Dagblaðið Vísir - DV - 25.06.2010, Qupperneq 21

föstudagur 25. júní 2010 Úttekt 21
Maðurinn kemur ekki fram undir
réttu nafni en við köllum hann
Gunnar. Eftir tíu ára sambúð þar
sem ástin brann upp á einu ári þráði
Gunnar það afar heitt að eignast
konu. Og fljótlega fann hann ást-
ina í Erlu, konu sem varð á nokkr-
um stefnumótum alveg ofsalega
ástfangin af honum. Hann hugs-
aði með sér að þarna væri komin
kona sem elskaði hann meira en
hann hana. „Ég var voðalega lengi
að velta þessu fyrir mér, en ákvað
svo bara að ég elskaði þessa konu.
Það er gaman að fá ást. Ég er mað-
ur sem þarf mikla hlýju en á með-
an ég bjó með minni fyrrverandi
vorum við bara í viðskiptafélagi. Ég
var eins og maðurinn sem er rétt að
komast yfir Sahara-eyðimörkina og
var að fá fyrsta vatnssopann. Þess
vegna var ég hálfblindur og gerði
hræðileg mistök. Ég hefði átt að
hlusta á innsæið.“
Einangraðist fljótt
Á örskömmum tíma var hann kom-
inn í alvarlegt samband með þess-
ari konu, sem sýndi honum ofsa-
lega mikla ást og hlýju. „Hún veitti
mér mikla athygli og aðdáun sem
var heljarinnar upplifun fyrir mig.
Hún tók fjölskyldu minni vel og hóf
son minn upp til skýjanna. Allt sem
ég gerði fannst henni skemmtilegt
að gera. Ég fór að hlaupa og hún
hljóp. Ég hafði gaman af göngum
og hún fór í göngur. Hún speglaði
mitt líf fullkomlega. Sem var tómt
feik frá upphafi til enda því hún
hafði ekki áhuga á neinu sem ég
gerði. Það tók hana svona tvö ár að
leggja felulitina aðeins til hliðar.“
Mjög fljótlega einangraðist
Gunnar í þessu sambandi. Kon-
unni hans líkaði nefnilega ekkert
sérstaklega vel við vini hans. Hann
var til dæmis í hlaupahóp og þar var
kona sem Erla var viss um að væri
skotin í honum. Sú kona átti þó
sinn eigin mann. „Svo átti ég góð-
an vinahóp þar sem við hittumst
reglulega og buðum hvert öðru í
mat. Ég gat ekki boðið þeim heim
því það olli henni kvíðaköstum. Ef
maður þarf að taka heljarinnar slag
heima hjá sér til að bjóða einhverj-
um heim veigrar maður sér við því.
Þannig að þetta dró þróttinn úr fé-
lagslífinu. Við bjuggum á tveim-
ur mismunandi stöðum og á báð-
um stöðum voru allir nágrannarnir
kolómögulegir. Það flutti kona inn
í næstu íbúð við okkur og daginn
sem hún flutti inn áttaði konan mín
sig á því að hún væri heimsk, fölsk
og vond manneskja. Bara með því
að horfa í augun á henni. Kannski
af því að hún var með flott brjóst.“
Afskrifaði fjölskyldumeðlimi
Með tímanum byggði Gunnar upp
kvíða og vanlíðan. „Ég hef ver-
ið duglegur að ýta þessu til baka í
myrkur fortíðarinnar. Á einhverjum
tímapunkti rann það upp fyrir mér
að ég var kominn í frekar vond mál.
