Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.2010, Blaðsíða 12

12 | Fréttir 17.–19. desember 2010 Helgarblað
n Tillögur Jóns Bjarnasonar um útleigu á kvóta fást ekki afgreiddar úr ríkisstjórn n Sex þingmenn
VG vildu nota tekjurnar til að milda niðurskurð í velferðarkerfinu n Afsláttur frá sjávarútvegs-
stefnunni er skiptimynt fyrir stuðning við Icesave, fullyrða heimildarmenn
Ríkisstjórnin hefur í þrjár vikur setið
á tillögum Jóns Bjarnasonar sjávar-
útvegs- og landbúnaðarráðherra um
að auka fiskveiðikvóta nú þegar og
afla ríkissjóði tekna með kvótaleigu.
Tillögurnar hafa því ekki komið fyrir
sjónir þingflokka stjórnarflokkanna.
Að minnsta kosti sex þingmenn
VG og nokkrir þingmenn Samfylk-
ingarinnar styðja hugmyndir Jóns
Bjarnasonar um aukinn kvóta á yf-
irstandandi fiskveiðiári og útleigu á
umtalsverðum hluta viðbótarkvót-
ans af hálfu ríkisins. Samkvæmt
heimildum DV njóta tillögur Jóns
ekki stuðnings formanna stjórnar-
flokkanna og fleiri ráðherra. Þá mæta
tillögur Jóns einnig hatrammri and-
stöðu Landssambands íslenskra út-
vegsmanna sem hafa hótað honum
málssókn fyrir að hafa ekki kvóta-
sett úthafsrækju á yfirstandandi fisk-
veiðiári. Andstaðan er einnig mikil
meðal annarra atvinnurekenda og
innan Sjálfstæðisflokksins.
Áfram átök innan VG
Andstöðu þriggja þingmanna VG við
fjárlagafrumvarp Steingríms J. Sigfús-
sonar fyrir helgina má meðal annars
rekja til þess að formenn stjórnar-
flokkanna og fleiri ráðherrar hafi tafið
afgreiðslu tillagna Jóns í sjávarútvegs-
málum úr ríkisstjórn en þær þykja
ganga lengra en meirihluti ráðherr-
anna telur óhætt.
Í yfirlýsingu þriggja þingmanna
VG við afgreiðslu fjárlagafrumvarps-
ins, þeirra Lilju Mósesdóttur, Ás-
mundar Einars Daðasonar og Atla
Gíslasonar, var forsjárhyggja og for-
ingjaræði innan ríkisstjórnarinn-
ar harðlega gagnrýnt. Í yfirlýsingu
þeirra sagði orðrétt: „Fjölmargar til-
lögur okkar varðandi forgangsröðun,
tekjuöflun, millifærslur og útgjöld í
núverandi fjárlagafrumvarpi hafa
ekki fengið málefnalega umræðu. Til-
lögur okkar hafa verið í samræmi við
grunnstefnu VG og ályktanir flokks-
ráðsfunda. Við höfum meðal annars
lagt fram tillögur um tekjuöflun fyr-
ir ríkissjóð samhliða róttækri endur-
skoðun á niðurskurði innan velferð-
arkerfisins.“
Í yfirlýsingunni kemur berlega
fram að tillögum þremenninganna
um fjáröflun ríkissjóðs til að milda
niðurskurðinn í velferðarkerfinu hafi
í engu verið sinnt.
Samkvæmt traustum heimildum
DV er fyrst og fremst um að ræða til-
lögur Jóns Bjarnasonar um að heim-
ildar verði aflað á Alþingi til þess að
auka fiskveiðikvótann á yfirstandandi
fiskveiðiári og að ríkinu verði heimilt
að leigja út umtalsverðan hluta við-
bótarkvótans í tekjuöflunarskyni fyrir
ríkissjóð. Tillögur Jóns sitja hins vegar
fastar í ríkisstjórninni og eru þar enn
til umfjöllunar eins og áður segir.
Hefði gefið nærri 3 milljarða
Að minnsta kosti 6 þingmenn VG
eru fylgjandi þeirri leið til tekjuöfl-
unar ríkissjóðs að auka aflaheimildir
á þorski og öðrum bolfisktegundum
á yfirstandandi fiskveiðiári. Stuðn-
ing við slíkar hugmyndir er einnig
að finna innan þingflokks Samfylk-
ingarinnar. Þá er enn ríkari stuðn-
ingur við róttækar breytingar. Innan
ríkisstjórnarinnar styðja Ögmundur
Jónasson og Jón Bjarnason róttækar
breytingar í sjávarútvegi ásamt aukn-
ingu kvóta. Í þingflokki VG njóta
hugmyndirnar einnig stuðnings Atla
Gíslasonar, Lilju Mósesdóttur, Ás-
mundar Einars Daðasonar og Guð-
fríðar Lilju Grétarsdóttur.
Samkvæmt heimildum DV legg-
ur Jón Bjarnason til – þvert gegn
ríkjandi kvótakerfi – að ríkinu verði
heimilað að leigja út aflaheimildir
fyrir allt að 2,8 milljarða króna. Und-
ir slíkri tekjuöflun stæði útleiga á
allt að 10 þúsund tonnum af þorski,
5 þúsund tonnum af ýsu en minna
af öðrum bolfisktegundum eins og
löngu og keilu. Þær tegundir eru al-
gengar sem meðafli en eru ófáan-
legar á leigumarkaði og hefur það
skapað umtalsverðan vanda margra
útgerða. Afgangur viðbótarkvótans
gengi til núverandi kvótahafa í sam-
ræmi við ríkjandi hlutdeildarkerfi.
