Dagblaðið Vísir - DV - 11.04.2011, Page 16

16 | Erlent 11. apríl 2011 Mánudagur
Kreppan kemur ekki lengur við kauninn á bandarískum forstjórum:
Forstjórar hækka í launum
Eftir að hafa lækkað í launum árin
2008 og 2009 í kjölfar efnahags­
kreppunar eru laun bandarískra
forstjóra loksins á uppleið aftur.
Bandaríska blaðið New York Times
greinir frá því að meðalárslaun for­
stjóra hjá 200 stærstu fyrirtækjum
Bandaríkjanna séu nú um 9,6 millj­
ónir Bandaríkjadala, eða tæplega
1.100 milljónir króna. Samsvarar
þetta tólf prósenta hækkun frá árinu
2009. Eru meðallaunin nú að nálg­
ast þau laun sem tíðkuðust áður en
efnahagshrunið varð árið 2008. Á
sama tíma hefur hagnaður banda­
rískra stórfyrirtækja aukist mik­
ið, eða 29,2 prósent, frá árinu 2009
til 2010 ef miðað er við síðasta árs­
fjórðung hvers árs. Álíka hröð aukn­
ing hefur ekki orðið í 60 ár.
Launahæsti forstjóri síðasta árs
var Philippe P. Daumann, forstjóri
Viacom. Hann þénaði 84,5 milljónir
dala, eða 9,4 milljarða króna, á að­
eins níu mánaða tímabili. Næstur á
eftir honum kom Ray R. Irani, for­
stjóri Occidental Petroleum, með 76
milljónir dala. Laun hans hækkuðu
um 142 prósent frá árinu 2009.
Þá vekur athygli að stjórnar­
formaður ökutækjarisans Ford
Motor, Alan R. Mulally, þénaði 26,5
milljónir dala í fyrra. Nemur hækk­
unin 48 prósentum. Ford Motor er
eina stóra bílafyrirtækið í Detroit
sem ekki þurfti á neyðaraðstoð að
halda frá bandarískum yfirvöldum.
Þvert á móti hækkaði hlutabréfa­
verð í fyrirtækinu um 68 prósent.
Þetta þykir benda til þess að krepp­
an sé á undanhaldi og betri tímar
framundan í bandarísku efnahags­
lífi.
einar@dv.is
Sunnudaginn 3. apríl ætlaði kín­
verski listamaðurinn Ai Weiwei að
stíga upp í flugvél í Peking, en hann
var á leið til Hong Kong. Ai komst
hins vegar aldrei í flugvélina, því
hann var handtekinn af kínverskum
yfirvöldum og því næst haldið í ein­
angrun í fjóra daga. Ættingjar hans
og vinir vissu ekkert um afdrif lista­
mannsins og það var engu líkara en
að jörðin hefði gleypt hann með húð
og hári. Vinur Ai, Wan Tao, var einnig
handtekinn og því var engin leið að
komast að því hvað hefði orðið um
hinn heimsfræga listamann, sem er
meðal annars þekktur fyrir að hafa
verið einn af hönnuðum „Fugls­
hreiðursins,“ ólympíuleikvangsins í
Peking sem heimsbyggðin dáðist að
sumarið 2008. Á fimmtudag staðfesti
kínverska utanríkisráðuneytið loks­
ins að Ai hefði verið handtekinn, en
að sögn ráðuneytisins er hann grun­
aður um efnahagslega glæpi.
Frægðin skiptir engu
Stjórnmálaskýrendur eru á einu
máli um að Ai hafi verið hand­
tekinn vegna gagnrýni hans á kín­
versk stjórnvöld. Undir það tekur
eldri systir Ai, Gao Ge, sem segir að
ásakanir yfirvalda á hendur bróður
hennar séu „fáránlegar“ og að hand­
tökuna megi greinilega rekja til póli­
tískra skoðana. Kínversk stjórnvöld
hafa verið á nálum undanfarnar vik­
ur og mánuði, ekki síst í ljósi mót­
mælanna og byltinganna sem hafa
tröllriðið Mið­Austurlöndum síð­
an Jasmín­byltingin í Túnis hófst í
janúar fyrr á þessu ári. Kínverjar ótt­
ast að mótmælahreyfingar kunni að
birtast í Kína, og hafa því aukið alla
ritskoðun og aukið eftirlit með sam­
skiptum fólks í gegnum veraldarvef­
inn. Handtakan á Ai þykir bera þess
glöggt merki að frægð og frami skipt­
ir engu máli, en fram að þessu var
talið að Ai væri svo til ósnertanlegur
– yrði hann handtekinn myndi það
óneitanlega vekja heimsathygli. Sú
virðist raunin einnig vera.
