Tímarit Máls og menningar - 01.11.1967, Blaðsíða 42

Tímarit Máls og menningar
frá veruleikanum inn í náttúruna eða
innri heima og hafa verið nefnd inn-
hverf og vakið hjá ýmsum fögnuð
fyrir að vera fráhverf þjóðfélagi og
stjórnmálum, og hafa að sönnu á sér
það yfirskin að láta sig þjóðfélagið
litlu varða, eru engu að síður þrung-
in áhrifum þaðan og óhugsandi,
hversu hljóðlát sem þau eru, án þess
að skáldið hafi lifað bylgjuslátt þess
og straumröst og harmleik af dýpstu
kennd og heitri sál sinni. Hann er
einmitt að sækja til náttúrunnar
tungu og sögu það afl, er hann geti
sigrað með tímana, og leita skilnings
á lífinu og mönnunum, að varanleik
lífs og listar. Ljóð hans eru ekki inn-
hverf í þeim skilningi að hann sé þar
aðeins að bjarga sér sem einstaklingi
og skáldi, heldur öðru sem hann ber
heitar fyrir brjósti, þjóð sinni, skáld-
listinni, manninum sjálfum. Og í
hljóðu stolti Snorra Hjartarsonar býr
trúin á gildi ljóðsins með þjóðinni.
Og í hinni myrku nótt sem grúfir yf-
ir, þegar allt hið ytra tildur vill kæfa
h'fið, er það einkum dýrmætt að
skynja lindina á heiðinni, lind ljóðs-
ins, lindina í eigin brjósti, að finna
samhljóm alls í tilverunni, sjá fram-
vinduna, að vita að sól hins liðna er
í sama mund sól hins ókomna dags.
En eru þá þessi ljóð Snorra loka-
skeið útrunnins tíma, eða verða þau
fjallið sem sólin skín yfir í augum
næstu kynslóða?
Ekki leynir sér að Snorri óttast um
2 48
íslenzka ljóðagerð í þeirri mynd sem
hún hefur lifað fram á okkar dag, að
hún hverfi „í ysinn að utan“. Því er
honum einmitt svo umhugað um að
tengja hið liðna og ókomna, að stilla
hörpuna í samhljóm við breytta
tíma, finna ný strengjagrip en leggja
jafnframt eyra við jörð, heyra lind-
irnar streyma hinn djúpa nið lands
og tungu, að leita eftir mótvægi og
staðfestu, þeim verðmætum sem
standast tímans tönn. Þessvegna hin
þráláta spurn: hvað á líf og Ijóð sem
er varanlegt? Bókin er leit að þeim
verðmætum, og í sjálfu sér með list
sinni staðfesting hins varanlega:
Heyri þau heyri þau óma
í hugar míns djúpi sem fyr
Hver tími á sína strauma sem
liggja til hins ókomna, og í hverju
djúpu ljóði býr mynd framtíðarinn-
ar. Niður í þessa undirstrauma þjóð-
lífsins leita ljóð Snorra Hjartarsonar.
Að gefast ekki upp eða láta undan
fyrir ofríki samtiðarinnar, yfirborðs-
háttum, að gefa sér ró til íhugunar á
glamurtímum, að skynja varanleik-
ann undir hjúpi hverfleikans, að
glæða drauma og vonir, skapa feg-
urð, er afrek í sjálfu sér, að vita að
laufin sem hrekjast bliknuð fyrir
hauststormunum eru fallin af grein-
um sem bera munu grænt skrúð á
næsta vori, að lindin undir jörðinni
helzt lifandi kát, þótt frjósi hið efra,
er um leið skilningur á eilífri verð-