Dagblaðið Vísir - DV - 25.09.2009, Síða 22

Ekkjan góða og gullið
Aðeins er til ein örugg upp-skrift að rekstri fjölmiðils á Íslandi. Aðstandendur mið-ilsins þurfa að finna sér ör-
láta ekkju sem ekki veit aura sinna tal.
Allir vita að ekkjur eru góðgjarnar og
auðmingjavænar. Þær hafa skilning á
því að minnimáttar verða að lifa og til
þess þurfa þeir brauð og meðlæti. Ís-
lendingar eru svo stálheppnir að eiga
svona ekkju til að halda fjölmiðlunum
gangandi. Á sínum tíma þegar DV var
einskonar málgagn Sjálfstæðisflokks-
ins, sendibréf úr Valhöll, þá var fólk
ekki tilbúið að leggja peningana sína
í að kaupa fjölmiðilinn. Þrátt fyrir að
það hafi varið málstað ráðamanna til
hægri af einurð og elju sneri skilnings-
laus almenningur við því bakinu og
fékkst ekki til að snúa við blaðinu. Þá
uppgötvuðu ráðamenn
blaðsins að til var
ekkja sem
var þekkt fyrir gjafmildi og góðsemi.
Þeir byrjuðu á því að vingast við son
hennar, sem kominn var af barnsaldri,
og leituðu síðan í náðarfaðminn. Ekkj-
an opnaði pyngju sína og gullið dugði
til að reka blaðið í eitt ár, eða svo. Þá
var almenningur enn haldinn sömu
heimskunni og áður og fékkst ekki til
að kaupa málgagn réttlætis og visku.
Það fór á hausinn en ekkjan borgaði
úr eigin vasa síðustu launagreiðslurn-
ar áður en köld krumla skiptastjórans
krepptist utan um bókhaldið. Gjald-
þrotið kostaði almenning á Íslandi
upphæð á bilinu 500 til 1000 milljónir
króna.
En það er þannig með ekkjur að þær mega ekkert aumt sjá. Þótt ekkjan hafi tapað stórfé á tilrauninni til að koma viti
fyrir almenning var hún enn ber-
skjölduð í góðmennsku sinni. Þrota-
menn DV komu höndum yfir Við-
skiptablaðið. Þar var það sama uppi
á teningnum. Fokking almenningur-
inn vildi ekki kaupa vísdóm og visku.
Eftir að þeir sendu út neyðarkall
birtist ekkjan enn með
gullpyngju sína. Og
eins og fyrr hélt skilningsleysið áfram.
Vibbinn tapaði og ekkjan borgaði. Þar
til allt sigldi enn í strand. Skömmu
fyrir strandið tókst mönnum að skutla
blaðinu undan kennitölunni og yfir
á nýja.
Eftir að hafa með áðurnefnd-um hætti bjargað tveimur fjölmiðlum undan fjársvelti almennings upphófst rólegur
tími. Ekkjan góða eyddi tíma sínum
í að kaupa banka og efla útgerð sína
með misjöfnum hætti. En svo kom
hrunið. Þá var hún svo stálheppin að
ná daginn fyrir fyrsta fallið að selja
hlut sinn í þeim banka. Þarna kom á
daginn að Guð launar þeim sem gera
góðverk. Ekki svo að skilja að ekkjan
hafi endilega fengið meldingu frá
Guði en hún slapp með allt sitt. Síðan
barst henni næsta neyðarkall. Sjálft
Morgunblaðið riðaði til falls vegna
þess að fólkið í landinu skildi ekki
nauðsyn þess að það héldi áfram að
koma út. Og auðvitað kom ekkjan til
skjalanna með gullpyngju sína. Og til
þess að kóróna góðverkið lét hún reka
ritstjóra sem var andvígur lýðveldinu
og kvótanum. Augljóst var að arftak-
inn hlaut að vera einstaklingur í bág-
indum. Ekkjan, af góðseminni einni,
réð Davíð Oddsson, fyrrverandi
seðlabankastjóra og forsætisráð-
herra, sem ritstjóra. Þetta kall-
ast góðmennska og næmur
skilningur á því að með
góðu skal launa kær-
leiksverkin.
