Dagblaðið Vísir - DV - 03.11.2010, Side 3

en hann hefur sagt að hann hyggist
kaupa um þriðjung þeirra hlutabréfa
í Sjóvá sem í boði eru.
Í svari Seðlabankans við spurn-
ingum DV um málið kemur fram
að Seðlabankinn sé meðal annars
að skoða hvort hægt sé að heimila
viðskipti eins og Heiðar ætlaði að
stunda án þess að þau grafi unda
gjaldeyrishaftalögunum. „Seðla-
bankinn hefur hins vegar til skoð-
unar hvort hægt sé að heimila að
löglega fengnar aflandskrónur séu
fjárfestar til lengri tíma í innlendu at-
vinnulífi eða öðrum verkefnum hér á
landi. Þá þarf að búa svo um hnútana
að aðgerðin grafi ekki undan höft-
unum að öðru leyti. Slík fjárfesting
verður hins vegar ekki lögleg fyrr en
viðeigandi breytingar hafa verið til-
kynntar opinberlega. Löglega fengn-
ar aflandskrónur í framangreindum
skilningi eru krónur sem aðili hefur
eignast fyrir 28. nóvember 2008, þeg-
ar takmörkunum eða stöðvun á til-
teknum flokkum fjármagnshreyfinga
var komið á með reglum um gjald-
eyrismál.“
Samkvæmt þessu svari þarf það
því að hafa verið þannig að Heiðar
Már og aðrir fjárfestar sem ætluðu
að koma krónum til landsins með
þessum hætti hafi keypt þær fyrir lok
nóvember árið 2008. Ef það var ekki
raunin eru krónurnar ekki fengn-
ar með löglegum hætti og þá getur
bankinn ekki heimilað viðskiptin.
Einkennileg staða Seðlabankans
Seðlabanki Íslands er því í afar ein-
kennilegri stöðu vegna sölunn-
ar á Sjóvá. Á sama tíma og bankinn
er stærsti einstaki hluthafi Sjóvár,
hann á um 73 prósenta hlut í gegn-
um Eignasafn Seðlabanka Íslands,
þá hefur hann einnig verið að at-
huga hvort einn úr fjárfestahópnum
sem á í viðræðum við Íslandsbanka
um að kaupa félagið hafi brotið regl-
ur um gjaldeyrismál þegar hann kom
með fjármagn hingað til lands til að
kaupa tryggingafélagið. Seðlabank-
inn kemur að því að sölunni á Sjóvá
á að minnsta kosti tvenns konar hátt:
annars vegar sem seljandi og hins
vegar sem eftirlitsaðili með þeim að-
ferðum sem notaðar hafa verið til að
fjármagna kaupin.
Ljóst er því að Már Guðmundsson
virðist vera í nokkuð erfiðri stöðu og
mun líkast til vilja ganga úr skugga
um að engar reglur Seðlabanka Ís-
lands hafi verið brotnar við fjármögn-
unina á Sjóvá áður en hann skrifar
upp á söluna fyrir hönd bankans.
Fjármálaeftirlitið er einnig að at-
huga hvort Heiðar Már og viðskipta-
félagar séu hæfir til að fara með virk-
an eignarhluta í tryggingafélagi eins
og Sjóvá áður en af kaupunum verð-
ur þarf stofnunin að kvitta upp á hæfi
þeirra. Heiðar Már hefur sagt að um-
fjöllun DV um stöðutökur hans gegn
krónunni kunni að hafa áhrif á þetta
mat Fjármálaeftirlitisins. Að sama
skapi er líklegt að fjármögnun Heið-
ars á Sjóvár-hlutnum kunni að hafa
áhrif á skoðun Más og Seðlabankans
á því hvort Heiðar og félagar hans fái
að kaupa tryggingafélagið af Seðla-
bankanum, íslenska ríkinu.
Seðlabankinn gat ekki svarað
þeirri spurningu DV hvort þessi við-
skipti Heiðars Más myndu hafa áhrif
á sölu Seðlabankans á Sjóvá til hans
og viðskiptafélaga hans.
miðvikudagur 3. nóvember 2010 fréttir 3
HEIÐAR MÁR TIL RANNSÓKNAR
Hæfi eigenda – hluti 43. greinar laga
um vátryggingafélög:
„Fjármálaeftirlitið leggur mat á hvort
sá sem hyggst eignast eða auka við
virkan eignarhlut sé hæfur til að eiga
hlutinn með tilliti til heilbrigðs og
trausts reksturs vátryggingafélags.
