Dagblaðið Vísir - DV - 27.10.2010, Blaðsíða 20

Kristján í
austurbæ
Kristján Jóhannsson blæs til tónlist-
arveislu í Austurbæ föstudaginn 19.
nóvember ásamt meðlimum Caput-
hópsins. Sér-
stakir gestir eru
Diddú og Gissur
Páll Gissurar-
son sem þykir
einn efnilegasti
klassíski söngvari
landsins. Tón-
listarstjórn og
útsetningar verða
í höndum Guðna Franzsonar. Til-
efni tónleikanna er útgáfa þrefaldr-
ar safnplötu með Kristjáni, er kallast
Il grande tenore og kemur út 18.
nóvember, daginn fyrir tónleikana.
Aðeins 500 miðar eru í boði á þenn-
an tónlistarviðburð og miðaverð er
4.400 krónur. Miðasala hefst á föstu-
daginn klukkan 10.00 á midi.is.
sigtryggur á MoKKa Föstudaginn 29. október opnar Sigtryggur
Máni sýninguna If I can Dream Season of the Sun á Mokka. Á sýningunni eru
olíumálverk og teikningar unnin á árunum 2005–2010. Myndefnið og fyrirmynd-
irnar eru fjölbreytilegar, en í grófum dráttum má þó skipta verkunum á sýningunni
í tvennt. Annars vegar eru það landslagsmyndir, hins vegar eru það myndir sem
sprottnar eru úr persónulegri reynslu Sigtryggs og hafa margar þeirra yfir sér
táknrænan blæ. Sigtryggur stundaði myndlistarnám í Fjölbrautaskólanum í Breið-
holti og hefur einnig numið hjá ýmsum sjálfstætt starfandi myndlistarmönnum.
Sýningin er opin frá 29. október til 2. desember og er opin alla daga kl. 9–18.30.
boris godunov endursýndur Í kvöld verður endursýnd í
Sambíóunum í Kringlunni rússneska óperan Boris Godunov eftir Modest Mussorgsky.
Þetta er endursýning frá síðasta laugardegi á beinum flutningi hennar af sviði Metropoli-
tan-óperunnar í New York. Boris Godunov var samin á árunum 1868 til 1873. Hún er ein af
frægustu óperum rússneskra tónbókmennta og titilhlutverkið í henni eitt af eftirsóttustu
bassahlutverkum óperusögunnar. Það er að þessu sinni sungið af Þjóðverjanum Réne
Pape sem er einn af frægustu bassasöngvurum samtímans og hefur sungið á Metropolitan
síðan 1995. Óperan er hér flutt í nýrri sviðsetningu sem var frumsýnd á Metropolitan fyrr í
mánuðinum. Leikstjóri er Stephen Wadsworth og hljómsveitarstjóri er Valery Gergiev.
20 fókus 27. október 2010 miðvikudagur
tondeleyó!
í iðnó
Nemendaópera Söngskólans í
Reykjavík stendur fyrir sýningu
sem hlotið hefur nafnið Tonde-
leyó! og er byggð á tónlist eftir
Sigfús Halldórsson tónskáld sem
orðið hefði níræður þann 7. sept-
ember. Sýningar verða í Iðnó og
spunninn söguþráður og samtöl
koma úr smiðju flytjenda sjálfra.
Sögumaður er Ragnar Ísleifur
Bragason. Alls taka 22 af nem-
endum Óperudeildar Söngskól-
ans í Reykjavík þátt í sýningunni.
Fjórar sýningar eru ráðgerðar á
verkinu í Iðnó: laugardaginn 30.
október kl. 17.00, mánudaginn
1. nóvember kl. 20.00, miðviku-
daginn 3. nóvember kl. 20.00
og föstudaginn 5. nóvember kl.
20.00. Sala aðgöngumiða hefst
mánudaginn 25. nóvember og er
hægt að nálgast miða í Iðnó og
Söngskólanum í Reykjavík.
ensíMi Með
nýja plötu
Hljómsveitin Ensími gefur út fjórðu
plötu sína eftir átta ára bið þann 10.
nóvember. Platan heitir Gæludýr og
verður fáanleg á tónlist.is frá og með
4. nóvember. Lögin tíu sem prýða
plötuna eru öll sungin á íslensku. Þó
að Ensími hafi lítið látið á sér bera
undanfarin ár hefur hún haldið vin-
sældum sínum, en það sannaðist
þegar hún steig á svið í júní á síðasta
ári og flutti lögin af fyrstu plötu sinni,
Kafbátamúsík, í heild sinni fyrir troð-
fullu húsi á Nasa. Ensími mun fylgja
plötunni eftir af krafti á komandi vik-
um og mánuðum. Fyrsta lagið sem
heyrist af plötunni Gæludýr heitir
Aldanna ró og er það farið að heyrast
á útvarpsstöðvum landsins.
