Fréttablaðið - 23.07.2015, Blaðsíða 20

23. júlí 2015 FIMMTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞRÓUNARSTJÓRI: Tinni Sveinsson tinni@365.is HELGARBLAÐ: Erla Björg Gunnarsdóttir erla@frettabladid.is MENNING: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
FRÁ DEGI
TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr
Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRAR:
Andri Ólafsson andri@365.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is.
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
Einmitt
Það var athyglisvert, innlegg Finns
Árnasonar í kvöldfréttum Stöðvar
2 í gærkvöldi. Finnur sagði að
verðlagsnefnd búvara væri skipuð af
ráðherra og ákvarðanir hennar væru
þess vegna stjórnvaldsákvarðanir.
Hann gagnrýndi að á sama tíma
og stjórnvöld kölluðu eftir verð-
stöðugleika væru þau að ýta undir
verðbólgu með verðhækkunum.
Launþegar, sem eru hvattir til
að stilla launakröfum sínum
í hóf í þágu verðstöðug-
leika, hljóta að hafa kinkað
kolli þegar þeir heyrðu
málflutning Finns.
Talar af reynslu
Eyjólfur Pálsson í
Epal var í athyglis-
verðu viðtali við Markaðinn í gær.
Hann sagðist telja að fyrirtæki hér
á landi gengju almennt þokkalega
og þau skiluðu einhverjum hagnaði.
En þau væru jafnharðan tæmd af
hagnaðinum og sætu ekki eftir með
neitt eigið fé. Hann kvaðst hafa lagt
áherslu á að gera þetta ekki. Eyjólfur
hefur rekið fyrirtækið sitt stóráfalla-
laust í 40 ár. Og eflaust eru margir
stórhugar á leið í atvinnurekstur
sem gætu tekið sjónarmið hans til
umhugsunar.
Ábyrgð fyrirtækja
Það standa á stjórnmálamönnum
öll spjót vegna umræðunnar
um slæma umgengni
við ferðamanna-
staði. Umræðan
upphófst
eftir að Fréttablaðið birti myndir
af Þingvöllum þar sem gestir höfðu
gengið örna sinna. Ragnheiður Elín
Árnadóttir benti á í Fréttablaðinu í
vikunni að í sumum tilfellum snerist
umræðan um staði þar sem innviðir
eru í lagi. „Þetta er þá bara eitthvert
hegðunarvandamál sem ég bara veit
ekki hvernig á að leysa og það eru
ferðaþjónustuaðilar sem þurfa að
taka á þessu máli með sínum
gestum,“ segir Ragnheiður.
Það er rétt hjá Ragnheiði
að það þýðir ekki alltaf að
benda á hið opinbera þeg-
ar eitthvað fer úrskeiðis.
Ábyrgðin liggur líka hjá
fyrirtækjum sem skapa
sér tekjur af komu
ferðamanna.
jonhakon@frettabladid.is
ALLIR LITIR
KOMNIR
AFTUR
VERÐ KR.
9.990
FULLT VERÐ
13.990
SYLVESTER borðstofustóll
með krómfótum
Fljótlega eftir að ákveðið var að sam-
eina sjúkrahúsin í Reykjavík var samin
skýrsla um staðsetningu sameinaðs
sjúkrahúss. Skýrslan var gefin út í janúar
2002 og er að mestu faglega unnin og til
þess fallin að taka ákvörðun um staðsetn-
ingu við Hringbraut.
Síðan skýrslan var gefin úr hefur allt
breyst í umhverfinu, hvort heldur varðar
skipulagslegt umhverfi, félagslegt eða
fjárhagslegt. Staðsetning sjúkrahússins
við Hringbraut stenst ekki lengur þann
veruleika sem nú blasir við 13 árum síðar.
Ástæðurnar eru margar. Nægir þar að
nefna umferðarmálin.
Á skipulagi sem stuðst var við árið
2002 voru fyrirhuguð göng frá Landspít-
alanum undir Öskjuhlíð með tengingu við
Kringlumýrarbraut í Fossvogi, og áfram
undir Kópavog og alla leið að Reykjanes-
braut við Smáralind. Önnur göng áttu að
koma undir Þingholtin með tengingu spít-
alans við Sæbraut nálægt Hörpu. Gert
var ráð fyrir mislægum gatnamótum á
mótum Kringlumýrarbrautar og Miklu-
brautar. Leggja átti Miklubraut í stokk
við Klambratún. Flugvöllurinn í Vatns-
mýri og starfsemi þar var snar þáttur
niðurstöðunnar.
Nú liggur fyrir nýtt aðalskipulag
Reykjavíkur þar sem allt þetta er lagt á
hilluna.
Árið 2004 var samin önnur skýrsla. Þar
segir m.a.: „[B]esti kosturinn er án efa
bygging nýs sjúkrahúss frá grunni en ef
ekki verður ráðist í svo fjárfreka fram-
kvæmd nú verður að skoða aðrar leiðir.“
Útreikningar hafa sýnt að það er um 20
milljörðum ódýrara að byggja á nýjum
stað en að endurnýta og byggja við núver-
andi húsnæði. Þar fyrir utan hagnast
þjóðfélagið um milljarða á ári hverju við
að flytja sjúkrahúsið nær þungamiðju
búsetunnar á höfuðborgarsvæðinu.
Þriðja skýrslan sem stundum er nefnd
kom svo í febrúar 2008. Sú skýrsla er
rýr og byggir ekki á neinum tilgreindum
gögnum sem vitnað er í. Það er fullkom-
lega óábyrgt að byggja ákvörðun um stað-
