Dagblaðið Vísir - DV - 25.06.2010, Qupperneq 20

20 Úttekt 25. júní 2010 föstudagur
Hrafnhildur var átján ára þegar
áreitnin hófst. „Allt í einu var hann
bara þarna. Ég veit ekkert hvernig
það gerðist eða af hverju. Áður en
ég vissi af var hann farinn að hringja
á sama sekúndubroti og ég kom
heim úr skólanum. Hann vissi alltaf
nákvæmlega hvenær ég kom heim
og þá var alveg sama þótt ég kæmi
óvænt snemma heim.“ Ef Hrafn-
hildur svaraði ekki reyndi hann aft-
ur tveimur mínútum seinna og hélt
því áfram þar til hún tók upp tólið.
Eftir smá tíma tók hann upp á
því að koma heim til Hrafnhildar
ef hún svaraði ekki símanum. Þá
var betra að svara bara og kveðja
fljótlega. „Ef ég svaraði ekki kom
hann bara og dinglaði dyrabjöll-
unni. Svo stóð hann bara á tröpp-
unum: „Uuu, hæ. Hvað segir þú?“
Hann hafði ekkert við mig að segja.
Ég hleypti honum heldur aldrei inn
því að þetta er ekki maður sem þú
vilt fá inn á heimilið. Hann gaf frá
sér undarlega strauma.“
Hrafnhildur gafst upp á þess-
um heimsóknum og hætti að svara
þegar hann dinglaði. Við hliðina
á útidyrahurðinni var gluggi og ef
Hrafnhildur stóð á ákveðnum stað
inni í íbúðinni gat hún séð mann-
inn án þess að hann sæi hana. Svo
hún stóð þar og beið þess að hann
færi. „Hann stóð bara þarna á
tröppunum og oft lengi. Næst þeg-
ar ég talaði við hann þurfti ég alltaf
að svara fyrir það af hverju bíllinn
minn var heima en ég kom ekki til
dyra. Ég þurfti alltaf að vera að ljúga
mig út úr þessu. Þetta var alveg
plága.“
Kom með gjafir
Næsta skref hjá manninum var að
koma alltaf á kvöldin líka. Þá voru
foreldrar Hrafnhildar yfirleitt heima
og hún óttaðist að lenda í vandræð-
um. „Svo fór hann að koma með
gjafir handa mér. Geisladiska, blóm
og alls konar, oft undir því yfir-
skyni að hann hefði átt aukaeintak
handa mér. Mér var farið að þykja
þetta mjög skrýtið og óþægilegt. Í
fyrstu hélt ég að hann hefði áhuga
á að kynnast mér en svo vissi ég
ekki hvernig ég ætti að taka þessu.
Ég trúði því ekki að hann væri hrif-
inn af mér, ég hélt að hann hlyti að
fatta það að þetta væri ekki að virka,
en það varð ekki. Þetta varð aldrei
skárra, þetta ágerðist bara og hætti
aldrei.“
Fjölskyldan varð vör við áhug-
ann sem maðurinn sýndi Hrafn-
hildi og gerði góðlátlegt grín að
því. Vinir hennar líka, þeir hlógu og
sögðu að maðurinn væri greinilega
skotinn í henni. „Það tók enginn
þessu alvarlega. Það gerðu allir grín
að þessu og gerðu lítið úr þessu. En
mér fannst þetta mjög óþægilegt.
Ég hætti líka að tala um þetta við
aðra því mér fannst óþægilegt að
aðrir vissu hvað þetta var rosalegt.
Ég hlífði honum og ásakaði sjálfa
mig.“
Bankaði á gluggann
Einu sinni kom maðurinn óboð-
inn í partí heima hjá henni og sat
eftir þegar gestirnir fóru. Í annað
skipti var Hrafnhildur að hafa það
huggulegt yfir sjónvarpinu þegar
hún heyrði að bankað var á stofu-
gluggann. Þetta var seint um kvöld
og foreldrar hennar voru farnir að
sofa. Glugginn var þannig staðsett-
ur að það þurfti að ganga inn í garð-
inn, klifra yfir blómabeð og stíga
upp á stein til þess að sjá inn. „Þá
hafði hann séð að það var einhver
að horfa á sjónvarpið og ákveðið að
ganga í gegnum garðinn og gá hvort
það væri ég.
Þegar hann bankaði á gluggann
fraus ég. Mér brá svo við bankið.
Síðan sneri ég mér við og sá hvar
hann stóð fyrir utan. Ég var bara:
Sjitt, hvað er maðurinn að gera?
Hann er ekki í lagi. Fram að þessu
hafði ég verið pirruð yfir áreitninni
en þarna varð ég hrædd. Þetta var
of langt gengið og ég hugsaði: Hing-
að og ekki lengra. Ég áttaði mig á
því að það var eitthvað meira en lít-
ið að þessum manni.“
Ótti, óöryggi og sjálfsásakanir
Áreitnin fólst ekki bara í heim-
sóknum og símhringingum.
