Fréttatíminn - 08.08.2014, Blaðsíða 20

„Jú,“ segir Guðmundur „ég
sá oft eftir því. Kvíðinn kom út í
líkamlegum verkjum. Ég kveið
því þegar við fengum staðfest-
ingargjald á gistingu frá viðskipta-
vinum sem ætluðu að koma eftir
hálfan mánuð að við yrðum búnir
að loka hótelinu þegar þeir kæmu.
Þeir peningar fóru auðvitað í dag-
legan rekstur, annað höfðum við
ekki. Það var oft sagt við okkur:
Af hverju skiljið þið bara ekki
lyklana eftir á hótelinu og farið?
Jesús Pétur! Ísland nýbúið að
velta svo illa á hliðina að illa var
um okkur rætt sem Íslendinga og
við ætluðum ekki að stinga af frá
skuldum. Ég fann aldrei fyrir upp-
gjöf og eftir á að hyggja hefði ég
ekki viljað missa af þessu. Þetta
var ótrúlega mikil reynsla á sam-
þjöppuðum tíma, þetta var eins og
að hafa verið í hörkuskóla um það,
hvað það er að vera manneskja.“
Vilhjálmur tekur undir þetta:
„Við höfðum ekkert val. Við
fluttum með okkur frá Íslandi allt
sem við áttum og ævistarfið okkar
var fast þarna í steypu. Við áttum
því ekki hótelið, hótelið átti okkur!
Það sem hélt okkur úti var vonin
um að geta selt hótelið og fá eitt-
hvað fyrir ævistarfið.“
„Payback“ tími runninn upp
„Fólkið í Suður-Afríku er mun
glaðlyndara en Íslendingar. Litaða
fólkið er sérlega glatt fólk, hefur
góða kímnigáfu og er æðrulaust.
Hvíta fólkið sem við kynntumst
var flest í hjálparstörfum. Tíminn
eftir aðskilnaðarstefnuna heitir
„Payback“ tími, og hvíta fólkið
sættir sig við það. Margir vina
okkar studdu fólk fjárhagslega,
útvegaði því vinnu, margir fóru í
skólana og kenndu ensku eða af-
rikaans, styrktu börn til að kaupa
skólabúninga og bækur. Mér finnst fólkið í Suður-
Afríku lifa meira í núinu. Hlutirnir hafa breyst mjög
mikið, á þessum tæpu tíu árum sem við vorum þarna.
Þegar við vorum að flytja heim var það líka sumt hvíta
fólkið sem átti ekki neitt, átti ekki fyrir mat, bjó við raf-
magnsleysi, átti ekki fyrir lyfjum og fór ekki til læknis.
Kreppan í heiminum virðist vera að jafna út bilið milli
ríkra og fátækra. Nú er það þannig að hvítt, ómenntað
fólk á erfitt með að bjarga sér.“
Kjötbollur og skandinavískt hlaðborð
Þeir segja mér af hópum sem hafi komið á hótelið. Einn
þeirra var karlahópur sem kom alla mánudaga öll árin
sem þeir ráku hótelið og eftirlætisréttur þeirra var ís-
lenskar kjötbollur í brúnni sósu.
„Mér tókst að búa til ágætis íslenskt kjötfars og
gestunum líkaði maturinn vel,“ segir Villi. „Eitt sinn
höfðum við „skandinavískt“ hlaðborð, því starfsfólkið
sem átti að sjá um matinn hafði annað hvort dottið í
það eða látið sig hverfa úr vinnunni. Við vitum nú ekki
alveg hversu skandinavískt þetta var, en það vakti alla
vega lukku! Stærsti hluti viðskiptavina okkar var frá
Höfðaborg, aðallega Hollendingar og Bretar, enda er
saga Suður-Afríku samofin þessum þjóðum.“
„Við vorum með brúðkaupsveislur, tjölduðum í
garðinum og skreyttum allt hátt og lágt. Oft voru
200 gestir í þeim veislum. Við fengum tónlistarmenn,
myndlistarmenn sýndu verk sín og ráðstefnugestir
héldu okkur á floti. Við vorum með veitingastað fyrir
80 manns innandyra sem gekk þokkalega.“
Hurðaskellir í Afríku
Þeir ákváðu að gefa ekki hvor öðrum jólagjafir. Þess
í stað buðu þeir yngstu árgöngum barna úr skóla í fá-
tækrahverfinu að koma á hótelið og læra um íslensk jól:
„Þá fór Guðmundur í jólasveinabúning og skellti að
sjálfsögðu á eftir sér öllum hurðum, enda Hurðaskellir
mættur til Afríku. Hann las svo fyrir börnin upp úr
jólasveinabókinni með teikningum eftir Brian Pilkin-
ton, og kynnti þau fyrir Grýlu, Leppalúða og Jólakettin-
um. Það var gaman að heyra í þessi tíu ár börnin segja
„búh,búh“ þegar myndin af Grýlu birtist. Svo fengu þau
pylsur, gos og ís en aðal skemmtunin var að fá að leika
sér í sundlauginni því þetta var heitasti tími ársins.“
Guðmundur bætir við og segir að með skólabörn-
unum og börnum starfsfólks þeirra hafi verið um 130
börn hver jól:
„Svo nú þekkja kynslóðir í litlu þorpi í Suður-Afríku
íslenska jólasiði.“
,,Hve hjörtum manna svipar saman...“
Hvað lærðuð þið helst af þessari lífsreynslu?
