Dagblaðið Vísir - DV - 14.05.2012, Blaðsíða 2

Útgerðarmenn borga
gervigrasrótarherferð
2 Fréttir 14. maí 2012 Mánudagur
n Útgerðarmannafélögin borga brúsann n „Tímaeyðsla“ að fara til siðanefndar auglýsingastofa
K
ynntu þér hvað fólkið í landinu
hefur að segja um frumvörp til
laga um stjórn fiskveiða,“ segir
á vefsíðunni Landið og miðin
en vefurinn er hluti af herferð
útgerðarmanna gegn kvótafrumvörp-
um ríkisstjórnarflokkanna. Herferðin
er hönnuð til að hafa yfirbragð gras-
rótarhreyfingar fólks sem umhugað
er um lífsviðurværi sitt. Sé hins vegar
rýnt í þátttakendur kemur fljótt í ljós
að herferðin uppfyllir flest viðmið þess
að teljast gervigrasrótarhreyfing (e.
astroturfing). Herferð, hönnuð með
yfirbragð grasrótarhreyfingar, sem í
raun er greidd og stjórnað af sérhags-
munum.
Útvegsmannafélag Austfjarða er til
að mynda hvergi sjáanlegt sem einn af
aðstandendum herferðarinnar. Það er
þrátt fyrir að greiðandi og eigandi léns-
ins sé félagið. „Við erum náttúrulega
bara í þessu saman, útvegsmanna-
félögin, og þetta er sameiginlegt verk-
efni. Það kom nú bara til að reikning-
urinn fyrir þessu er sendur til okkar og
fer inn í uppgjör hjá okkur. Það er bara
eins og gengur,“ segir Gunnþór Ingva-
son, formaður Útvegsmannafélagsins.
Engin fastmótuð upphæð
Það kom fram í samtölum DV við þá
sem standa að herferðinni að ekk-
ert hámark eða fastmótuð fjárupp-
hæð er til fyrir herferðina. „Menn eyða
nú mun fleiri milljónum í að auglýsa
happadrætti og morgunkorn,“ segir
Jens Garðar Helgason, talsmaður
hópsins sem stendur að herferðinni.
Jens segir auglýsingaherferðina svo
stutt á veg komna að kostnaður liggi
ekki fyrir. Þá segir hann þá aðila sem
taldir eru upp á vefnum leggja til fjár-
magn. Það á þó ekki við um þá alla.
Stuðningur sveitarfélaga er móralskur
en ekki fjárhagslegur. Jens segir það á
misskilningi byggt að fólk telji Fjarða-
byggð hafa lagt fé til herferðarinnar.
„Það eru líka bara frjáls framlög
inn í þetta og annað slíkt,“ segir Jens
spurður nánar út í hvernig herferðin
sé fjármögnuð. „Við höfum bara tal-
að okkur saman hérna fyrir austan,“
svarar hann spurningu blaðamanns
um hvert áhugasamir eigi að snúa
sér, vilji þeir leggja til frjáls framlög í
herferðina.
Grasrótarhönnun
Það er auglýsingastofan Jónsson
& Le‘macks sem sér um vinnslu á
herferðinni fyrir hönd útgerðar-
manna. „Við erum að sjálfsögðu alltaf
með siðareglur SÍA í huga þegar við
vinnum auglýsingar,“ svarar Agnar
Tr. Le‘macks, framkvæmdastjóri aug-
lýsingastofunnar, spurningu DV um
hvort framsetning landsins og mið-
anna standist siðareglur og þá sér-
staklega þær greinar er varða velsæmi,
heiðarleika og félagslega ábyrgð. „Ég
sé ekki hvernig þessar auglýsingar
snerta þessar greinar sem þú nefnir. Ef
einhverjum finnst gegn þessum grein-
um brotið er honum að sjálfsögðu
frjálst að senda þetta til siðanefndar.
En ég held að það væri augljós tíma-
eyðsla fyrir alla,“ segir Agnar.
Önnur grein siðareglna auglýs-
ingastofa fjallar um velsæmi í auglýs-
ingum. Þar segir að auglýsingar eigi
ekki að innihalda fullyrðingar og það
„sem brýtur gegn almennu velsæmi“.
„Auglýsingar ber að vinna þannig
að traust neytandans, takmarkaður
reynsluheimur eða þekking sé ekki
misnotuð,“ segir í þriðju grein siða-
reglna. Um félagslega ábyrgð segja
siðareglur meðal annars: „Auglýsing-
ar eiga ekki að ástæðulausu að höfða
til ótta fólks eða nýta sér ógæfu eða
þjáningar þess.“ Meginstefið í herferð
útgerðarmanna er á þá leið að verði
breytingarnar samþykktar bíði fólks
fátt annað en fjöldagjaldþrot, atvinnu-
leysi og glundroði.
