Dagblaðið Vísir - DV - 05.06.2009, Blaðsíða 23

föstudagur 5. júní 2009 23Umræða
Hver er maðurinn? „Maðurinn er
guðni sem fæddist í garðahreppi
og er búinn að vera bókaormur æ
síðan.“
Hvar ertu uppalinn? „í garða-
hreppi sem breyttist í garðabæ
þegar ég var á barnsaldri.“
Hvað drífur þig áfram? „Löngunin
til þess að gera vel og samviskubit
þegar ég er latur.“
Hvaða þrjú orð lýsa þér best?
„utan við mig. Það eru þrjú orð.“
Uppáhaldsmaturinn þinn? „Einn
grænmetisrétturinn úr matreiðslu-
bók nigellu Lawson.“
Áhugamál? „fjölskyldan og
íþróttir.“
Með hvaða liði heldur þú í ensku
knattspyrnunni? „Manchester
united, Coventry, aston Villa,
southampton, reading og West
Ham. Þetta eru lið á stöðum þar sem
ég hef búið, nema Manchester.“
Hvernig bækur finnst þér
skemmtilegastar? „Hnausþykkar
ævisögur.“
Ert þú betri sagnfræðingur en
Patrekur Jóhannesson, bróðir
þinn, var handknattleiksmaður?
„segjum að það sé betra að ég varð
sagnfræðingur en ekki handbolta-
maður og öfugt.“
Hverjum er hrunið að kenna? „Ég
veit það ekki.“
Sérðu fram á fleiri bækur um
hrunið? „já, eins dauði er annars
brauð.“
Eru Facebook og slíkar síður
að gjörbreyta vinnubrögðum
sagnfræðinga? „já, þær munu gera
það í framtíðinni.“
Átt þú þér óuppfylltan draum?
„já.“
Sparar þú að nota bílinn vegna hækkandi benSínverðS?
„Ég hef ekki gert það mikið. Maður
hugsar um það, enda ekki annað
hægt.“
Viktor GUðbJörnSSon
67 ára
„já, maður reynir það. Þetta er orðið
allt of hátt verð.“
HilMar Þór HilMarSSon
19 ára nEMi í fg
„já, ég geri það. Ég er með ‘96 módel af
Wolksvagen Vento, en hann er keyrður
bara 60 þúsund kílómetra. Ég myndi
segja að ég fengi lítið fyrir hann, en ég
ætla að eiga hann áfram.“
HaFStEinn ólaFSSon
81 árs fyrrV. starfsMaður Hins opinbEra
„Ég á ekki bíl.“
rúnar róSMUndSSon
57 ára
Dómstóll götunnar
sagnfræðingurinn GUðni tH.
JóHannESSon gaf á fimmtudag-
inn út bókina Hrunið, sem fjallar eins
og titillinn gefur til kynna, um hrunið
í fjármálageiranum og afleiðingar
þess. Við gerð bókarinnar nýtti hann
meðal annars samskiptasíðuna
facebook og segir hana munu
gjörbreyta vinnubrögðum sagnfræð-
inga í framtíðinni.
þYKKAR ÆVISÖGUR
SKEMMTILEGASTAR
„já, svolítið. Ég reyni það.“
FríMann örn ÁSGEirSSon
19 ára nEMi
maður Dagsins
Líklega er myndin Jarhead frá 2005,
sem sýnd var á Stöð 2 um daginn, ein-
hver besta ekki-stríðsmynd sem gerð
hefur verið. Gerist hún í Persaflóa-
stríðinu fyrra og segir frá ungum land-
gönguliðum sem hlaupa fram og til
baka í eyðimörkinni í leit að einhverju
til að drepa, en finna aðeins leyfar
manna sem flugherinn er búinn að
sprengja líftóruna úr.
Eiginlega er myndin öll nokkurs
konar staðfesting á kenningu Baudrill-
ards um að Persaflóastríðið hafi ekki
átt sér stað. Stríðið var vissulega raun-
verulegt fyrir þá Íraka sem breytt var í
brunnin hræ, en fyrir Bandaríkjamenn
minnti þetta stundum meira á tölvu-
leik. Raunveruleiki þess sem gerst hef-
ur á jörðu niðri kemur sem áfall fyrir
þá hermenn sem aðeins höfðu fylgst
með stríðinu úr fjarlægð. Grínistinn
Bill Hicks lýsti átökunum á svipaðan
hátt: „Stríð er þegar tveir herir berjast.“
Persaflóastríðið fyrra var því ekki raun-
verulegt stríð.
