, forseti leiðtogaráðs
ESB, og Maria Damanaki, sjávarútvegs-
tjóri ESB. Um þetta get ég náttúrulega
ekki fullyrt, en ég veit hins vegar fyrir
víst að tungumálakunnátta er mikilvæg
fyrir stjórnmálamenn sem þurfa að gæta
hagsmuna Íslands á erlendum vettvangi og
þar er góð enskukunnátta lykilatriði.
Kunnátta fólks í erlendum tungumálum
er þess eðlis að hún ryðgar nema að henni
sé haldið við. Þannig stundaði undirrituð
bæði háskólanám í Bandaríkjunum og
Noregi á sínum yngri árum og talaði og
skrifaði bæði málin svo til reiprennandi.
Nú, rúmum þrjátíu árum síðar, myndi ekki
veita af því að fara á strangt námskeið
með góðum leiðbeinendum til að rifja upp
gamla takta.
Eins og menn kannski vita er ég mikill
stuðningsmaður þess að Ísland standi utan
ESB. Ég hef ekkert á móti Evrópusam-
bandinu og fagna því að mörg ríki Evrópu
telji það farsælasta farveginn fyrir sig
og sínar þjóðir. En ég tel að hagsmunum
Íslands sé mun betur borgið utan ESB og
hef fært fyrir því ýmis rök, til dæmis að
framsal á fullveldi komi ekki til greina
fyrir nýfrjálsa þjóð eins og okkur Íslend-
inga.
Ég hjó því sérstaklega eftir ummælum
forsætisráðherra um makríldeiluna eftir
fundi með ráðamönnum í Brussel. Hann
sagði að Ísland væri í mun betri samnings-
stöðu um makrílinn utan ESB en innan. Ef
við værum innan ESB væri Evrópusam-
bandið löngu búið að ákveða lyktir þessa
máls án okkar atbeina. Þar hitti hann for-
sætisráðherra einmitt naglann á höfuðið.
Skýrt dæmi um ótvíræða kosti þess að
standa utan ESB til að varðveita sjálfstæði
okkar og hagsmuni.
Hvað heitir makríll á ensku?
EVRÓPUMÁL
Elín Hirst
þingmaður
Sjálfstæðisfl okksins
➜ Það er gaman að fylgjast með
þessum yngsta forsætisráðherra í
sögu lýðveldisins á fundum með
erlendum stjórnmálaleiðtogum.
L
ífeyrismál opinberra starfsmanna hafa verið í brenni-
depli undanfarið. Í skýrslu Fjármálaeftirlitsins um stöðu
lífeyrissjóða kemur fram að staða sjóða með ábyrgð ríkis
og sveitarfélaga – sem sagt skattgreiðenda – sé „sem fyrr
mjög slæm“. Um áramót vantaði nærri 574 milljarða upp
á að þessir lífeyrissjóðir ættu fyrir skuldbindingum.
Ef þetta væru lífeyrissjóðir almennra launþega myndu þeir
þurfa að skerða réttindi. En
það gerist ekki hjá sjóðum hins
opinbera nema að litlu leyti. Stór
hluti opinberra starfsmanna
nýtur lífeyrisréttinda, sem
miðast ekki við það hvað hefur
safnazt í sjóðina heldur eru þau
skilgreind í lögum og skattgreið-
endur borga ef upp á vantar.
Lífeyrissjóður ríkisstarfsmanna (LSR) er stærsta vandamálið.
Hallinn á honum er 466 milljarðar, þar af um 360 vegna B-deild-
arinnar sem heldur utan um réttindi eldri starfsmanna. Hallinn
er til kominn vegna þess að ríkið hefur sparað sér að hækka
iðgjald launagreiðanda þannig að það stæði undir skuldbindingum
sjóðsins. Stjórnmálamenn hafa ekki talið svigrúm til að fjár-
magna sjóðinn eins og þurfti og í staðinn safnað upp þessari skuld
við hann. Þeir hafa ýtt vandanum á undan sér og ekki lagt í að
skera enn meira niður í þjónustu hins opinbera til að eiga fyrir því
sem þurfti að leggja sjóðnum til.
Á mannamáli heitir þetta: Við skattgreiðendur höfum ekki efni
á þessum ríkulegu lífeyrisréttindum opinberra starfsmanna. Töl-
urnar eru ævintýralegar – hallinn samsvarar hér um bil heilum
fjárlögum ríkisins. Árlega bæta stjórnmálamennirnir einni
dínamíttúpu í tifandi tímasprengju með því að gera ekki neitt.
