Víkurfréttir - 11.10.2012, Síða 13

VÍKURFRÉTTIR • fimmtudagurinn 11. október 2012 13
Tölur frá Vinnumálastofnun sýna að dregið hefur úr atvinnuleysi á
landinu miðað við sama tíma í fyrra. Í maí 2011 mældist atvinnu-
leysi á Suðurnesjum 12,1% en var 9,4% í maí 2012. Það er mun
hærra hlutfall en í öðrum landshlutum en næst á eftir Suðurnesjum
kemur höfuðborgarsvæðið með 6,3% atvinnuleysi. Yfir landið allt
mælist atvinnuleysið 5,6% í maí á þessu ári. Mest hefur dregið úr
atvinnuleysi á Suðurnesjum samanborið við höfuðborgarsvæðið
og landið allt frá því á sama tíma í fyrra. Lítill munur er milli
kynjanna en karlar eru 50,3% þeirra sem eru á atvinnuleysisskrá
en konur 49,7%.
Á Suðurnesjum er hlutfallslega mest atvinnuleysi í Sandgerðisbæ
eða 11,4% en minnst í Grindavíkurbæ eða 4,8% sem er undir lands-
meðaltali. Samdráttur í útgerð og brotthvarf varnarliðsins á Kefla-
víkurflugvelli árið 2006 leiddi til þess að atvinnuleysi jókst fyrr
á Suðurnesjum en í öðrum landshlutum. Ein af aðgerðum ríkis-
stjórnarinnar í kjölfar efnahagshrunsins var að lengja tímabundið
tímabil atvinnuleysisbóta úr þremur árum í fjögur ár. Margir
einstaklingar á Suðurnesjum eru búnir að missa bótaréttinn
eða munu missa hann á árinu 2012. Af þeim sem munu ljúka 36
mánaða bótarétti hjá Vinnumálastofnun á árinu eru 16,9% búsettir
á Suðurnesjum og einnig 9,6% þeirra sem munu ljúka 48 mánaða
bótarétti á árinu. Hjá Vinnumálastofnun á Suðurnesjum eru 229
einstaklingar sem hafa verið án atvinnu í meira en tvö ár en það er
sambærilegt hlutfall miðað við höfuðborgarsvæðið.
Atvinnuleysi meðal ungs fólks er ennþá töluvert áhyggjuefni
á svæðinu. Einstaklingar yngri en 30 ára eru 39% þeirra sem
eru á atvinnuleysisskrá á Suðurnesjum en það hlutfall stendur
í stað miðað við sama tíma árið 2011. Yfir landið allt er hlutfall
atvinnulausra einstaklinga undir 30 ára aldri 32%. Þá eru 11,5%
allra einstaklinga á aldrinum 20 - 29 ára sem búa á Suðurnesjum á
atvinnuleysisskrá.
Getur þú sagt mér í stuttu
máli hver munurinn er á
milli þeirra tveggja áfanga-
skýrsla sem gerðar hafa verið
um Suðurnes. Hverjar eru
breytingarnar á „ástandinu“
á svæðinu?
Fyrri áfangaskýrsla Suður-
nesjavaktarinnar kom út í júní
2011 en sú síðari kom út í júní
síðastliðnum. Frá því að fyrri
áfangaskýrslan kom út má segja
að staðan hafi bæði lagast og
versnað. Ef við byrjum á atvinnu-
málunum þá hefur dregið meira
úr atvinnuleysi á Suðurnesjum en
á öðrum landssvæðum en hér er
hlutfall atvinnuleysis samt sem
áður langhæst. Í nýju skýrslunni
sjáum við áfram að það eru
margir sem eiga í miklum fjár-
hagserfiðleikum. Hér á svæðinu
er sem dæmi hæst hlutfall heimila
í vanskilum, nauðungarsölum
hefur farið fjölgandi og fleiri
einstaklingar virðast telja einu
leiðina að fara í gjaldþrot. Eignir
í eigu Íbúðalánasjóðs eru lang-
flestar hérna á Suðurnesjum
miðað við aðra landshluta eða
samtals 579. Til samanburðar
eru eignir sjóðsins á höfuð-
borgarsvæðinu samtals 352. Á
sama tíma árið 2011 voru eignir
sjóðsins á Suðurnesjum sam-
tals 309 þannig að við erum að
sjá gríðarlega aukningu á milli
ára. Þá er mikið álag á félags-
þjónustur á svæðinu en hjá félags-
þjónustunni í Reykjanesbæ hafa
framlög til fjárhagsaðstoðar farið
langt fram úr áætlun. Fjárhags-
legir og félagslegir erfiðleikar
gera vart við sig um allt land en
því miður skera Suðurnesin sig
úr að svo mörgu leyti. Það sem
við teljum til jákvæðra breytinga
er að með tilkomu atvinnuþró-
unarfélagsins Heklunnar hefur
tækifærum fjölgað fyrir einstak-
linga sem hafa áhuga á að fara út
í frumkvöðlastarfsemi en nýjum
sprotafyrirtækjum á Ásbrúar-
svæðinu hefur fjölgað á undan-
förnum mánuðum og eru nú
orðin í kringum tuttugu talsins.
