Dagblaðið Vísir - DV - 19.09.2012, Blaðsíða 8

8 Fréttir 19. september 2012 Miðvikudagur
Sveitarfélagið Árborg:
„Kynferðis-
leg áreitni
litin alvarleg-
um augum“
„Eðli málsins samkvæmt getur
sveitarfélagið ekki tjáð sig um mál
einstakra starfsmanna, eða brot
einstakra starfsmanna í starfi,“
segir Ásta Stefánsdóttir, fram­
kvæmdastjóri sveitarfélagsins Ár­
borgar, í tilkynningu vegna greinar
sem Kristjón Kormákur Guðjóns­
son, blaðamaður Vefpressunnar,
ritaði og birti á vef Pressunnar á
mánudag.
Í greininni greindi Kristjón frá
viðbrögðum sveitarfélagsins Ár­
borgar eftir að fimmtán ára dóttir
hans greindi honum frá því að yfir­
maður hennar í vinnuskóla á Sel­
fossi hefði beitt stelpur í hópnum
kynferðislegri áreitni.
Furðaði Kristjón sig á viðbrögð­
um starfsmanna sveitarfélagsins
þegar hann ræddi málið við þá.
Loks var sú ákvörðun tekin að víkja
yfirmanninum úr starfi en Kristjón
segir hann hafa einungis hafa ver­
ið færðan til í starfi þannig að hann
hefði áfram unnið nálægt stúlk­
unum og svo loks mætt á lokahóf
vinnuskólans.
„Þess má þó geta að unnið var
með mál það sem hefur verið til
umfjöllunar í fjölmiðlum í dag
[mánudag, innsk. blm.], þar sem
rætt hefur verið um kynferðislegt
áreiti af hálfu flokksstjóra í vinnu­
skóla, eftir ákveðnum ferlum. Í
kjölfar þess að málið kom upp var
unnið eftir þeim heimildum sem
sveitarfélagið, sem vinnuveitandi,
hefur samkvæmt kjarasamningi
þeim sem ráðningarsamningur
viðkomandi starfsmanns byggð­
ist á. Þegar um alvarleg brot er að
ræða er starfsmönnum jafnan vikið
úr starfi tímabundið á meðan á úr­
vinnslu málsins stendur. Almennt
gildir það síðan að skrifleg áminn­
ing er undanfari brottvikningar
úr starfi. Þá er jafnan leitast við að
gæta þess, ef brot varða samskipti
við aðra starfsmenn, að viðvera hins
brotlega á vinnustað valdi þeim eða
öðrum starfsmönnum ekki skaða.
Sveitarfélagið Árborg lítur kyn­
ferðislegt áreiti alvarlegum augum
og hefur, í forvarnaskyni, leitast við
að veita flokksstjórum í vinnuskóla
fræðslu sem miðar m.a. að því að
koma í veg fyrir slík tilvik í starfi,“
segir í tilkynningu frá Ástu.
Fallið frá
þyrlusamningi
Ríkistjórnin samþykkti á þriðju­
dag tillögu Ögmundar Jónas­
sonar innanríkisráðherra um
að falla frá samstarfssamningi
við Norðmenn um kaup á nýrri
björgunarþyrlu sem gerður var
30. nóvember 2007.
Ástæðan er aðhald í ríkisút­
gjöldum en þess í stað áforma
íslensk stjórnvöld að bjóða út
langtímaleigu á tveimur þyrl­
um til viðbótar við núverandi
þyrlu Landhelgisgæslunnar til
að tryggja að hér á landi verði
þrjár björgunarþyrlur tiltækar.
Það var í nóvember 2007 sem
dómsmálaráðherrar Íslands og
Noregs undirrituðu samstarfs­
samning um kaup á nýjum lang­
drægum björgunarþyrlum. Frá
undirritun hafa löndin tvö í sam­
einingu undirbúið kaup á einni
nýrri björgunarþyrlu fyrir Ísland
og var afhendingartími áætlaður
á árunum 2018–2020 auk þess
sem miðað var við kauprétt á
tveimur þyrlum til viðbótar.
Guðmundur krefst
GreiðsluaðlöGunar
F
járfestinum Guðmundi
Birgis syni, kenndum við
bæinn Núpa í Ölfusi, hef­
ur tvisvar verið synjað um
greiðsluaðlögun hjá umboðs­
manni skuldara en hefur einnig tví­
vegis kært þá niðurstöðu. Guðmund­
ur er einna þekktastur vegna afskipta
sinna af styrktarsjóði Sonju Zorrilla
og eignarhlutar síns í jarðafélaginu
Lífsvali. Kærurnar hefur Guðmund­
ur sent til kærunefndar um greiðslu­
aðlögunarmál. Heildarskuldir og
ábyrgðir Guðmundar í bankakerf­
inu nema tæpum fjórum milljörðum
króna.
