Fréttablaðið - 12.03.2015, Blaðsíða 12

12. mars 2015 FIMMTUDAGUR| FRÉTTIR | 12
HEILBRIGÐISMÁL Prófessor í hjarta-
lækningum vill vara fólk við að
taka inn skjaldkirtilshormón til
að léttast. Tvö alvarleg tilfelli
hafa orðið nýverið vegna þess að
fólk hefur tekið inn skjaldkirtils-
hormón sem það keypti á svört-
um markaði. Inntaka lyfjanna olli
gáttaflökti og hjartastoppi.
Karl Andersen, prófessor í
hjartalækningum á Landspítala
– háskólasjúkrahúsi segir um að
ræða skjaldkirtilshormónið T3.
„Ég hef áhyggjur af því magni sem
fólk er að taka inn af óhefðbundn-
um lyfjum. Fullfrískt fólk er að
taka inn skjaldkirtilshormón sem
eru flutt inn til landsins og seld á
svörtum markaði. Fólk er að taka
þetta inn til að létta sig en veldur
sér miklu heilsutjóni,“ segir Karl
sem segist hafa rætt við sjúkling
í vikunni sem var með hormónin
í höndunum. Sá hafði fengið þau
í gegnum vinnufélaga sem flutti
lyfin inn frá Kína. „Þetta er stór-
hættulegt og fólk er að veikjast af
þessu. Inntaka lyfjanna hjá frísku
fólki getur valdið gáttaflökti
og alvarlegustu tilfellin valda
hjartastoppi. Skjaldkirtilslyfið T3
er notað í tilfellum þar sem fólk
glímir við vanvirkan skjald kirtil.
Í þeim tilfellum er lyfjanotkun
undir ströngu eftirliti læknis, þar
sem fylgst er vel með sjúklingn-
um. Þetta er lyf sem á alls ekki að
nota nema í samráði við lækni,“
segir Karl og segir fólk gálaust að
taka við lyfjum með þessum hætti.
Hann vill sérstakt átak vegna
þessa og ítrekar tvö ný tilfelli þar
sem fólk lenti í hættu vegna inn-
töku lyfjanna. „Það þarf að stöðva
þetta, ég þekki að minnsta kosti
tvö nýleg alvarleg dæmi um gátta-
flökt og hjartastopp vegna inn-
töku þessara lyfja án samráðs við
lækni.“
Hormónið T3, sem Karl varar
við, er náttúrulegt en unnið úr
dýraafurðum. Skjaldkirtillinn
seytir skjaldkirtilshormónum út í
blóðið. Þau eru tvö (T4 og T3) en
helsta hormónið er týroxín (thy-
roxine: T4). Hlutverk þeirra er að
stjórna efnaskiptum líkamans í
víðum skilningi. Raskanir á starf-
semi skjaldkirtils eru með algeng-
ustu viðfangsefnum lækna. Lyfið
er stundum gefið við vanstarfsemi
skjaldkirtils. Þegar fullfrískt fólk
tekur lyf sem ætlað er að örva
starfsemi kirtilsins getur fólk
fengið alvarleg einkenni ofvirks
skjaldkirtils. Hyperthyroidism
eða thyrotoxicosis er það ástand
þegar skjaldkirtillinn seytir óhóf-
lega miklu magni af hormónum út
í blóðið. Þetta líkist því ástandi að
vera í yfirgír og gefur því fólki oft
mikla orku og þrek í upphafi en
þetta getur auðvitað endað í yfir-
keyrslu og alvarlegum einkennum
frá hjarta.
Lyfjastofnun hefur til umfjöll-
unar erindi vegna málsins og
Embætti landlæknis varaði nýver-
ið við ofnotkun og rangri notk-
un skjaldkirtilshormóna. Í grein
Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
Dreglar og mottur
á frábæru verði!
Margar
stærðir
og gerðir
Ódýrar mottur
40x60 cm frá kr.
350
PVC mottur 50x80 cm1.590
66x120 cm kr 2.890
100x150 cm kr 5.590
Kletthálsi 7, Reykjavík
Fuglavík 18, Reykjanesbæ
Breidd: 67 cm
Verð pr. lengdarmeter
1.595
Breidd: 1 metri
Verð pr. lengdarmeter
1.845
6mm gúmmídúkur grófrifflaður
3.490pr.lm.
einnig til 3mm á kr.
1.990
Gúmmímottur margar
gerðir og stærðir,
verðdæmi 66x99cm
2.490
Skjaldkirtilshormón seld á
svörtum markaði á Íslandi
Tvö alvarleg tilfelli hafa komið upp á Landspítalanum vegna inntöku fólks á skjaldkirtilshormónum. Karl
Andersen, prófessor í hjartalækningum, varar við notkun lyfja án læknasamráðs sem geti valdið heilsutjóni.