Hvernig metið þið stöðuna á
Suðurnesjum í framhaldi af
nýjustu áfangaskýrslunni?
Staðan er ekki góð eins og við
höfum öll orðið vör við. Stærsta
vandmálið á svæðinu er þetta
mikla atvinnuleysi því það hefur
keðjuverkandi áhrif ef svo má
segja. Við erum að glíma við
langtímaatvinnuleysi og það er
engum hollt að þurfa að upplifa
að vera í þeirri stöðu. Álag hefur
aukist hjá Heilbrigðisstofnun
Suðurnesja og einstaklingar
eru farnir að glíma við þyngri
og erfiðari vandamál og þurfa
meiri stuðning og eftirfylgni.
Við í Suðurnesjavaktinni höfum
þó einnig viljað leggja áherslu
á það jákvæða sem er að gerast
á svæðinu en svæðið býr yfir
mörgum styrkleikum eins og
fram kemur í skýrslunni. Undan-
farin tvö ár hefur verið gripið
til fjölmargra aðgerða að hálfu
stjórnvalda til þess að styðja
við svæðið meðal annars með
formlegu samstarfi Suðurnesja-
vaktarinnar á sviði velferðarmála,
verkefnisstjórar á vegum mennta-
málaráðuneytisins hafa unnið að
því að efla menntun á svæðinu
og atvinnuþróunarfélagið Heklan
var stofnað. Hér á svæðinu eru
einnig í boði fjölmörg virkni- og
starfsendurhæfingarúrræði og
atvinnu- og námstækifærum
hefur fjölgað með úrræðum á
borð við Atvinnutorg, Vinn-
andi vegur og Nám er vinnandi
vegur þannig að flestir ættu að
geta fundið úrræði við sitt hæfi.
Það er hins vegar nauðsynlegt að
fleiri einstaklingar sem á þurfa
að halda sæki þessi úrræði.
Á hvað ber helst að leggja
áherslu á á Suðurnesjum m.v.
niðurstöðu skýrslunnar?
Við teljum mikilvægt að þeir
einstaklingar sem eiga í hvað
mestum erfiðleikum sæki sér
aðstoð fyrr en síðar og fái þann
stuðning sem þeir þurfa. Það
skiptir svo miklu máli sérstaklega
fyrir atvinnuleitendur að halda
sér í virkni þar til vinnan býðst,
sem hún mun á endanum gera.
Það þarf að styðja betur við
atvinnustarfsemi á svæðinu og
búa vel í haginn fyrir stofnun
nýrra fyrirtækja. Í skýrslunni
kemur einnig fram að mennt-
unarstig einstaklinga á Suður-
nesjum er lægra en annars staðar
á landinu. Í nýlegri könnun
Capacent Gallup kom fram að
viðhorf til menntunar á Suður-
nesjum er mjög jákvætt og við
þurfum að vera duglegri að nýta
okkur námstækifærin og það
er einnig hlutverk okkar for-
eldranna að hvetja börnin okkar
til frekara náms. Það er einnig
mikilvægt að starfsfólk í vel-
ferðarþjónustu fái góðan stuðning
og sé í góðum tengslum við hvert
annað því það gerir vinnuna
auðveldari og fólkið nýtur góðs
af. Suðurnesjavaktin stóð meðal
annars fyrir starfsdegi fyrir fólk
í velferðarþjónustu á síðasta ári
sem tókst einstaklega vel og þar
kom vel í ljós hve frábært starfs-
fólk við höfum hérna á svæðinu
við að sinna þessum málum.
Þannig að við teljum að það þurfi
að hlúa vel að mannauðnum á
svæðinu á meðan við göngum
í gegnum þetta erfiða tímabil.
Hvert er starf Suðurnesja-
vaktarinnar? Hversu oft
kemur þessi hópur saman?
Suðurnesjavaktin var sett á
laggirnar í lok árs 2010 að ósk
heimamanna til þess að efla og
styrkja samstarf á sviði velferðar-
mála þvert á öll sveitarfélögin
á svæðinu. Suðurnesjavaktin
er hluti af starfsemi velferðar-
vaktarinnar sem starfar á vegum
velferðarráðuneytisins. Í Suður-
nesjavaktinni eru fulltrúar lykil-
aðila í velferðarmálum á svæðinu.
