Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.2009, Blaðsíða 3
fréttir 18. ágúst 2009 þriðjudagur 3
Litlu mátti muna að illa færi í
hvalstöðinni í Hvalfirði á laugar-
daginn þegar sprenging varð er
starfsmenn stöðvarinnar voru að
verka hval sem nýdreginn var á
land. Önnur af tveimur Penth-
rite-sprengjum sem notaðar eru á
skutlana sprakk ekki við veiðarn-
ir og sprakk þess í stað á planinu,
í hvalnum, nærri verkamönnun-
um.
Samkvæmt heimildum DV
var fullyrt við starfsmenn af
áhöfn hvalveiðiskipsins að báðar
sprengjurnar sem notaður voru
við drápið hefðu sprungið við
veiðarnar og hófust starfsmenn á
plani því handa við að skera hval-
inn, grunlausir um að ósprungin
dínamíttúpa sæti föst í dýrinu.
Fjölmargir starfsmenn voru að
vinna við að verka hvalinn þegar
gríðarleg sprenging varð. Penth-
rite er lýst sem einhverju öflugasta
sprengiefni sem notað er við starf-
semi sem þessa.
Höfuðverkur og suð í eyrum
Heimildir DV herma að þegar
sprengingin varð köstuðust starfs-
menn til við hvellinn, hvalkjöt þeytt-
ist í allar áttir, og fjölmargir kenndu
sér talsverðs meins. Þónokkrir
starfsmenn urðu fyrir því að hljóð-
himnur rofnuðu vegna hins gríðar-
mikla hvells. Tveir urðu þó verst úti
og fóru þeir til skoðunar hjá eyrna-
lækni í gærmorgun. Að sögn Krist-
jáns Loftssonar, eiganda Hvals, hlutu
þeir engan varanlegan heyrnarskaða
af sprengingunni og mæta aftur til
vinnu í kvöld. Í gær kenndu menn
sér enn meins og kvörtuðu yfir höf-
uðverk og suði í eyrum. Samkvæmt
heimildum DV voru nokkrir óvinnu-
færir eftir slysið.
Hvalkjöt þeyttist um planið
Hvalir eru drepnir með sprengiskutl-
um sem venjulega springa þegar
skutullinn gengur inn í skepnuna
og drepur þar með hvalinn. Talsvert
átak þarf þó til að sprengjan springi. Í
umræddu tilfelli var tveimur skutlum
skotið í hvalinn og sprakk önnur túp-
an og banaði dýrinu. Hin gerði það
hins vegar ekki eins og upphaflega
var talið. Búið var að draga hvalinn
á land og starfsmenn búnir að skera
hann upp að hluta. Þegar verið var
að hífa beinin burt með krana er talið
að pinninn hafi farið úr sprengjunni
svo hvalkjöt, hvalbein og starfsmenn
þeyttust um planið. Mennirnir fengu
gríðarlegt högg enda hvellurinn mik-
ill og misstu þeir margir andann við
höggið. Atvik sem þetta hefur aldrei
gerst áður í hvalstöðinni svo vitað sé
og er því um einstakt atvik að ræða.
„Helvíti mikill dynkur“
Kristján Loftsson segir engan starfs-
mann hafa slasast alvarlega í slysinu.
„Þetta sprakk í innyflunum en
það eru engar flísar í þessu sem
þeysast út um allt. Það er bara högg-
ið sem gerir þetta. Ég var nú sjálfur á
planinu þegar þetta gerðist og þetta
var helvíti mikill dynkur,“ segir Krist-
ján í samtali við DV. Aðspurður seg-
ir Kristján að sumir þeirra sem voru
í eldlínunni á laugardaginn var séu
farnir að skera aftur og vinnslan væri
komin í fullan gang á nýjan leik.
Ekki verið tilkynnt
Hvalfjörður er í umdæmi lögregl-
unnar í Borgarnesi og hafði henni
ekki borist nein tilkynning um
vinnuslys í gærmorgun þegar spurst
var fyrir um málið. Hjá lögreglunni á
Akranesi, sem oft hefur sinnt útköll-
um í Hvalfirði vegna nálægðar, höfðu
menn heyrt af umræddu atviki en
þær upplýsingar fengust að það hefði
ekki komið inn á borð hjá þeim. Vest-
urlandsumdæmi Vinnueftirlitsins
hafði ekki borist tilkynning um slys-
ið þegar DV spurðist fyrir um málið á
skrifstofu eftirlitsins á Akranesi í gær.
Kristján sagði þó í samtali við DV síð-
degis í gær að atvikið yrði tilkynnt til
Vinnueftirlitsins.
Ákveðið var fyrr á þessu ári að á
árunum 2009 til 2013 megi veiða allt
að 150 langreyðar á ári og 100 hrefn-
ur. Kristján Loftsson sagði þá að fyr-
irtæki hans Hvalur hf. myndi veiða
allar 150 langreyðarnar. Engin önnur
fyrirtæki eigi kvóta. Á annað hundrað
starfsmanna hafa unnið í sumar við
veiðar og vinnslu á langreyðum.
HVALUR SPRAKK FRAMAN
Í HVALSKURÐARMENN
Betur fór en á horfðist þegar öflug sprenging varð í hvalstöðinni í Hvalfirði á laugardaginn.
