Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.2012, Blaðsíða 28

Sandkorn
F
orstjóranum var mik-
ið niðri fyrir. Hann sýndi
fundargestum myndir af börn-
unum sínum, sem hann varp-
aði upp á vegg til að undir-
strika að framtíð þeirra væri ógnað.
Ógnvaldurinn, Steingrímur J. Sigfús-
son, var í salnum. „Hvað höfum við
gert ykkur?“ spurði einn fundargest-
urinn, fyrrverandi forstjóri.
Áróðursstríðið um fiskveiðiauð-
lindina snýst um að skipta fólki í lið.
Fólk á annaðhvort að samsama sig
ríkinu eða útgerðarmönnum. Það var
ljóst á opnum borgarafundi í Nes-
kaupstað á þriðjudagskvöld að fólkið
stóð með útgerðarmönnum, gegn
sameiginlegri utanaðkomandi ógn
sem líkamnaðist í Steingrími J, höf-
undi kvótafrumvarpsins. Fagnaðar-
læti brutust út á fundinum þegar
Gunnþór Ingvason, forstjóri Síldar-
vinnslunnar, hafði lýst því að allir
væru í sama liði og útgerðarmenn:
„Allir munu tapa. Starfsmenn munu
tapa, eigendur munu tapa, fyrirtæki
sem vinna með okkur munu tapa,
þjóðin mun tapa. Og það er slæmt.
Það er slæmt,“ endurtók hann og
uppskar dynjandi lófatak.
Fólk úti á landi hefur í raun fulla
ástæðu til að vantreysta kvótafrum-
varpi ríkisstjórnarinnar. Í augum
þessa fólks er verið að taka peninga
af landsbyggðinni og fara með þá til
borgarinnar. Þeir sem vinna við gjald-
eyrisskapandi atvinnuvegi þjóðarinn-
ar eiga erfitt með að treysta ríkisstjórn
sem virðist leggja veltu af ríkisstyrktri
menningarstarfsemi og veltu af
sjávarútvegi að jöfnu, eða ríkisstjórn
sem berst gegn atvinnuleysi með því
að fjölga fólki á listamannalaunum.
Þetta er barátta á milli borgríkisins og
landsbyggðarinnar. Það kristallaðist í
kröfu Gunnþórs forstjóra um að ríkið
ætti fyrst að borga fyrir jarðgöng milli
Norðfjarðar og Eskifjarðar, áður en
samið yrði um greiðslur af auðlind-
inni til ríkisins.
Hagsmunir útgerðarmanna eru
hins vegar ekki allir þeir sömu og
hagsmunir almennings. Börn út-
gerðarmanna sitja ekki við sama
borð og börn starfsmanna þeirra.
Arður útgerðarfyrirtækja, sem
kvótafrumvarpið tekur til, fer ekki í
vasa almennings í sjávarbyggðum.
Hann fer einungis í vasann á út-
gerðarmönnunum, rétt eins og
söluvirðið af heimildum til að veiða
fiskinn. Margir útgerðarmenn hafa
orðið moldríkir á því að selja veiði-
heimildir undan sveitungum sínum.
Þegar útgerðarmaðurinn selur kvót-
ann og flytur suður getur orðið til
gríðarlegur fjölskylduauður, en hin-
ir setið eftir með verðlaust heimili
og enga vinnu.
Á fundinum fyrir austan nefndi
forstjórinn sérstaklega hverjir
myndu missa vinnuna. Þetta er ógn-
andi aðferð til að setja starfsfólk í
sjávarútvegi í hlutverk þiggjenda út-
gerðarinnar. Skilaboðin eru að fólkið
muni ekki fá neitt frá útgerðinni ef
hún þarf að borga til ríkisins. Hug-
myndin um þiggjandann úti á landi
er nátengd þeirri stöðu, að útgerðar-
maðurinn getur tekið eina ákvörðun
um að selja kvótann sinn úr bænum,
með hræðilegum afleiðingum fyrir
aðra íbúa. Útgerðarmaðurinn er í
raun eigandi að framtíð fólksins.