setningu spítalans á henni.
Þegar gögn málsins eru skoðuð er því
ljóst að skipulagslegar forsendur staðar-
valsins eru að langmestu brostnar.
Áhyggjur þeirra sem telja að bygging
nýs spítala geti tafist vegna endurskoð-
unar á staðarvalinu eru skiljanlegar. Slík
endurskoðun er hins vegar nauðsynleg og
mun ekki seinka opnun sjúkrahússins þó
að byggingaframkvæmdir hefðust nokkr-
um mánuðum síðar en nú er áformað.
Betri stað fyrir betri spítala
SKIPULAGSMÁL
Hilmar Þór
Björnsson
Arkitekt
N
orðmenn minntust þess í gær að fjögur ár eru liðin frá
ódæðisverkum Anders Behring Breivik í Ósló og Útey.
Falleg minningarstund um þau sem létust í árásunum
var haldin og pólitískir forráðamenn héldu hjartnæmar
ræður. Erna Solberg forsætisráðherra sagði að frá árás-
unum hefðu Norðmenn sýnt hvað það er sem geri þá að einni þjóð.
„Við berjumst fyrir þeim gildum sem eru mikilvægust fyrir okkur,
lýðræði, opnu samfélagi og gagnkvæmri virðingu,“ sagði Solberg.
Bæði forsætisráðherrann og Mani Hussaini, formaður ungra
jafnaðarmanna í Noregi, minntust í ræðum sínum á öfgahreyf-
ingar. Þau voru sammála um nauðsyn þess að berjast gegn upp-
gangi þeirra með samstilltu átaki
og rökræðu. „Öfgahreyfingar
er að finna víða um Evrópu og
árásarmaðurinn þann 22. júlí
2011 var ekki einn um skoðanir
sínar. Við verðum að taka hætt-
una sem stafar af slíkum hópum
alvarlega. Það er hættulegt að
stilla þjóðfélagshópum upp á móti
hverjum öðrum. Slíkri hatursfullri orðræðu er beitt af mönnum
sem vilja ekki fjölbreytt samfélag,“ sagði Hussaini.
Uppgangur öfgahreyfinga er eftir sem áður vandamál víðs
vegar í Evrópu. Á nokkrum stöðum eiga stjórnmálaflokkar sem
teljast til slíkra aðild að ríkisstjórnum eða styðja þær, víða annars
staðar njóta þeir merkilega mikils fylgis og taka mikið pláss. Þeir
ala á þjóðernishyggju, innflytjendaandúð og andúð á fjölmenn-
ingarsamfélagi. Þrátt fyrir að stjórnmálaflokkar sem hafa andúð á
útlendingum beinlínis á stefnuskrám sínum hafi ekki náð fótfestu
hér á landi hefur borið hrollvekjandi mikið á slíkum málflutningi á
undanförnum árum. Meðal annars í málflutningi einstaka þing- og
sveitarstjórnarmanna, svo ekki sé talað um kommentakerfi vef-
miðla, blogg, útvarp og aðra staði. Viðbrögðin við nýlegum fréttum
af komu fimmtíu flóttamanna frá Afríku og Mið-Austurlöndum
hingað til lands vekja til að mynda ugg.
Norðmenn sýndu heiminum sínar allra bestu hliðar í kjölfar
árásanna í Útey. Árásirnar, þvert á tilgang þeirra, náðu að leysa
úr læðingi meiri samstöðu en áður þekktist, án tillits til þjóðernis-
legs uppruna og trúarbragða. „Ef einn maður getur alið með sér
svo mikið hatur, getum við aðeins reynt að ímynda okkur hve
mikinn kærleik við, sem samfélag, getum sýnt,“ sagði Stine Renate
Haheim, ein þeirra sem lifðu árásirnar af, daginn eftir. Og það var
nákvæmlega það sem Norðmenn gerðu.
Um þessar mundir er verið að opna miðstöð þar sem munir sem
notaðir voru af Breivik við árásirnar í Noregi eru til sýnis. Þar
verður meðal annars hægt að sjá flak bílaleigubifreiðar sem hann
sprengdi í loft upp í Ósló, myndir, upptökur og aðra muni. Þeim
verður stillt upp eins og gert var við réttarhöldin yfir morðingjan-
um. Í frétt Ekstrabladet um miðstöðina segir Hussaini að hún muni
sýna grimmdina í verknaðinum. „Það er mikilvægt að taka skýrt
fram að hryðjuverkaárásin átti sér pólitískar rætur, til þess að við
getum komið í veg fyrir að við verðum ekki aftur fyrir slíkri árás.“
Enn halda Norðmenn áfram að stíga rétt og nauðsynleg skref í
átt að bættu samfélagi eftir árásirnar. Vegna þess að leiðin til að
losna við skoðanir og pólitískar hugsjónir sem einkennast af mann-
hatri er hvorki að banna þær né þagga þær niður. Leiðin er einmitt
að sýna þær, berskjaldaðar, og afhjúpa þær fyrir það sem þær eru;
fordómar og fáfræði. Þeim þarf að mæta með festu með upplýsingu
og rökræðu.
Og því má ekki gleyma að liðsmenn öfgahreyfinga sem þarf
að hræðast, hvar sem er í Evrópu, eru ekki síður heimamenn en
utanaðkomandi.
Barátta við öfgar
Fanney Birna
Jónsdóttir
fanney@frettabladid.is
2
2
-0
7
-2
0
1
5

2
2
:3
9
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
5
8
9
-F
5
3
C
1
5
8
9
-F
4
0
0
1
5
8
9
-F
2
C
4
1
5
8
9
-F
1
8
8
2
8
0
X
4
0
0
6
B

F
B
0
5
6
s
C
M
Y
K