Starfsmenn stöðvarinnar voru að verka hval grunlausir um að sprengiefni úr sprengiskutli
sat ósprungið í honum eftir veiðar. Sprengjan sprakk á planinu svo starfsmenn, hvalkjöt
og hvalbein þeyttust um vinnusvæðið. „Helvíti mikill dynkur,“ segir Kristján Loftsson.
„Ég var nú sjálfur á
planinu þegar þetta
gerðist og þetta var
helvíti mikill dynkur.“
Sigurður MiKaEL jónSSon
blaðamaður skrifar: mikael@dv.is
Hvalur flensaður Starfsmenn kom-
ust í hann krappann þegar hvalur sem
þeir voru að gera að á laugardaginn
sprakk í loft upp með miklum látum.
Mynd: róbErt rEyniSSon
Um það bil tólf hunduð greiðendur
nefskatts RÚV þarf til þess að greiða
laun og kostnað af Audi Q7 bifreið
Páls Magnússonar útvarpsstjóra. Páll
hafði tæplega 1.600 þúsund krónur
í mánaðarlaun á síðasta ári og fram
hefur komið að kostnaður RÚV vegna
rekstrarleigu á bifreiðinni var um 205
þúsund krónur á mánuði. Páll hef-
ur afnot af bifreiðinni sem hluta af
ráðningasamningi sínum við Ríkis-
útvarpið. Í árslaun hafði Páll rúm-
lega 19 milljónir króna auk þess sem
áætlaður kostnaður við bifreiðina
nemur að lágmarki um 2,5 milljón-
um króna fyrir árið. Í heildina rennur
því nefskattur um það bil tólf hund-
uð skattgreiðenda í að greiða laun
og rekstarkostnað vegna Páls í starfi
útvarpsstjóra. Þessi fjöldi samsvarar
því að skattgreiðslur allra íbúa á aldr-
inum 15 til 64 ára á Blönduósi og í
Stykkishólmi fari í að greiða fyrir laun
útvarpsstjórans. Íbúafjöldinn miðast
við tölur Hagstofunnar. Búast má við
því að laun Páls verði skert verulega á
næstunni, enda boðaði Jóhanna Sig-
urðardóttir forsætisráðherra að eng-
inn opinber starfsmaður verði með
hærri laun en forsætisráðherra.
Liðlega 200 þúsund einstakling-
um og lögaðilum er gert að greiða
nefskattinn, sem ætla má að skili RÚV
um 3,7 milljörðum króna á ári. Auk
þess hafði stofnunin 1.364 milljónir
króna í auglýsingatekjur á rekstrarár-
inu frá 1. september 2007 til 31. ágúst
2008. Þrátt fyrir miklar tekjur hefur
RÚV glímt við rekstarerfiðleika og var
um 40 starfsmönnum sagt upp í lok
síðasta árs.
valgeir@dv.is
Nefskattur allra á Blönduósi og Stykkishólmi dugar fyrir launum útvarpsstjóra:
1.200 manns greiða laun Páls
Páll Magnússon Útvarpsstjóri er með
um 20 milljónir króna í árslaun. Um það bil
1.200 skattgreiðendur þarf til að greiða fyrir
laun og bifreiðahlunnindi útvarpsstjórans.
TUGMILLJARÐA SKULDIR
MAGNÚSAR AFSKRIFAÐAR
Jón Fjörnir Thoroddsen held-
ur fram þeirri tilgátu í nýlegri bók
sinni um íslenska efnahagshrunið
að eftir fall Gnúps í kringum ára-
mótin 2007 til 2008, þegar byrjaði
að síga á ógæfuhliðina í íslensku
viðskiptalífi, hafi eigendur ís-
lenskra fjármála- og stórfyrirtækja
byrjað að lána hver öðrum í hring.
Þessi hringekja fjármagnsflæðis
út úr bönkunum og til þessara
eignarhaldsfélaga gat ekki geng-
ið endalaust að að því er Jón segir
í bók sinni um íslenska fjármála-
kerfið og því hafi hún hlotið að
enda með hruni bankakerfisins.
Upplýsingarnar um lánveit-
ingarnar frá Landsbankanum til
Magnúsar, og stöðu lánanna hjá
skilanefndinni, passa nokkuð
vel inn í þá mynd sem Jón Fjörn-
ir dregur upp í bók sinni: Magnús
virðist hafa notið sérstakrar fyrir-
greiðslu í Landsbankanum sem
gerði honum kleift að hafa greið-
an aðgang að ógrynni lánsfjár. Við
bankahrunið í haust urðu veð-
in fyrir þessum lánum hins veg-
ar verðlítil eða verðlaus og þeg-
ar skilanefndin gengur á Magnús
kemur á daginn að hann getur
ekki staðið í skilum.
Kvótinn bjargar Magnúsi
Af upplýsingunum um samninga-
viðræður skilanefndar Lands-
bankans og Magnúsar að dæma
virðist fjárhagsleg staða útgerð-
armannsins vera afar slæm um
þessar mundir.
Það eina sem virðist bjarga hon-
um frá því að vera settur í þrot sé
að skilanefndin sjái hagsmun-
um sínum betur borgið með því
að láta hann borga af lánunum
frekar en að setja hann í þrot. Þar
ræður án efa úrslitum að Magn-
ús er kvótaeigandi og hefur mikla
reynslu af sjávarútvegi og ætti því
að geta verið borgunarmaður fyrir
einhverju af því sem hann er per-
sónulega ábyrgur fyrir.
Ekki náðist í Magnús Kristins-
son við vinnslu þessarar fréttar
þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir.