Dagblaðið Vísir - DV - 01.02.2012, Side 18

Eyða vasapeningunum í bækur
n Gerður Kristný í útrás til Þýskalands með barna- og unglingabók
É
g er bara fegin að íslenskur
draugagangur þar sem
Reykjavík spilar stóra rullu
vekur svona mikla lukku,“
segir rithöfundurinn Gerður
Kristný Guðjónsdóttir spurð
um frægðarför bókar hennar,
Garðsins, í Þýskalandi.
Bókin hefur verið valin til
upplestrar í stóru upplestrar-
keppninni þar í landi. Garð-
urinn kom út hér á landi árið
2008 og fékk síðar Vestnorrænu
barna- og unglingabókaverð-
launin. Hún kom út í Þýska-
landi og Noregi síðastliðið
sumar og mun koma út í Dan-
mörku innan tíðar.
Gerður Kristný segir út-
gáfuréttinn hafa verið seldan
til Þýskalands stuttu eftir út-
gáfu bókarinnar hér á landi. Þá
hafi reyndar tvö útgáfufyrirtæki
slegist um útgáfuréttinn.
„Ég gat valið á milli DTV og
Bloomsbury og valdi það síðar-
nefnda. Hún er þýdd af Karl-
Ludwig Wetzig. Hann þýðir
meðal annars bækur Jóns Kal-
mans Stefánssonar. Ég er mjög
hamingjusöm með að hafa
hann sem þýðanda og finnst
það skipta mjög miklu máli.“
Þýsk ungmenni vöktu hrifn-
ingu Gerðar Kristnýjar síðast-
liðið sumar þegar hún fór út á
barnabókamessu í Köln. „Ég las
upp úr bókinni og fannst það
óskaplega gaman. Þýsku krakk-
arnir spurðu eins spurninga og
íslenskir krakkar. Þau voru gefin
fyrir draugaganginn. Eftir einn
upplesturinn drógu mörg þeirra
evrurnar upp úr rassvasanum
og keyptu sér bók og vildu svo fá
hana áritaða. Mér fannst mjög
skemmtilegt að sjá krakkana
eyða vasapeningunum í bók.“
Árið 2011 var viðburðaríkt
fyrir Gerði Kristnýju. Í febrúar
hlaut hún Íslensku bókmennta-
verðlaunin fyrir bók sína Blóð-
hófni. Nú er hún tilnefnd til
Bókmenntaverðlauna Norður-
landaráðs. Í haust er svo von
á nýrri ljóðabók frá Gerði því
þessa dagana er hún upptekin
við að skrifa ljóð.
„Mig langar til að gefa út
ljóðabók næsta haust. Svo þarf
ég að vinda mér í framhald á
Garðinum, ég þarf að fara að
setjast niður við það.“
18 Menning 1. febrúar 2012 Miðvikudagur
Fagna áfengis-
lausum janúar
Meðal hollvina Kaffibarsins
hefur skapast sú árlega hefð
að hefja árið með afeitrun.
Þennan fyrsta mánuð ársins
er öllu áfengi sleppt og holl-
usta höfð í fyrirrúmi. Mis-
jafnt er hvað fólk endist lengi
í þessu átaki en fyrsta dag
febrúarmánaðar er átakinu
fagnað – sama hvort fólk hafi
enst í því eða ekki. Átaki árs-
ins verður fagnað á fimmtu-
dagskvöldið. Að þessu sinni
mun plötusnúðateymið Kar-
íus og Baktus spila og sjá til
þess að koma fólki á djamm-
brautina á ný.
Heilsuréttir
og hekl
Það er greinilegt að landinn
tekur heilsuna með trompi
þennan fyrsta mánuð árs-
ins, allavega ef marka má
metsölulista bókaverslana í
janúar. Þar tróna Heilsurétt-
ir Hagkaupa eftir Sólveigu
Eiríksdóttur á toppnum. En
ef litið er yfir heildarlistann í
janúarmánuði er bókin Þóra
Heklbók næstvinsælasta bók
mánaðarins. Lesglaðir Ís-
lendingar virðast því vera
að einbeita sér að heilsu og
hekli í janúar. Í þriðja sæti
heildarmetsölulista janúar er
svo bókin Gamlinginn sem
skreið út um gluggann eftir
Jonas Jonasson.
Ólöf á
Rósenberg
Ólöf Arnalds heldur tónleika
ásamt Skúla Sverrissyni á
Rósenberg fimmtudaginn
2. febrúar. Ólöf hefur fyrir
löngu skipað sér sess með
framsæknustu lagahöfund-
um og flytjendum á Íslandi,
frá því að frumraunin Við og
við kom út árið 2007 og ekki
síður með breiðskífunni Inn-
undir skinni sem leit dagsins
ljós í september 2010 á veg-
um One Little Indian útgáf-
unnar. Ólöf hefur síðan stað-
ið í ströngu við tónleikahald
víðs vegar um heiminn og
hefur fengið frábæra dóma
í helstu tónlistartímaritum
erlendis. Ólöf er í miðju upp-
tökuferli á nýrri breiðskífu,
Suddain Elevation, sem mun
koma út í vor.