Nicholas Bequelin, sem starfar
fyrir mannréttindasamtökin Human
Rights Watch, sagði að handtakan
markaði tímamót þar sem skipunin
um hana hefði væntanlega komið frá
mjög háttsettum aðila. „Handtakan
er þess eðlis að hún sendir almenn­
ingi skýr skilaboð. Það skiptir engu
máli hver þú ert og hve þekktur þú
ert. Lögreglan getur engu að síður
handtekið þig, hvar og hvenær sem
er.“
Vinnustofan girt af
Á sama tíma og Ai var handtekinn
á flugvellinum í Peking réðust 50 lög­
reglumenn inn á vinnustofu hans og
heimili í úthverfi Peking. Allar tölvur
voru gerðar upptækar sem og harðir
diskar og önnur skjöl. Eiginkona Ai
var handtekin ásamt átta mönnum
sem starfa fyrir Ai.
Í febrúar birti Ai skilaboð á sam­
skiptasíðunni Twitter, en talið er að
þau hafi lagt grunninn að auknu eft­
irliti á högum hans, sem hafa nú leitt
til handtöku og væntanlega ákæru.
„Í fyrstu þótti mér ekki mikið til jas­
mínu koma, en síðan fór fólk sem
óttasta hana að dreifa áróðri um hve
skaðleg jasmínan er, sem fékk mig til
að átta mig á því að það er jasmínan
sem þeir óttast mest. Þvílík jasmína!“
n Heimsþekktur listamaður handtekinn fyrir að gagnrýna stjórnvöld n Eiginkonan
líka handtekin n Kínverjar á nálum vegna mótmælaöldunnar í Mið-Austurlöndum
Björn Teitsson
blaðamaður skrifar bjorn@dv.is
Stjórnvöld þagga
niður í liStamanni
Ritskoðun Ai Weiwei var
handtekinn fyrirvaralaust
þann 3. apríl. Mynd REutERs
Vekur athygli Stuðningsmenn Ai hafa
krafist þess að honum verði sleppt úr haldi.
Feitara veski
Bandarískir forstjórar
hafa það gott, enda
hafa laun þeirra
hækkað um 12 prósent
á einu ári að meðaltali.
Mynd PHotos.coM
Arnold snýr aftur
Arnold Schwarzenegger, fyrrverandi
ríkisstjóri Kaliforníu, er reiðubúinn
að snúa sér aftur að kvikmynda­
bransanum. Schwarzenegger, sem
lék á sínum tíma í fjölda hasar­
mynda á borð við Terminator og
Predator, segir að hann hafi fengið
fjölda tilboða en er þögull sem gröf­
in um hugsanleg hlutverk. „Ég mun
ekki eiga erfitt með að snúa mér
aftur að skemmtanabransanum og
leika í ofbeldisfullum kvikmyndum
eins og ég gerði,“ segir Schwarze­
negger. Þó svo að hann sé orðinn
63 ára og hafi gegnt embætti ríkis­
stjóra Kaliforníu er Schwarzenegger
hvergi banginn og segir að það muni
ekki stöðva sig í því að leika í sam­
bærilegum myndum og hann gerði.
„I’ll be back,“ er setning sem Arnold
gerði fræga í Terminator á sínum
tíma og virðist eiga vel við í dag.
sidney Lumet
látinn 86 ára
Bandaríski kvikmyndaleikstjórinn
Sidney Lumet lést á heimili sínu
í New York á laugardag, 86 ára að
aldri. Banamein hans var krabba­
mein. Lumet var einn ástsælasti
kvikmyndaleikstjóri Bandaríkj­
anna á seinni hluta síðustu aldar og
leikstýrði yfir 40 myndum. Með­
al mynda sem hann leikstýrði má
nefna Network, Serpico og 12 Angry
Men. Lumet var tilnefndur fjórum
sinnum til Óskarsverðlauna sem
besti leikstjórinn en vann aldrei.
Hann hlaut hins vegar heiðursverð­
laun hátíðarinnar árið 2005. Hann
lætur eftir sig eiginkonu, Mary Gim­
bel, sem hann kvæntist árið 1980.
Japanir vilja
Ólympíuleika
Japanir eru ekki af baki dottnir þrátt
fyrir hörmungarnar þann 11. mars
síðastliðinn. Nú hefur borgarstjór­
inn í Tókýó, Shintaro Ishihara, gefið
það út að borgin ætli að berjast um
að fá að halda Ólympíuleikana árið
2020. Ishihara tilkynnti þetta um
helgina þegar hann var endurkjör­
inn borgarstjóri, fjórða kjörtíma­
bilið í röð. „Ef við leggjum mikið á
okkur mun okkur takast þetta,“ segir
Ishihara og bætir við að Ólympíu­
leikarnir gætu hjálpað landinu mik­
ið í uppbyggingu sinni. Þær borgir
sem vilja halda Ólympíuleikana árið
2020 verða að skila inn formlegri
umsókn fyrir 1. september næst­
komandi. Árið 2013 verður tilkynnt
hvaða borg verður fyrir valinu. Berl­
ín, Höfðaborg, Róm og Istanbúl eru
meðal þeirra borga sem lýst hafa yfir
áhuga, auk Tókýó.