Hvernig á að gera sprengjuna óvirka? LSR boðar að um
áramótin þurfi að hækka iðgjald til A-deildar sjóðsins um eitt
prósentustig til að leysa bráðavanda hennar, en hallinn á henni
er orðinn meiri en lög leyfa. Pétur Blöndal, þingmaður og trygg-
ingastærðfræðingur, bendir á það í Fréttablaðinu í gær að miklu
stórtækari aðgerðir þurfi til að bregðast við vandanum og koma
þurfi hallanum með einhverjum hætti inn á fjárlög.
Það þýðir að skattgreiðendur munu næstu árin þurfa að borga
marga milljarða á ári til að standa við skuldbindingar gagnvart
eldri ríkisstarfsmönnum. Svigrúmið hjá ríkissjóði er ekkert,
þannig að skera verður niður á móti. Það er ekki hægt án þess að
fækka starfsfólki ríkisins.
Bent hefur verið á að eigi að skerða lífeyrisrétt opinberra
starfsmanna sem borga í A-deildina verði að hækka við þá launin.
Það má til sanns vegar færa, en jafnlitlir peningar eru til í ríkis-
sjóði fyrir því. Ef laun ríkisstarfsmanna eiga að hækka, þarf því
um leið að fækka þeim sem þiggja þau.
Þannig standa hagsmunasamtök opinberra starfsmanna
frammi fyrir þeirri áhugaverðu þversögn í hagsmunabaráttu
sinni að það verður að fækka ríkisstarfsmönnum til að tryggja
lífeyrisréttindi ríkisstarfsmanna.
Það finnst mönnum vafalaust vont, en er einhver önnur leið til
að aftengja tímasprengjuna? Hér með er lýst eftir sprengjusér-
fræðingnum sem kann þau trix.
Hvernig á að laga gífurlegan halla á LSR?
Sprengjusér-
fræðingur óskast
Yfirlýsingar Þorbjargar
Borgarfulltrúinn Þorbjörg Helga
Vigfúsdóttir viðurkennir í viðtali
við Nýtt líf að sjálfstæðismenn hafi
notfært sér veikindi Ólafs F. Magnús-
sonar í ársbyrjun 2008 til að komast
til valda. Hún kveðst sjá mjög eftir því
en þau hafi bara verið svo svekkt að
missa meirihlutann eftir REI-málið,
að ósekju að þeim fannst, að þau
hafi verið til í að gera hvað sem er
til að komast aftur til valda. Þetta
eru ótrúlegar yfirlýsingar hjá
Þorbjörgu Helgu, sem lýsir því
reyndar líka yfir í viðtalinu að
ef hún haldi áfram í pólitík
þá stefni hún á oddvitasæti
flokksins í borginni.
Er henni vært?
Það má hins vegar spyrja
hvort það geti mögulega verið að Þor-
björg Helga ætli að halda áfram eftir
að hafa ljóstrað upp um þátttöku sína
í þessum kollektíva dómgreindar-
bresti fyrir hálfum áratug, sem hún
lýsir sjálf með orðunum „misnotkun
á valdi“. Einhvers staðar myndi fólk
sem viðurkenndi að hafa komið
veikum manni til valda í eigin þágu
einfaldlega snúa sér að öðru. En Ís-
lendingar eru reyndar mjög fljótir
að gleyma.
Fyrir neðan
allar hellur
Erfiðlega gekk að fá
félaga Þorbjargar Helgu
úr borgarstjórnar-
flokki sjálf-
stæðis-
manna
til að tjá sig um fullyrðingar hennar
í gær. Sá eini sem það gerði var Vil-
hjálmur Þ. Vilhjálmsson, sem sendi
frá sér yfirlýsingu og skilur ekkert
í Þorbjörgu, finnst þau „dapurleg“
og „fyrir neðan allar hellur“, sakar
hana um „ímyndanir“ og fleira í
þeim dúr. Vilhjálmur segir samstarf
hans og Þorbjargar Helgu hafa verið
með ágætum, „þótt vissulega
hafi borið skugga á það
samstarf, sem leiddi til
100 daga meirihlutans í
borgarstjórn“. Vilhjálmur
er greinilega ekki búinn
að gleyma sms-skeyti Þor-
bjargar Helgu til borgar-
fulltrúa annarra flokka
haustið 2007, sem í stóð:
„Til í allt, án Villa“.
stigur@frettabladid.is
www.seglagerdin.is
FERÐAVAGNINN
FÆRÐU HJÁ OKKUR! AFMÆLISTILBOÐ
Þar sem ferðalagið byrjar
TIL ÞJÓNUSTU Í 100 ÁR
Verð kr.
1.442.70
0.
Afsláttu
r kr. 352
.700.
Afmælis
tilboð kr. 1
.090.000
.
Ægir-
Tjaldvag
n
+ Fortja
ld + Dúk
ur + Yfir
breiðsla