Allt um íþróttir - 01.03.1951, Blaðsíða 11

var talinn skæðasti þolhlaupari í
heimi. Á stríðsárunum 1914—18
lágu íþróttaiðkanir að miklu leyti
niðri, en í Antwerpen 1920 komu
margir nýir garpar, og enn voru
það Finni og Frakki, sem börðust
um gullið í þolhlaupunum. Nú hétu
þeir Paavo Nurmi og Joseph Guil-
lemot. Sá síðarnefndi átti að hefna
fyrir ófarimar frá 1912, og hon-
um tókst það reyndar í 5 km., en
í 10 km. sigraði Nurmi. Nú kemur
hver Norðurlandabúinn á fætur
öðrum og keppnin stendur mest
á milli þeirra innbyrðis. í næsta
hefti verður sagt frá ferli Nur-
mi’s og er því hægt að hlaupa yfir
þann kafla hér.
í Los Angeles 1932 kom dálítið
óvænt fyrir, er algerlega óþekktur
Ameríkani, Ralph Hill að nafni,
hafði næstum unnið nýjustu
stjörnu Finna, Lauri Lehtinen.
Hlaup þetta varð mjög umdeilt,
því að talið var, að Lehtinen hefði
hlaupið fyrir Hill, til að hindra
hann í að komast fram úr. Hill
sýndi þar mikinn drengskap, því
hann vildi ekki kæra hlaupið, þótt
það hefir líklega fært honum sig-
urinn.
Næstu árin voru Finnamir alveg
í sérflokki. í Berlín 1936 röðuðu
þeir sér á þrjú fyrstu sætin, eftir
að Japani hafða haft forystuna
mestan hluta hlaupsins, og árið
eftir tókst Ólympíusigurvegaran-
um, Ilmari Salminen, að bæta hið
13 ára gamla heimsmet Nurmi’s
um 0.6 sek., niður í 30:05.6 mín.
Stærstu nöfn Finnanna um og eft-
ir 1940 voru Taisto Máki og Viljo
Heino, sá fyrmefndi komst fyrst-
ur allra niður fyrir 30 mín., eða í
29:52.6 árið 1939, en hafði áður
slegið met Salminens með 30:02.0.
En þetta nýja met varð ekki mjög
langlíft, því að 1944 fór Heino nið-
ur í 29:35.4. Þótti það frábær ár-
angur þá, sem það var og er.
Nú fara flestir að kunna fram-
haldið, en næsti heimsmethafi í
10 km. heitir Emile Zatopek. Hann
hljóp vegalengdina á 29:28.2 mín.
árið 1949 og bætir þar með hið
frábæra met Heino’s um 6.6 sek.
En hinn 35 ára gamli Finni er
ekki alveg á því að gefa sig, því
um það bil tveim mánuðum seinna
hleypur Heino á 29:27.2 og endur-
heimtir þar með met sitt. En þá
fannst Zatopek nóg komið og hljóp
nokkru síðar vegal. á 29:21.2 mín.
í fyrrasumar vann hann svo
það ótrúlega afrek að hlaupa á
29:02.6, sem er núverandi heims-
met. Hann hljóp fyrri 5 km. á
14:37.0 og þá seinni á 14:25.6.
Þetta þýðir, að ef Zatopek hefði
verið keppandi í Stokkhólmi 1912,
hefði hann getað skokkað í róleg-
heitum á eftir Bouin og Koleh-
mainen í þeirra geysiharða enda-
spretti 5 km. hlaupsins, en hlaup-
ið síðan aðra 5 km. á 14:25.6! —
Spumingin nú er sú, hvenær kemst
Zatopek niður fyrir 29 mín.?
Það væri að bera í bakkafullan
lækinn að fara að skrifa um þol-
hlaup á íslandi, en þó skal einu
sinni enn bent á það„ að við get-
Frh. á bls. 86
IÞRÓTTIR
83