Fréttablaðið - 31.01.2014, Blaðsíða 74

31. janúar 2014 FÖSTUDAGUR| MENNING | 46
➜ Barna- og unglingabækur eru nýr flokkur Íslensku
bókmenntaverðlaunanna og Andri Snær því fyrsti höfundurinn
sem hlýtur verðlaun í þeim flokki, sem er vel við hæfi því hann
hlaut verðlaunin í flokki fagurbókmennta 1999 fyrir
barnabókina Sagan af bláa hnettinum.
➜ Barna- og
unglingabækur
Andri Snær Magnason
TÍMAKISTAN
Mál og menning
Jóna Valborg Árnadóttir
og Elsa Nielsen
BROSBÓKIN
Bókaútgáfan Salka
Sif Sigmarsdóttir
FREYJU SAGA– MÚRINN
Mál og menning
Sigrún Eldjárn
STROKUBÖRNIN
Á SKUGGASKERI
Mál og menning
Vilhelm Anton Jónsson
VÍSINDABÓK VILLA
JPV útgáfa
➜ Fagurbókmenntir
Eiríkur Guðmundsson
1983
Bjartur
Guðmundur Andri Thorsson
SÆMD
JPV útgáfa
Jón Kalman Stefánsson
FISKARNIR HAFA ENGA
FÆTUR
Bjartur
Sjón, Sigurjón B. Sigurðsson
MÁNASTEINN– DRENGUR-
INN SEM ALDREI VAR TIL
JPV útgáfa
Vigdís Grímsdóttir
DÍSUSAGA– KONAN MEÐ
GULU TÖSKUNA
JPV útgáfa
➜ Fræðirit og bækur
almenns efnis
Gísli Sigurðsson
LEIFTUR Á HORFINNI ÖLD
– HVAÐ ER MERKILEGT
VIÐ ÍSLENSKAR FORNBÓK-
MENNTIR?
Mál og menning
Guðbjörg Kristjánsdóttir
ÍSLENSKA TEIKNIBÓKIN
Crymogea
Guðmundur Páll Ólafsson
VATNIÐ Í NÁTTÚRU ÍSLANDS
Mál og menning
Jón Gauti Jónsson
FJALLABÓKIN
Mál og menning
Sölvi Björn Sigurðsson
STANGVEIÐAR Á ÍSLANDI
OG ÍSLENSK VATNABÓK
Sögur
ÞESSAR BÆKUR
VORU TILNEFNDAR
Íslensku bókmenntaverðlaunin 2013
voru afhent við hátíðlega athöfn á
Bessastöðum í gær.
Forseti Íslands, herra Ólafur
Ragnar Grímsson, tilkynnti þá um
val lokadómnefndar á verðlauna-
höfum Íslensku bókmenntaverð-
launanna í þremur flokkum; flokki
fagurbókmennta, flokki fræðirita og
rita almenns efnis, og nýjum flokki
barna- og unglingabóka. Verðlaunin
hlutu: Í flokki fagurbókmennta: Sjón
fyrir Mánastein – drenginn sem
aldrei var til, í flokki fræðirita og
rita almenns efnis: Guðbjörg Krist-
jánsdóttir fyrir Íslensku teiknibók-
ina og í nýjum flokki barna- og ung-
lingabóka: Andri Snær Magnason
fyrir Tímakistuna.
Formaður lokadómnefndar var
Stefanía Óskarsdóttir stjórnmála-
fræðingur, en með henni sátu í
lokadómnefnd formenn tilnefninga-
nefndanna þriggja; Guðni Kolbeins-
son, Þorgerður E. Sigurðardóttir og
Þóra Arnórsdóttir.
Verðlaunaféð er ein milljón króna
fyrir höfund hvers verðlaunaverks.