Því ég var meira að segja farinn að
einangrast frá eigin fjölskyldu. Ég
gat ekki talað við systur mína. Á
einu augnabliki ákvað konan mín
að systir mín samþykkti hana ekki
sem hina réttu eiginkonu og þar
með var hún afskrifuð. Þetta var
þegar við vorum búin að búa sam-
an í þrjú ár og enn voru tvö ár eftir
af þessum búskap.“
Allt þetta þróaðist með tíman-
um, smátt og smátt. Þau bjuggu
saman í fimm ár og hún safnaði
upp vandamálum á leiðinni. „Þeg-
ar ég fór frá henni greindist hún
með klínísk einkenni, þunglyndi
og kvíðaraskanir, sem ég hafði ekki
gert mér grein fyrir að hún þjáðist
af. Fyrir mér var það bara skrýtið
þegar hún byrjaði að pikka út fólk-
ið í kringum mig. Fyrst voru það
vinirnir og fyrrverandi eiginkona
mín og barnsmóðir. Systir mín og
mamma. Svo var það þessi elsku-
legi sonur minn sem hafði fyrst
verið alveg guðdómlegur en var
orðinn óþolandi, illa spilltur og illa
uppalin frekjudós. Smátt og smátt
bættust allir á þennan lista. Ég
hefði kannski átt að átta mig á því
að það væri eitthvað alvarlegt að.“
Sakaður um skilningsleysi
Í huga hennar var grundvallar-
reglan í hverju hjónabandi sú að
hjón stæðu með hvort öðru, alltaf
og sama hvað gerist. Og hún sak-
aði Gunnar oft og reglulega um að
standa ekki með sér, sýna sér ekki
skilning og styðja hana ekki. En
það var engin leið að henda reið-
ur á því í hverju stuðningurinn átti
að felast. „Ég prófaði margar að-
ferðir. Þetta þurfti bara að fá að
ganga sinn gang, hún þurfti að fá
sitt hysteríukast, gráta og öskra þar
til hún varð þreytt og datt aftur inn
í eitthvað sem gat talist eðlilegt. Ef
einhver kom í heimsókn á meðan
á þessu stóð datt hún inn í annað
mót og varð bara elskulegur gest-
gjafi. En um leið og gesturinn fór
byrjaði þetta allt aftur og það tók
ekki nema nokkrar mínútur að ger-
ast.“
Síðustu mánuði hjónabandsins
þurfti lítið til að hún gengi af göfl-
unum. Ef tilefnið var ekki til stað-
ar bjó hún það til. Þegar líða fór að
kvöldi vildi hún fara að ræða málin.
„Það var mjög erfitt því ég þurfti á
svefni að halda og gat ekki eytt nótt-
inni í það. Þetta var alltaf margra
klukkutíma dæmi. Ef okkur tókst að
fara að sofa þá hrökk hún oft upp
um miðja nótt. Var allt í einu glað-
vakandi, datt eitthvað í hug og sá
eitthvað mjög skýrt fyrir sér og vakti
mig í einum grænum hvelli. Til
dæmis hvernig systir mín væri. Svo
vakti hún mig til að verja málstað-
inn. Það skipti engu máli hvaða af-
stöðu ég tók, hún færði sína afstöðu
til þar til gjá hafði myndast á milli
okkar. Þá spann hún sig upp í ein-
hverja hysteríu. Þetta átti sér aldrei
stoð í raunveruleikanum.“
Létti við sjálfsmorðshótun
Oft reyndist Gunnari líka erfitt að
fara í vinnuna, því hún þurfti alltaf
að vera að ræða málin. „Þá hringdi
hún í mig á leiðinni. Oft með hót-
anir um að hún gæti þetta ekki og
ætlaði að enda líf sitt. Fyrst hún
fengi ekki stuðning ætlaði hún bara
að fyrirfara sér. Ég reyndi að útskýra
það fyrir henni að ég gæti ekki talað
við hana og lagði á. Þá var ég farinn
að leggja á hana. Þá hringdi hún
bara í vinnuna og hélt því áfram þar
til ég lagði aftur á.“
Hótanirnar voru ítrekaðar og
Gunnar upplifði þær sem hluta af
móðursýkisleik. Eina nóttina rauk
hún út með yfirlýsingum um að
hún ætlaði svipta sig lífi. „Ég verð að
viðurkenna það að ég var eigin lega
bara feginn. Ég trúði henni ekki
enda kom hún inn tveimur mínút-
um síðar en þótt hún hefði gert það
hefði ég bara á þeirri stundu sagt:
Jahá, þá er búið að leysa það. Ég var
alveg búinn að fá nóg. Mér leið ekki
vel.“
Óttaðist um eigið líf
Í annað skipti stóðu þau inni í eld-
húsi þegar hún rauk upp, greip
stóran búrhníf og hótaði að drepa
sig. „Það hvarflaði auðvitað að mér
að þetta væri greinilega mann-
eskja sem væri ekki heil á geði. Ég
vissi ekki hversu óútreiknanleg hún
væri. Það tekur náttúrulega bara
eitt augnablik að drepa mann og ég
óttaðist að hún myndi drepa mig.