Hugmyndin um þiggjandann er líka
tengd þeirri stöðu að landsbyggðar-
maðurinn horfir á eftir sköttunum
sínum streyma til Reykjavíkur, þar
sem mest umsvif ríkisins eru, með-
al annars til að borga skuldir eftir
bankaævintýrið í Reykjavík. Það er
nánast sérákvörðun þegar skattarnir
fara til baka út á land.
Fólk úti á landi er hins vegar ekki
þiggjendur, heldur einhverjir mestu
skaffarar íslenska þjóðarbúsins.
Þetta fólk á ekki allt sitt undir því að
útgerðarmenn fái arðinn óskiptan
í eigin vasa. Umræðan skekkist við
það að útgerðarmenn dæla millj-
ónum á milljónir ofan í auglýsingar
og annan markaðskostnað til að
breyta skoðunum fólks með bestu
aðferðunum: Ógnunum og ótta.
Staðreyndin er að fólk þarf ekki að
skipta sér í lið. Rétta leiðin liggur í
milliveginum. Þeir geta borgað eitt-
hvað og grætt eitthvað, en fólkið á
fiskinn. Og það verður í lagi með
börnin.
Ólga í Fríkirkjunni
n Fríkirkjupresturinn Hjörtur
Magni Jóhannsson á í nokkr-
um vanda vegna ólgunn-
ar sem er í
söfnuði hans.
Rót vand-
ans liggur í
umdeildri
framgöngu
prestsins
sjálfs sem er
sagður hafa orðið til þess
að fólk hættir í vinnunni og
hluti safnaðarráðs gekk út.
Undanfarið hefur hinn prest-
ur safnaðarins, Bryndís Val-
bjarnardóttir, ekki verið Hirti
þóknanleg. Aðalfundur kirkj-
unnar verður mánudags-
kvöldið 14. maí og þar verður
kosið í safnaðarráð. Þar gæti
dregið til tíðinda.
Þjáning Friðriks
n Landssamband íslenskra
útgerðarmanna er í nokkrum
önnum þessa dagana. Verið
er að gera
sjónvarps-
auglýsingar
um allt land
til að undir-
strika bágindi
útgerðar-
manna sem
sæta ofsóknum stjórnvalda.
Þá hafa samtökin og fram-
kvæmdastjórinn, Friðrik J.
Arngrímsson, að sögn orðið
fyrir grófu aðkasti og jafnvel
einelti. Þetta varð til þess að
Friðrik hefur nú stefnt ofur-
bloggaranum Ólafi Arnarsyni
fyrir meiðyrði. Þykir ljóst
að það eigi að þagga niður í
honum.
Verkalýður og
sægreifar
n Meðal þeirra sem tekið
hafa þátt í áróðursauglýs-
ingum útgerðarmanna gegn
veiðigjaldi eru skipstjórar
og fulltrúar verkalýðsfélaga.
Þannig hafa dúkkað upp for-
ystumenn frá Verkalýðsfélagi
Grindavíkur og AFLi á Aust-
urlandi til að lýsa því klökkir
að fram undan sé dauði og
djöfull. Talið er að þarna sé
um að ræða sjálfboðaliða-
starf en ekki launaðan leik í
auglýsingum. Birtingarmynd
þess að alþýðan og sægreif-
arnir hafa tekið höndum
saman undirstrikar þann
voða sem er í aðsigi.
Vald Söguparsins
n Sá umdeildi hagfræðing-
ur, Guðmundur Ólafsson, er
lítt hrifinn af Útvarpi Sögu
og öllu sem
þar þrífst. Út-
varpsstöðin
lét gera afar
skrautlega
könnun á
netinu sem
sýndi að
Hægri grænir Guðmundar
Franklíns Jónssonar fengju að
minnsta kosti 32 þingmenn
og hreinan meirihluta. Þetta
er gríðarlegt stökk frá skoð-
anakönnun Gallups sem
mældi flokkinn á núlli. Guð-
mundur var lítið hrifinn og
skrifaði í athugasemdakerfi
Eyjunnar: „Söguparið fái
alræðisvald, það viljum við
öll.“ Ekki er ljóst hvar Guð-
mundur Franklín kemur inn
í jöfnuna.
