Skessuhorn - 29.05.2013, Blaðsíða 54

54 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2013
Í Skarðs stöð í landi Skarðs á
Skarðs strönd í Dala sýslu er hafn­
ar að staða góð frá nátt úr unn ar
hendi. Til eru frá sagn ir af út gerð
og skipa ferð um þar í fyrstu ann ál­
um. Nú ver andi bryggja var byggð
1956; haf skipa bryggja, og á ár un­
um milli 1960 og 1970 var al gengt
að á ann að þús und tonna flutn­
inga skip lægju þar við bryggju.
Sveit ar stjórn Dala byggð ar gerði
mikl ar end ur bæt ur á að stöð unni í
Skarðs stöð á síð asta ára tug lið inn­
ar ald ar, enda hófst grá sleppu út­
gerð það an rétt fyr ir 1980. Byggð­
ur var sjó varn ar garð ur 1992, smá­
báta höfn 1994, flot bryggja 1995
og svo var lagt raf magn, sett ur
upp lönd un ar krani og lönd un ar­
að staða bætt 1998. Mik il at hafna­
semi á sviði versl un ar­ og inn flutn­
ings var í Skarðs stöð. Mun hún, að
talið er, hafa stað ið hæst á síð ustu
ára tug um nítj ándu ald ar og fram á
þá tutt ug ustu. Skarðs stöð er eins
og áður er nefnt og nafn ið gef ur til
kynna í landi höf uð bóls ins Skarðs,
en af kom end ur Skarðs verja hafa
búið í Skarði að vit að er með vissu
frá því um 1100 og jafn vel frá land­
námi. Þeg ar lög giltri vigt un á afla
var kom ið á fót í Skarðs stöð fyr­
ir nokkrum árum þótti við hæfi að
fá einn af Skarðs verj un um á svæð­
inu, Ólaf Egg erts son, í starf vigt ar­
manns. Ó laf ur býr í Man heim um
sem er ný býli út úr landi Skarðs,
en hann á einnig þriðj ung hlut í
landi Skarðs. Ó laf ur þekk ir vel
sögu Skarðs stöðv ar og það var því
við hæfi að blaða mað ur Skessu­
horns heim sótti hann á dög un um
og kynnti sér að stæð ur í Skarðs­
stöð.
Líf ið í Skarð stöð
ó met an legt
Ó laf ur seg ist hafa mjög gam an af
starfi vigt un ar manns í Skarðs stöð.
Það sé ó met an legt að hafa þetta líf
í kring sem fylg ir grá sleppu út gerð­
inni og körlun um sem henni tengj­
ast þó þeir séu ekki marg ir, en jafn­
an eru gerð ir út sex bát ar á grá­
sleppu veið ar frá Skarðs stöð. „Það
munu hafa ver ið þeir feðg ar og vin­
ir mín ir Gísli Bald urs son og Bald­
ur Gísla son í Búð ar dal og Þórð ur
á Geir mund ar stöð um sem bentu á
mig, fannst kjör ið að fá mig í þetta
starf. Ég vissi því ekki hvaðan á mig
stóð veðr ið þeg ar Gunn ólf ur Lár­
us son þá ver andi sveit ar stjóri Dala­
byggð ar hafði sam band við mig og
bað mig að taka þetta starf að mér.
Ég taldi það al veg af og frá, það
kæmi ekki til greina að ég færi að
stúss ast í þessu. Það var greini legt
að Gunn ólf ur tók ekk ert mark á
þessu svari mínu og nokkru seinna
hafði hann aft ur sam band og sagði
að ég ætti að mæta á þriggja eða
fjög urra daga nám skeið fyr ir vigt­
ar menn. Ég er þæg ur í aðra rönd­
ina, fór á þetta nám skeið og sé ekki
eft ir því. Það er til hlökk un ar efni
þeg ar grá sleppu ver tíð in byrj ar og
krana mað ur inn þarf að mæta til að
vigta," seg ir Ó laf ur og hlær.
At hafna mað ur kem ur
í Skarðs stöð
Ó laf ur Egg erts son í Man heim­
um seg ir að Skarðs stöð hafi gegnt
marg hátt uðu hlut verki um tíð ina,
al veg frá því for feð ur hans hófu
út ræði og það an var líka gert út á
nytj ar í eyj un um. Með al ann ars var
Skarðs búð í Bjarn areyj um og aðr­
ar eyj ar nytj að ar eins og til dæm is
Rauðs eyj ar og Rúf eyj ar sem voru í
byggð fram yfir 1940. Ó laf ur seg ir
að best sé vit að um blóm lega versl­
un ar­ og at hafna starf semi í Skarðs­
stöð frá því á átt unda ára tug nítj­
ándu ald ar og fram á sjö unda ára tug
lið inn ar ald ar, en síð ast var Kaup­
fé lag Stykk is hólms með starf semi í
Skarðs stöð til 1964 þeg ar halla fór
und an fæti hjá fé lag inu. Ó laf ur seg­
ir að at hafna semi hafi haf ist fyr ir
al vöru í Skarðs stöð milli 1870 og
1880 þeg ar at hafna mað ur inn Björn
Sig urðs son reisti þar versl un ar hús
og hóf versl un. Björn hafi auk þess
að vera banka stjóri Lands bank ans
um tíma ver ið um svifa mik ill at­
hafna mað ur og með versl un víða,
m.a í Búð ar dal og Flat ey, auk þess
að tengj ast versl un í Dan mörku.
Björn hafi þó ekki ver ið bú inn að
starf rækja versl un ina í Skarðs­
stöð í mörg ár, þeg ar hann seldi
sína versl un ar starf semi á Ís landi
til fyr ir tæk is ins Is lands Hand els
og Fiskeri Co, eða IHF, sem hugð­
ist auk versl un ar koma upp stór­
út gerð á Ís landi. Björn hafði for­
göngu um stofn un fé lags ins á samt
dönsk um fjár fest um. Var Björn því
einn af hlut höf um í fyr ir tæk inu og
fram kvæmda stjóri þess, en það var
með bæki stöðv ar auk fyrr nefndra
staða í Döl um og við Breiða fjörð,
í Ó lafs vík, á Hell issandi og á Búð­
um. Björn Sig urðs son (1856­1930)
er tal inn hafa ver ið um svifa mik ill
kaup mað ur í Flat ey og á Geirs eyri
við Pat reks fjörð. Heim ild ir, svo
sem Wikipedia segja Is lands Hand­
els og fiskeri hafi rek ið tólf kútt era
og Thor, einn af fyrstu tog ur um Ís­
lands.
Kaup skip komu frá
Dan mörku
Ó laf ur seg ir að sjó þurrð hafi orð­
ið hjá IHF og það hætt starf semi í
Skarðs stöð í lok nítj ándu ald ar inn­
ar. „Í þess stað kom um svifa mik ill
Skarðs stöð hef ur gegnt marg hátt uðu
hlut verki um tíð ina
Sjómannadagurinn
Ó laf ur Egg erts son lönd un ar mað ur í Skarðs stöð.
Mjög skjól gott er í Skarðs stöð enda gott út ræði það an frá alda öðli.
Enn standa uppi versl un ar hús í Skarðs stöð.
Svo kall að Grút ar hús, þar sem sel spik var brætt í lýsi á tím um kaup manna í
Skarðs stöð. Enn eru þar pott brot frá þeim tíma.
Gam alt báta naust í Skarðs stöð.