Allt um íþróttir - 01.02.1951, Blaðsíða 17

HEIMSMEISTARAR í SKÁK — I.
ADOLF ANDERSSEN
1851—58, 1859—66.
Þjóðsagan hermir, að sá, er fann
upp manntaflið, hafi gert Persa-
veldi gjaldþrota, er sjahinn bauð
honum að nefna ómakslaunin
fyrir afrekið. Hin „hógværu“ til-
mæli um eitt hveitikom fyrir
fyrsta reitinn, tvö fyrir annan,
f jögur fyrir þriðja o. s. frv., þar
til taldir eru allir 64 reitir borðs-
ins, vöktu aðeins kátínu, þar til
upp úr kafinu kom, að ríkið átti
ekki fyrir ómakslaununum,
Menn eru þess nú fullvissir, að
tilkoma manntaflsins sé ekki verk
neins einstaks manns, heldur sé
það árangur hægfara þróunar ein-
hverrar einfaldrar dægrastytting-
ar aftan úr grárri forneskju. Vís-
indamenn telja sig hafa sannreynt,
að manntafl hafi þekkzt fyrir 2500
árum á Indlandi og hafi það ver-
ið nefnt Tshaturanag, sem nafnið
skák er runnið frá. Síðan hafi það
borizt yfir Persíu og þaðan hafi
Arabar svo flutt það til Evrópu
og krossferðirnar stuðlað mjög að
útbreiðslu þess.
Samhliða þessum flutningum
þróaðist skákin smátt og smátt
yfir í þá mynd, sem við þekkjum;
síðustu breytingamar voru byrj-
unarleikur peðs um 2 reiti og fram-
hjáhlaupið (á Renaissance-tíman-
um).
Jafnframt hinni almennu út-
breiðslu skáklistarinnar tók að
bera á mönnum, sem sköruðu fram
úr, Spánverjanum Ruy de Lopez
nokkru fyrir 1600, ítalanum Greco
nokkru eftir 1600 og Frakkanum
Andre Philidor, á síðari helmingi
18. aldar. Philidor er jafnvel af
ýmsum nútímamönnum talinn
fremsti skákhugsuður, sem uppi
hefur verið síðan sögur hófust.
Ekki er þess neins staðar getið,
að skáksnillingar þessara tíma hafi
gert kröfu til að vera taldir öll-
um öðrum fremri í heiminum í
list sinni. Það er fyrst eftir fyrsta
alþjóðaskákmótið, sem haldið var
í London 1851 og flestir af þekkt-
ustu skákmeisturum hins sið-
menntaða heims tóku þátt í, að
sú hugmynd kemur fram. Sigur-
vegarinn í því móti, Þjóðverjinn
Adolf Anderssen, gerði þó ekki
kröfu til að teljast fremstur sinna
samtíðarmanna í skák. Þar eð Stei-
nitz, sem sigraði Anderssen í ein-
vígi, taldi sig eiga rétt á titiinum
heimsmeistari í skák, vegna þess
sigur síns yfir ókrýndum konungi
skákmeistaranna, er það viðtekin
venja að telja Anderssen fyrsta
heimsmeistarann.
Adolf Anderssen fæddist í Bres-
lau 6. júlí 1818 og hóf ungur heim-
speki- og stærðfræðinám í háskóla
fæðingarborgar sinnar. Að námi
IÞRÓTTIR
51