Þeir sem kunnu
viðlagið tóku undir
Nú, sérðu það
ekki á honum?
Róbert Marshall stýrði fjöldasöng á Öræfajökli. – DV
Við, útgerðarmenn„Fólk úti á landi
hefur í raun fulla
ástæðu til að vantreysta
kvótafrumvarpi ríkisstjórn-
arinnar.
Leiðari
Jón Trausti Reynisson
jontrausti@dv.is
Útgáfufélag: DV ehf. Stjórnarformaður: Lilja Skaftadóttir Ritstjórar: Jón Trausti Reynisson (jontrausti@dv.is) og Reynir Traustason (rt@dv.is) Fréttastjóri: Ingi Freyr Vilhjálmsson (ingi@dv.is)
Umsjón helgarblaðs: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir (ingibjorg@dv.is) Umsjón innblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir (kristjana@dv.is) Framkvæmdastjóri: Stefán T. Sigurðsson (sts@dv.is)
Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir (heida@dv.is) Hönnunarstjóri: Jón Ingi Stefánsson (joningi@dv.is) Umbrot: DV Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur DV á netinu: DV.is
F R J Á L S T, Ó H Á Ð D A G B L A Ð
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéTTASkoT
512 70 70 DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AÐALnúmeR
RiTSTJÓRn
ÁSkRiFTARSími
AuGLýSinGAR
28 11.–13. maí 2012 Helgarblað
F
yrir Alþingi liggja nú frumvörp
til breytinga á lögum um stjórn
fiskveiða og veiðileyfagjald.
Nánast allir sem hafa tjáð sig um
frumvörpin hafa varað sterklega við
því að þau verði samþykkt. Talsmenn
frumvarpanna leggja þau fram með
orðum um að þeim sé ætlað að skapa
sátt og auka arð þjóðarinnar af grund-
vallaratvinnugreininni. Þau gera hins
vegar hvorugt. Þeir sérfræðingar sem
ríkið fékk til að veita álit sem fylgdi
frumvörpunum telja þau stórgölluð.
Þeir benda til að mynda á að byggða-
aðgerðir frumvarpsins séu „ólíklegar
til að ná þeim markmiðum sem stefnt
er að“, enda skorti enn þann „lang-
tímastöðugleika sem getur skapað
grundvöll fyrir uppbyggingu atvinnu-
lífs í sjávarbyggðum“. Áfram skal þó
haldið.
Sérfræðingar valdir af ríkisstjórn
telja frumvarpið ónýtt
Breyting á stjórn fiskveiða er alvöru
mál. Það er jú verið að véla um
grundvallaratvinnuveg þjóðarinnar.
Ef til vill þess vegna fékk ríkisstjórn
þá Daða Má Kristófersson og Stefán
B. Gunnlaugsson sem eru meðal
virtustu sérfræðinga á landinu til
að leggja mat á það. Þeirra mat var
þetta: „Höfundum þessarar greinar-
gerðar er nokkur vandi á höndum
í að meta afleiðingar frumvarps-
ins þegar álögurnar eru svo ber-
sýnilega óraunhæfar. Fremur en að
lýsa frumvarpið ónýtt er hér farin sú
leið að gera ráð fyrir að niðurstaða
reiknireglunnar hafi verið mistök af
hendi höfunda frumvarpsins …“ Í
flestum ef ekki öllum nágrannalönd-
um hefði dómur sem þessi orðið til
þess að ráðherrar hefðu sagt af sér.
Ekki þó á hinu nýja Íslandi.