Við mat á hæfi viðkomandi skal m.a.
höfð hliðsjón af eftirfarandi:
1. Orðspori þess sem hyggst eignast
eða auka við virkan eignarhlut.“
Hæfi eigenda
Fjárfestahópurinn sem vill kaupa
Sjóvá:
n Heiðar Már Guðjónsson
n Ársæll Valfells
n Guðmundur Jónsson
n Berglind Jónsdóttir
n Frjálsi lífeyrissjóðurinn
n Stefnir – eignastýringarfyrirtæki
Arion banka
Fjárfestarnir
n Eignasafn Seðlabanka Íslands:
73 prósent
n SAT – eignarhaldsfélag Glitnis:
17,7 prósent
n Íslandsbanki: 9,3 prósent
Hluthafar í Sjóvá
Síðan hefur kom-ið í ljós að það
var einhver misnotkun
þarna.
DV sendi Seðlabanka Íslands spurn-
ingar um viðskiptin sem greint var frá í
Viðskiptablaðinu í ágúst og stöðuna á
rannsókninni á þeim.
DV: „Hver er afstaða Seðlabanka Íslands
í dag til slíkra viðskipta og af hverju
hefur bankinn þá afstöðu sem hann
hefur?“
SÍ: „Afstaða Seðlabanka Íslands til slíkra
viðskipta er óbreytt enda fer afstaða
Seðlabanka Íslands saman við túlkun
á þeim reglum um gjaldeyrismál sem í
gildi eru á hverjum tíma.“
DV: „Leit Seðlabankinn á slík viðskipti
sem brot á gjaldeyrishaftalögum?“
SÍ: „Viðskipti sem eru ekki í samræmi við
það sem heimilað er í gjaldeyrisreglum
og leiðbeiningum við þau teljast brot á
gjaldeyrisreglum.“
DV: „Í fréttinni kemur fram að undan-
þága hafi verið í reglum Seðlabanka
Íslands um gjaldeyrisviðskipti sem
heimilaði aðilum að kaupa skuldabréf
íslenskra fyrirtækja með aflandskrónum.
Er sú undanþága enn til staðar?“
SÍ: „Engin undanþága er í gjaldeyr-
isreglunum sem heimilar kaup á
fjármálagerningum með aflandskrón-
um. Hins vegar er ákveðin ívilnun veitt
í leiðbeiningum með reglunum til
handa erlendum fjármálafyrirtækjum.
Erlendum fjármálafyrirtækjum er
heimilt að kaupa fjármálagerninga (sem
Seðlabanki Íslands hefur metið hæf til
tryggingar í viðskiptum við bankann,
sbr. 11. gr. reglna nr. 553/2009 um við-
skipti fjármálafyrirtækja við Seðlabanka
Íslands) útgefna í innlendum gjaldeyri
og greiða fyrir þau kaup með millifærslu
af svokölluðum Vostro reikningum
sínum. Í því felst að fyrirtækjunum er
heimilt að greiða fyrir slíka fjármála-
gerninga með aflandskrónum. Heimild
þessi er bundin við kaup hinna erlendu
fjármálafyrirtækja fyrir eigin reikning
og er þeim aðeins heimilt að kaupa
fjármálagerninga sem Seðlabankinn
hefur metið hæf til tryggingar, sbr. nánar
hér á eftir:
n Samkvæmt heimild í bráðabirgða-
ákvæði í lögum nr. 87/1992, um gjald-
eyrismál, setti Seðlabanki Íslands reglur
um gjaldeyrismál í þeim tilgangi að tak-
marka og stöðva tímabundið fjármagns-
hreyfingar og gjaldeyrishreyfingar teldi
bankinn slíkar hreyfingar fjármagns
til og frá landinu valda alvarlegum og
verulegum óstöðugleika í gengis- og
peningamálum. Samkvæmt 3. mgr. 2.
gr. núgildandi reglna um gjaldeyrismál,
nr. 370/2010, eru allar fjármagnshreyf-
ingar á milli landa í innlendum gjaldeyri
óheimilar. Þó eru samkvæmt 3. tölulið
ákvæðisins undanþegin viðskipti með
fjármálagerninga sem útgefnir eru í inn-
lendum gjaldeyri, fari greiðsla fram með
úttektum af reikningi í eigu kaupanda
hjá fjármálafyrirtæki hér á landi.
n Seðlabanki gaf út leiðbeiningar
með framangreindum reglum 4. maí
2010 með viðbótum 13. ágúst 2010.
