Ægir - 01.01.2007, Síða 29

29
félagsmála, þá í þágu hinna
fátækustu. Þar má meðal ann-
ars nefna átak í að skapa
betra aðgengi að hreinu
neysluvatni, enda er mikil
þörf á slíku. Verkefni Stefáns
Jóns Hafsteins borgarfulltrúa
sem nýlega fór til tveggja ára
starfa í landinu verða meðal
annars á því sviði. Vilhjálmur
Wiium sinnir hins vegar starfi
umdæmisstjóra. Hann starfaði
sem ráðgjafi í sjávarútvegs-
ráðuneyti Namibíu á árunum
1999 til 2003 en kom þá heim
og gerðist kennari við Háskól-
ann í Reykjavík. Snéri svo
aftur til Namibíu í janúar á sl.
ári, enda orðinn hagvanur þar
syðra.
Namibía er í suðvestur Afr-
íku og er 864 þúsund ferkíló-
metrar að flatarmáli, eða um
það bil átta sinnum stærra en
Ísland. Namibíumenn eru þó
aðeins um tvær milljónir,
enda er landið strjálbýlt og
eyðimerkurnar víðfeðmar.
Frumvinnslugreinar eins
og námuiðnaður og landbún-
aður eru þýðingarmiklar fyrir
efnahag landsins en sneið
sjávarútvegsins í þjóðarkök-
unni verður þó sífellt stærri.
Úti fyrir strönd landsins eru
gjöful fiskimið, þar sem
erlendar þjóðir stunduðu
stjórnlitlar veiðar árum saman,
enda voru miðin talin alþjóð-
legt hafsvæði. Fram til 1915
var Namibía þýsk nýlenda, en
varð þá hluti af Suður-Afríku.
Landið varð svo sjálfstætt ríki
árið 1990 og strax þá varð
áherslumál stjórnvalda í land-
inu að færa lögsögu landsins
út í 200 sjómílur og koma
stjórn á veiðarnar með kvóta-
kerfi og veiðileyfaútgáfu. Það
markmið náðist og hefur skil-
að góðum árangri, en það
sem einnig skiptir máli er að
með nýrri og meiri þekkingu
skapar sjávarútvegur í landinu
sífellt meiri verðmæti. Í dag
eru þau um það bil fjórðung-
ur útflutningstekna landsins.
Sjómennska ekki í blóð borin
Helstu hafnarbæir í Namibíu
eru Lüeritz, Walvis Bay, Swa-
kopmund, Hentisbay og
Oranjemund. Í fyrstnefnda
strandbænum er hafrannsókn-
arstofun landsins staðsett, en
íslenskir sjávar- og fiskilíf-
fræðingar aðstoðuðu við að
koma þeirri starfsemi á lagg-
irnar. Í Walvis Bay er sjó-
mannaskólinn, en aðstoð við
uppbyggingu hans hefur
verið stór þáttur í þróunarað-
stoð Íslendinga í landinu und-
anfarin ár. Nú er því verkefni
hins vegar lokið, enda er í
Namibíu til staðar allstór
hópur heimamanna sem
hefur bæði burði og þekk-
ingu til að sinna sjómanna-
fræðslu.
„Sjávarútvegur er með
öðru lagi í Namibíu en gerist
hér á landi. enda er bak-
grunnur sjómannanna allt
annar. Þar kemur til að
byggðin í Namibíu hefur fyrst
og fremst verið inn til lands-
ins, en ekki meðfram strönd-
inni. Þarna var fyrst byrjað að
stunda fiskveiðar að einhverju
marki fyrir 100 árum. Því er
Namibíumönnum sjómennska
ekki í blóð borin eins og við
Íslendingar segjum,” segir
Víðir sem fluttist utan með
eiginkonu sinni, Jóhönnu
Þorvaldsdóttur, snemmsumars
árið 2000. Þau settust þá að í
Walvis Bay þar sem Víðir fór
til stjórnunarstarfa við sjó-
mannaskólann í borginni, en
hann hafði þá um árabil
kennt við Stýrimannaskólann
í Reykjavík.
„Í upphafi gerði ég starfs-
samning til tveggja ára við
Þróunarsamvinnustofnun. En
úr því starfið gekk vel og
okkur Jóhönnu líkaði vel í
þessu fjarlæga landi vorum
við tilbúin að vera lengur.
Framlengdum því samninginn
og vorum ytra í hálft sjöunda
ár,” segir Víðir.
Hafa áhrif á skólastarfið
Þegar Víðir kom til Namibíu
störfuðu við skólann tveir
Norðmenn og einn Þjóðverji
auk þeirra sex Íslendinga sem
þar voru, en þeir voru Alfreð
Steinar Rafnsson, Inga Fanney
Egilsdóttir, Ingólfur Vestmann
Ingólfsson, Sigvaldi Torfason,
Elvar Óskarsson og Eyjólfur
Valtýsson og voru þau ýmist
starfandi í vélstjórnar-, skip-
stjórnar eða slysavarnardeild-
um skólans.
„Til þess að sameiginlegt
markmið stjórnvalda og Þró-
unarsamvinnustofnunar um
að heimamenn tækju við
starfi og stjórn í skólanum í
fyllingu tímans urðum við
Íslendingarnir og aðrir sem
komu að þessu verkefni að
kenna talsvert mikið í fyrstu.
Eins vorum við flest í ein-
hverjum stjórnunarstöðum,
enda var það talið nauðsyn-
legt svo við hefðum tilætluð
áhrif á skólastarfið. Það tel ég
að hafi gefið góða raun.
Smám saman var þó farið að
vinda ofan af því fyrirkomu-
lagi og fyrsta skrefið í þá átt
var þegar Namibíumenn tóku
við stjórn einstakra deilda, en
landar þeirra eða Suður-Afr-
íkumenn höfðu þó verið
skólastjórar frá upphafi. Síðar
tóku heimamenn við kennsl-
S J Á V A R Ú T V E G U R Í N A M I B Í U
Nemendur í vélstjórn í sjávarútvegsskólanum í Walvis Bay.
„Óneitanlega er mikill árangur af þróunaraðstoð
Íslendinga í Namibíu síðustu ár. Kominn er á fót sjó-
mannaskóli, stundaðar eru hafrannsóknir og fisk-
veiðistjórnunarkerfi hefur verið sett á laggirnar.”
aegirJAN2007.indd 29 2/2/07 9:12:46 AM