Fréttablaðið - 31.01.2014, Qupperneq 28

31. janúar 2014 FÖSTUDAGUR| SKOÐUN | 28
Hópur nemenda með annað
móðurmál en íslensku fer
stækkandi, en fær þó ekki
kennslu í sínu móðurmáli
nema að litlu leyti. Hing-
að til hefur móðurmáls-
kennsla verið valkvæð
nema ef undan er skilin
kennsla í sænsku, norsku
og pólsku. Nemendur
sem sækja tíma í framan-
greindum tungumálum
eru þá undanskildir námi í
dönsku. Það er viðurkennt
og þekkt að undirstaða
fyrir góðum árangri í námi
í öðru tungumáli er að hafa gott
vald á eigin móðurmáli. Margir
þeir nemendur sem ekki fá
kennslu í sínu móðurmáli
þurfa auk þess að læra
dönsku og ensku til við-
bótar við íslenskuna.
M a rg i r nemendu r
standa sig mjög vel í námi
í íslensku sem öðru tungu-
máli meðan aðrir ná ekki
almennilegum tökum á
málinu og jafnvel drag-
ast aftur úr þegar aukn-
ar kröfur eru gerðar um
færni í tungumálinu, þrátt
fyrir að leggja hart að sér
við námið. Margir þess-
ara nemenda hefðu náð mun betri
almennum námsárangri ef þeir
hefðu jafnframt fengið kennslu í
sínu móðurmáli. Hugsanlega má
rekja ástæður brottfalls úr fram-
haldsskóla hjá þessum hópi að ein-
hverju leyti til þessa, án þess að
það hafi sérstaklega verið rann-
sakað mér vitanlega.
Fengur fyrir samfélagið
Börn sem hafa íslensku sem móð-
urmál og búið hafa á Norðurlönd-
unum, þ.e. Svíþjóð og Noregi, fá
þegar heim kemur undanþágu
frá dönsku og leggja þá stund á
sænsku eða norsku. Þetta er vel
og þó er ekki um móðurmál þess-
ara barna að ræða. Það hlýtur að
teljast mismunun að þeir sem búið
hafa t.d. í þýsku-, frönsku-, eða
spænskumælandi landi hafi ekki
sömu kosti. Vilji þeir áfram rækta
færni sína í viðkomandi tungu-
máli þurfa þeir að gera það á eigin
vegum.
Nám í móðurmáli á ekki að
vera valkvætt, frekar en að nám
í íslensku er valkvætt. Sveitar-
félögin eiga að styrkja alla nem-
endur til náms í þeirra móðurmáli
og þau börn sem eru tvítyngd eiga
að geta lagt stund á bæði tungu-
málin/móðurmálin. Góð tungu-
málakunnátta er undirstaða þess
að geta spjarað sig í samfélagi,
átt í fjölþættum samskiptum,
gert sig skiljanlegan við mismun-
andi aðstæður og stundað krefj-
andi nám. Ég mun ef ég fæ til
þess traust beita mér fyrir því að
öll börn geti lagt stund á móður-
mál sitt hvort sem um er að ræða
þýsku, spænsku, víetnömsku, kín-
versku, tékknesku, arabísku eða
farsi eða eitthvað annað. Það má
til viðbótar geta þess að það er
fengur fyrir samfélagið að hér
búi einstaklingar sem hafa góða
færni í hinum ýmsu tungumálum,
það getur til framtíðar nýst okkur
í alþjóðasamskiptum.
Nám í móðurmáli á ekki að vera valkvætt
MENNTUN
Anna María
Jónsdóttir
íslenskukennari og
býður sig fram í 3.-
4. sæti í fl okksvali
Samfylkingarinnar
➜ Margir þeir nemendur
sem ekki fá kennslu í sínu
móðurmáli þurfa auk þess
að læra dönsku og ensku til
viðbótar við íslenskuna.
REYKJANESBÆAKUREYRISELFOSSISMÁRATORGIKRINGLUNNILÁGMÚLALAUGAVEGI
Komdu og gerðu góð kaup!