HJARTASTOPP OG
GÁTTAFLÖKT Tvö
nýleg tilfelli á Land-
spítalanum urðu vegna
inntöku skjaldkirtils-
hormóna sem fengin
voru á svörtum mark-
aði. Karl Andersen,
prófessor í hjarta-
lækningum, varar við
gáleysi í inntöku lyfja
án samráðs við lækni.
FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
Fyrstu níu mánuði ársins 2014 fengu 15.324 einstaklingar ávísað skjald-
kirtils hormónum, eða tæplega 5 prósent þjóðarinnar. Frá árinu 2008 til 2013
jókst heildarnotkun levótýroxíns (T4) á Íslandi um 36 prósent og á sama
tíma fjölgaði notendum um 43 prósent. Heimild: Læknablaðið, 2014, tbl. 12
Notkun skjaldkirtilshormóna á Íslandi
SKIPULAGSMÁL Kæru eigenda ein-
býlishúss í Austurkór á hendur
Kópavogsbæ vegna breytinga á
skipulagi hverfisins var hafnað af
úrskurðarnefnd umhverfis- og auð-
lindamála.
Húseigandinn sagði bæinn hafa
reynt að færa eigið tjón yfir á hús-
eigendur með því að fjölga parhús-
um og íbúðum í blokkum í hverf-
inu eftir að einbýlishúsalóðum hafi
verið skilað inn. Umferð um götu
hans myndi aukast verulega.
Vísar kærandinn til þess að upp-
runalega hafi svæðið að stórum
hluta átt að fá yfirbragð sérbýlis-
húsabyggðar.
„Einkum hafi verið úthlutað
glæsilegum einbýlishúsalóðum
sem skapað hafi ákveðið byggðar-
mynstur og hafi það vegið þungt
í ákvörðun kæranda um að kaupa
byggingarrétt,“ segir í umfjöllun
úrskurðarnefndarinnar um rök
kærandans. „Í stað stílhreins ein-
býlishúsahverfis verði til mjög
óstílhreinn bræðingur húsa sem
líti klasturslega út.“
Kópavogsbær sagði hins vegar
að ekki væri á nokkurn hátt hróflað
Kæru húseigenda á Rjúpnahæð hafnað af úrskurðarnefnd umhverfismála:
Vildi einbýlishúsabyggð óbreytta
AUSTURKÓR Húseigandi sagði það hafa vegið þungt er hann keypti byggingarrétt
að úthlutað hafi verið glæsilegum einbýlishúsalóðum. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
við eign kærandans. „Stærð lóðar
hans og byggingarskilmálar séu
hinir sömu og áður, útsýni sé ekki
skert með skipulagsbreytingunni
og skuggavarp á lóð hans sé ekki
meira en áður hafi verið gert ráð
fyrir,“ segir nefndin meðal annars
um sjónarmið bæjarins.
Kærunefndin sagði sveitar-
stjórnir hafa vald til að þróa byggð
í samræmi við lög. Fyrra deiliskipu-
lag hafi gert ráð fyrir 139 íbúðum
en hið nýja 161 íbúð. Þá væri áætl-
uð aukning umferðar um 16 prósent
ekki talin veruleg. Kröfu kærand-
ans um ógildingu nýja skipulagsins
væri því hafnað.
- gar
Magnúsar Guðmundssonar lækn-
is í Læknablaðinu í desember á
síðasta ári er orðum vikið að því
að hormónanotkunin virðist vera
einhvers konar tískufyrirbæri og
bent er á mikla aukningu á lyfjum
til meðhöndlunar við skjaldkirtils-
sjúkdómum. Magnús ræðir þá helst
um notkun T4-lyfja sem algengast
er að læknir ávísi til meðhöndlun-
ar á skjaldvakabresti. „Slík notkun
byggir ekki á gagnreyndri þekk-
ingu, heldur falskenningum um
orsakir almennra einkenna sem
yfirleitt eiga sér aðrar skýringar
en skjaldkirtilssjúkdóma,“ segir
Magnús og bendir enn fremur á að
tæplega 5 prósent þjóðarinnar hafi
fengið ávísað slíkum hormónum.
kristjanabjorg@frettabladid.is
VELFERÐARMÁL Öldungaráð
Reykjavíkurborgar kom saman
í fyrsta skipti í gær. Ráðið mun
verða nefndum og ráðum borg-
arinnar til ráðgjafar um málefni
og hagsmuni borgarbúa sem eru
67 ára og eldri. Það mun stuðla
að upplýsingagjöf og samstarfi
borgarinnar við hagsmunasam-
tök, móta stefnu og tillögur.