Sandkorn
n Misjafnt er hvernig fólk
bregst við vandamálum vegna
kreppunnar. Sumir leggjast í vol-
æði á meðan aðrir berjast. Dæmi
um baráttujaxl er að finna í tón-
listarmann-
inum Bubba
Morthens
sem tapað
hefur form-
úu í hrun-
inu. Hann
er á þeytingi
um allt land
að halda
tónleika. Þá er hann nýbúinn að
skila af sér heimildarmyndinni
um Laxá og bók um sama efni
er að koma út. Loks sinnir hann
vikulegum útvarpsþáttum sínum
á Rás 2.
n Meðal þeirra sem náð hafa
frama í hruninu er Ásmundur
Stefánsson, bankastjóri Lands-
bankans. Hann notaði tækifærið
sem formaður bankaráðs á veg-
um ríkisins til að koma sjálfum
sér í stól aðalbankastjóra. Þaðan
viðheldur hann að mestu leyti
sama stjórnendateymi og var á
gullaldartíma útrásarinnar. Nýj-
asta axarskaft bankastjórans var
að ráða Ara Skúlason, vin sinn,
óhæfan yfir verðbréfasvið bank-
ans. Fjármálaeftirlitið stóð vakt-
ina og rak bankastjórann til baka
með vinaráðninguna.
n Stöðugt fleiri eru að missa von-
ina um að ríkisstjórn Jóhönnu
Sigurðardóttur sé til einhvers
nýt. Hver dagurinn af öðrum
virðist vera eins. Yfirþyrmandi
vandræðagangur er vegna að-
gerðaleysis og oddvitar stjórn-
arflokkanna eyða tímanum að
mestu í að sniðganga fjölmiðla.
Það eina bitastæða sem komið
hefur frá Jóhönnu er að upp-
stokkun verði í stjórninni um
áramót. Eins og sagt hefur verið
frá í Sandkornum mun þá mað-
urinn með skærin, Kristján Möll-
er, verða látinn pakka niður og
fara. Hann hefur verið á ferð og
flugi við að vígja nýframkvæmd-
ir á þjóðvegunum en síðan mun
því linna. En brotthvarf hans eitt
mun varla bjarga þjóðinni út úr
kreppu óráðsíu og aðgerðaleysis.
n Fullvíst má telja að Gunnar
Birgisson, fyrrverandi bæjar-
stjóri í Kópavogi, taki slaginn um
oddvitasæti Sjálfstæðisflokksins
í vor. Gunnar hraktist úr emb-
ætti vegna
litríkra
ákvarðana
sinna. Ekki
er sérstakur
áhugi á því í
valdakjarna
flokksins að
hann snúi
aftur. Bjarni
Benediktsson formaður hef-
ur lagt áherslu á að endurnýja
flokkinn og þvo burtu spilling-
arstimpilinn. Kópavogur er í
kjördæmi hans sem þýðir að fátt
gerist þar nema með samþykki
formannsins. Meðal þeirra sem
nefndir eru til höfuðs Gunnari
er Halldór Halldórsson, bæjar-
stjóri í Ísafjarðarbæ, sem hyggst
snúa baki við skuldasúpunni
þar í vor.
LyngháLs 5, 110 Reykjavík
Útgáfufélag: Útgáfufélagið Birtíngur ehf.
Stjórnarformaður: hreinn Loftsson
framkvæmdaStjóri: sverrir arngrímsson
ritStjórar:
jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
fréttaStjórar:
Brynjólfur Þór guðmundsson, brynjolfur@dv.is
og Þórarinn Þórarinsson, toti@dv.is
auglýSingaStjóri:
elísabet austmann, elisabet@birtingur.is
dv á netinu: dv.is
aðalnÚmer: 512 7000, ritStjórn: 512 7010,
áSkriftarSími: 512 7080, auglýSingar: 512 7050.