Ekki með eigin vefsíðu
Útvegsmannafélag Austfjarða er
sjálft ekki með heimasíðu en upp-
lýsingar um félagið má finna á und-
irsíðu Landssambands íslenskra út-
gerðarmanna. Formaður félagsins er
Gunnþór Ingvason, framkvæmda-
stjóri Síldarverksmiðjunnar í Fjarða-
byggð. Hann vakti athygli á fjölmenn-
um borgarafundi vegna fyrirhugaðra
breytinga. Þar sýndi hann mynd af
börnunum sínum og ýjaði að því að
framtíð þeirra væri stefnt í hættu.
Fræðsluefni
„Af hverju ertu að spá í það?“ svarar
Gunnþór spurningunni um hópinn að
baki herferðinni. „Þetta eru auðvitað
bara útvegsmannafélögin sem eru á
bak við þetta og í raun fyrirtækin í sjáv-
arútvegi. Síðan er hugsuð sem upp-
lýsandi síða um málefni sjávarútvegs.“
Hann segir síðuna stofnaða sérstak-
lega fyrir auglýsingaherferðina. „Þetta
er ofboðslega deilukennd og ekki mjög
upplýsandi umræða í fjölmiðlum. Það
er alveg sama hvaða fjölmiðlar það
eru. Þeir skiptast í línur,“ segir Gunn-
þór.
„Núverandi kerfi hefur óteljandi
galla en frumvarpið sem núna ligg-
ur fyrir er ennþá vitlausara,“ er meðal
fræðandi fullyrðinga á síðunni. Þegar
Gunnþór er spurður hvort hann telji
þetta fræðandi efni og til þess gert að
draga úr deilukenndri umræðu svar-
ar hann: „Það er auðvitað ákveðin
herferð núna í gangi, eins og ég sagði
við þig áðan. Ég held að fjölmiðlar
hafi ekki lagt sig niður við það að fara
út á landsbyggðina og tala við verka-
lýðsfélög, starfsfólk í sjávarútvegi eða
sveitarstjórnarmenn.“ Hann telur að
herferðin sé viðbót við umræðuna og
tækifæri til að heyra í fólkinu í landinu.
Allt á annan endann
„Ef þessi frumvörp fara í gegn þá mun
það setja allt á annan endann hérna
hjá okkur í Grindavík,“ segir Benóný
Benediktsson, formaður Verkalýðs-
félags Grindavíkur, í auglýsingaher-
ferðinni. Benóný segir þátttöku sína
í herferðinni fyrir hönd verkalýðs-
félagsins vera í umboði stjórnarinn-
ar og koma í kjölfar símhringingar
frá hópi á vegum útgerðarmanna þar
sem hann var beðinn um að koma
fram í auglýsingu.
Benóný segir afleiðingar frumvarpa
ríkisstjórnarinnar ófyrirsjáanlegar fyr-
ir samfélagið í Grindavík. „Verði þetta
gjald miðað við rekstur og afkomu síð-
asta árs þá verður það á bilinu 1,7 til 2
milljarðar sem grindvísk útgerð þarf
að borga,“ segir í ályktun stjórnar sem
Benóný les fyrir blaðamann. Þar seg-
ir að ámælisvert sé fyrir stjórnvöld að
hafa ekki gert ítarlega rannsókn á hag-
rænum og félagslegum afleiðingum
frumvarpanna. Í ályktuninni segir
að væntanlegar breytingar muni hafa
neikvæð áhrif á launafólk í greininni.
Matað verkalýðsfélag
DV spyr Benóný hvaðan útreikning-
arnir að baki fullyrðingum um veiði-
gjald og hagræn áhrif breytinganna
hafi borist verkalýðsfélaginu sem og
hvaðan krónutala um væntanlegar
greiðslur grindvískra útgerðarfélaga sé
komin. „Þessar upplýsingar koma frá
sjávarútvegsfyrirtæki hér í bæ en hef-
ur víða komið fram,“ segir hann. Að-
spurður hvort stjórn verkalýðsfélags
Grindavíkur hafi sannreynt útreikn-
ingana svarar hann: „Við höfum engin
gögn til að gera það.“
Benóný telur það ekki sérstakt
áhyggjuefni að verkalýðsfélagið byggi
á tölum útgerðarfélaga. „Ekki í þessu
tilviki,“ segir hann. Sjálfur segist hann
hafa skoðað útreikningana. „Við höf-
um ekki reiknað þetta út sjálf. Það er
alveg rétt,“ segir hann.
Fjarðabyggð og Fiskimið ehf.
Jens Garðar Helgason, formaður bæj-
arráðs Fjarðabyggðar fyrir hönd Sjálf-
stæðisflokks og framkvæmdastjóri
Fiskimiða, útflutnings og sölufyrirtæk-
is tengdu útgerðarfélaginu Eskju ehf,
er talsmaður hópsins. Á vefnum land-
idogmidin.is er hann þó aðeins kynnt-
ur sem fulltrúi Fjarðabyggðar. Að hans
sögn er herferðin í höndum auglýs-
ingastofunnar en þess utan er mynd-
efni í eigu sjávarútvegsfyrirtækja mik-
ið notað. „Jú, við höfum fengið hjálp
við það enda ekki kannski okkar geiri,“
segir hann um aðkomu auglýsinga-
stofunnar að herferðinni. Stuttu eftir
að DV hafði samband við Jens var nafn
hans fjarlægt af vefnum og er hann
ekki lengur nefndur sem tengiliður
herferðarinnar.