Kærunefndin felldi úr gildi synjun
umboðsmanns skuldara á greiðslu­
aðlögunarumsókn Guðmundar í
maí á þessu ári, líkt og lesa má um
í úrskurðinum á vef nefndarinn­
ar. Honum hafði verið synjað um
greiðsluaðlögun í lok síðasta árs,
meðal annars vegna vangoldinna
opinberra gjalda upp á meira en 135
milljónir króna. Guðmundur er ekki
nefndur á nafn í úrskurðinum en
DV hefur heimildir fyrir því að hann
sé maðurinn sem um ræðir. Síðan
kærunefndin kvað upp þennan úr­
skurð hefur umboðsmaður skuldara
hins vegar synjað honum aftur um
greiðsluaðlögun en Guðmundur
hefur aftur kært þann úrskurð til
nefndarinnar.
Milljarða króna skuldir
Í fyrri úrskurði kærunefndarinnar
kemur fram að Guðmundur Birgis­
son sé í ábyrgðum fyrir skuldum sem
nema rúmlega 3.800 milljónum króna.
„Kærandi hefur verið sjálfstætt starf­
andi og stundað ýmis viðskipti í gegn­
um tíðina. Heildarskuldir kæranda
samkvæmt skuldayfirliti umboðs­
manns skuldara eru 1.930.800.505
krónur og falla þar af 8.198.542
krónur utan samnings um greiðslu­
aðlögun. Ábyrgðarskuldbindingar
kæranda nema 3.828.931.935 krón­
um. Til helstu skuldbindinganna var
stofnað á árinu 2005.“
Vegna þessara skulda sinna var
Guðmundur á 86. sæti á lista yfir
skuldugustu einstaklingana í ís­
lenska bankakerfinu sem birtur
var í skýrslu rannsóknarnefnd­
ar Alþingis. Guðmundur var þar
skráður fyrir skuldum upp á rúmlega
fjóra milljarða króna í gegnum ýmis
eignarhaldsfélög.
Hærri laun en Hreiðar Már
Í úrskurði kærunefndarinnar er rakið
að Guðmundur hafi verið með tæp­
lega 85 milljónir króna á mánuði eftir
skatta, rúmar 5 milljónir árið 2009 og
rúmar 2 milljónir árið 2010. Til sam­
anburðar má geta þess að Hreiðar
Már Sigurðsson, launahæsti banka­
maðurinn á Íslandi fyrir hrunið 2008,
var með 68,5 milljónir á mánuði árið
2006 eða sem nam 822 milljónum í
árstekjur. Árið 2008 var Guðmundur
á Núpum því með umtalsvert hærri
tekjur en Hreiðar Már var með árið
2006.
Bendir á bankann
Þrátt fyrir þessar háu tekjur og miklu
umsvif í íslenska fjármálakerfinu
krefst Guðmundur á Núpum þess
að fá greiðsluaðlögun. Í greinargerð
Guðmundar, sem vísað er til í úr­
skurði kærunefndarinnar, kemur
fram á hvaða forsendum hann telur
sig eiga rétt á greiðsluaðlögun.
Um aðdraganda greiðsluerfiðleika
Guðmundar segir þar: „Í greinargerð
kæranda sem hann lagði fram með
umsókn um greiðsluaðlögun kemur
fram að kærandi hafi í fjölda ára verið
í viðskiptum við Landsbanka Íslands
en hann hafi frá unga aldri verið sjálf­
stætt starfandi og stundað viðskipti
af ýmsum toga, lengst af með ágæt­
um árangri, þar til bankinn hafi orðið
mjög áhugasamur um lánveitingar til
fjárfestinga sem hann var tengdur og
átti hlut og hagsmuni í. Lánveitingar
bankans hafi verið tryggðar með veði
í eignum hans og með sjálfskuldar­
ábyrgð hans. Lánveitingar þessar
hafi farið fram á árunum 2005–2008.
Þegar hann hafi óskað eftir sölu á
eignum tengdum bankanum var við­
kvæði bankans að það myndi draga
dilk á eftir sér.“
Þá segir í greinargerðinni, sem
kærunefndin vísar til, að Guðmund­
ur telji að Landsbankinn hafi sýnt
sér mikla óbilgirni og sett sig í þrot
á versta tíma. „Ástæður greiðsluerf­
iðleika kæranda telur hann að megi
rekja til verðlausra eða verðlítilla
eigna. Að baki skuldbindingum hans
séu verðmætar eignir sem metnar
hafi verið af hlutlausum aðilum, en
þrátt fyrir samningsumleitanir hafi
bankinn sýnt mikla óbilgirni og á
meðan kærandi hafi talið að samn­
ingaviðræður væru í gangi hafi þeir
komið í bakið á honum með kröfu
um gjaldþrotaskipti. Því hafi hann
sótt um greiðsluaðlögun.“
Seinni kæra Guðmundar bíður nú
meðferðar hjá kærunefnd greiðslu­
aðlögunarmála. n
Hvað varð
um sjóðinn?
n Fyrir íslenska
efnahagshrunið var
Guðmundur á Núpum
meðal annars einn af
hluthöfum jarða-
félagsins Lífsvals,
stærsta jarðaeiganda
landsins, sem á um 50 bújarðir víða
um land. Auk þess átti hann um tíma
hlut í MP Banka, verðbréfafyrirtækinu
Virðingu, FL Group og fleiri félögum.