SmáauglýSingar: 515 5550.
umbrot: dv. Prentvinnsla: Landsprent. dreifing: árvakur.
dv áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
„Það er virki-
lega orðin
spurning hvort
blaðamennska á Íslandi
sé mönnum bjóðandi.“
n Þóra Kristín Ásgeirsdóttir, formaður
Blaðamannafélags Íslands, eftir að hafa verið sagt
upp störfum hjá Morgunblaðinu. - visir.is
„Ætli þetta hafi ekki verið
tuttugu til þrjátíu myndir
síðustu tvo mánuðina eða
svo.“
n Guðni Sigurðsson er að gera bók um frasa í
íslenskum bíómyndum. Vegna þess horfði hann á
89 íslenskar myndir og tók góðan sprett undir
restina. - Fréttablaðið
„Ef þið viljið
ávaxta pening-
ana ykkar í
kreppunni
veðjið öllu sem þið
eigið á að Þykki sigri
Wipeout. Þetta verður
LIGHTWEIGHT!!“
n Egill Gillz Þykki Einarsson um möguleika sína á
sigri í íslenska Wipeout-þættinum sem hann
hefur skráð sig í. - gillz.is
„Við vorum heppin.“
n Elsa Þorkelsdóttir, eiginkona Más
Guðmundssonar seðlabankastjóra, um að þau séu
heppin að hafa ekki átt heima hér á landi og því
ekki misst allt sitt. Hjónin eru nýflutt á
Hávallagötu. - Séð og heyrt
Þögnin um Björgólfa
Leiðari
Hrun Íslands varð ekki án aðdrag-anda. Þegar Ísland steytti á Icesave og öðrum skerjum sem spruttu upp í firrtum fjármálaheimi hafði
átt sér stað áralöng þróun, lituð spillingu og
eftirlitsleysi. Bláupphafið að öllu fjármála-
ruglinu má rekja til þess tíma að fiskimiðin
voru einkavædd og færð í eigu fárra valinna
aðila. Annar mikilvægur tímapunktur er þeg-
ar ríkisbankarnir voru einkavæddir í þágu
örfárra einkavina stjórnarflokkanna. Til
þess að greina ástæður þess að landið lenti
á köldum klaka er nauðsynlegt að líta aftur
til þeirra tíma þegar ríkisbankarnir, Búnað-
arbankinn og Landsbankinn, voru seldir.
Stjórnmálamenn stýrðu báðum bönkun-
um í eigu vina sinna. Framsóknarflokkur-
inn fékk Búnaðarbankann en Sjálfstæð-
isflokkurinn Landsbankann. Í grein
Halldórs Halldórssonar blaðamanns
í DV í dag er rakinn aðdragandi þess
að feðgarnir Björgólfur Guðmunds-
son og Björgólfur Thor Björgólfsson
komu til Íslands frá Rússlandi und-
ir fána Samson. Sagan um Rússlandsdvöl
þeirra og vafasöm viðskipti hefur aldrei verið
sögð í heild sinni fyrr. Lengi var tabú í samfé-
laginu að efast um gæsku feðganna, þessara
ríkustu og valdamestu manna Íslands. Eng-
inn fjölmiðill fór ofan í Rússlandsmál feðg-
anna sem höfðu meiri völd á Íslandi en áður
hafði þekkst. Viðvörunarorð fyrrverandi við-
skiptafélaga þeirra, Ingimars Ingimarsson-
ar, voru að engu höfð og hann afgreiddur
sem ómerkingur. Umfjöllun DV í dag varp-
ar ljósi á viðskiptasögu feðganna í spilltu
Rússlandi. Síðan þeir komu til Íslands með
fullar hendur fjár, að eigin sögn, og fengu
Landsbankann í raun út á krít. Eftirmálann
finna allir Íslendingar á eigin skinni þar sem
þeir upplifa meiri skerðingu á lífskjörum en
áður hefur gerst. Beinlínis má rekja stóran
hluta áfalls þjóðarinnar til vankunn-
áttu og blindu þeirra manna sem
komu frá Rússlandi til að sölsa
undir sig stærsta banka Íslands.