ÍS
LE
N
SK
A
S
IA
.IS
H
LS
6
75
81
0
1/
14
Higher Nature – hágæða bætiefnalína
Fullkomin nýting og virkni.
Guli miðinn
Bætiefnin sem allir
þekkja vegna gæða.
Solaray gæði – hrein og virk bætiefni
Komdu og fáðu upplýsingar.
Organic Burst – lífræn súperfæða
Komdu og fáðu upplýsingar.
Pulsin Prótein
Auðmeltanleg hágæða
prótein án eiturefna!
Arctic Root – Burnirót extra sterk
Vantar kraftinn? Ekki gefast upp!
Raw Chocolate
Ofurfæði, lífrænt hráfæðis innihald.
Fimmtudag-
inn 23. janú-
ar skoðaði ég
gamla kirkju-
garðinn við Suð-
urgötu ásamt
hópi áhugafólks.
Leiðsögn var í
höndum Sólveig-
ar Ólafsdóttur
sagnfræðings og
Heimis Janusar-
sonar, umsjónar-
manns garðsins. Stórskemmtileg
og fróðleg ganga sem Félag þjóð-
fræðinga skipulagði.
Það eina sem truflaði þessar 80
sálir sem mættu var stöðugur flug-
vélagnýr, annaðhvort yfir hausa-
mótum okkar eða frá flugvellinum
þegar vélarnar voru að undirbúa
flugtak. Niðurstaða mín er sú að
það er ekki gott að halda svona
samkomu í miðborg Reykjavíkur
nema með hljóðmögnun.
Í frásögn Sólveigar kom fram að
upphaflega var kirkjugarður Reyk-
víkinga í sjálfri Kvosinni við Aðal-
stræti. Eftir 800 ár var hann fullur
og nýi garðurinn við Suðurgötu var
tekinn í notkun 1838. Síðan fylltist
hann og eftir það varð til Fossvogs-
garður og síðar Grafarvogsgarður.
Út fyrir byggð
Í borgum Evrópu sáu menn fljótt
að kirkjugarðar voru ekki vel sett-
ir í miðbæjum og þeir því fluttir
út fyrir byggð eftir því sem kostur
var. Nýja garðinum við Suðurgötu
var því valinn staður fyrir utan
bæinn. (Til gamans má geta þess
að þegar staðsetningin var kynnt
fyrir Reykvíkingum komu fram
mótmælaraddir; Leiðin frá Dóm-
kirkjunni væri allt of löng.)
Byggðin þróaðist og Suðurgötu-
garðurinn er nú inni í miðri borg.
Flugvéladynurinn vakti hjá
mér ýmsar hugsanir. Stjórnar-
ráð Íslands við Lækjartorg var
eitt sinn fangelsi. Það var stað-
sett fyrir austan Læk, fyrir utan
bæinn sem þá var lítið meira en
byggðin kringum Aðalstræti.
Byggðin þróaðist og brátt var þörf
fyrir nýtt fangelsi og því var val-
inn staður fyrir utan bæinn; Við
Skólavörðustíg. Og bærinn elti það
uppi og ný fangelsi voru byggð við
Litla-Hraun og Síðumúla, langt
fyrir utan miðbæinn. Fangelsið
við Skólavörðustíg er að vísu enn
notað, það er búið að vera á und-
anþágu í marga áratugi og bíður
eftir Hólmsheiðarfangelsinu sem
nú er í byggingu – fyrir utan borg-
ina.
Og þá kemur flugvélagnýrinn
aftur til sögunnar. Kirkjugarðar
og fangelsi eiga ekki heima í mið-
borgum og er valinn staður sam-
kvæmt því. Flugvellir eiga ekki
heima í miðborgum en samt sitja
Reykvíkingar uppi með þennan
hávaðavald.
Þjófar, lík og flugvélar eiga ekki
heima í miðborg Reykjavíkur.
Að fl ytja lík,
fanga og
fl ugvelli
SKIPULAG
Hjálmtýr Heiðdal
kvikmyndagerðar-
maður