En í þessu tilviki gat ég talað yfir-
vegað við hana og skipað henni að
rétta mér hnífinn, hún hefði engan
rétt á því að taka líf því Jesú leyfði
henni það ekki. Hún var mjög trú-
uð og ég vissi að þetta virkaði á
hana.
Að lokum fékk Gunnar nóg og
sá að hann gat ekki haldið áfram að
lifa við þetta. „Hún æpti á mig með
brjálæðisglampann í augunum
að ég yrði að velja á milli hennar
og sonar míns. Og ég ætti að velja
hana, hjón ættu alltaf að styðja
hvort annað, sama hvað gerðist.
Þá þekkti ég mynstrið og þetta var
ágætistækifæri fyrir mig til að segja
henni að þá ætlaði ég að velja.
Hann.“
Flúði heimilið
Þau voru í bíltúr og á heimleið. Um
leið og hann hafði látið orðin falla
varð ekki aftur snúið. Hún fékk al-
gjört móðursýkiskast og þegar þau
komu inn í forstofuna heima öskr-
aði hún og lét öllum illum látum.
Fór svo inn og hringdi í alla sem
hún þekkti. Gunnar tók saman ein-
hverjar nauðsynjar í hendingskasti
og fór.
Um nóttina sendi hún svo tölvu-
póst á alla þar sem hún úthúðaði
honum og óskaði eftir stuðningi.
„Ekki nóg með það heldur gekk
hún um allan bæinn og sagði öllum
að ég hefði yfirgefið hana með til-
heyrandi ærumeiðingum. Ég frétti
af því að afgreiðslukonan í fata-
búð þar sem við keyptum reglulega
kjóla hefði fengið hana grátandi á
öxlina á sér. Við erum að tala um
bláókunnugt fólk.“
Skömmu síðar var konan lögð
inn á geðdeild. Gunnar fór þá aftur
heim til að sýna konu sinni stuðn-
ing í veikindunum. „Ég tjónkaðist
eitthvað við það. Hélt að hún væri
þá bara lasin og þyrfti nokkrar pillur
og kæmist svo í lag. Nokkrum dög-
um síðar birtist hún svo bara allt í
einu heima. Það liðu nokkrir dag-
ar þar til allt fór í sama farið aftur.
Þá sagði ég eitthvað við hana sem
stuðaði hana. Í fyrstu brosti hún
bara en svo kom þetta smám sam-
an aftur. Ég væri „dirty old man“,
fárveikur og þarfnaðist gríðarlega
mikillar hjálpar. Ég væri vondur
maður sem sýndi henni ekki skiln-
ing. Ég þurfti ekki að fylgja því allt
til enda til að vita hvað væri að ger-
ast. Ég hringdi í son hennar, tíndi
saman föggur mínar og kom mér
þaðan út. Ég kom aldrei aftur, nema
bara til að sækja dótið mitt. Ég flúði
heimilið mitt.“
Stöðugt áreiti
En þar með er ekki öll sagan sögð.
Hún þurfti að sætta sig við skilnað-
inn og það tók langan tíma. Á með-
an þurfti Gunnar að þola stöðugt
áreiti. „Hún hringdi í mig á öllum
tímum, mögulegum og ómöguleg-
um. Hún hringdi oft í mig í vinnuna
af því að hún gat alltaf náð í mig
þar. Það skipti hana engu máli þótt
ég væri á fundi og segði henni að
ég gæti ekki talað. Hún sagði bara:
„Já, já, ég verð enga stund,“ og tal-
aði áfram. Stundum tímamældi ég
símtölin frá henni. Ef ég gaf henni
lausan tauminn og leyfði henni að
ljúka máli sínu þá tók það svona
45,50 mínútur. Hún var ekkert að
ræða við mig heldur bara þylja upp
einræður. Ef ég sagði við hana að
ég gæti ekki talað við hana lengur
og ég ætlaði að leggja á sagði hún
bara: „Já... en,“ þannig að ég þurfti
alltaf að skella á hana í miðri setn-
ingu. Þá hringdi hún aftur. Ef ég
svaraði endurtók leikurinn sig. Ef ég
svaraði ekki fékk ég hvert SMS-ið á
fætur öðru þar sem hún sagði bara
eitthvert bull: „Ég hef gert hræðileg
mistök sem ég iðrast mjög. Þú ert
stóra ástin í mínu lífi og ég ætla að
bæta ráð mitt. En þú verður líka að
bæta ráð þitt því þú ert í hræðilega
vondum málum. Og systir þín er al-
veg hræðileg manneskja. Og sonur
þinn yfirgefur þig því hann hugsar
bara um sjálfan sig og um leið og
þú hættir að láta hann fá peninga
mun hann aldrei tala við þig aftur.