Þar sitja allir félagsmálastjórarnir,
fulltrúar frá Heilbrigðisstofnun
Suðurnesja, Vinnumálastofnun,
mörgum menntastofnunum,
kirkjunni, stéttarfélögum, Sam-
bandi sveitarfélaga á Suður-
nesjum, Sýslumanninum
í Keflavík, Umboðsmanni
skuldara, Íbúðalánasjóði og
Rauða krossinum. Við hittumst
mánaðarlega og leggjum áherslu
á að kortleggja svæðið vel og að
hafa ávallt uppfærðar tölulegar
upplýsingar sem og aðrar upp-
lýsingar um stöðuna á svæðinu
sem við höfum svo meðal annars
notað við gerð áfangaskýrslnanna.
Suðurnesjavaktin tók einnig
saman bækling um úrræði og
athafnir sem eru í boði á svæðinu
á sviði velferðarmála og hefur
nýst vel í þjónustu við einstak-
linga og leitt til nánara samstarfs.
Við höfum hvatt til samstarfs
um tiltekin verkefni en þar má
til dæmis nefna samstarf fulltrúa
foreldrafélaga á öllu svæðinu.
Hvert er framhaldið hjá
Suðurnesjavaktinni.
Verður því starfi haldið
áfram næstu ár?
Suðurnesjavaktin mun starfa að
minnsta kosti til áramóta en það
mun koma í ljós á næstunni hvort
eða með hvaða hætti samstarfið
heldur áfram á komandi ári.
námsdýragarð, Skessuhelli,
Fræðasetrið í Sandgerði, Salt-
fisksetrið í Grindavík og fleira.
Ferðaþjónusta
Síðustu ár hefur starfsemi í ferða-
þjónustu færst í aukana á Suður-
nesjum. Öll sveitarfélögin hafa að
geyma spennandi aðdráttarafl fyrir
ferðamenn og má þar nefna
Fræðasetrið í Sandgerði,
Garðskagavita og fjöl-
breytt fuglalíf þar
í kring, Duushús
og Víkingaheima,
Kvikuna sem er
auðlinda- og menn-
ingarhús í Grindavík,
að ógleymdu Bláa lón-
inu. Heilsutengd ferða-
þjónusta hefur farið vaxandi
á svæðinu þar sem bæði innlendir
og erlendir einstaklingar eiga kost
á að sameina lækningameðferðir
og ferðalag um landið. Á Ásbrú
er einnig unnið að uppbygg-
ingu heilsuþorps og á svæðinu er
verulegt framboð af húsnæði fyrir
margþætta starfsemi. Nálægðin
við alþjóðaflugvöll hefur komið sér
vel fyrir ferðaþjónustu á svæðinu.
Fyrirtæki og önnur starfsemi
Starfsemi í tengslum við Kefla-
víkurflugvöll, Hitaveitu Suðurnesja
og Helguvík er mikill styrkleiki
fyrir svæðið sem mun koma til
með að styrkjast enn frekar á
næstu árum. Á Ásbrú, gamla
varnarliðssvæðinu, hefur fjöldi
fyrirtækja sest að, bæði rótgróin
fyrirtæki og frumkvöðlafyrirtæki.
Í frumkvöðlasetrinu Eldey eru
starfandi um 18 sprotafyrirtæki
í tengslum við atvinnuþróunar-
félagið Hekluna. Á svæðinu
er nóg framboð af húsnæði og
tækifærin því mörg. Þróunar-
félag Keflavíkur, Kadeco, sér um
að koma fasteignum á svæðinu í
notkun og vinnur markvisst að
því að laða að fleiri fyrirtæki.
Atvinnumálin
„Öll sveitarfélögin hafa að
geyma spennandi aðdrátt-
arafl fyrir ferðamenn“
n Suðurnesjavaktina skipar samstarfshópur, sem er fjölbreyttur hópur lykil-
fólks á Suðurnesjum þar á meðal allir félagsmálastjórar svæðisins, fulltrúar
frá verkalýðshreyfingunni og Rauða krossinum og fulltrúar sex ríkisstofnana,
fulltrúi kirkjunnar og skólameistari Fjölbrautaskóla Suðurnesja. Suðurnesja-
vaktin er óháður greiningar- og álitsgjafi sem leggur fram tillögur til stjórnvalda
og hagsmunasamtaka og fylgir þeim eftir. Verkefnisstjóri Suðurnesjavaktar-
innar er Lovísa Lilliendahl. Hún svaraði nokkrum spurningum blaðsins.
StAðAn hefur
bæði lAgASt
og verSnAð
SUÐURNESJAVAKTIN
39% atvinnulausra yngri en 30 ára