Fréttablaðið - 22.11.2013, Qupperneq 47

KYNNING − AUGLÝSING Stéttarfélög22. NÓVEMBER 2013 FÖSTUDAGUR
Holdtekja hins dugandi verkalýðsleið-toga er byggð á nostalgíu í hugum margra og í engum tengslum við nú-
tímann, eins og hún var þegar Guðmund-
ur heitinn Jaki hellti niður mjólk eða mætti
niður á höfn í verkföllum Dagsbrúnar-
manna,“ segir Árni Stefán Jónsson í breyttu
umhverfi stéttarfélaga.
„Að vissu leyti hafa stéttarfélögin stofn-
anavæðst eftir að grunnréttindum var náð
og nú ganga samningar út á að horfa á þjóð-
félagsreksturinn í heild sinni. Átökin snú-
ast þó enn og aftur um skiptingu gæða, sem
er vissulega vandamál, því of margir á Ís-
landi eru illa launaðir og lítill hópur í þjóð-
félaginu sem fær alltof stóran skerf af kök-
unni. Það er því miður eðli kapítalísks þjóð-
félags og erfitt við að eiga þegar búið er við
þá þjóðfélagsgerð.“
Árni hefur verið formaður SFR frá árinu
2006 og var áður framkvæmdastjóri þess
frá 1990.
„Starf mitt er 24 stunda vinna og alltaf
skemmtileg og krefjandi. Það er mikið um
fundahöld og stór þáttur starfsins að fylgj-
ast með þjóðfélagsumræðunni og efna-
hagsmálum. Starfið er líka hugsjónastarf
og sjálfur byrjaði ég að skipta mér af verka-
lýðsmálum 1972.“
Persónulegt stéttarfélag
SFR er stærsta félagið innan BSRB með um
sex þúsund starfandi félagsmenn og eitt
þúsund á lífeyri. Árni segir félagið pers-
ónulegt þrátt fyrir stærðina.
„Við þjónustum alla félagsmenn með
persónulegum hætti í gegnum fjölbreytta
sjóði og á hverju ári eiga yfir 80 prósent
félgsmanna persónuleg samskipti við fé-
lagið,“ upplýsir Árni. SFR hét áður Starfs-
mannafélag ríkisstofnana og unnu félags-
menn þá eingöngu hjá ríkinu. Í seinni tíð
hafa ríkisfyrirtækin Rarik og Isavia verið
gerð að opinberum hlutafélögum og önnur
að sjálfseignarstofnunum með verkefni á
vegum sveitarfélaga.
„Félagsmenn okkar eru því komnir á
f leiri hendur og því var nafni félagsins
breytt í SFR stéttarfélag í almannaþjón-
ustu,“ útskýrir Árni.
Félagsmenn SFR eru að meginhluta ófag-
lært starfsfólk og einstakir faghópar, eins og
fangaverðir, læknaritarar, heilbrigðisritarar
og lyfjatæknar.
„Meginhluti félagsmanna SFR starfar hjá
ríkisstofnunum innan tækni-, skrifstofu- og
heilbrigðisgeirans. Flestir eru á Landspít-
ala, eða um eitt þúsund, og margir á stórum
skrifstofum hins opinbera, eins og Trygg-
ingastofnun, Tollstjóra og Ríkisskattstjóra.
Þá starfar tæknifólk hjá Vinnueftirlitinu,
Matvælastofnun og fleiri stofnunum. Störf-
in eru því afar víðtæk, allt frá því að vinna á
gólfinu upp í æðstu stjórnendur.“
Skattalækkanir ekki
áherslur ríkisstarfsmanna
Efst á baugi SFR eru komandi kjarasamn-
ingar.
„Í þeim leggjum við megináherslu á
aukinn kaupmátt í stað beinnar kröfu um
launahækkanir og styttingu vinnuviku
vaktavinnufólks. Það var niðurstaða sam-
tals sem við áttum við félagsmenn okkar
um land allt, og sá vilji var nú meira áber-
andi en áður,“ segir Árni og veltir fyrir sér
umræðu um nýja þjóðarsátt eins og stjórn-
völd hafa nefnt.