Sagan um Dísu
ljósálf sem efni í
söngleik – hljóm-
ar það vel? Þessi
saga, sem við
lásum í teikni-
myndabókunum
sem við öll mun-
um eftir, um ljós-
álfatelpuna sem
vængstýfð var af
vondu fólki og
lenti í ýmsum
raunum? Æi nei,
er hún ekki fullsundurlaus í uppbygg-
ingu, ódramatísk þó að ekki vanti svo
sem hrollvekjandi uppákomur inni á
milli? En auðvitað megum við aldrei
fara með slíku hugarfari í leikhúsið,
það segir sig sjálft: vera búin að dæma
leikritið fyrir fram! Því að vissulega
hefur það hent mann að hugsa svona
á leið í leikhús og svo hefur maður
gengið út sæll og glaður. En þá hefur
leikhúsfólkið líka haft einhver tromp
uppi í erminni.
Mörg tromp uppi í sinni ermi hafa
þeir hins vegar ekki, Páll Baldvin Bald-
vinsson og Gunnar Þórðarson, höf-
undar söngleiks þess um ljósálfinn
litla sem frumsýndur var á laugar-
daginn í Austurbæ, áður Austurbæj-
arbíói. Tónlist Gunnars er ósköp ljúf
og þægileg áheyrnar, en hún kemur
hvergi á óvart og í henni er sjaldan
að finna þá dramatísku sveiflu sem
við viljum heyra í söngleikjamúsík.
Ekki eru þar heldur margar meló díur
sem óma fyrir eyrum manns og mað-
ur stendur sig jafnvel að því að raula
þegar allt er búið. Söngnúmerin fleyga
sýninguna á ósköp hefðbundinn máta
og knýja sjaldan fram stórbrotna tján-
ingu hjá flytjendum; þeir félagar virð-
ast að öðru leyti lítt hafa velt fyrir sér
þeim dramatísku tjáningarmöguleik-
um sem kynnu að felast í söguefn-
inu áður en þeir settust niður við að
semja verkið. Raunar hefur Gunnar
ekki fengist mikið við söngleikjasmíð,
þetta er aðeins önnur tilraun hans
með formið, en Páll Baldvin hefur af
því nokkra reynslu sem leikstjóri og
framleiðandi.
Sagan er tekin nokkurn veginn
eins og hún kemur fyrir af skepnunni,
stytt og bútuð niður í atriði og skutlað
þannig upp á svið. Eins og menn hafi
bara treyst því að summan af atriðun-
um myndi standa fyrir sínu. Þau eru
flest tveggja manna samtöl, einkum
framan af, og það hefði sannarlega
þurft að hreyfa þau til, gera þau fjöl-
breyttari til að komast hjá einhæfni,
en þar virðist leikgerðarsmið og leik-
stjóra fátt hafa til hugar komið. Helst
hefur sá síðarnefndi treyst á danshóp-
inn sem skottast um með misjafnlega
listrænum eða hugþekkum hreyfi-
munstrum og látbragði; hann lífgar
sums staðar upp á, mest í atriðunum
í froskahöllinni. Þau eru strax eftir hlé
og bjarga sýningunni eftir óhemju
þyngslalegan fyrri hluta. Yfirleitt var
seinni hlutinn skárri, þó að endirinn
sjálfur sé alltof snubbóttur; allt í einu
er smellt fingri og „sjóið“ búið. Voru
endurfundir Dísu og mömmu hennar
virkilega ekki efni í einn góðan loka-
söng? Annars tókst mér ekki að greina
mikinn skáldskap eða mikla orðsins
list í söngtextum Páls Baldvins, ekki
svona við fyrstu hlustun alltént.
Leikur er almennt þokkalegur, en
sjaldan meira en það. Það fór frekar
lítið fyrir álfinum hjá Álfrúnu Helgu
Örnólfsdóttur í hlutverki Dísu; hún
náði einungis að gera hann að geð-
þekku en fremur hversdagslegu telpu-
korni sem alla jafna hvarf í skuggann
af hinum skrautlegri kvikindum. Í
þeim hópi báru þau Sólveig Arnars-
dóttir og Kári Viðarsson af í hlutverk-
um froskaprinsins og mömmu hans;
þau léku bæði af viðeigandi krafti og
með góðum húmor. Í upphafsatriði
berast úr hátölurum raddir skógar-
höggsmannsins og kerlingar hans þar
sem þau eru að ráðslaga með örlög
Dísu; það var skelfing illa flutt, hljóm-
aði eins og viðvaningar að leika Vont
fólk með stórum staf: bara að gera sig
ráman í röddinni og rymja fram text-
ann. Mér leið eins og ég væri dott-
inn inn á skólasýningu, ekki endilega
í betri kantinum. Auðvitað er þetta
spurning um leikstjórn, þeir leikendur
sem þarna eiga í hlut hefðu vafalaust
getað gert þetta sómasamlega.
