Fréttablaðið - 18.10.2014, Qupperneq 26

18. október 2014 LAUGARDAGUR| HELGIN | 26
Skáldsagan Englaryk, nýjasta saga
Guðrúnar Evu Mínervudóttur,
fjallar á yfirborðinu um fjölskyldu
sem lendir í ógöngum þegar dóttirin
á heimilinu hittir Jesú á ferðalagi á
Spáni og verður heltekin af honum.
Trú hennar sem slík er þó ekki það
sem fer fyrir brjóstið á foreldrunum
heldur það að hún skuli hafa þörf
fyrir að deila henni með öllum sem
á vegi hennar verða. Hvers vegna er
það vandamál?
„Fólki finnst bara óþægilegt
þegar aðrir tala of mikið um trú
sína. Trúarskoðanir eru tabú og
kannski mega þær alveg vera það.
Þegar fólk fer að gapa mjög mikið
um guð og kærleikann þá er oft ekk-
ert gott í uppsiglingu, það er svo
auðvelt að nota trúarbrögð í illum
tilgangi.“
Ert þú trúuð? „Já, ég get ekki
þrætt fyrir það, en ég hef enga þörf
fyrir að tala um það. Maður tengir
trúarbrögð ósjálfrátt við geðbilun
eða ofbeldi og yfirgang, þannig að
maður vill ekki endilega skipa sér í
lið þeirra sem básúna trú sína. Trú-
arbrögðin eru stundum með undan-
brögð þegar kemur að mannrétt-
indum, til dæmis réttindum kvenna
og samkynhneigðra og það er ólíð-
andi. Engan afslátt af mannréttind-
um, takk! Ég hef hins vegar alltaf
verið trúuð, það er svona kórsöng-
ur og þakklæti í hjartanu, kjölfesta
sem ég myndi ekki vilja vera án.“
Sögusvið bókarinnar er Stykkis-
hólmur þar sem Guðrún Eva bjó í
eitt ár í rithöfundaíbúð Vatnasafns-
ins. „Ég var fyrsti höfundurinn
sem fékk að dvelja þar í kjallaran-
um. Ástæðan fyrir að ég valdi þetta
sögusvið var bara að þessi bær er
svo fagur, svolítið eins og maður
hafi gengið inn í gamlan tíma. Svo
eru það auðvitað nunnurnar, hlut-
skiptið sem þær velja sér er svo
framandi og óeigingjarnt fram-
lag þeirra vegur þungt í svona litlu
samfélagi.“
Móðir Guðrúnar Evu bjó í
Stykkis hólmi sem barn og gekk í
leikskóla hjá nunnunum en Guðrún
sjálf segist eiginlega vera alls stað-
ar að af landinu. „Ég var alin upp
hér og þar um landið, mamma er
tónlistarkennari og það er mjög for-
gengileg staða, alltaf verið að auka
eða minnka kennsluna og segja fólki
upp, þannig að við fluttum mikið
milli staða.“
Eitthvað eitthvað Mínervudóttir
Hvers vegna kennirðu þig við
móður þína? „Ég kynntist ekki
föður mínum almennilega fyrr en
frekar seint, pabbi og mamma voru
ekki saman og það var ekki fyrr en
ég var sextán ára og vildi flytja til
Reykjavíkur sem ég bauð mér í
mjög langa heimsókn og flutti inn
á hann. Við erum mjög lík og eftir
að við kynntumst erum við mjög
náin og eigum gott samband. Undir
niðri hef ég greinilega verið eitt-
hvað ósátt við það hvað hann hafði
lítið samband við mig sem barn og
þegar ég var þrettán ára hætti ég
að skrifa Pálsdóttir undir skóla-
verkefnin og fór að skrifa Mínervu-
dóttir. Held reyndar líka að mér
hafi bara fundist það flott, það var
– og er – í mér dramatísk taug og
þetta var óneitanlega dramatískara
nafn. Þegar síðan kom að því að ég
gæfi út mína fyrstu bók, tuttugu og
tveggja ára, þurfti ég virkilega að
velta því fyrir mér hvort nafnið ég
ætti að nota. Korter í prentun sat
ég á barnum með vinkonu minni og
ræddi þetta fram og til baka þegar
Helgi Hjörvar alþingismaður vatt
sér að okkur og sagði: „Fyrirgefðu,
ég komst ekki hjá því að heyra um
hvað þið eruð að tala og vildi bara
segja þér að í morgun hitti ég útgef-
andann þinn og hann sagði mér að
hann væri að fara að gefa út fyrstu
bók ungrar skáldkonu. Ég man
ekkert af því sem hann sagði um
þig nema eitthvað eitthvað Mín-
ervudóttir.“ Mér fannst þetta vera
ábending frá örlögunum og slíkt
stenst ég aldrei þannig að þar með
var það ákveðið.“
Fyrsta skáldsagan innblásin af
góðvild gamallar konu
Fyrsta bók tuttugu og tveggja ára,
varstu alltaf ákveðin í því að skrifa?
