Læknablaðið - 15.11.2006, Síða 55

UMRÆÐA & FRETTIR / WMA
Jón forsetí - WMA
Á aðalfundi Alþjóðasamtaka lækna (World
Medical Association) var Jón Snædal kjörinn
næsti forseti samtakanna. Jón tekur formlega við
embættinu að ári þar sem sá háttur er hafður á við
skipan forseta að hann er kjörinn ári fyrr og því er
árið sem fer í hönd eins konar undirbúningsár.
Aðspurður um hvernig þetta hefði komið til
svaraði Jón að þetta væri fyrst og fremst við-
urkenning á því að fulltrúar Læknafélags íslands
hefðu verið virkir innan samtakanna undanfarin
ár. „Það má líka þakka kjör mitt því hversu vel
fulltrúar læknasamtaka á Norðurlöndunum stóðu
saman. Þetta hefur þau áhrif að hlustað er meira á
okkar sjónarmið. Sigurbjörn Sveinsson formaður
LI hefur meðal annars beitt sér í innri málum sam-
takanna svo sem um kostun utanaðkomandi aðila
á verkefnum á vegum samtakanna. Það er mikill
menningarmunur á afstöðu einstakra félaga til
þessa, annars vegar Bandaríkjamenn sem telja að
kostun af hálfu fyrirtækja sé mjög ásættanleg til að
koma verkefnum á legg og hins vegar Norðurlönd-
in sem hafa staðið talsvert gegn þessu og viljað
setja ákveðnari skorður. Þetta er ágreiningsefni
innan samtakanna og ekki búið að leysa úr því en
staðreyndin er þó sú að langflest verkefni á vegum
samtakanna eru kostuð með aðildargjöldum svo
kostun er mjög lítil og hefur minnkað á allra síð-
ustu árum. Þetta er eitt dæmi þar sem hlustað
hefur verið á okkar sjónarmið.”
Á hvaða sviðum beita Alþjóðasamtökin sér
einna helst?
„Samtökin gefa út yfirlýsingar og ályktanir
fyrst og fremst um siðferðileg málefni en einnig
um almenn heilbrigðismál, svo sem framboð og
aðgengi að heilbrigðisþjónustu og jafnan aðgang
að henni hvar sem er. Þau hafa einnig reynt að
hafa áhrif á stjórnvöld varðandi faraldra, notkun
tóbaks og áfengis, ofbeldi og ölvunarakstur. Sam-
tökin beina ályktunum sínum gjarnan að lækna-
félögum í viðkomandi löndum og hvetja þau til að
hafa áhrif á stjórnvöld heimafyrir. Síðan eru aðrar
yfirlýsingar sem eiga að hafa almennari skírskotun
og ná lengra. Þekktasta dæmið er Helsinkiyfirlýs-
ingin sem fjallar um rannsóknir á mönnum með
þátttöku manna. Sú yfirlýsing er nú grunnurinn að
öllum rannsóknum á mönnum og yfirleitt eru slík-
ar rannsóknir ekki leyfðar í dag nema skilmálum
Helsinkiyfirlýsingarinnar sé fylgt. Samtökin reyna
einnig að hafa áhrif á aðrar alþjóðastofnanir, eins
og Alþjóðaheilbrigðisstofnunina WHO, og fylgist
með því hvað þessar stofnanir hafa á prjónunum
og reyna að hafa áhrif á stefnumótun þeirra. Dæmi
um góða samvinnu þessara aðila er afstaða til
tóbaks en dæmi um hið gagnstæða er að í síðustu
yfirlitsskýrslu WHO (World Health Report 2006)
er ýtt undir þá hugmynd að mennta megi fólk til að
sinna heilbrigðisþjónustu með styttri námskeiðum
svo komið verði til móts við þörfina á þeim svæð-
um í heiminum þar sem lítið framboð er af mennt-
uðu starfsfólki. Með þessu er verið að búa til nýja
stétt heilbrigðisstarfsmanna með miklu minni
þekkingu en vissulega er verið að bæta úr brýnni
þörf. Alþjóðasamtök lækna hafa skilning á því að
bæta þurfi úr þessari þörf en þau hafa engu að
síður sett sig upp á móti þessu þar sem ljóst er að
sum ríki líta á þetta sem leið til að spara menntun
heilbrigðisstarfsfólks og að þessi leið verði miklu
útbreiddari en lagt er upp með.”
Jón segir að sér hafi komið nokkuð á óvart að
núverandi forseti samtakanna sem er frá Malasíu,
hyggist leggja áherslu á lífsstílssjúkdóma, velmeg-
unarsjúkdóma, sem margir telja að séu fyrst og
fremst vandi Vesturlanda.
„Hann tjáði mér að hans helstu áhersluatriði
yrðu fyrst og fremst lífsstílssjúkdómar sem væru
stórt vandamál í SA-Asíu. Og vandinn er af svip-
uðum toga og vestrænum ríkjurn. Orkurík fæða er
sú ódýrasta sem fólk getur fengið. Þetta er því sá
Jón Snœdat öldrunarlœkn-
ir sem verður forseti
Alþjóðasamtaka lœkna
árið 2007-2008.
Hávar
Sigurjónsson
Læknablaðið 2006/92 803