Fimm fulltrúar eru í ráðinu
og jafn margir til vara. Guðrún
Ágústsdóttir er formaður.
- vh
Ráðgjöf um málefni aldraðra:
Öldungaráðið
kom saman
RÚSSLAND Zaur Dadajev, fyrrver-
andi lögreglumaður sem játaði á sig
morðið á stjórnarandstæðingnum
Boris Nemtsov, gerði það að öllum
líkindum eftir að hafa sætt pynt-
ingum.
Þetta fullyrðir Andrei Bab-
úshkin, sem á sæti í mannréttinda-
ráði Rússlands. Hann segir Dadaj-
ev hafa sagt sér að hann hafi verið
tvo daga í handjárnum með poka
yfir höfði sér, auk þess sem hann
hafi fengið raflost.
Babúshkin heimsótti Dadajev
í fangelsið á þriðjudaginn. Hann
segir fjölda sára á líkama Dadaj-
evs benda til þess að játningin hafi
verið fengin fram með pyntingum.
Dadajev er frá Tsjetsjeníu,
rétt eins og frændi hans, Shagid
Gúbasjev, sem einnig situr í fang-
elsi grunaður um morðið á Nemt-
sov. Þrír aðrir menn hafa einnig
verið í fangelsi í tengslum við rann-
sókn á morðinu.
Boris Nemtsov hafði um árabil
verið einn helsti gagnrýnandi Vla-
dimírs Pútíns forseta. Hann var
myrtur á göngu í Moskvu, rétt hjá
Kreml, í síðasta mánuði. - gb
Rússnesk lögregla sögð hafa pyntað mann grunaðan um morðið á Nemtsov:
Játningin sögð þvinguð fram
ANDREI BABÚSHKIN Fulltrúi í rúss-
neska mannréttindaráðinu heimsótti
Dadajev í fangelsið. NORDICPHOTOS/AFP
MENNTAMÁL Komin er út Handbók
um geðrækt í framhaldsskólum frá
Embætti landlæknis. Bókinni verð-
ur dreift í alla framhaldsskóla auk
þess að vera aðgengileg rafrænt.
„Handbókin er gefin út í
tengslum við geðræktarhluta
Heilsueflandi framhaldsskóla en
auk þess hefur embættið gefið út
gátlista fyrir geðrækt þar sem er
að finna ýtarlegri leiðbeiningar
um hvernig styðja má við vellíðan
nemenda og starfsfólks,“ segir í til-
kynningu. - óká
Margir komu að skrifunum:
Framhaldsskól-
arnir fá bókina
LANDBÚNAÐUR Nýverið var
garnaveiki staðfest á bæ í
Skútustaðahreppi sem er í
Skjálfandahólfi að því er fram
kemur í tilkynningu frá Mat-
vælastofnun. Þar segir að bónd-
inn á bænum greindi einkenni
í tveimur kindum, kallaði til
dýralækni og í kjölfarið var sent
sýni á Keldur og var veikin stað-
fest í liðinni viku. Síðast greind-
ist garnaveiki í Skútustaða-
hreppi árið 2013.
Engin lækning er þekkt við
garnaveiki. Þó er hægt að bólu-
setja gegn sjúkdómnum en
skylt er að bólusetja fé á þeim
svæðum landsins þar sem hún
er landlæg. Einnig er óheimilt
að flytja sauðfé, geitur eða naut-
gripi til lífs frá garnaveikibæj-
um í tíu ár frá síðustu greiningu
sjúkdómsins á viðkomandi bæ.
- bo
Einkenni í tveimur kindum:
Garnaveiki
staðfest
ENGIN LÆKNING Ekki er til lækning
við garnaveiki en hægt er að bólusetja
fyrir sjúkdómnum. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
BANDARÍKIN
Aftökusveitir endurvaktar
Þingmenn á ríkisþinginu í Utah hafa
samþykkt að endurvekja aftökusveitir,
þannig að þær sjái um að taka fanga af
lífi ef banvæn lyfjablanda er ófáanleg.
1
1
-0
3
-2
0
1
5

2
2
:0
5
F
B
0
6
4
s
_
P
0
6
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
4
1
C
-4
0
1
0
1
4
1
C
-3
E
D
4
1
4
1
C
-3
D
9
8
1
4
1
C
-3
C
5
C
2
8
0
X
4
0
0
5
A

F
B
0
6
4
s
C
M
Y
K