„Auðmýkt og þakklæti,“ svarar Guðmundur. „Fjöl-
menningarsamfélagið í Afríku kenndi okkur hversu
líkt mannfólkið er hvort sem það er fátækt eða ríkt,
svart eða hvítt. Það eru sömu áhyggjur og sama gleði.
Búsetan kenndi okkur að við fæðumst öll eins og
deyjum öll eins.“
„Ég sakna samkenndarinnar sem ríkir í þessu
litla þorpi,“ segir Vilhjálmur. „Þegar Guðmundur fór í
gegnum veikindin var endalaust bankað hjá mér, allir
vildu vita hvernig honum liði, báðu fyrir honum, sendu
baráttukveðjur og spurðu hvort þeir gætu gert eitthvað
fyrir okkur.“
Loksins, loksins!
Eftir að hafa reynt að selja hótelið í sex ár breyttist allt
á einum degi. Þrjú tilboð bárust.
„Ég segi að sem betur fer hafi verið kippt í þræðina,“
segir Guðmundur. „Ég er viss um að þetta hafi gerst
fyrir tilstilli bæna vina og vandamanna auk þess sem
fólkið „uppi“ hjálpaði til.“
„Maðurinn sem keypti hótelið hafði aldrei séð það,“
segir Villi hlæjandi. „Sonur hans kom að skoða og við
höfðum ekki miklar væntingar til að það gengi upp –
en í sömu ferð skoðaði sonurinn þrjú hús og pabbinn
keypti hótelið og þrjú hús óséð! Þetta er fín Búa Afrika-
ans (Búar eru hollenskir landnámsmenn) fjölskylda,
allt gekk upp og við erum góðir vinir.“
Þeir dvöldu í Greyton í hálft ár eftir söluna. Vil-
hjálmur aðstoðaði á hótelinu og setti nýja eigandann
inn í málin, enda höfðu hann aldrei komið nálægt svona
rekstri. Guðmundur vann í pappírunum sem fylgja því
að flytja milli landa.
„Það var bara vindurinn beint í bakið til stuðnings
frá vinum okkar þegar við komum heim. Í fyrsta skipti
í tíu ár gekk allt í einu allt upp. Við skoðuðum þrjár
íbúðir og keyptum eina þeirra daginn eftir, þrátt fyrir
að peningarnir frá Afríku væru ekki komnir.“
Nema kannski það að fá vinnu?
„Ég sótti um hjá um það bil eitt hundrað fyrirtækjum
og fékk varla svar til baka,“ segir Villi.
Guðmundur sótti um vinnu í blómabúð og fékk ekk-
ert svar.
„Ég var að segja vini okkar, Árna Einarssyni, frá því
að ég væri greinilega orðinn of gamall til að fá vinnu
í blómabúð. Árni segir mér þá að hann og maðurinn
hans, Ómar Ellertsson, séu að fara að opna blóma- og
bókabúðina Upplifun í Hörpu og bauð okkur að taka
þátt í því. Núna erum við að undirbúa með öllum í
bransanum stærstu blómasýningu sem haldin hefur
verið á Íslandi, en hún verður í Ráðhúsi Reykjavíkur í
september.“
„Það var svo gaman að setja verslunina upp að ég
hætti að leita mér að vinnu og er enn í versluninni.
Auk þess er ég formaður Halaleikhópsins, sem er leik-
hópur þar sem fatlaðir og ófatlaðir vinna saman. Það
var gaman að koma aftur í Hátún 12, þar sem Halaleik-
hópurinn starfar, því í sama húsnæði var fyrirtækið
Össur h.f. stofnað sem ég vann fyrir í 20 ár áður en við
fluttum út.“
Fimmtán ára brúðkaupsafmælið ykkar er að renna
upp. Stefndi aldrei í skilnað á þessum erfiðu árum?
„Nei,“ er svarið sem kemur umhugsunarlaust frá
þeim báðum. „Þetta styrkti hjónabandið ótrúlega mik-
ið. Við vorum alltaf sammála og samstíga. Fyrir utan
ástina og kærleikann, ríkir djúp vinátta milli okkar.“
Anna Kristine
ritstjorn@frettatiminn.is
Fyrir utan ástina og kærleikann ríkir
djúp vinátta milli okkar. Ljósmynd/Teitur
SPECIALIZED BICYCLES & COMPONENTS
KRÍA HJÓL GRANDAÐGARÐUR 7 101 REYKJAVÍK s.5349164
Allt fyrir
Hinsegin daga
Partýbúðin
Faxafeni 11
Sími 534-0534
b löðrur, fánaleng jur, hattar
, kra
nsa
r
. . .og margt fleira!
20 viðtal Helgin 8.-10. ágúst 2014