Starfsfólk í óvissu
Eskja á og rekur togarann Jón Kjart-
ansson SU-111 en skipstjóri skipsins
birtist í einni auglýsingu herferðarinn-
ar. „Það er náttúrulega mjög erfitt fyrir
okkur sjómenn að vera í svona óvissu,“
segir Grétar Rögnvaldsson skipstjóri
Jóns Kjartanssonar í einu auglýsinga-
brotinu. „Allir útreikningar og allar
spár segja það að þetta eigi eftir að ríða
mörgum sjávarútvegsfyrirtækjum að
fullu,“ segir Grétar enn fremur og bætir
við að ekki sé gott fyrir starfsfólk í sjáv-
arútvegi að búa við að missa ef til vill
atvinnuna vegna breytinganna.
AFL í sæng með útgerðinni
„Þetta kemur til með að bitna á allri
þjóðinni,“ segir Sverrir Albertsson,
framkvæmdastjóri AFLs starfsgreina-
félags á Austurlandi, í einni af auglýs-
ingum herferðarinnar. Þátttaka Sverr-
is er í samræmi við ályktun stjórnar
AFLs um breytingar á fiskveiðistjórn-
unarkerfinu. „Margir halda að maður
sé bara einhvers konar handbendi og
geri bara svona hluti þegar manni er
sagt að gera það. Það voru hins vegar
pælingar í þessu og niðurstöðuna veit
fólk. Ég verð að lifa með því hvernig sú
niðurstaða leggst í fólk,“ segir Sverrir.
Þátttöku fulltrúa AFLs í herferðinni
má rekja til vinnustaðafundar í Síldar-
vinnslunni ehf.
„Ég fékk boð um að mæta á mjög
fjölmennan vinnustaðafund hjá Síld-
arverksmiðjunni. Þar sem Gunn-
þór kallaði starfsmenn, sjómenn og
landverkamenn saman. Hann fór þar
yfir sína sýn á málið, sem er ekki al-
veg sú sama og ég hef.“ Sverrir segist
hafa fundið sig knúinn til að koma sýn
AFLs á framfæri á þeim fundi. Hann
hafi í kjölfarið verið beðinn um að
endurtaka orð sín fyrir auglýsingu.
AFL ekki alfarið á móti
„AFL hefur ekki gert athugasemd við
veiðigjaldið,“ segir Sverrir og bætir við
að AFL telji aðferðina sem lögð er til
við innheimtu gjaldsins fína. „Við höf-
Atli Þór Fanndal
blaðamaður skrifar atli@dv.is
Bitnar á þjóðinni
„Með [frumvarpinu] er vegið
mjög alvarlega að afkomu hefð-
bundinna útgerðarfyrirtækja í
hefðbundnum smáþorpum. Þar
sem þorpin eða bæirnir byggja
meira og minna á þessum út-
gerðarfyrirtækjum – tekjum sjó-
manna og vinnslan í landi. Þetta
kemur til með að bitna á allri
þjóðinni. Þetta kemur til með að
bitna á skrifstofufólki, á hársker-
um og hverjum sem er. Því að
afkoma þjóðarinnar mun ein-
faldlega versna sem því nemur.“
Sverrir Albertsson Framkvæmda-
stjóri AFLs starfsgreinafélags.
Sjómenn í óvissu
„Það er náttúrlega mjög erfitt
fyrir okkur sjómenn að vera í
svona óvissu og vita ekki alveg
hvað bíður okkar. Því að allir
útreikningar og allar spár segja
að þetta eigi eftir að ríða mörg-
um sjávarútvegsfyrirtækjum að
fullu þetta frumvarp. Það er ekki
gott fyrir okkur sem vinnum við
þetta að búa við það að kannski
missum við vinnuna einn góðan
veðurdag.“
Grétar Rögnvarsson Skipstjóri á
Jóni Kjartanssyni SU-111.
Allir sjómenn
alfarið á móti
„Þetta er ekki í þeirra [sjó-
manna] þágu að það er verið
að breyta þessu. Það er alveg á
hreinu. Það eru nokkur mjög
öflug fyrirtæki sem eru hérna
og það er bara þúsund manns
sem eru hérna beint í vinnu hjá
þessum fyrirtækjum. Ef þessi
frumvörp fara í gegn þá mun
það setja allt á annan endann
hérna í Grindavík.“
Benóný Benediktsson Formaður
Verkalýðsfélags Grindavíkur.
Byggð í boði
útgerðarmanna
„Menn eyða nú
mun fleiri milljón-
um í að auglýsa happa-
drætti og morgunkorn.
Allt á hliðina Útgerðarmenn eyða
milljónum í auglýsingaherferð þar sem
skilaboðin eru á þá leið að fyrirliggjandi
breytingar á fiskveiðistjórnun muni leggja
landsbyggðina og sjávarútveg á hliðina.