Maðurinn dúkkaði upp alls staðar
þar sem Hrafnhildur var. Hún fór
að djamma og hann var þar. Hún
fór í bíó og hann var þar. Hún fór í
Kringluna og hann var þar. Maður-
inn var bara alls staðar. Alltaf. „Eins
og hann væri að elta mig. Það var
allavega meira en lítið undarlegt
hvernig hann vissi alltaf hvar ég
væri.“
Auðvitað hafði þessi stöð-
uga áreitni áhrif á tilfinningalífið.
Hrafnhildur, sem er frekar kæru-
laus að eðlisfari og getur yfirleitt
sagt bara „fokk it“ og ýtt öllum
óþægindum frá sér, upplifði ótta og
óöryggi. Þá hafði ástandið áhrif á
sjálfsvirðingu hennar og hún ásak-
aði sjálfa sig. Á sama tíma og hún
velti því fyrir sér hvort hún hefði
kallað þetta yfir sig með því að vera
of góð og vinaleg skammaðist hún
út í sjálfa sig fyrir að vera vond við
manninn og leiðinleg með því að
ýta honum alltaf frá sér.
Ímyndaður vinskapur
Eitt af því sem maðurinn gerði var
að vingast við vini og kunningja
Hrafnhildar. Síðan ræddi hann
við þá um hana og lét eins og þau
væru bestu vinir. Maðurinn tók
tarnir og mynstrið breyttist. Stund-
um hringdi hann bara, stundum
hringdi hann og dúkkaði svo upp.
Áreitnin var mismunandi eftir
tímabilum en stóð yfir í tæp tvö ár,
eða þar til Hrafnhildur flutti í annað
bæjarfélag. Þá vissi maðurinn ekki
hvar hún var niðurkomin og komst
ekki að henni.
En þessi reynsla sat djúpt í henni
og setti mark sitt á sálarlífið. „Það
sem var svo klikkað var að hann
þekkti mig. Ég þekkti hann ekki
neitt. Í hans heimi vorum við vin-
ir. Það kom líka fram í því hvernig
hann talaði um mig við aðra. Það
voru allir að spyrja mig hvort við
værum vinir, því honum fannst
hann þekkja mig og vissi geðveikt
mikið um mig. Þá kom það út eins
og við værum perluvinir. En eina
ástæðan fyrir því að hann vissi
svona mikið var að hann hafði fylgst
svo vel með mér.“
Óx ásmegin
Sex árum síðar kom Hrafnhildur
aftur heim. Þá tók það manninn
svolítinn tíma að átta sig á því að
hún væri komin aftur. Ótrúlegt
en satt var hann ekki kominn yfir
hana. „Allt í einu tók ég eftir því að
hann fór að birtast þar sem ég var.
Aftur. Það tók hann nokkrar vikur
að læra inn á mitt mynstur.“
Hún þakkar fyrir það að vera
hvergi skráð, hvorki með heimilis-
fang né síma. „Þá væri hann alltaf
að koma og alltaf að hringja.“
Stundum hefur hún staðið hann
að verki við að elta sig. „Ég hef til
dæmis falið mig í húsasundi og séð
hann koma á eftir mér og leita að
mér. Þetta hljómar eins og í skáld-
sögu. Hann hefur líka reynt að búa
til aðstæður þannig að við séum
bara tvö ein. Hann hefur séð að ég
þarf að komast eitthvert og reynt að
skutla mér. Í gamla daga elti hann
mig heim. Þegar ég var að reyna
að opna dyrnar reyndi hann að
komast inn. Ég þurfti að ýta hon-
um frá svo hann færi ekki bara inn,
hann var bara á leiðinni inn og ég
var bara: „Nei, heyrðu vinur, núna
verður þú bara að fara heim.“ Hann
var bara: „Nei, eigum við ekki að
tala aðeins saman?“ „Nei.“ En hann
gerir aldrei neitt með látum, hann
gerir bara svona hluti eins og ekkert
sé eðlilegra. Það er ekkert smá krípí.
Núna hefur hann aldrei náð að elta
mig heim svo ég viti til en ég hef líka
oft þurft að stinga hann af.“
Vantraust og vanlíðan
Eftir allt sem á undan er gengið á
Hrafnhildur erfitt með að treysta
fólki. Hún er reyndar lokuð og var-
kár að eðlisfari. „En enn þann dag í
dag finn ég fyrir því sem hann hef-
ur gert. Eins og í vetur þegar það var
dimmt úti leið mér illa hér heima af
því að ég var ekki búin að setja upp
gardínur. Ég var alltaf hrædd um að
hann væri búinn að klifra upp í tré
og sæti úti að horfa á mig. Mér leið
mjög illa því mér fannst alltaf eins
og hann væri að horfa á mig. Það
var mjög óþægilegt.“
Fékk ógnvekjandi bréf
Um daginn fékk hún svo bréf frá
honum. Hann sendi það um miðj-
an dag og ástæðurnar fyrir send-
ingunni voru óljósar. Þá var áreitn-
in komin á annað og alvarlegra stig.