Og þú verður að fara í þessa og hina
meðferðina.“ Þetta voru bara lang-
lokur um hennar hugaróra.“ Auk
þess að hringja og senda SMS sendi
hún bréf.
Birtist á tröppunum
Þetta tímabil stóð í nokkra mánuði
en áreitið var mismikið og fór eftir
líðan hennar. Stundum birtist hún á
tröppunum hjá Gunnari og vildi fá
að koma inn og ræða málin. Hann
vildi sjaldnast hleypa henni inn af
ótta við að hún myndi ekki fara út
aftur með góðu. Þau bjuggu áfram í
sama hverfi og stundum keyrði hún
fram á hann í hverfinu. „Svo stopp-
aði hún með brjálæðisglampann í
augum og reyndi að fá mig inn í bíl-
inn. Hún vildi ræða málin. Ég vildi
aldrei fara upp í bíl með henni því
ég vissi ekkert hvað tæki þá við eða
til hvers hún væri vís.
Ég veit ekki hvort hún var að elta
mig eða hvort þetta var bara tilvilj-
un. Við áttum þennan bíl náttúru-
lega saman. Þegar hún fékk bílinn
byrjaði hún alltaf á því að reikna út
kílómetrana sem ég hafði keyrt til
að átta sig á því hvað ég var búinn
að vera að gera. Ef ég hafði keyrt
mikið þurfti ég að svara fyrir það.
Því þá var hún sannfærð um að ég
hefði verið að hitta aðrar konur.“
Ásakaði sjálfan sig
Gunnar fór til sálfræðings á með-
an konan var á spítalanum. Hún
var nefnilega búin að panta tíma
hjá honum sem hjúskaparmiðlara
en fyrst hún var á geðdeild ákvað
Gunnar að nýta tímann. Þar tal-
aði hann linnulaust í klukkutíma.
„Ég fór tvisvar. Eftir fyrsta tímann
sagði sálfræðingurinn að mið-
að við þetta þætti honum ótrúlegt
að þetta hjónaband ætti framtíð-
ina fyrir sér. Svo spurði hann hvort
mér þætti ég vera vondur mað-
ur, sem ég viður kenndi fyrir hon-
um. Ég ásakaði sjálfan mig. Mér
fannst ég vera að svíkja hana, eins
og ég væri að skilja eftir ósjálf-
bjarga konu sem ég bæri einhverja
ábyrgð á. En ég áttaði mig á því að
ef ég ætlaði að gerast einhvers kon-
ar lífsbjörgunarmaður fyrir hana
myndi ég einangrast frá öllu sem
ég þekkti, fjölskyldu minni, vinum
og áhugamálum. Ég hefði þurft að
gefa mína tilveru algjörlega upp
á bátinn. Það er jafnvel spurning
hvort ég hefði getað haldið áfram
að vinna fulla vinnu. Og hún yrði
alveg jafn óhamingjusöm eftir sem
áður, það skipti ekki máli hvað
ég gerði. Þannig að ég fór og eftir
nokkra mánuði fjöruðu ofsóknirn-
ar smám saman út.“
Maður á sextugsaldri þráði svo heitt að eignast ástríka konu að hann sá ekki að ástin og athyglin sem
konan sýndi honum var óeðlileg. Konan speglaði allt hans líf og hóf fólkið hans upp til skýjanna. Þau
gengu í hjónaband og það kom í ljós að þetta var allt feik. Konan var ekki heil á geði og ofsótti manninn
innan hjónabandsins og utan. Oft með hótunum um að svipta sig lífi og þar sem hún stóð eitt sinn með
búrhnífinn í höndunum áttaði maðurinn sig á því að hann gæti líka verið í hættu.
Óttaðist að hún
myndi drepa mig
Eina nóttina rauk hún út með
yfirlýsingum um að hún
ætlaði svipta sig lífi.
Ég verð að viðurkenna
það að ég var eiginlega
bara feginn.

Sviðsett mynd