Í þeim kemur fram að forsenda þess
að fjármagnshreyfingar á milli landa í
innlendum gjaldeyri, sem undanþegnar
eru bannákvæði 3. mgr. 2. gr. reglnanna,
geti átt sér stað sé að greiðsla þeirra fari
fram með úttektum af reikningi í eigu
greiðanda hjá fjármálafyrirtæki hér á
landi. Millifærsla af Vostro reikningi í
innlendum gjaldeyri í eigu fjármálafyrir-
tækis, sem er erlendur aðili, og reiknings
viðskiptavinar hjá fjármálafyrirtæki hér
á landi, hvort sem hann er innlendur
eða erlendur aðili, telst ekki greiðsla
sem fram fer með úttektum af reikningi í
eigu kaupanda hjá fjármálafyrirtæki hér
á landi. Þegar um er að ræða viðskipti
hér á landi með fjármálagerninga sem
Seðlabanki Íslands hefur metið hæf til
tryggingar í viðskiptum við bankann,
sbr. 11. gr. reglna nr. 553/2009 um við-
skipti fjármálafyrirtækja við Seðlabanka
Íslands, útgefna í innlendum gjaldeyri,
skulu reikningar erlendra fjármálafyr-
irtækja (Vostro reikningar) þó teljast
til reikninga hjá fjármálafyrirtæki hér á
landi. Þannig getur erlent fjármálafyr-
irtæki keypt slíkan fjármálagerning hér
á landi útgefinn í innlendum gjaldeyri
og greitt fyrir hann með millifærslu af
Vostro reikningi sínum.“
DV: „Ef sú staða kæmi upp að sannað
væri að aðili myndi reyna að kaupa eitt-
hvað, til dæmis fyrirtæki, af Seðlabanka
Íslands eða öðrum aðila eða aðilum,
með krónum sem komnar væru til
landsins með þessum hætti, hvað myndi
Seðlabanki Íslands þá gera? Myndi hann
heimila kaupin eða ekki?“
SÍ: „Þar sem spurningin er full af
óvissuþáttum er engin leið er að svara
henni með ákveðnum hætti. Almennt
gildir hins vegar að verði Seðlabanki
Íslands var við það sem gætu verið
óheimil viðskipti samkvæmt gjaldeyr-
isreglum aflar hann upplýsinga um
viðskiptin og grípur til þeirra úrræða
sem bankinn hefur samkvæmt lögum
um gjaldeyrismál, telji hann að um brot
á gjaldeyrisreglum hafi verið að ræða.“
DV: „Getur þú útskýrt, í einföldu máli,
hvaða áhrif það hefur á hagkerfið
almennt séð að stunda viðskipti með
slíkum aflandskrónum á Íslandi, til
dæmis að kaupa fyrirtæki, en ekki með
krónum sem keyptar hafa verið hér á
landi?“
SÍ: „Reglur um gjaldeyrismál eru settar
í þeim tilgangi að takmarka og stöðva
tímbundið fjármagnshreyfingar og
gjaldeyrisviðskipti sem þeim tengjast
til og frá landinu séu slíkar hreyfingar
fjármagns að mati Seðlabanka Íslands
taldar valda alvarlegum og verulegum
óstöðugleika í gengis- og peninga-
málum. Seðlabankinn hefur lagt bann
við fjármagnshreyfingum á milli landa
í innlendum gjaldeyri nema með
sérstökum undantekningum sem nánar
eru tilgreindar í gjaldeyrisreglunum.
Flutningur á aflandskrónum til landsins
er ógnun við stöðugleika í gengis- og
peningamálum meðal annars sakir
þess að þeim gæti verið skipt á ný á
álandsmarkaði með verulegum hagnaði
á kostnað allra landsmanna. Seðlabank-
inn hefur hins vegar til skoðunar hvort
hægt sé að heimila að löglega fengnar
aflandskrónur séu fjárfestar til lengri
tíma í innlendu atvinnulífi eða öðrum
verkefnum hér á landi. Þá þarf að búa
svo um hnútana að aðgerðin grafi ekki
undan höftunum að öðru leyti. Slík
fjárfesting verður hins vegar ekki lögleg
fyrr en viðeigandi breytingar hafa verið
tilkynntar opinberlega. Löglega fengnar
aflandskrónur í framangreindum
skilningi eru krónur sem aðili hefur
eignast fyrir 28. nóvember 2008, þegar
takmörkunum eða stöðvun á tilteknum
flokkum fjármagnshreyfinga var komið á
með reglum um gjaldeyrismál. Viðskipti
tveggja erlendra aðila með krónur eru
ekki takmarkaðar af gjaldeyrisreglunum.
Hins vegar er óheimilt að flytja slíkar
krónur til Íslands.“
DV: „Eru þessi mál sem um ræðir
í fréttinni enn til rannsóknar hjá
bankanum? Már gaf það út að þau
yrðu skoðuð. Hver var niðurstaðan í
athugun Seðlabankans á umræddum
málum?“
SÍ: „Seðlabanki Íslands hefur mál eins
og þau sem um er rætt í fréttinni til
skoðunar en ekki liggur fyrir niðurstaða
þeirrar athugunar.“
Getur verið slæmt
fyrir Íslendinga