íslenskir frelsarar í arabíu
Eigi að síður, eða kannski einmitt þess
vegna, markaði Fyrra Persaflóastríðið
hápunkt veldis Bandaríkjanna. Kalda
stríðinu við Sovétríkin var um þær
mundir að ljúka með sigri þeirra, þau
gátu unnið stríð nánast án mannfalls
í eigin röðum og þegar japanski fast-
eignamarkaðurinn auk þess hrundi
virtist sem engin leið væri fær nema sú
ameríska. Sumir fræðimenn fóru jafn-
vel að tala um endalok sögunnar og
töldu að ástandið í heiminum myndi
alltaf verða eins og það var í kringum
1991.
Það ár fór ég í fyrsta sinn í heim-
sókn til Sádí-Arabíu. Í Riyadh mátti
sjá ummerki um stríðið sem hafði
lokið nokkrum mánuðum áður, svo
sem holur í jörðinni eftir Scud-flaugar
þar sem áður höfðu staðið byggingar.
Skaðinn var þó tiltölulega lítill, aðeins
einn óbreyttur borgari Sádí-Arabíu lést
í stríðinu, miðað við um 3.500 í Írak og
1.000 í Kúvæt. Sem Vesturlandabúum
var okkur vel tekið, það var veifað til
okkar á götunum hvert sem við fórum.
Fólk á Arabíuskaga leit á Sadd-
am Hussein sem raunverulega ógn og
var þakklátt fjölþjóðaliðinu sem hafði
frelsað Kúvæt. En við annan tón kvað
eftir heilan áratug af viðskiptabanni
sem bitnaði illa á almenningi í Írak án
þess þó að koma Saddam frá völdum
og eftir því sem dvöl bandarískra her-
manna í hinu helga landi múslíma
dróst á langinn.
Herinn kallaður heim
frá íslandi og írak
Þetta var ekki í fyrsta sinn sem almenn-
ingur í einhverju landi fer að líta á frels-
isher sem hernámslið, en afleiðingarn-
ar voru einkar afdrifaríkar. Flestir hinna
19 manna sem gerðust flugræningjar
11. september 2001 voru frá Sádí-Ar-
abíu. Vesturlandabúum þar var ekki
lengur fagnað, heldur lögðu þeir sig í
lífshættu í hvert sinn sem þeir yfirgáfu
hinar víggirtu búðir sínar.
Um þessar mundir er Obama for-
seti á ferð um Miðausturlönd til þess
að reyna að bæta álit Bandaríkja-
manna í Miðausturlöndum. Ef til vill
verður honum eitthvað ágengt, en
ljóst er að áhrifamáttur Bandaríkj-
anna er ekki lengur sá sem hann var.
Seinna Persaflóastríðið hefur ekki að-
eins sýnt fram á að Bandaríkin eru ekki
ósigrandi hernaðarlega, heldur hefur
ímynd þeirra sem boðberar friðar og
frelsis beðið mikinn hnekki og það lík-
lega varanlega.
Sagan heldur áfram
Obama er búinn að lofa að draga her-
inn heim frá Írak á þessu kjörtímabili,
enda hafa Bandaríkin ekki lengur efni
á stríðsrekstri úti um allan heim á með-
an efnahagur þeirra riðar til falls. Merki
þess sjást víða. Rétt eins og Rómarveldi
dró her sinn frá Bretlandseyjum und-
ir lokin til þess að vernda mikilvægari
svæði, kölluðu Bandaríkin her sinn
heim frá Íslandi.
Á meðan heldur stríðið í Afganist-
an áfram. Það var hér sem Osama bin
Laden, studdur af Bandaríkjamönn-
um, fyrst lærði að berjast við heims-
veldi. Hver hefði búist við því að 20
árum síðar hefði svartur forseti Banda-
ríkjanna tekið við stríðsrekstri Rússa í
Afganistan? Svo virðist sem sögunni sé
langt í frá lokið.
Að vinna stríðið og tapa friðnum
kjallari
ValUr GUnnarSSon
rithöfundur skrifar
„Ef til vill verður
honum eitthvað
ágengt en ljóst er
að áhrifamáttur
Bandaríkjanna er
ekki lengur sá sem
hann var.“
svona er íslanD