Guðmundur var sömuleiðis hluthafi í
Bang & Olufsen-versluninni, átti Nordica
Spa ásamt öðrum fjárfestum og á Hótel
Borg við Austurvöll en á fasteigninni
hvíla um tveir milljarðar króna sam-
kvæmt veðbandayfirliti.
n Guðmundur er samt líklega þekkt-
astur fyrir að vera í forsvari fyrir minn-
ingarsjóð frænku sinnar Sonju Zorrilla.
Minningarsjóður um Sonju Wendel
Benjamínsson de Zorrilla var stofnaður
eftir andlát hennar árið 2002. Megin-
hlutverk sjóðsins átti að vera að styrkja
langveik börn á Íslandi og í Bandaríkj-
unum. Eigur Sonju voru metnar á 9.500
milljónir króna árið 2001 samkvæmt
bókinni Ríkir Íslendingar sem kom út
það ár og var ætlunin að stærstur hluti
þeirra eigna færi í minningarsjóð Sonju.
Lítið hefur hins vegar spurst til eigna
í styrktarsjóði Sonju og hafa aðeins
mjög lágir styrkir verið veittir úr honum.
Enginn virðist því vita almennilega hvað
varð um sjóðinn og hefur Guðmundur
neitað að tjá sig um það.
„Ábyrgðarskuld-
bindingar kær-
anda nema 3.828.931.935
krónum.
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
n Var með 85 milljónir á mánuði árið 2008 n Skuldar 3,8 milljarða
Bendir á bankann Guðmundur á Núpum telur að greiðsluerfiðleika sína megi rekja til
Landsbankans sem hafi sýnt sér mikla óbilgirni. Kæra hans bíður meðferðar hjá kærunefnd
greiðsluaðlögunarmála.
Erfðabreytt matvæli illa merkt
n Formaður Neytendasamtakanna segir niðurstöðu könnunar mjög dapurlega
V
ið ætlumst að sjálfsögðu til
þess að aðilar fari að þessum
reglum og gerum um það kröf­
ur,“ segir Jóhannes Gunnars­
son, formaður Neytendasamtakanna.
Neytendasamtökin, Matvæla­ og
veitingafélag Íslands og Náttúrulækn­
ingafélag Íslands könnuðu nýverið
úrval amerískra matvæla í helstu mat­
vöruverslunum höfuðborgarsvæð­
isins. Valdar voru tólf vörutegundir
sem talið var hugsanlegt að innihéldu
erfðabreytt efni. Í ljós kom að víða er
pottur brotinn og allmargar matvör­
ur sem innihalda erfðabreytt efni eru
seldar í verslunum hér á landi án þess
að um það sé getið á vörumerkingum.
Frá og með síðustu áramótum tók
gildi reglugerð sem kveður á um að
merkja skuli matvæli sem innihalda
erfðabreytt efni.
Í könnuninni kom í ljós að níu af
þessum tólf vörutegundum sem vald­
ar voru reyndust innihalda erfða­
breytt efni. Voru niðurstöðurnar
sendar í greiningu á rannsóknarstofu
Genetic­ID í Þýskalandi sem er þekkt
fyrir greiningu á erfðabreyttum efn­
um fyrir opinbera aðila og einkafyr­
irtæki.
Jóhannes segir að það sé mjög
dapurlegt að ekki skuli farið eftir þess­
um lögum en niðurstaðan kalli á að
eftirlitsaðilar herði eftirlit með merk­
ingum erfðabreyttra matvæla. „Reglu­
gerðin er sett með stoð í matvælalög
þannig að það er hægt að beita fyrir­
tæki viðurlögum ef þau brjóta gegn
þessu. Við ætlumst til að innflytjendur
fari að gildandi reglum og heilbrigðis­
eftirlit sveitarfélaga sinni eftirliti sínu
eins og þeim ber.“ n
Vörurnar sem ekki voru merktar:
Shop Rite Corn Flakes
morgunkorn
Pop Corners
snakkflögur
Doritos Cool Ranch Tortilla Chips
snakkflögur
Maís hveiti
bökunarmjöl
EAS Advent
súkkulaðidrykkur ætlaður líkams-
ræktarfólki
Mass Muscle Gainer
orkudrykkur ætlaður líkamsræktarfólki
Zone Perfect
orkubiti
EAS Advanced Edge
orkubiti
EAS Lean 15
orkubiti
Ekki merkt Þessar vörur innihalda erfða-
breytt efni en eru ekki merktar sérstaklega
eins og lög kveða á um.