SJÓN,
ANDRI SNÆR
OG GUÐBJÖRG
VERÐLAUNUÐ
Mánasteinn – drengurinn sem aldrei var til,
Tímakistan og Íslenska teiknibókin þóttu bestu
bækur ársins 2013 og höfundar þeirra hlutu í gær
Íslensku bókmenntaverðlaunin hver í sínum fl okki.
VERÐLAUNAHAFARNIR Sjón, Andri Snær Magnason og Guðbjörg Kristjánsdóttir með forseta Íslands, Ólafi Ragnari Grímssyni,
á Bessastöðum í gær. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Ég er bara mjög glaður,“ segir
Andri Snær Magnason spurður um
líðanina. „Ég var búinn að leggja
mikið í þessa bók og var að vona að
það myndi skila sér.“
Andri Snær hefur tvisvar áður
fengið Íslensku bókmenntaverð-
launin, árið 1999 fyrir Söguna af
bláa hnettinum í flokki fagurbók-
mennta og árið 2006 fyrir Drauma-
landið í flokki fræðirita og rita
almenns efnis. Hann segist reynd-
ar ekki flokka Tímakistuna sem
barnabók neitt frekar en fullorð-
insbók. „Þannig að þetta er eigin-
lega fyrsta fullorðinsbókin sem
vinnur barnabókaflokkinn alveg
eins og Sagan af bláa hnettinum
var fyrsta barnabókin sem vann í
flokki fagurbókmennta.“
Með verðlaununum fyrir Tíma-
kistuna hefur Andri Snær nú unnið
í öllum flokkum verðlaunanna.
Ekki hefur verið gengið frá
samningum um útgáfu Tímakist-
unnar erlendis en Andri Snær
segir ýmsar viðræður í gangi varð-
andi það. „Það er verið að þýða
hana á dönsku og svo vonast ég
til þess að geta nýtt verðlaunaféð
til þess að fjármagna eitthvað af
ensku þýðingunni.“
Bækur Andra Snæs hafa komið
út á fjölda tungumála og enginn
endir í sjónmáli á þeirri göngu.
„LoveStar er að koma út á tyrk-
nesku og ég var að fá samning í
Egyptalandi, auk þess sem hún er
nýkomin út í Frakklandi og Japan.
Blái hnötturinn er líka að gera það
gott og er meðal annars tilnefnd
til UKLA-verðlaunanna, svo ég
er ekkert örvæntingarfullur þótt
ekki sé búið að negla samninga um
Tímakistuna..“
Hefur hlotið verð laun í öllum fl okkum
ÍSLENSKU BÓKMENNTAVERÐLAUNIN 2013
Friðrika
Benónýsdóttir
fridrikab@frettabladid.is
Barna- og unglingabækur Tímakistan Andri Snær Magnason
Fræðirit og rit almenns efnis Íslenska teiknibókin Guðbjörg Kristjánsdóttir
Þetta kom mér algjörlega á óvart,“
segir Guðbjörg Kristjánsdóttir,
sem hlaut Íslensku bókmennta-
verðlaunin í flokki fræðirita og
rita almenns efnis fyrir Íslensku
teiknibókina. „Ég var ekkert að
velta neinum verðlaunum fyrir
mér, sat bara við og skrifaði og
skrifaði og hugsaði ekki um annað.