Fremst í leikskránni er stutt yfirlit
um sögu Austurbæjarbíós sem leik-
listarhúss; ég þykist sjá að Páll Bald-
vin hafi sett það saman. Það er vel
til fundið að rifja þá sögu upp, því að
þarna hefur ýmislegt verið brallað í
tímans rás frá því Meyjarskemman var
sýnd þar vorið 1948. Engu að síður er
húsið langt frá því að vera ákjósanlegt
leikhús, með sínu hrægrunna sviði,
þröngu búningskytrum og algjörum
skorti á hliðaraðstöðu. Menn létu sig
hafa það fyrir þremur eða fjórum ára-
tugum að setja þarna upp stórsöng-
leiki á borð við Superstar og Gretti, en
nú eru kröfurnar orðnar aðrar. Eitt-
hvað væri sjálfsagt hægt að bæta úr
með því að byggja við sviðið út í sal-
inn, en það myndi auðvitað kosta sitt
og spurning hverju það myndi skila.
Ljósabúnaður er einnig afspyrnu fá-
tæklegur, enda varð myndin á svið-
inu, dimm og drungaleg, einkar óaðl-
aðandi og lítið ævintýraleg: svört tjöld
til hliðar og að baki, hið eina sem
gladdi augað þrír myndskjáir hlið við
hlið yfir sviðinu sem sýndu teikning-
ar úr myndvörpum: ferhyrndir að lög-
un með greinilegri vísan í myndasög-
una. Og þó, ekki er það nú alveg rétt
hjá mér að ekkert annað hafi glatt
augað: leikbúningar Maríu Ólafs-
dóttur voru flestir mjög skemmtilegir,
hugmyndaríkir og litskrúðugir. Hefðu
froskarnir samt ekki mátt vera örlítið
subbulegri, aðrir eins drullubaðaðar
og þeir eru? Andlitsgervi voru einnig
vel heppnuð; þegar ljóta moldvarpan
fetti sig og bretti brast ungur áhorfandi
í grát. Þetta er líklega ekki sýning fyrir
þau allra yngstu, sem ekki eru farin að
greina mun á tilbúningi og veruleika.
Flutningur tónlistar var yfirleitt í
góðu lagi, en eins og vant er á svona
leikjum skildist textinn ekki alltaf. Ég
nefni sem dæmi söng Estherar Talíu
Casey í hlutverki nornarinnar. Esther
Talía hefur ágæta framsögn, svo ég
myndi halda að þarna væri tækninni
um að kenna.
Og meðal annarra orða: eftir hvern
er sagan um Dísu ljósálf? Páll Baldvin
nefnir í annarri stuttri leikskrárgrein
einhvern Rothman, nánast í framhjá-
hlaupi eins og allir eigi að vita hver
Rothman var. Fróðlegt hefði verið að
heyra eitthvað meira um þann ágæta
mann – var það ekki annars hann
sem bjó líka til sögurnar um Alfinn
álfakóng og dverginn Rauðgrana? Og
teiknaði kannski myndirnar líka?
Svo að öllu réttlæti sé fullnægt tek
ég fram að ungur samferðamaður
minn lét sér þetta vel allt saman líka
og sagðist hafa skemmt sér. Sýning-
in fær eina stjörnu frá mér og aðra frá
honum.
Dísa ljósálfur
Austurbær
Framleiðandi og leikstjóri: Páll Baldvin
Baldvinsson
Leikendur: Álfrún Helga Örnólfsdóttir,
Steinn Ármann Magnússon, María
Þórðardóttir, Kári Viðarsson, Þórir
Sæmundsson, Sólveig Arnarsdóttir,
Esther Talía Casey ásamt dönsurum og
hljómsveit
Búningar og gervi: María Ólafsdóttir
Dans og hreyfingar: Helena Jónsdóttir
Lýsing: Agnar Hermannsson
Tónlistarstjórn: Gunnar Þórðarson
Hljóðfæraleikur: Gunnar Þórðarson,
Kjartan Valdimarsson, Haukur Gröndal
og Þórir Úlfarsson
söngleikur
jón viðar
jónsson
leikhúsfræðingur skrifar
dísa nær
eKKi fl gi
Dísa LjósáLFur „Svo að öllu
réttlæti sé fullnægt tek ég fram
að ungur samferðamaður minn
lét sér þetta vel allt saman líka
og sagðist hafa skemmt sér.“