74 fyrirtæki á hausinn og 4.000
manns missa vinnuna
Landsbanki Íslands er í eigu íslenska
ríkisins. Honum er stjórnað af Banka-
sýslu ríkisins. Ekki þarf því að efast um
að hagsmunir þjóðarinnar og bankans
fara saman. Í áliti bankans á frumvörp-
unum segir: „… slík gjaldtaka mun ekki
ganga upp í ljósi stöðu íslensks sjávar-
útvegs í dag og mun draga úr getu og
vilja fyrirtækja til nýfjárfestinga, ný-
sköpunar og vöruþróunar.“ Enn fremur
bendir Landsbankinn á að „af þeim
124 fyrirtækjum sem skoðuð voru, eru
74 fyrirtæki ekki talin geta staðið við
núverandi skuldbindingar sínar verði
frumvarpið um veiðigjöld samþykkt
óbreytt. Fjöldi starfa hjá þessum 74
fyrirtækjum er um 4.000.“ Mat þeirra á
áhrifunum er að „…rekstrarumhverfi
sjávarútvegs verði óstöðugra en nú er,
rekstarforsendur veikist og fjármögnun
verði erfiðari …“
Áhyggjur okkar hafa átt við rök
að styðjast
Í þennan sama streng taka nán-
ast allir þeir sem tjáð hafa sig um
frumvarpið. Hingað til hefur ríkis-
stjórnin valið að líta á okkur sem
ítrekað höfum varað við feigðarflani
í sjávarútvegi, sem pólitíska and-
stæðinga. Varnaðarorð þeirra eigin
handvöldu sérfræðinga ganga þó
sennilega lengra en flest það sem
hingað til hefur verið varað við. Orð
þessara sérvöldu sérfræðinga verða
varla léttvæg fundin á þeim for-
sendum að þetta séu bara allt kvóta-
greifar, sérhagsmunagæslumenn og
pólitískir andstæðingar ríkisstjórn-
arinnar. Ef til vill rennur nú upp fyrir
ríkisstjórn og öðrum að áhyggjur
okkar við sjávarsíðuna hafa átt við
rök að styðjast.
Næg ástæða fyrir alþingismenn?
Sjávarútvegurinn hefur alla burði
til að verða styrkasti byrinn undir
vængi hagkerfisins. Það sem til
þarf er vinnufriður og fráhvarf frá
úreltri hugmyndafræðilegri orð-
ræðu. Varnaðarorð og ákúrur þess
fólks sem ríkisstjórnin valdi til að
leggja mat á frumvörpin eru meira
en næg ástæða fyrir alþingismenn
til að leggja málin til hliðar frekar
en að stuðla að því að lögfesta þau.
Öllum má ljóst vera að samþykkt
þessara frumvarpa – jafnvel í breytri
mynd – skaðar þjóðina og dregur úr
getu sjávarútvegsins til að stuðla að
bættum hag. Samþykkt þeirra stuðl-
ar að umhleypingum með alvarleg-
um afleiðingum fyrir fólk og fyrir-
tæki um allt land. Verði frumvörpin
að lögum þá lækka útsvarstekjur
sveitarfélaga, minnkar fjárfestinga-
geta sjávarútvegsfyrirtækja og dreg-
ur úr atvinnuuppbyggingu. Sjáv-
arútvegurinn verður færður aftur
til þess tíma þegar hann var ekki
arðbær. Eins og í nágrannalöndum
okkar þarf hann á ný á ríkisstyrk að
halda. Allt mun þetta slá inn í ríkis-
kassann og draga enn frekar úr vel-
sæld í landinu. Við slíkt verður ekki
unað. Frumvörpin eru hreinlega
svo slæm og svo skaðleg að það er
ekki nóg að breyta þeim – það þarf
að víkja þeim alveg til hliðar.
Svo Slæm og Svo Skaðleg
Kjallari
Elliði
Vignisson
Bæjarstjóri í Vestmannaeyjum
Jóhannes Jónsson segir fjölskyldu Egils Helgasonar hafa stundað viðskipti við lágvöruverðsverslanir. – Pressan