Ég þurfti alveg að halda á spöðun-
um og vel það.“
Guðbjörg hefur unnið að bókinni
lengi og segir óhemjuvinnu liggja
að baki. „Undanfarin ár hafði ég
einbeitt mér að því að skrifa hana
á ensku, en byrjaði ekki fyrr en
síðastliðið sumar að taka gamla
íslenska textann og vinna úr
honum fyrir bókina sem kom út á
afmælisdegi Árna Magnússonar
þann 16. nóvember síðastliðinn.“
Hvaðan kom þessi hugmynd,
var þetta eitthvað sem þú hafð-
ir ástríðu fyrir eða varstu beðin
að taka þetta að þér? „Það vissu
allir að ég var að vinna að þessu,
enda hafði lengi staðið til að gefa
bókina út hjá Árnastofnun. Ýmis-
legt varð þó til þess að ekki varð
úr því, meðal annars setti hrunið
strik í reikninginn, en ég hélt samt
alltaf áfram að vinna að henni. Það
var svo fyrir rúmu ári sem Guð-
rún Nordal, forstöðumaður Árna-
stofnunar, kom með þá hugmynd
að gefa bókina út á afmælisdegi
Árna og upp úr því komst hreyfing
á málið.“
Þrátt fyrir að Guðbjörg hafi upp-
haflega skrifað bókina á ensku er
ekki kominn útgáfusamningur um
bókina erlendis. Hún segir það þó
standa til bóta. „Enski textinn má
heita fullskrifaður, en yfirlestur og
lokafrágangur er eftir. Viðræður
við útgefendur standa yfir og ég
vænti þess að Íslenska teiknibókin
komi út á ensku innan tíðar.“
Skrifaði bókina upphafl ega á ensku
ANDRI SNÆR MAGNASON „Ég var
búinn að leggja mikið í þessa bók og var
að vona að það myndi skila sér.“
GUÐBJÖRG KRISTJÁNSDÓTTIR
„Ég var ekkert að velta neinum
verðlaun um fyrir mér.“
Fagurbókmenntir Mánasteinn - drengurinn sem aldrei var til Sjón
Ég er glaður og stoltur að hafa
fengið Íslensku bókmenntaverð-
launin fyrir þessa bók,“ segir
Sjón. „Þetta var í fjórða sinn sem
ég var tilnefndur en í fyrsta sinn
sem ég fæ þessi stærstu bók-
menntaverðlaun þjóðarinnar. Ég
er líka sérstaklega ánægður með
að það skuli vera þessi bók sem
færir mér þau því hún er að mörgu
leyti persónulegasta bók mín
hingað til, auk þess að fjalla um
ýmis mál sem ég held að brenni á
okkur í samtímanum jafnmikið og
á þeim tíma sem söguefnið gerist.
Þannig að ég bara brosi í gegnum
tárin.“
Þú hefur ekki verið farinn að
halda að þú værir fastur í því að
vera tilnefndur, eins og Scorsese,
en fengir aldrei verðlaunin? „Ja,
maður veit aldrei nema maður sé
einmitt kominn á einhvern lista
yfir eilífðartilnefnda, en auðvi-
tað er alltaf gaman að vera til-
nefndur.“
Mánasteinn er á leið í útrás,
ekki satt? „Jú, bókin er að koma
út í Danmörku og Finnlandi núna
í mars og svo væntanlega heldur
hún bara áfram, enda búið að gera
útgáfusamninga um hana í Sví-
þjóð, Þýskalandi, Frakklandi og
Bandaríkjunum. Hver veit hvort
það sé svo eitthvað fleira á leiðinni
og fleiri taki við sér þegar þeir
frétta af þessum verðlaunum.“
Bókin hefur fengið einróma lof
og það eina sem sett hefur verið
út á er að hún sé of stutt, hvað seg-
irðu um þá krítík? „Það er til mjög
einfalt svar við því; ef fólki finnst
hún of stutt getur það bara lesið
hana aftur. Ég held það sé alveg
hægt að taka einn hring til á sögu-
svellinu.“
Hvað er svo fram undan hjá
þér? „Ég á auðvitað eftir að fara
í einhver ferðalög sem tengjast
útgáfu Mánasteins erlendis, en
akkúrat þessa dagana er ég að
ljúka við líbrettó að óperu sem ég
er að vinna í samvinnu við enskt
tónskáld og verður væntanlega
sýnd í Bretlandi á næsta ári. Þann-
ig að nú bruna ég bara á Eyrar-
bakka, loka mig inni og klára það.“
Mánasteinn pers ónu legasta bókin
SJÓN „Maður veit aldrei nema maður
sé einmitt kominn á einhvern lista yfir
eilífðartilnefnda.“