„Mestu skiptir að menn fari sameigin-
lega í kjaramálin svo að vextir og verð-
bólga rjúki ekki upp úr öllu valdi. Það er
ekki nóg að horfa eingöngu á kjarasamn-
inga stéttarfélaga heldur þarf líka að taka
með í reikninginn stóru þættina; verðlag,
gengi og hækkun gjalda hjá hinu opinbera.“
Aðrar kröfur SFR í komandi kjara-
samningum eru leiðrétting á launamun
kynjanna.
„Launamunur kynjanna innan félags-
ins er nú um sjö prósent og hann þarf að
leiðrétta. Við höfum þó náð nokkrum ár-
angri í að leiðrétta kynbundinn launamun
innan félagsins undanfarin ár, nú síðast
með samningum um sérstaka launapotta
til einstakra kvennastétta. Þá leggjum við
líka til fyrstu skref í samræmingu launa
opinberra starfsmanna og starfsmanna á
almennum markaði, en sá munur er upp í
átján prósent á milli markaða.“
Árni viðurkennir að ríkisstarfsmenn séu
feimnari við kröfur um almennar skatta-
lækkanir.
„Í ríkissjóði eru peningar til að greiða
okkur laun og á meðan hann stendur jafn-
illa og nú erum við frekar á því að fá pen-
inga inn í ríkissjóð fremur en að taka þá úr
honum í formi skattalækkana. Það mundi
þýða skattalækkanir fyrir vinnumarkaðinn
í heild og að ríkissjóður borgaði kaupmátt-
araukningu almenns vinnumarkaðar. Fyrir
vikið yrði minna til skiptanna fyrir okkur
sem fáum laun frá ríkinu.“
Árni bætir við að ríkissjóður standi sig
ekki gagnvart lífeyrissjóðsmálum félags-
manna SFR og skuldi óhemju fé í lífeyris-
sjóði ríkisstarfsmanna. „Því þarf enn að
forgangsraða og er ég óhemju ósáttur við
fyrirhugaða hagræðingu hjá hinu opinbera
á sama tíma og stjórnvöld hafna tugum
milljarða í árstekjur með því að lækka
veiðigjaldið, hætta við auknar tekjur úr
ferðaþjónustu og lækka auðlegðarskatt.“
Sterkur verkfallssjóður
Að sögn Árna eru hagræðingartillögur ríkis-
stjórnarinnar beintengdar starfsfólki SFR.
„Þær snúast um að sameina stofnanir,
breyta verklagi og svo framvegis. Eins og
þær líta út núna er hætta á að hluti okkar
fólks missi vinnuna. Þegar skattstofnanir
voru sameinaðar á sínum tíma var tekin af-
staða um að segja ekki upp starfsfólki held-
ur fækka með náttúrulegum hætti, eins og
þegar einhver hættir eða fer á lífeyri. Við
minnum á það góða fordæmi. Sparnað-
urinn yrði þá lengur að koma í kassann
en væri hagkvæmari til lengri tíma vegna
sáttarinnar sem verður mun meiri en þegar
fólki er hent út í atvinnuleysi. Ekki má held-
ur vanmeta kostnað samfélagsins vegna
félagslegra og sálrænna afleiðinga atvinnu-
leysis.“
Þegar hart mætir hörðu hafa stéttarfélög
möguleika á vinnustöðvun en Árni reikn-
ar síður með að til verkfalls þurfi að koma.
„Stéttarfélögin hafa möguleika á að ná
kjarasamningum með málamiðlunum
og við höfum ekki beitt verkfallsréttinum
síðan í löngu og viðamiklu verkfalli BSRB
árið 1984. Við höfum hins vegar byggt upp
mjög góðan verkfallssjóð og erum sterk á
svellinu ef um allt þrýtur.“
Ósáttur við opinbera hagræðingu
Árni Stefán Jónsson, formaður SFR, segir þrjú mál vera efst á baugi í komandi kjarasamningum; aukinn kaupmátt, leiðréttingu á
launamun kynjanna og samræmi launa opinberra starfsmanna og starfsfólks á almennum markaði.
Árni Stefán Jónsson hefur verið formaður SFR frá árinu 2006 og var þar á undan framkvæmdastjóri þess frá 1990.
3