Vilja róttækar breytingar
Ögmundur Jónasson er mjög áfram
um róttækar breytingar á kvótakerf-
inu. Í samtali við DV 23. nóvember
vísaði hann til tveggja greina stjórn-
arskrárinnar máli sínu til stuðnings:
„Önnur þeirra fjallar um að öllum sé
frjálst að stunda þá atvinnu sem þeir
kjósa. Þessu frelsi má þó setja skorð-
ur með lögum, enda krefjist almanna-
hagsmunir þess. Ég tel að það verði að
skoða það í alvöru hvort almanna-
hagsmunir kerfjist þess ekki að um-
deildu kvótakerfinu verði breytt frá
grunni.“
Fimm vikum áður, um miðjan
október, hafði Jón Bjarnason kynnt
grundvallarhugmyndir sínar á að-
alfundi Landssambands smábáta-
eigenda. Í ræðunni sagði Jón meðal
annars orðrétt: „Ég tel því mikilvægt
og mun kanna til hlítar þá möguleika
sem eru á að rýmka heimildir til veiða
og veiðistýringar og þá jafnframt að
skapa þjóðinni auknar beinar tekjur
af þessari auðlind, enda mun ekki af
veita sé þess kostur að afla fjár sem
geti unnið á móti þeim mikla nið-
urskurði sem boðaður hefur verið á
grunnþjónustu eins og til dæmis heil-
brigðisþjónustu á landsbyggðinni.
Í framhaldi af þeirri vinnu og
út frá þeim niðurstöðum sem hún
gefur kemur til greina að leggja til
breytingar á lögum nr. 116/2006 um
stjórn fiskveiða, með síðari breyting-
um, sem hafa það markmið að auka
möguleika útgerðaraðila til kaupa á
aflamarki undir sérstökum reglum.“
Margir þingmenn VG töldu ein-
boðið að nýta þetta færi til að draga
úr niðurskurði í heilbrigðismálum,
menntamálum og löggæslu. Enda
væru tillögur um útleigu á kvóta af
hálfu ríkisins í góðu samræmi við
stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnarinnar.
Steingrímur leggst gegn Jóni
Samkvæmt heimildum DV leggjast
Steingrímur J. Sigfússon, Björn Val-
ur Gíslason og fleiri þingmenn í for-
ystu VG gegn tillögum Jóns Bjarna-
sonar. Það mun einnig eiga við um
nokkra ráðherra Samfylkingarinnar.
Andstæðingar Jóns í þessu efni telja
pólitískt mjög erfitt að bjóða Lands-
sambandi íslenskra útvegsmanna
og Samtökum atvinnulífsins byrg-
inn sem vilja óbreytt kvótakerfi. Þá er
fullyrt við blaðamann DV að forystu-
menn stjórnarflokkanna séu reiðu-
búnir að slá af stefnu ríkisstjórnar-
innar í fiskveiðistjórnunarmálum
gegn því að Sjálfstæðisflokkurinn
og atvinnurekendur styðji Icesave-
samninginn sem nú er til umræðu á
Alþingi. Þannig sé sá þáttur stefnu-
yfirlýsingar ríkisstjórnarinnar sem
snýr að sjávarútvegi orðinn að skipt-
imynt í langdreginni deilu um Ice-
save. Þessi orðrómur var fyrir hendi
áður en starfshópur Jóns Bjarnason-
ar um endurskoðun kvótakerfisins
lauk störfum. Finnbogi Vikar, sem
sæti átti í hópnum, lét færa til bók-
ar áður en nefndin lauk störfum að
ólíðandi væri að gera sjávarútvegs-
stefnuna að skiptimynt fyrir stuðn-
ing stjórnarandstöðunnar við Ice-
save með framangreindum hætti.
Að öllu samanlögðu er að sjá sem
forystumenn ríkisstjórnarinnar telji
pólitískt hættuspil að fylgja tillögum
Jóns Bjarnasonar í einu og öllu jafn-
vel þótt þær falli vel að stefnuyfirlýs-
ingu ríkisstjórnarinnar.
„Undir slíkri tekjuöfl-
un stæði útleiga á
allt að 10 þúsund tonnum
af þorski, 5 þúsund tonn-
um af ýsu en minna af öðr-
um bolfisktegundum eins
og löngu og keilu.
TILLÖGUR JÓNS UM
KVÓTALEIGU FRYSTAR
Jóhann Hauksson
blaðamaður skrifar johannh@dv.is
Tengjast Icesave og sjávarútvegur? Steingrími J. Sigfússyni fjármálaráðherra og ríkisstjórninni er mjög í mun að tryggja stuðning
stjórnarandstöðunnar við Icesave-samninginn. Verður einhverju fórnað fyrir slíka samstöðu? Með Steingrími á myndinni er Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins, í umræðum um Icesave-samninginn. MYND SIGTRYGGUR ARI JÓHANNSSON
Heldur sig við stefnuyfirlýsinguna Jón Bjarnason sjávarútvegs-
ráðherra liggur undir stöðugum hótunum frá LÍÚ um málshöfðun og fleira
vegna hugmynda um róttækar breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu.