Skessuhorn - 29.05.2013, Blaðsíða 44

44 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2013
Sjómannadagurinn
Líf Ó lafar Rögnu Pét urs dótt ur frá
Grund ar firði hef ur ætíð snú ist um
sjó inn. Fað ir henn ar, Pét ur Kon­
ráðs son, sótti sjó inn sam hliða bú­
verk um og þá var hún ekki nema
sext án ára göm ul þeg ar hún fór á
sína fyrstu síld ar ver tíð á Siglu firði.
Eig in mað ur henn ar, Garð ar heit inn
Gunn ars son, var skip stjóri og sjó­
mað ur nán ast alla sína starfs tíð en
eft ir að sjó mennsk unni lauk starf­
aði hann við ýmis störf tengd sjáv­
ar út vegi í Grund ar firði. Ólöf ól
fimm börn, sinnti starfi hús móð ur­
inn ar af mik illi prýði og vann sjálf
lengst af við fisk verk un. En haf ið
gef ur og haf ið tek ur og Ólöf hef ur
kynnst því á eig in skinni hversu litlu
má oft muna. Tvisvar sinn um hef­
ur hún mátt bíða kvíð in milli von­
ar og ótta af frétt um vegna sjó slysa
en Garð ar, eig in mað ur henn ar, og
tveir syn ir þeirra hafa lent í sjáv ar­
háska þar sem alls sex menn létu líf­
ið. Ólöf Ragna var heiðruð á sjó­
manna deg in um fyr ir um tíu árum
fyr ir að standa vörð um fjöl skyldu
sjó manns ins, fyr ir ó eig in girni sína
og fórn ir sem sjó manns kon ur þurfa
gjarn an að færa.
Fór sjó leið ina á ball
í Ó lafs vík
Ólöf er fædd að Látra vík í Eyr ar­
sveit en flutti níu ára göm ul á samt
fjöl skyldu sinni þang að sem nú
heit ir Grund ar fjörð ur. „Mitt fyrsta
starf var við af greiðslu í versl un inni
Grund þeg ar ég var ein ung is 14 ára
göm ul. Ég byrj aði einnig ung að
vinna í fiski en þá var með al ann­
ars sölt uð síld hérna á plan inu fyr ir
neð an frysti hús ið. Þrjú sum ur í röð,
þeg ar ég var 16, 17 og 18 ára, fór
ég síð an til Siglu fjarð ar til þess að
taka þátt í síldar æv in týr inu svo kall­
aða. Það var æð is lega gam an en við
fór um nokkr ar vin kon urn ar sam an
héð an úr Grund ar firði," rifj ar Ólöf
upp. Þar kynnt ist hún einnig til von­
andi eig in manni sín um. „Þá hafði
ég boð ist til þess að fara með jakka­
föt norð ur fyr ir strák héð an af Eiði,
Garð ar Gunn ars son. Þeg ar ég af­
Höfn in í Rifi er afla hæsta höfn
Snæ fells ness og mik ill fjöldi báta
sem þar land ar, sér stak lega á
sumr in. Þó er sama sag an þar eins
og víða á Snæ fells nesi að afla brögð
hafa ver ið dræm „Hér hafa ver ið
marg ir bát ar og höfn in ver ið full af
trill um. Veið in er þó búin að vera
mjög dauf. Þetta hef ur ver ið allt
ann að en áður og þeir hafa aldrei
ver ið jafn lengi að klára kvót­
ann í maí," seg ir Sig urð ur Reyn­
ir Gunn ars son hafn ar vörð ur í Rifi
í sam tali við Skessu horn. Land an ir
á dag hafa ver ið allt að 45­50 þeg­
ar mest var. „Það sem okk ur vant­
ar er meira pláss og fleiri leg u rými
fyr ir smá báta. Megn ið af þess um
bát um er í eigu að komu manna og
er þeim þeg ar far ið að fækka. Það
hef ur gerst yf ir leitt í júní að menn
færa sig vest ur á firði," seg ir Sig­
urð ur.
Marg ir stærri bát ar eru gerð­
ir út frá Rifi og hef ur þeim geng­
ið á gæt lega á ver tíð inni. Þó svo
að Rif sé afla hæsta höfn in á nes­
inu hef ur mikl um afla ver ið land að
ann ars stað ar á síð asta ári. „ Þetta
er búið að vera á gætt. Flest ir eru
að verða bún ir með kvót ann ef
þeir eru ekki þeg ar bún ir. Við
erum þó bún ir að missa 2­3000
tonn á síð asta hausti því marg ir
bát ar lönd uðu fyr ir aust an," seg­
ir Sig urð ur. Fyr ir aust an land hef­
ur ýsa ver ið minni hluti afl ans en
fyr ir vest an og því hef ur út gerð um
reynst nauð syn legt að veiða aust an
við land ið. Afl an um hef ur þá ver­
ið keyrt til vinnslu eða hann sett ur
beint á mark að. sko
Veið in döp ur það sem af er sumri
Sig urð ur Reyn ir Gunn ars son hafn ar vörð ur í Rifi. Ljósm. ákj.
Ólöf Ragna Pét urs dótt ir sjó manns kona
Tvisvar kvíð in beð ið frétta af sjón um
henti hon um jakka föt in bauð hann
mér á ball og við vor um sam an alla
tíð eft ir það."