Hrafnhildi stóð ekki lengur á sama
og leitaði til lögreglunnar. „Ég tók
það ekki nærri mér sem hann sagði
um mig en ég tók það nærri mér
að hann hefði fundið sig knúinn til
þess að skrifa þetta bréf. Hann var
að toppa bilunina í sér. Fyrst fór ég
bara að hlæja. Síðan áttaði ég mig á
því að það myndi enginn eðlilegur
maður skrifa svona bréf.
Ég var með það á heilanum í
smá tíma. Líka vegna þess hvern-
ig hann skrifaði bréfið. Það var svo
margt í því sem ég kannaðist ekki
við. Eins og að hann væri búinn
að ræða mál við mig sem ég man
ekkert eftir að hafa rætt við hann.
Hvernig ég dirfðist að láta svona,
því hann vildi meina að hann hefði
átt séns í mig. Hann var búinn að
búa til miklu meiri og dýpri sam-
skipti á milli okkar en höfðu nokkru
sinni átt sér stað.“
Leitaði til lögreglu
Í kjölfarið sendi Hrafnhildur bréfið
á lögfræðing sem sendi það áfram
á lögregluna og fékk sálfræðing til
að lesa það. Sálfræðingurinn sagði
að það væri greinilegt að maður-
inn vissi ekkert hvað væri rétt eða
rangt, satt eða logið. „Í bréfinu var
engin bein hótun en það var samt
ákveðinn tónn í því og undirliggj-
andi hótun. Hann niðurlægir mig
til dæmis þrisvar eða fjórum sinn-
um í bréfinu. Ég tók ekki eftir því
en aðrir sem lásu bréfið sáu það
strax. Hann kallar mig illum nöfn-
um. Og svo sagði hann eitthvað á
þessa leið: „Ertu svona hrædd við
mig?“ Það er ekki hótun en er það
ekki skrýtið? Eins og ég eigi að vera
hrædd við hann.“
Hrædd um að reita hann til
reiði
Lögreglan ráðlagði henni að segja
fólki frá þessu, vera varkár og fylgj-
ast vel með framhaldinu. Lögreglan
bauðst líka til þess að eiga við hann
orð og reyna að tala hann ofan
af þessari hegðun. „Það hefur oft
reynst vel þegar lögreglan talar við
þessa menn. En ég lagði ekki í það,
ég þorði það ekki. Ég var hrædd um
að reita hann til reiði og gera allt vit-
laust. Þetta gæti kannski versnað.
Af því að hann hringir hvorki í
mig né kemur heim til mín er lítið
annað hægt að gera. En eina ástæð-
an fyrir því að hann hvorki hringir
né kemur er sú að hann veit ekki
hvar ég er. Hann yrði að elta mig
heim til að komast að því og ég held
að hann hafi aldrei náð því. Senni-
lega hefði verið hægt að beita nálg-
unarbanni í gamla daga þegar hann
var alltaf að hringja því þá var áreit-
ið svo mikið. Hann hringdi upp
undir fimm sinnum á klukkutíma.“
Þrátt fyrir allt hefur Hrafnhild-
ur aldrei óttast það að maðurinn
vinni henni mein. „Ég hef alltaf
haldið að hann væri nokkuð mein-
laus og að hann myndi aldrei ráð-
ast á mig, allavega hingað til. En ég
veit ekkert hvað hann segir um mig
við annað fólk, hvernig það lítur út
heima hjá honum eða hvar hann er
þegar ég sé hann ekki. Síðan hann
sendi bréfið hefur ekkert gerst ann-
að en að ég sé hann oft í kringum
mig. En það er enn svo stutt síð-
an þetta var að ég veit ekki hvað
verður. Ég er hrædd um að þetta
muni ágerast eða hann missi vitið.
Kannski erum við að fara inn í nýtt
tímabil núna.“
Kona á þrítugsaldri hefur þurft að þola áreitni frá sama manninum frá átján ára aldri, með hléum. Hann
er eldri en úr sama hverfi og allt í einu tók hann upp á því að fara að hringja í hana. Svo fór hann að koma
heim til hennar, stundum með gjafir, og gægjast á glugga. Hann eltir hana um allan bæ og um daginn fékk
hún frá honum bréf með undirliggjandi hótunum.
Í hans heimi
vorum við vinir
Sviðsett mynd