Það er skylda kynslóðarinn-
ar sem ber ábyrgð á uppgangi
og falli feðganna að skrá sögu
þeirra af einlægni. Þessi þögn
er rofin.
REyniR TRausTason RiTsTjóRi skRifaR. Lengi var tabú í samfélaginu að efast um gæsku feðganna.
Mónólogían mannýga
Það er betra að vera vitur eftir á en
heimskur allan tímann. Þetta segi ég
um leið og ég viðurkenni að ég hefði
átt að hvetja fólk til fylgis við Sjálf-
stæðisflokkinn og Framsókn fyrir síð-
ustu kosningar. Þetta hefði ég átt að
gera og sjálfur hefði ég átt að kjósa
Sjálfstæðisflokkinn. Ég hefði nefni-
lega aldrei getað lagst svo lágt að kjósa
Framsókn. Ég hefði átt að stuðla að því
að þeir, sem hérna dæmdu þjóðina í
ánauð, fengju sjálfir að súpa seyðið af
eigin undanskotum og óhæfuverkum.
Ef þetta hefði gengið eftir þá hefði ein-
staklingshyggjan fengið að ná hæstu
hæðum eða dýpstu dýfum. Þeir sem í
dag skipa vælukjóakór íhaldsins hefðu
þá kannski fengið að éta alla innviði
þjóðarinnar og þá hefðum við aldrei
átt okkur viðreisnar von.
Í átján ár var því logið að okkur
að einstaklingurinn væri samfélag-
inu máttugri – að einn og óstuddur
gæti einstaklingurinn áorkað öllu sem
hann gat hugsað sér að framkvæma.
Mannýg mónólógía nagaði samfélag-
ið í sundur. Okkur var sagt að setja eitt
sjónvarp í hvert herbergi, heyrnartól á
hvert einasta eyra. Hver einstakling-
ur átti að hafa svo fullkomið frelsi að
hann átti nánast að ráða öllu sjálfur –
einn og yfirgefinn. Þjóðin kokgleypti
þessa fásinnu og dýrkaði metrótýp-
ur bankaflórunnar um leið og dus-
ilmenni voru tekin í guðatölu. Hvít-
þvegnar sálir auðtrúa hjarðar urðu svo
sauðsvartar að þeirra virtist einvörð-
ungu bíða eilífð í dýpsta myrkri.
Í dag finnum við áþreifanlega fyr-
ir því að samstaða, samhugur og ein-
lægur vilji til samstarfs geti bjargað
sálarheill okkar. En um leið og meg-
inþorri þjóðarinnar veit að óprúttn-
ir menn fengu hér að stjórna í nafni
frjálshyggju, einkavæðingar og upp-
diktaðrar teoríu um alræði einstakl-
ingsins þá leika hér enn lausum hala
menn sem trúa því að illska og einka-
plott geti öllu bjargað.
Í dag er talað um að menn þurfi að
finna Mogganum verðugan ritstjóra
og þá stekkur fram fámenn hjörð sem
treystir Davíð Oddssyni, fyrrverandi
bankamanni. Og samtímis er til fólk
sem heldur að Davíð þessi hafi misst
tögl og hagldir í íslenskri pólitík. Ég
get aftur á móti tjáð ykkur það, ágætu
landsmenn, að Davíð hefur verið rit-
stjóri Moggans svo lengi sem elstu
menn muna. Hann hefur stýrt því sem
hann hefur viljað stýra, hann er með
sína varðhunda í öllum hornum og
skítverkamenn hans hafa alls staðar
ítök.
Það er aldrei of seint að óska
Mogganum til hamingju með rit-
stjórann.
Ef dafna lætur dramb og þjóst
Davíð Oddsson rogginn,
þá verður okkur öllum ljóst
að ekki lýgur Mogginn.
kristján hreinsson
skáld skrifar
„Í átján ár var
því logið að
okkur að ein-
staklingurinn
væri samfélag-
inu máttugri.“
SkáLdið Skrifar
22 Föstudagur 25. september 2009 umræða
bókStafLega