En fór Ólöf aldrei sjálf á sjó inn?
„Jú, þeg ar síld ar sölt un inni lauk eitt
sum ar ið á Siglu firði bauðst mér að
vera kokk ur á einu skip anna. Ég
varð hins veg ar svo veik að ég gat
ekk ert eld að," seg ir hún og hlær.
„Þá hafði ég oft far ið á sjó en aldrei
áður orð ið sjó veik. Á þess um tíma
var sjó leið in far in ef land leið in var
ekki greið. Ég man sér stak lega eft­
ir einu skipti þeg ar átti að halda
ball í Ó lafs vík en Bú lands höfð inn
var ófær. Þá hóp uð umst við nokk ur
sam an í bát og lögð um af stað þrátt
fyr ir leið inda veð ur. Við stelp urn ar
vor um all ar í pils um en þá tíðk að­
ist ekki að stelp ur gengju í bux um.
Veðr ið var enn verra á leið inni heim
og við vor um ekki kom in fyrr en um
klukk an sex um morg un inn." Þeg­
ar blaða mað ur spyr hvort all ir hafi
ver ið í á standi til þess að sigla bát
eft ir ball ið svar ar Ólöf: „Á þess um
tíma smakk aði eng inn vín, allra síst
kven fólk."
Tvö sjó slys sett mark
sitt á líf ið
Í mynd sjó manns kon unn ar er kona
sem bíð ur þol in móð heima eft ir
eig in manni sín um. Í því felst eins
og gef ur að skilja mik il ein vera og
upp eldi barna er oft nær ein göngu á
þeirra herð um. En Ólöf seg ir þessa
til hög un að eins hafa gert kon­
ur sjálf stæð ari. Eins og áður sagði
áttu Ólöf og Garð ar alls fimm börn,
Haf stein, Jó dísi, Jó hann, Ey þór og
Gauk. All ir fóru strák arn ir mjög
ung ir á sjó inn og þrír þeirra gerðu
sjó mennsk una að sínu ævi starfi.
Að morgni 23. febr ú ar árið 1992
vakn aði Ólöf upp við sím hring ingu
þar sem henni er sagt að tog ar inn
Kross nes SH væri sokk inn. Um
borð var með al ann arra Garð ar,
eig in mað ur henn ar, og Haf steinn,
son ur þeirra sem var jafn framt skip­
stjóri á bátn um. Í þessu fyrsta sím­
tali fékk Ólöf eng ar fregn ir af af­
drif um ást vina sinna. „ Þetta var al­
veg voða legt," rifj ar Ólöf upp en
hún seg ist hafa hringt taf ar laust í
Jó hann son sinn sem kom til henn­
ar stuttu síð ar. „Hann var síð an ný­
kom inn þeg ar ég fæ ann að sím tal
og mér var sagt að þeir hefðu báð ir
bjarg ast. Gæi lenti hins veg ar í sjón­
um, fót brotn aði illa og var lengi að
jafna sig." Þrír menn lét ust þeg ar
Kross nes ið sökk fyr ir 21 ári síð an,
Gísli Árna son há seti, 61 árs, Hans
Guðni Frið jóns son vél stjóri, 34 ára,
og Sig mund ur Magn ús El í as son
mat sveinn, 32 ára.
Það var síð an seinni part dags 7.
des em ber 2001 sem Ólöf fær næsta
ör laga ríka sím tal. Þá var drag nóta­
bát ur inn Svan borg SH kom inn í
háska við Svörtu loft á Önd verð­
ar nesi og út lit ið ekki gott. Næst
yngsti son ur Ó lafar, Ey þór, var einn
fjög urra skips verja á Svan borg inni.
„Það var al veg hræði legt kvöld og
bið in eft ir frek ari frétt um löng,"
rifj ar Ólöf upp en fjöl skyld an kom
öll sam an heima hjá henni þetta
kvöld og beið frétta. „Svo er ég
þannig gerð að þeg ar ég er hrædd þá
get ég ekki set ið kyrr, verð að gera
eitt hvað. Ég fór því að baka lag kök­
ur," seg ir Ólöf. Svo fór að Ey þór
lifði einn af er Svan borg in fórst en
þeir sem lét ust voru Sæ björn Vign­
ir Ás geirs son skip stjóri, 40 ára, Vig­
fús El van Frið riks son stýri mað ur,
48 ára og Héð inn Magn ús son há­
seti, 31 árs.
Fékk hjarta á fall
Heilladís ir virð ast fylgja fjöl skyldu
Ó lafar þótt hún hafi einnig geng­
ið í gegn um mikl ar raun ir. Garð­
ar lést fyr ir ald ur fram af völd um
krabba meins árið 2000, átta árum
eft ir að Kross nes ið sökk. Ári síð­
ar fékk Ólöf sjálf hjarta á fall og var
það krafta verki lík ast að hún lifði þá
þrauta göngu. Í dag er hún eld hress
að eig in sögn, prjón ar og saum­
ar af miklu kappi, reyn ir að fara í
göngutúr á hverj um degi, spil ar
boccia og er virk í starfi eldri borg­
ara fé lags ins í Grund ar firði. Hún
er og verð ur á vallt sjó manns kona,
sterk, ó sér hlíf in og sjálf stæð.
ákj
Ólöf Ragna Pét urs dótt ir.