L
istin verður að ganga
fyrir,“ segir Stefán
Hallur aðstoðarleik-
stjóri sem kemur sér
fyrir úti í sal. Selma
Björnsdóttir leikstjóri fréttir
af sprengjuleitinni uppi á
sviði og skiptir ekki svip. „Við
þurfum ekki að rýma húsið
er það?“ spyr hún og þá er
það útrætt.
Fjöldi leikara er á sviðinu
og undirbýr sig undir að æfa
stóra senu. Þeirri sem á sér
stað í fátækrahverfi og segir
af þeim útskúfuðu.
Það er dimmraddaður
söngur Egils Ólafssonar á
sviðinu sem yfirgnæfir háan
hvellinn sem heyrist þegar
hlutnum sem talinn var vera
sprengja var fargað.
Bið og hangs
Í Vesalingunum er barist
fyrir betra lífi og sagan hverf-
ist um miklar samfélagslegar
hræringar. Þar kynnumst við
hinum minnsta bróður.
Söngleikurinn Vesaling-
arnir er byggður á hinni
frægu skáldsögu Victors
Hugo sem gerist í París á
fyrri hluta 19. aldar. Margir
þekkja söguna, við fylgjumst
með baráttu Jean Valjean
fyrir réttlæti og betra lífi.
Það er gaman að fylgjast
með leikstjóranum Selmu
Björnsdóttur. Rödd hennar
berst langt og hún þeysist
um sviðið við að segja leik-
urum til. Við ætlum að fara í
stóru senurnar í dag, tilkynn-
ir hún hárri raustu. „Við ætl-
um að byrja á betlarakórn-
um og fólkinu á götunni.
Það verður bið og hangs og
við skulum hafa góða skapið
með í för.“
Það er áhugavert að fylgj-
ast með æfingum. Sviðið er
sett á snúning og sama sen-
an æfð aftur og aftur. Selma
gefur athugasemdir eftir
hvert rennsli og smám sam-
an verður til betur samsett
og áhrifameiri sena. Hver
leikari á réttum stað og rétt-
um tíma. Öll smáatriði skipta
máli. Leikstjórinn verður að
hafa vakandi auga fyrir þeim
öllum.
Sorgleg og
lærdómsrík saga
Söngleikurinn var frum-
fluttur í London árið 1985
og tveimur árum síðar sýndi
Þjóðleikhúsið hann á Stóra
sviðinu við góðar undir-
tektir.
Vesalingarnir hafa verið
sýndir samfellt í London frá
frumsýningu. Selma sá ekki
uppfærslu Þjóðleikhússins
árið 1987 en fór hins vegar til
London árið 2008 sem henni
þótti mikil hátíðarstund.
Í minninu situr svo ræki-
lega föst upplifun hennar af
teiknimynd um Vesalingana
sem hún sá í æsku.
„Ég sá teiknimyndina
þegar ég var lítil. Pabbi kom
með hana og ég og systur
mínar horfðum á hana og ég
gleymi aldrei þeirri upplif-
un. Ég var eyðilögð því sagan
er svo sorgleg og lærdóms-
rík. Ég gleymdi henni aldrei
og þegar ég kem í þennan
söngleikjaheim þá verð-
ur þessi söngleikur strax í
mestu uppáhaldi.“
Það eina sem breytist eru
leikmynd og búningar
Hún segist kjósa að vera
sögunni trú. „Þó að þetta
sé skáldsaga þá felur hún
í sér sögulega atburði eins
og stúdentauppreisnina og
þessar hræringar sem fylgdu
kröfu fólksins um betra líf.
Mín skoðun er sú að það
þurfi ekki að hnika því til
sem er í raun fullkomið í
sinni mynd. „Why fix it if it
ain’t broken?“ segir Selma
og brosir. „Vesalingarnir er
tímalaus saga að því leyti að
það er verið að taka á mál-
efnum sem snerta okkur
alltaf. Það er verið að taka á
þjóðfélagsmeinum, misrétti,
misskiptingu auðs, réttlæt-
inu og óréttlætinu og mann-
eskjunni inni í þessari vit-
firrtu veröld.“
Eiga Vesalingarnir sér-
staklega við nú þegar við
höfum upplifað djúpa lægð í
samfélaginu?
„Já, því hún er áminning
um að það eina sem breytist
í heiminum eru leikmynd og
búningar. Við erum alltaf að
glíma við sömu vandamálin.“
kristjana@dv.is
Það er leitað að sprengjum við Stjórnarráðið
og blaðamaður þarf að fara krókaleið að
Þjóðleikhúsinu þar sem æfingar á Vesaling-
unum standa yfir. Það er ekki síður eldfimt
andrúmsloftið á aðalsviði Þjóðleikhússins.
Þar kippir sér enginn upp við að fyrir utan
leikhúsið athafni sig sérsveit lögreglunnar
og sprengjusveit Landhelgisgæslunnar.
Tímalaust verk Það eina sem breytist í heiminum er leikmynd og búningar, segir Selma Björnsdóttir leikstjóri.
Vinsæl í Þýskalandi Gerði Kristnýju fannst gaman að sjá þýska krakka
eyða vasapeningunum sínum í bækur.
Á sprengjusvæði
M
y
n
d
E
y
Þ
ó
r
Á
r
n
a
S
o
n