„Nei, nei, ég var með alls konar hug-
myndir, en þegar ég var átján ára
á interrail-ferðalagi með vinkonu
minni fékk ég innblástur að fyrstu
skáldsögunni minni í Feneyjum. Þar
varð ég snortin af góðvild gamall-
ar konu sem aumkaði sig yfir okkur
eftir að við höfðum gengið milli
gististaða fram á kvöld, en hvergi
verið pláss. Það bara gerðist eitt-
hvað í höfðinu á mér og um leið og
ég kom heim keypti ég notaða far-
tölvu, settist niður og skrifaði skáld-
sögu. Hún hefur reyndar aldrei
komið út, en ég kláraði hana og það
kom mér til að hugsa að kannski
væri það þetta sem ég ætti að gera.“
Guðrún Eva segist hafa verið með
hugann fullan af sögum frá því
að hún man eftir sér, en hún hafi
ekki tekið þær alvarlega eða fund-
ist ástæða til að skrifa þær niður.
„Ég reyndi stundum að skrifa niður
það sem mig dreymdi og gera úr
því sögu en það strandaði á færni
minni til að láta atburði lifna við á
blaðsíðunni. Það fór ekki framhjá
mér, barninu, að þetta var ekki jafn
óaðfinnanlegt hjá mér og hjá vönum
höfundum. Það gat ég ekki sætt mig
við. Einhverra hluta vegna datt mér
sá möguleiki að verða rithöfundur
ekkert í hug. Þegar ég var ungling-
ur kom út bókin „Ég heiti Ísbjörg,
ég er ljón“ eftir Vigdísi Grímsdótt-
ur. Ég er ekki frá því að með þeirri
bók hafi eitthvað fjarlægt og lang-
sótt eins og rithöfundarstarfið orðið
nálægara og mannlegra. Bókin var
auðvitað djörf og umdeild og Vigdís
svo sterkur karakter og gaf mikið
af sér.“
Eldingu lostin
Eftir að ákvörðunin um að gerast
rithöfundur var tekin og bækurn-
ar fóru að koma hver af annarri bjó
Guðrún Eva árum saman í miðbæ
Reykjavíkur með tilheyrandi kaffi-
húsa- og barsetum. Hún segist hafa
trúað því að hún gæti aldrei aftur
hugsað sér að búa úti á landi en fékk
svo að búa í rithöfundaíbúðinni í
Vatnasafninu í eitt ár og þangað
heimsótti ástin hana. Kvikmynda-
leikstjórinn Marteinn Þórsson kom
inn í líf hennar, henni alveg að óvör-
um. „Ég var búin að vera einhleyp
dálítið lengi og sá ekki fyrir mér
hvernig það ætti að gerast að ég yrði
ástfangin. Fannst ég hafa hitt alla
einhleypa menn í Reykjavík og þeir
voru allir meira og minna skemmti-
legir og myndarlegir, en það bara
kviknaði ekki á neinu hjá mér. Svo
kom Marteinn heim frá útlöndum,
þar sem hann hafði búið í fjórtán ár,
og árið 2006 hittumst við á Ölstof-
unni þar sem hann sagði mér frá
þeim draumi sínum að gera kvik-
mynd eftir Yosoy. Ég óskaði honum
bara góðs gengis með það og horfði
hálfpartinn í gegnum hann. Ári
síðar hringdi hann í mig og sagð-
ist enn vera að hugsa um Yosoy, en
gengi ekki vel að selja framleiðend-
um hugmyndina. Ég bauð honum í
Miðaldra er heimilislegt orð
Guðrún Eva Mínervudóttir flúði sveitina í fússi sem unglingur og ætlaði aldrei til baka. Tuttugu árum síðar er hún orðin
sultandi húsfreyja í Hveragerði, gift kona og móðir. Nýja skáldsagan hennar, Englaryk, kom út í vikunni og er ögrandi saga
af samskiptum fjölskyldumeðlima. Sjálf segist Guðrún Eva taka því fagnandi að vera óðum að nálgast miðjan aldur.
GUÐRÚN EVA „Trúarskoðanir eru tabú og kannski mega þær alveg vera það.“ FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
FJÖLSKYLDAN „Svo kom Marteinn heim frá útlöndum ...“
Friðrika
Benónýsdóttir
fridrikab@frettabladid.is